انحصار‌طلبی هنر اردبیل را به انحطاط کشیده است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، نشست‌های تخصصی تسنیم با هنرمندان که با رویکرد شناسایی مشکلات و معضلات پیش روی هنرمندان و معرفی آن‌ها به جامعه آغاز شده، در هفتمین قسمت با حضور مرجان همدمی، نقاش و کارشناس ارشد نقاشی در دفتر تسنیم حاضر شد و به گفت‌وگو در مورد وضعیت آموزش هنر در اردبیل و شرایط هنرمندان پرداخت.

مرجان همدمی که در چندین سال فعالیت هنری خود توانسته در نمایشگاه‌های مختلف گروهی حضور داشته، توانسته آموخته‌های خود را با روحیات و حس هنری خود درهم آمیز و اندیشه‌های خود را در قالب رنگ و فرم، عرضه کند و به نمایش بگذارد.

همدمی در کنار فعالیت‌های هنری خود، نزدیک به یک دهه است که به عنوان استاد مدعو دانشگاه، مدرس مدارس و آموزشگاه‌ها نیز مشغول کار است و در ترویج فرهنگ و افزایش آشنایی مردم با هنر در سطح کلان نیزتلاش‌های گسترده‌ای دارد.

تسنیم: مشکلات اصلی هنر اردبیل را در چه می‌بینید؟

همدمی: یکی از مهمترین تفاوت هنرمند اردبیل با دیگر استان‌ها، وابسته بودن هنرمندان به انجمن هنرهای تجسمی و ارگان‌هاست که سر منشا این مسئله نبود گالری خصوصی در اردبیل است که هنرمند بتواند به شکلی مستقل آثار خود را ارائه کند.

اردبیل تنها 2 گالری دارد یکی در اختیار انجمن هنرهای تجسمی که وابسته به اداره ارشاد است و دیگری در داخل ساختمان حوزه هنری که فقط در ساعات اداری قابلیت استفاده و بازدید را دارد، این مسئله یکی از مهمترین عواملیست که هنرمند نتواند مستقل و آزادانه فعالیت داشته باشد، به این معنا که بخش اعظمی از فعالیت‌های هنرمندان اردبیلی وابسته به فعالیت این نهادهاست و اگر بنا به هر دلیلی فعالیت این دو نهاد کم یا تعطیل شود، این امر تا حدود زیادی بر فعالیت هنرمندان و علاقمندان نیز تاثیر می‌گذارد.

معضل اساسی دیگر عدم استقبال خانواده‌ها از تحصیل فرزندانشان در رشته‌های هنری است که در خوشبینانه‌ترین حالت آموزش هنر را به عنوان یک فعالیت جنبی یا تفریحی می‌پندارند. بنابراین با چنین استقبال کم رنگی عملا حوزه آموزش نیز نتیجه درخوری نمی‌گیرد.

تسنیم: وضعیت آموزش هنر را در اردبیل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همدمی: با توجه به اینکه مدتیست در زمینه تدریس فعالیت دارم، همانطور که ذکر شد شاهد این مسئله هستم که اکثر خانواده‌ها با ادامه تحصیل فرزندانشان در رشته‌های هنر مخالفت می‌کنند، این در حالیست که دانش آموزان، استعدادهای بسیار خوبی دارند و می‌توان با سرمایه‌گذاری بر روی علاقه‌شان نتایج بسیار خوبی را گرفت ولی متاسفانه تفکر اینکه فرزندمان باید مهندس یا دکتر شود، محدودیت های بسیاری را ایجاد کرده و ادامه این روال در آینده واقعا مایوس کننده است.

شاید مهمترین دلیل این امر عدم آشنایی کافی با رشته های هنری است. چرا که هیچ نهاد و ارگانی برنامه ای برای معرفی رشته‌های هنری و لزوم آموزش آن‌ها ندارد و این خود یکی از مهمترین دلایل بیگانگی مردم با هنر و رشته های هنری می‌باشد.

از طرف دیگر بسیاری از خانواده ها با وجود اینکه از استعداد فرزندان شان آگاه هم هستند هنوز به ضرورت این مساله پی نبرده اند که باید فرزندانشان را در پیگیری علاقه و استعدادشان همراهی کنند. 

تسنیم: آیا پیشکسوت های هنری اردبیل نیز مقصر در این بیگانگی هستند؟

همدمی: واقعیت امر این است که نه می توان و نه شایسته است که پیشکسوتان را از صحنه حذف کرد ولی گاها انحصار طلبی ها در حوزه‌های مختلف سبب شده فضا هم برای هنرمندان جوان و هم برای هنرجویان تنگ شود

اما عکس مطلب هم صادق است. یعنی گاها این انحصار طلبی در میان جوانانی که به تازگی وارد عرصه شده اند نیز دیده می شود و حتی  باعث بوجود آمدن جوی مسموم نیز شده است.

