خروج از «توافقنامه پاریس» ۴ سال طول می‌کشد
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه ایران هنوز عضو توافقنامه پاریس نیست و فقط آن را امضا کرده است، گفت: سیستم موافقتنامه پاریس اجازه خروج را به کشورهایی که می‌خواهند خارج شود، می‌دهد اما روند خروج، حدود چهار سال زمان خواهد برد
محسن عبدالهی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا درباره الزام حقوقی توافقنامه پاریس برای کشورهای امضاکننده و عضو اظهار کرد: کنوانسیونهای بین‌المللی فقط با امضا لازم‌الاجرا نمی‌شود و باید فرآیند قانونی در آن طی شود.
وی ادامه داد: سند کنوانسیونهای بین‌المللی و به‌ویژه پاریس باید در مجلس تصویب شود و بعد از این مرحله به امضای رئیس‌جمهور برسد؛ سپس سند امضا شده باید به امین کنوانسیون و توافقنامه تودیع شود و آن را به امانت گذاریم که در این مرحله لازم‌الاجرا خواهد بود.
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: در مورد توافقنامه پاریس هنوز این مراحل اعم از تصویب، امضای رئیس‌جمهور و تحویل به امین کنوانسیون انجام نگرفته است.
به گفته عبدالهی، ایران هنوز تعهد مشخصی را عهده‌دار نشده است اما تا زمانی که امضای خود را پس نگرفته نباید امری مغایر با اهداف موافقتنامه انجام دهد و ضمانت اجرای آن اخلاقی است.
وی توضیح داد: یک کشور می‌تواند بدون اینکه امضا را پس بگیرد عضو آن هم نشود؛ به عنوان نمونه ما بسیاری کنوانسیونها را امضا کرده‌ایم اما عضو آن نشده‌ایم.
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: ایران بسیاری از کنوانسیونها را امضا کرده اما در مجلس تصویب نشده است؛ با امضا، تعهدات برای ما الزام‌آور نمی‌شود اما از لحاظ حقوقی و اخلاقی صحیح نیست که یک ماه در مذاکرات شرکت کنیم و بعد مقابل آن تکنولوژیهایی را ایجاد کنیم که مغایر اهداف است.
عبدالهی درباره این پرسش که چه تبعات حقوقی و بین‌المللی در صورت عدم تصویب توافقنامه پاریس شامل حال ایران می‌شود، گفت: این موضوع هیچ تبعاتی را برای کشورمان به دنبال ندارد؛ ما هنوز وارد این توافقنامه نشده‌ایم و فرآیند تصویب را انجام نداده‌ایم؛ هنوز عضو توافقنامه پاریس نیسیتم بلکه فقط آن را امضا کرده‌ایم.
وی افزود: عضویت در کنوانسیونهای بین‌المللی شامل سه مرحله امضا، تصویب و تودیع کردن است و ما توافقنامه پاریس را فقط امضا کرده‌ایم یعنی مرحله نخست را گذرانده‌ایم.
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: هنوز تصویب این توافقنامه در ایران کامل نشده و به موجب قانون اساسی ایران، زمانی تصویب خاتمه یافته تلقی خواهد شد که شورای نگهبان مصوبه مجلس را خلاف شرع و قانون اساسی تشخیص ندهد.
عبدالهی افزود: شورای نگهبان نظر نهایی خود را اعلام نکرده است بنابراین ما هنوز عضو نشده‌ایم؛ حتی اگر هم تصویب و اعلام شود تا زمانی که تودیع صورت نگرفته عضو توافقنامه نخواهیم بود به همین دلیل هنوز وارد آن نشده‌ایم.
وی توضیح داد: در حال حاضر هم می‌توانیم در حالت بی‌تفاوتی بمانیم و موضوع را مسکوت بگذاریم.
