دولت اشرف غنی و تکرار تجربه تلخ تقویت شبه‌نظامیان در شمال افغانستان

«امرالله پناهی» با ارسال مطلبی به دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم درباره نیروهای محلی موافق دولت افغانستان موسوم به جنبش «خیزش مردمی» در این کشور نوشت: شمال افغانستان در کنار نبردهای گروه‌های هراس‌افکن، شاهد نبردهای روزافزون افراد مسلحی است که به گسترش ناامنی‌ها دامن زده‌اند.

بخشی از استراتژی حکومت وحدت ملی افغانستان در سه سال گذشته، حمایت و تقویت از فرماندهان نظامی خارج از چارچوب دولت و گروه‌های شورشی بوده است.

افغانستان در گذشته تجربه‌ تلخ مسلح ‌سازی افراد محلی و خارج از چارچوب دولت را دارد که منجر به تشکیل قدرت‌های محلی و غیرقابل کنترل شد. در دوران حکومت «دکتر نجیب‌الله»، این کشور شاهد مسلح ‌سازی افرادی بود که برای مبارزه با مجاهدین و مخالفان حکومت کمونیستی کمک دریافت می‌کردند اما پس از چندی از کنترل خارج شدند و این حامیان کمونیست‌ها خود سد راه حکومت وقت شدند.

حکومت وحدت ملی نیز برای مبارزه با نفوذ افراد جنبش اسلامی ازبکستان در تخار، «پیرم‌قل» یکی از فرماندهان حزب جنبش ملی اسلامی را مسلح کرد تا در شهرستان «رستاق» وضعیت را کنترل کند اما اکنون این فرمانده محلی به چالشی تبدیل شده‌ است.

سال گذشته، افراد پیرم‌قل با «عین‌الدین رستاقی» نماینده‌ شورای ولایتی تخار درگیر شدند و او را کشتند و امنیت در شهرستان رستاق این ولایت را به چالش کشیدند.

اما نقطه‌ای دیگرِ شمال یعنی ولایت فاریاب نیز در سه سال اخیر شاهد زدوخورد افراد وابسته به حزب «جمعیت اسلامی» و «جنبش ملی اسلامی» طی چند مرحله بود.

این افراد که تحت عنوان پلیس محلی (اربکی) و «خیزش مردمی» آزادانه سلاح حمل می‌کنند، سبب ناامنی‌های زیادی در ولایت‌های شمال افغانستان شده‌اند. افراد مسلح غیرمسوول پس از انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور، بیشتر دست به سلاح بردند. تا با ایجاد ناامنی سبب تقلب و رای‌گیری به نفع حامیان خود شوند.. این مسئله اکنون به اوج خود رسیده است. زیرا حکومت افغانستان نیز برای این گروه‌ها در مبارزه با طالبان و جنبش اسلامی ازبکستان، سلاح‌های سنگین توزیع کرده است.

در حال حاضر، این فرماندهان از سلاح‌های سنگین در راستای اهداف حزبی و شخصی خود سود می‌برند.

سال گذشته، بدلیل اختلاف و جنگ هواداران احزاب جمعیت و جنبش، منطقه مهم «قرایی» در شهرستان «المار» توسط طالبان سقوط کرد. همچنین در یکی از جنگ‌های دیگر، طالبان با تصرف منطقه‌ مهم دیگری، تمام وسایل دولتی بر جای مانده از این فرماندهان را نیز با خود بردند.

این جنگ‌هاپس از آن آغاز شد که تنش‌ها میان عطامحمدنور والی بلخ و عبدالرشید دوستم معاون اول ریاست جمهوری افغانستان بالا گرفته بود و عکس دوستم در بلخ پایین کشیده شد.

احزاب جمعیت، جنبش و وحدت اسلامی، از جمله احزاب فعال در شمال‌ افغانستان هستند که بیشترین نفوس این منطقه را به خود اختصاص داده‌‌اند و در برخی موارد مسلح شدن اعضای احزاب در افزایش ناامنی‌ها نقش مهمی داشته‌ است.

همچنین پیوستن شماری از جوانان ایماق، عرب و ترکمن به طالبان و جنبش اسلامی ازبکستان نیز عامل سومی برای ناامنی و افزایش جنگ‌های قومی و حزبی در شمال محسوب می‌شوند.

حمایت دولت افغانستان از حزب اسلامی حکمتیار

این در حالی است که دولت افغانستان با حمایت از حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار، زمینه رشد این حزب در شمال این کشور را فراهم کرده است.

حزب اسلامی با زیر پای گذاشتن تعهدات خود مبنی بر تحویل سلاح، بیشتر احزاب مخالف خود را تحریک کرده است. جمعیت اسلامی این حزب را رقیب کهنه خود می پندارد. با این وجود دخالت و در مواردی سکوت حکومت وحدت ملی سبب بحرانی‌تر شدن وضعیت شمال افغانستان شده است.

 گفته می‌شود که حکومت افغانستان از شورشیان نیز برای تامین منافع خود و سرکوب و مهار گروه‌های دیگر استفاده می‌کند که البته در کل به سود حکومت کابل نیست.

اقدامات سه گانه احزاب سیاسی قدرتمند افغانستان، آغازی برای ایستادگی و خستگی از وضعیت موجود را نشان می‌دهد. حکومت وحدت ملی در سه سال اخیر باعمل کرد ضعیف و تخریب گری خود، زمینه را برای مخالفت دوستان و رقیبانش مهیا کرده است.

اگر حکومت افغانستان می‌پندارد که دوام این وضعیت به ضرر مردم و ملت نیست، در آینده با چالش بزرگی مواجه خواهد شد که حل آن ناممکن است و احتمال جنگ حزبی و قومی را افزایش خواهد داد.

انتهای پیام/.