کلید "اشتغال" و" تولید" خراسان شمالی در مزارع گیاهان دارویی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد٬ حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی در شمال شرق کشور دو میلیون و 33 هزار و 36 هکتار وسعت دارد که از این وسعت یک میلیون و 400 هزار هکتار مرتع، بیش از 183 هزار هکتار بیابان و 434 هزار و 550 هکتار جنگل است. 350 گونه گیاهی در مراتع استان خراسان شمالی شناسایی شده که 175 گونه آن دارای جنبه دارویی و صنعتی دارد، برخی از این گیاهان با توجه به خاصیت و ویژگی دارویی آن‌ها و منحصر به‌فرد بودن٬ قابلیت تولید٬ تکثیر و صادرات به شکورهای دیگر را دارد.

مراتع خراسان شمالی؛ داروخانه بزرگ گیاهان دارویی

استعداد خراسان شمالی برای رویش انواع گیاهان مرتعی، دارویی، صنعتی و معطر به دلیل برخورداری این استان از تنوع آب و هوایی و مناطق دشتی، کویری، کوهستانی و دره ای بسیار قابل توجه است. ظرفیتی که اگر با سرمایه گذاری و مدیریت مناسب؛ برای توسعه و تولید گونه‌های دارویی و اقتصادی کردن آن‌ها اقدام شود٬ می‌تواند سهم بسیاری در اقتصاد و اشتغال این استان ایفا کند.

در خراسان شمالی گونه‌های خوراکی و دارویی نظیر مریم گلی٬ کنگر، زرشک، زالزالک، پسته و فندق وحشی، قارچ، درمنه، زیره سیاه، پونه، کتیرا، باریجه، چای کوهی، آنخ، کاکوتی، شیرین بیان، سیب جنگلی، بادام وحشی، مرزه کوهی، گل نیلوفر و نسترن شناسایی شده که هر کدام از این گونه‌ها خود منابع عظیمی از ثروت و صنعت محسوب می شوند.

علی‌رغم وسعت مراتع دارای گیاهان دارویی در خراسان شمالی٬ اما این گیاهان غالبا به صورت سنتی و توسط بهره‌برداران آموزش ندیده روستایی بهره‌برداری می‌شوند٬ به گونه‌ای که با وجود این تعداد گیاه دارویی با وسعت چشمگیر در خراسان شمالی٬ طرح‌های بهره برداری اصولی تنها برای سه گونه گیاه دارویی باریجه، کتیرا و زرشک به مساحت 80 هزار هکتار تهیه شده است.

خراسان شمالی قطب گیاهان دارویی کشور است

نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی و نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است٬ خراسان شمالی ظرفیت تبدیل شدن به قطب گیاهان دارویی کشور را دارد.

هادی قوامی در این زمینه اظهار داشت: منطقه ای بین اسفراین٬ شیروان و بجنورد به نام «تخت میرزا»٬ در حدود جغرافیایی خراسان شمالی٬ قطب گیاه دارویی «مریم گلی» و «آویشن باغی» و قطب گیاهان دارویی کشور است، که خواص بسیاری دارد. در این منطقه سالانه می‌توانیم هزاران تن از این گیاه را برداشت کنیم ولی متاسفانه اقدامات علمی و عملی برای بهره‌برداری از این نعمت الهی انجام نشده است.

وی افزود: بر اساس محاسبات انجام شده٬ در هر هکتار این منطقه٬ 3 تن گیاهان دارویی برداشت می‌شود که نزدیک به 36 میلیون تومان برای کشاورز آورده دارد. این در حالی است که هزینه تمام شده کشاورزان برای این محصولات٬ در هر هکتار کمتر از 15 میلیون تومان است و این به معنای سودآوری بیش از 50 درصد است.

قوامی معتقد است: استفاده و بهره‌برداری نامناسب و سنتی از گیاهان دارویی٬ راندمان تولید را پایین آورده و سود حاصل از کار را کاهش می‌دهد. سال گذشته جهاد دانشگاهی در منطقه تخت میرزا٬ قیمت تضمینی نوعی از گیاهان دارویی را هر کیلو 12 هزار تومان تعیین کرد٬ ولی کشاورزان این گیاه را در بازار به کیلویی 18 هزار تومان فروختند. این نشان‌دهنده ظرفیت عظیم اقتصادی این کالاهای با ارزش است.

بخشی از مراتع گیاهان دارویی استان شناخته شده است

به سراغ مسئولان دولتی می‌رویم تا ببینیم آن‌ها چه طرحی برای استفاده و بهره‌ری از گیاهان دارویی در قطب رویش این نعمت‌های خدادادی دارند.