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: ما هم‌اکنون وارد کنوانسیون نشده‌ایم که بخواهیم از آن خارج شویم و فرآیند ذکر شده را طی نکرده‌ایم؛ امضای ایران هیچ تبعات حقوقی برای دولت جمهوری اسلامی نخواهد داشت اما فشارهای سیاسی و اخلاقی را به ما تحمیل می‌کند.
عبدالهی ادامه داد: البته به دلایلی ممکن است آسیبهایی را ببینیم؛ به عنوان مثال کشورهایی که پروژه توسعه پاک را اجرا می‌کنند شاید اجرای آن در ایران را منوط به عوضیت کشورمان در موافقنامه پاریس کنند اما در هر صورت آسیب حقوقی نمی‌بینیم.
وی تاکید کرد: ما نباید به خاطر هزینه‌های احتمالی از این طرح و توافقنامه هراس داشته باشیم بلکه باید از آن استقبال کنیم و تمامی جوانب آن را در موضوعات زیست محیطی در نظر گیریم.
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی درباره خروج امریکا از توافقنامه پاریس و برخورد سایر کشورها نیز اظهار کرد: شرایط امریکا با کشورهایی همانند ما متفاوت بوده است چرا که این کشور توافقنامه پاریس را امضا و تصویب کرده بود و فرآیندها را به طور کامل طی کرده بود.
عبدالهی تصریح کرد: سیستم موافقتنامه پاریس اجازه خروج را به صورت عملی به کشورهایی که می‌خواهند خارج شود، می‌دهد اما روند خروج هم برای کشورهای تصویب‌کننده حدود چهار سال زمان خواهد برد.
وی افزود: خروج امریکا عملاً تا سال 2020 به طول می‌انجامد چرا که طبق قوانین، هیچ دولتی نمی‌تواند تا سه سال بعد از تصویب سند از آن خارج شود و بعد از این مدت زمان نیز باید اعلامیه‌ای مبنی بر خروج از کنوانسیون صادر کند که اعتبار آن هم 12 ماه زمان نیاز دارد.
رئیس گروه حقوق و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: هیچ دولتی نمی‌تواند امروز اعلامیه دهد و فردا از سند خارج شوند بلکه 12 ماه زمان برای اعتبار بخشی اعلامیه نیاز است بنابراین فرآیند خروج آمریکا تا 2020 طول می‌کشد.
عبدالهی تاکید کرد: کنوانسیونهای بین‌المللی زیست محیطی با همبستگی اجرایی خواهد شد و باید به این مهم فراتر از منافع ملی نگریسته شود.
وی درباره اینکه آیا کشورهایی که توافقنامه پاریس را اجرا نکنند تحریم خواهند شد یا خیر گفت: در این موافقتنامه هنوز چیزی در این باره مشخص نیست؛ اما به عنوان مثال شاید کشورهای اروپایی تصمیم بگیرند تا واردات محصولات تولید شده با گازهای گلخانه‌ای را ممنوع کنند یا برنامه‌هایی از این دست اجرایی شود.
گفتنی است، توافقنامه پاریس در تاریخ 12 دسامبر (21 آذر) سال 2015 با شرکت نزدیک به 196 کشور جهان و در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد مصوب شد؛ هدف بلندمدت توافق پاریس این است که دمای کره زمین تا پایان قرن به جای دو درجه، 1.5 درجه سانتیگراد افزایش یابد.
پس از تصویب این توافقنامه از سوی دولت یازدهم، مجلس شورای اسلامی نیز پیوستن به توافقنامه آب و هوایی پاریس را بررسی و تصویب کرد؛ این مصوبه برای تایید نهایی به شورای نگهبان فرستاده شد که شورای نگهبان ایراداتی نسبت به این توافقنامه گرفته است؛ بررسیهای نهایی توسط نمایندگان در حال انجام است.
به گفته برخی کارشناسان توافقنامه پاریس می‌تواند باعث ایجاد محدودیتهایی در مسیر پیشرفت کشور، توسعه و مانعی برای تحقق اقتصاد مقاومتی همچنین زمینه‌ای برای افشای اطلاعات کشور شود.
انتهای پیام/
