اربعین حسینی و یک تفکر نهادینه شده در ملت عراق

به گزارش خبرگزاری تسنیم، وقتی نوشته‌های دوستانی که به اربعین رفته‌اند می‌خوانم از اتفاقاتی که برایشان می‌افتد شگفت‌زده می‌شوم. الهی! این چه عشقی است که عرب خشن را مثل ابریشم نرم می‌کند و برای مسافران عجمی که نمی‌شناسد، خدمت می‌کند.

هر سال در روز اربعین میلیون‌ها زائر از نجف تا کربلا پیاده سفر می‌کنند. در سال گذشته شهرداری کربلا اعلام کرد که دوربین‌های نصب‌ شده در ورودی این شهر بیش از 13 میلیون نفر را در صبح اربعین در هنگام ورود به این شهر ثبت کرده است. رقم بسیار بالایی است، در هیچ کجای دنیا نظیرش وجود ندارد.

پس از واقعه عاشورا بخشی از اهالی عراق به‌ شدت پشیمان شده بودند. بر سرشان خاک می‌ریختند (در فرهنگ عرب به معنای آرزوی مرگ کردن است، در حال حاضر در کشورهای عربی و ایران در محرم گِل می‌زنند) و بر سر و صورت خود می‌زدند. سپس در قالب گروهی به نام توابین سلاح به دست گرفته و علیه قاتلان امام حسین (ع) جنبش برپا کردند.

بسیاری از رهبران قبایل به غرورشان برخورده بود، چرا که از طرف حضرت زینب (ع) ملامت و نکوهش شده بودند و از طرف دیگر خودشان نوه پیغمبر (ص) را دعوت کرده و سپس تنهایش گذاشته بودند. در فرهنگ عرب میهمان جایگاه بسیار مقدسی داشت. حتی روایت است که روزی ملخ‌هایی بر روی چادر یکی از اعراب نشسته بود و آن عرب جلوی چند نفر را که می‌خواستند آن‌ها را بگیرند و بخورند گرفت و گفت: آن ملخ‌ها تا زمانی که بر روی چادر من قرار دارد، میهمان من محسوب می‌شوند و در امان هستند و شما حق ندارید آسیبی به آن‌ها برسانید. حالا روزی رسیده بود که همان اعراب با این فرهنگ، نوه پیغمبر (ص) و فرزند حضرت علی (ع) را دعوت کرده بودند و سپس در برابر دشمنانش تنهایش گذاشتند، بسیار پشیمان شده بودند، ولی خیلی دیر بود.

یک سنت وجود دارد، زائران امام حیسن (ع) چند روز مانده به اربعین از نجف به سمت کربلا پیاده‌روی می‌کنند تا خود را برای اربعین به کربلا برسانند. شاید این پیاده‌ روی نماد پیاده‌روی پسر امام حسین (ع) و اعضای خاندان اهل‌بیت از این راه باشد. اکنون در عراق دیکتاتوری وجود ندارد. مرزها باز است و انسان‌ها دسته‌به‌دسته در پیاده‌روی اربعین شرکت می‌کنند. حتی بعضی از زوار ایرانی از مرز ایران تا کربلا پیاده می‌روند. این یک نوع نذر با نیت فدا شدن در راه امام حسین (ع) است.

عرب‌ها در راه‌های پیاده‌روی اربعین چادر برپا می‌کنند. سماور حاضر می‌کنند، سفره پهن می‌کنند و هر کسی هر خدمتی که از دستش برمی‌آید برای زائران انجام می‌دهد. حتی بعضی‌ها پای زائران را ماساژ می‌دهند و کفش‌هایشان را واکس می‌زنند. هر کسی درب خانه خود را باز می‌کند و زائران را به خانه خود دعوت می‌کنند.

شاید در زمان دیگر همان اعراب شما را به نزدیکی خانه‌هایشان هم راه ندهند، اما در پیاده‌روی اربعین شما را میهمان امام حسین (ع) خطاب می‌کنند و به شما خدمت می‌کنند.

شاهدان عینی می‌گویند حتی عروس و دامادهایی که تازه به زیر یک سقف رفته‌اند، مبل‌ها و تخت‌های نوی خود را برای استراحت در اختیار زائران امام حسین (ع) قرار می‌دهند و از آن‌ها در خانه‌هایشان پذیرایی می‌کنند.

یکی از زائران آذربایجانی تعریف می‌کرد که در پیاده‌روی اربعین بودیم که در موقع عصر یکی از اعراب ما را برای استراحت به خانه خود دعوت کرد که ما هم نپذیرفتیم. در این حین یک نفر از ما پرسید شما در خانه اینترنت دارید که آن عرب با شک و تردید جواب مثبت داد و ما را به خانه خود راهنمایی کرد، وقتی به خانه رسیدیم مشاهده کردیم کارکنان ارتباطات در خانه وی مشغول وصل کردن اینترنت هستند، که بعداً فهمیدیم که آن عرب برای اینکه که میهمانان خود را از دست ندهد در بین راه سرویس اینترنت برای خانه‌اش سفارش داده بود.

شاید در ظاهر اعراب، انسان‌های با نزاکت و مؤدبی به نظر نرسند، اما در مرام و مردانگی همتا ندارند. مثلاً ممکن است در اتوبوس پای تو را لگد کرده و عذرخواهی نکنند، اما وقتی بدانند که بیگانه‌ای دنبال آدرس می‌گردد، کارشان را ول کرده و دنبالت راه می‌افتند و تا مقصد تو را راهنمایی و همراهی می‌کنند ولو یک کیلومتر با تو پیاده بیایند.

اعراب عراق مردمان زخم‌خورده‌ای هستند. سال‌هاست طعم تلخ جنگ و ترور را چشیده‌اند. خشونت و ترس و وحشت در کاراکتر شخصیتی آن‌ها نقش بسته است. در این میان شخصیت جنگجو بودن آن‌ها را هم که از قدیم‌الایام وجود داشته اضافه کنید با منظره خشن و سختی مواجه می‌شویم. کسی که یک‌بار به عراق سفر کند این مسئله را متوجه می‌شود. اما 10 روز مانده به اربعین در مقایسه با 11 ماه و 20 روز دیگر سال، تفاوت چشم‌گیری دارد. کسانی که در عراق زندگی کرده‌اند این مسئله را کاملاً درک می‌کنند.

شاید ملت عراق می‌خواهند پشیمانی کاری را که در 14 قرن پیش می‌توانستند انجام دهند و انجام ندادند را جبران کنند. این تفکر که کسانی که به زیارت امام حسین (ع) می‌روند میهمان آن حضرت محسوب می‌شوند و حرمت به میهمانان ایشان وظیفه و بدهی ماست؛ بر ذهن و تفکر ملت عراق نهادینه شده است. این خصوصیات فقط مختص شیعیان عراق نیست بلکه در راه پیاده‌روی اربعین سنی‌ها، مسیحی‌ها و معتقدان دیگر ادیان و مذاهب هم حضور دارند. این حرکت، پیاده‌روی عشق، احترام و محبت است. راهتان مبارک باد!

کنعان روشن اوغلو: روزنامه نگار جمهوری آدربایجان

انتهای پیام/