مدیرکل منابع طبیعی استان خراسان شمالی گفت: در 1200 هکتار از منابع طبیعی استان خراسان شمالی گیاهان دارویی کشت می‌شود.

حسن وحید اظهار داشت: 72 درصد مساحت سه استان خراسان را منابع طبیعی فراگرفته است که بالغ بر یک میلیون و 400 هزار هکتار مرتع در استان خراسان شمالی وجود دارد.

وی در ارتباط با اهمیت گیاهان دارویی در استان اضافه کرد: 800 هکتار گیاهان دارویی در سطح زیر کشت استان وجود دارد و 1200 هکتار از عرصه منابع طبیعی در قالب طرح بهره‌برداری گیاهان دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بر اساس صحبت‌های مدیرکل منابع طبیعی استان٬ فقط بخش کمی از مراتع گیاهان دارویی در استان خراسان شمالی شناخته شده و به این موضع اختصاص داده شده است و این در حالی است که شناسایی دقیق و علمی این منابع می تواند٬ کلید اشتغال و تولید استان خراسان شمالی باشد.

به متقاضیان تعاونی گیاهان دارویی تسهیلات داده می‌شود

یکی از مشکلات عمده زراعت خراسان شمالی٬ نبود صنایع تبدیل و بسته بندی است. در حالی که بسیاری از محصولات مرغوب استان هم‌چون انگور شرق خراسان شمالی٬ در کشور نمونه است٬ اما این محصولات به خاطر نبود صنایع جانبی٬ یا از چرخه تولید خارج و فاسد می‌شوند و یا با کمترین قیمت به استان‌هایی می روند که صنایع تبدیل و بسته بندی دارند.

مدیرکل سابق منابع طبیع خراسان شمالی با بیان این که گیاه دارویی «باریجه» یکی از گونه‌های شاخص دارویی در خراسان شمالی محسوب می‌شود و مناطق مختلف این استان پتانسیل فراوانی در تولید این گونه دارویی دارند، اظهار می‌کند: برداشت باریجه از مراتع استان مجاز بوده و این برداشت در قالب طرح‌های بهره برداری صورت می‌گیرد.

به گفته موسی صابری تا سال 93 برای برداشت گیاه دارویی باریجه٬ 13 طرح در خراسان شمالی با مساحت 54 هزار و 848 هکتار تدوین شده که  از این سطح هشت تن محصول برداشت شده است. صابری با بیان این که تقریبا تمام باریجه برداشت شده از مراتع این استان به سایر استان‌ها همچون فارس صادر می‌شود، اضافه می‌کند: در مجموع سالانه 50 تا 65 تن باریجه، کتیرا و زرشک در خراسان شمالی برداشت می شود اما تقریبا همه این مواد برداشتی به صورت خام از استان خارج می‌شود.

نماینده مردم سفراین در مجلس شورای اسلامی معتقد است٬ اراضی شیب‌داری و مراتع خراسان شمالی٬ بهترین موقعیت برای کشت و بهره‌برداری از گیاهان دارویی هستند ولی بهره‌برداری خام این محصولات٬ فایده‌ای برای استان ندارد.

وی افزود: یکی از مناطق شهرستان اسفراین٬ ظرفیت تولید سالانه چندین هزار تن گل محمدی را دارد و با توجه به نزدیکی به آستان قدس رضوی و استفاده این آستان از گلاب مناطق مختلف ایران٬ اگر آستان قدس برای ساخت صنایع گلاب‌سازی در خراسان شمالی اقدام کند٬ سالانه تولید و بهره‌وری این محصول در خراسان شمالی٬ کمک شایانی به اقتصاد ما می‌کند.

مدیرکل تعاون٬ کار  رفاه اجتماعی استان نیز می‌گوید: به فعالانی که در عرصه تولید گیاهان دارویی و بهره‌برداری از آن‌ها تلاش کنند٬ تسهیلات خوبی می‌دهیم.

وی افزود: در سال گذشته یک تعاونی در چمن بید بجنورد٬ از این تسهیلات استفاده کرده و امیدواریم میزان و تعداد تعاونی‌ها را در این زمینه افزایش دهیم.

به هر حال٬ به نظر می‌رسد٬ اکسیر ناب گیاهان دارویی خراسان شمالی٬ می‌تواند نسخه شفا بخش اقتصاد استان و کلید توسعه اشتغال و تولید خراسان شمالی باشد٬ اگر مسئولان کمی تدبیر و برنامه داشته باشند.

انتهای پیام/