تسنیم:علت رکود درهنر اردبیل چیست و چه عواملی سبب چنین معضلی شده؟

همدمی: خود هنرمندان و دیدگاه‌هایشان مهم‌ترین علت این مسئله است؛ متاسفانه تا زمانی که هر کس به دنبال نفع شخصی خود باشد و نفع عمومی هنر را مد نظر قرار ندهد، روز به روز این شکاف بیشتر و عمیق تر می‌شود.

نبود همدلی بین هنرمندان در اردبیل باعث ایجاد جناح‌گرای‌ها و جزیره‌ای عمل کردن شده که این عوامل دست به دست هم داده تا هنرمندان بیش از پیش از هم دور شوند که نتیجه آن مطمئنا مطلوب هیچ کس  نخواهد بود.

 در کل به اجماع درستی بین هنرمندان نرسیدیم و همسو نبودن برای هدفی مشترک دیگر عامل رکود هنر در اردبیل است.

تسنیم: راهکارتان برای برطرف کردن مشکلات چیست؟  

همدمی: اصلا شاید نیاز نباشد همدیگر را به طور کامل قبول داشته باشیم و کار یکدیگر را تایید کنیم، ولی نباید حرمت‌ها شکسته شود؛ متاسفانه شاهدیم که عده ای بحث را از کار حرفه‌ای خارج کرده و به حاشیه می‌کشانند.

شاید در این برهه، اردبیل نیازمند کس یا کسانی است که به معنای واقعی کلمه برای هنر اردبیل "بزرگی" کنند تا شاید از تنش های این چنینی کاسته شود، چرا که ادامه این روند نه تنها به نفع فعالیت‌های هنری این شهر نیست، بلکه وجهه هنر و جامعه هنری را نیز زیر سوال می‌برد.  

قطعا آرتیست بودن تنها به معنای کار حرفه ای نیست، اخلاق حرفه‌ای نیز به همان میزان دارای اهمیت است.

تسنیم: آشنا بودن مسئولان مرتبط با هنر چقدر موثر است؟

همدمی: مدیران هنری باید و حتما آشنا به مباحث و بخصوص مسائل روز هنری باشند چرا که در غیر این صورت بازدهی خوبی در عرصه هنر و فرهنگ نخواهیم داشت، امیدوارم مدیران ارشد استانی تعامل بیشتری با هنرمندان داشته باشند، چراکه در خط مقدم فرهنگسازی ایستاده اند.

البته اینجا جا دارد که از فعالیت‌های آقای نصیری، معاونت استانداری و آقای شفیعی ، رییس دفتر امور اجتماعی استانداری در برگزاری جلسات هم اندیشی هنرمندان تشکر ویژه کنم، این جلسات بیش از یک سال هست که هر دو هفته یکبار برگزار می‌شود و امیدوارم هنرمندان بالاخره بتوانند نتایج مطلوبی از این جلسات بگیرند.

تسنیم: برای افزایش تعامل و همبستگی بین هنرمندان با آحاد جامعه و مسئولان چه کارهایی در نظر دارید؟

همدمی: شروع این کار مهم، با نمایشگاه علی دایی کلید خورد، در آن نمایشگاه هنرمندان مختلف آثار خود را با محوریت علی دایی به عنوان اسطوره ورزشی و مردمی اردبیل ارائه کردند هدف از انتخاب این موضوع آن بود که پای مخاطبان بیشتری به گالری های هنری شهر باز شود.

 ما در این نمایشگاه  تنها به دنبال تایید مخاطب خاص نبودیم بلکه در پی جذب مخاطبان عام بودیم و فکر می‌کنم حداقل در این مورد تا حدود زیادی موفق هم بودیم ولی متاسفانه به جز اداره ارشاد و انجمن تجسمی که ما را در برگزاری نمایشگاه کمک و همراهی کردند، هیچ یک از ارگان‌های مربوطه دولتی دیگر، حتی اداره ورزش و جوانان هم حمایتی از نمایشگاه نکردند و هیچ تابلویی به فروش نرفت.

تسنیم: علت ادامه‌دار نشدن این حرکت فرهنگی همین عدم حمایت‌ها بود؟

بله هزینه‌ها واقعا آنقدر زیاد است که بدون حمایت از طرف ارگانی، نمیتوان هنرمندان را مجاب به برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی کرد. به نظر من مهم‌ترین حمایتی که میشود از هنرمند کرد خرید آثارش است.

 وقتی نمایشگاهی با آن ابعاد و با حضور هنرمندان نامی استانی و حتی ملی برگزار می شود و بدون فروش حتی یک اثر خاتمه می‌یابد، چگونه می‌توان این مسیر را ادامه داد؟ در صورتی که هر کدام از نهادها یا ارگان‌های دولتی می‌توانند با اختصاص دادن قسمتی از بودجه‌های فرهنگی شان برای خرید آثار، ضمن حمایت از هنرمند، قدم مهمی در راستای ارتقا سواد بصری و فرهنگی جامعه بردارند ولی عملا چنین اتفاقی یا نمی‌افتد یا به ندرت پیش می‌آید و معمولا سخنان در حد شعار باقی می‌ماند.

گفت‌وگو از بهرام آدشیرین‌پور

انتهای پیام/