چرا مصر علیه قطر کنار عربستان قرار گرفت؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، با وجود اختلاف نظر بین عربستان و مصر در پرونده‌های منطقه‌ای اما این بار مصر بدون ملاحظه و تمام‌قد کنار ریاض علیه دوحه قرار گرفت.

این اقدام مصر علیه قطر در حالی صورت گرفت که این کشور با عربستان در پرونده‌های منطقه‌ای از جمله سوریه و یمن اختلاف نظر جدی دارد.

بیشترین اختلاف مصر و عربستان در خصوص پرونده سوریه است. مصر در پرونده سوریه به‌خلاف عربستان سعودی بر حل مسالمت آمیز  بحران تأکید دارد در مقابل عربستان با ارسال سلاح و حمایت از گروههای تروریستی بر براندازی نظام بشار اسد تأکید دارد، امری که باعث طولانی شدن بحران و تداوم جنگ شد.

مصر همچنین با درخواست عربستان برای اعزام نیروی نظامی از این کشور به یمن در ائتلاف تحت رهبری عربستان مخالفت کرده است.

اختلاف بین مصر و عربستان بعد از مرگ ملک عبدالله بن عبدالعزیز و روی کار‌آمدن ملک سلمان بیشتر شد اما این اختلافات در فواصل زمانی مختلف شدت و ضعف پیدا کرده و با فراز و فرودهایی همراه بوده است و این امر به اولویت‌های مصر و عربستان در قبال تحولات منطقه بازمی‌گردد.

مثلاً عربستان از روی کار آمدن نظامیان مصر علیه اخوان المسلمین حمایت می‌کند ولی در مقابل ابایی ندارد که اخوان المسلمین در سوریه و یمن قدرت بگیرند، ترتیب این اولویت‌ها موجب شد که عربستان در فواصل زمانی مختلف حتی به آشتی بین مصر و قطر و نیز بین اخوانی‌ها و مصر متوسل شود.

این در حالی است که مصر تمایل ندارد بخت با اخوانی‌ها یار شود و ستاره اخوانی‌ها بار دیگر در منطقه بدرخشد، در واقع مصر با ایفای هر گونه نقشی از سوی این گروه در آینده این کشور و منطقه مخالف است چرا که آن را امتداد حضور اخوان المسلمین در سطح منطقه و حمایت از اخوانی‌ها در مصر می‌داند و به‌تعبیری دیگر قاهره آن را اهرم فشاری از جانب عربستان برای محدود کردن نقش منطقه‌ای این کشور به حساب می‌آورد و به همین دلیل با قدرت گرفتن اخوان المسلمین در مصر و منطقه مخالف است.

و از اینجاست که ریشه مخالفت مصر با قطر و قرار گرفتن کنار عربستان علیه دوحه روشن می‌شود.  علت این خصومت‌ها به حمایت قطر از اخوان المسلمین مصر بازمی‌گردد که این امر در بیانیه وزارت خارجه مصر هم آمده است. مصر جماعت اخوان المسلمین را گروهی تروریستی می‌خواند و آن را تهدیدی برای امنیت این کشور می‌داند.

 اگر قطری‌ها سران این جماعت را از این کشور اخراج کنند و دست از حمایت این جماعت بردارند خود به خود این مشکل با مصر برطرف می‌شود و خواسته اساسی مصری‌ها از قطر در همین امر نهفته است. مصر نظیر این مشکل را نیز با ترکیه دارد و به‌دلیل حمایت ترکیه از اخوان المسلمین خواستار در پیش گرفتن چنین سیاست و برخوردی از سوی کشورهای عربی در قبال آنکارا است.

دولت ترکیه همچنان نظام حاکم در مصر را کودتا می‌خواند و خواهان آزادی فوری و بی‌قید و شرط محمد مرسی از زندان است گرچه ترکیه در مقطعی پس از تعدیل در موضع‌گیری خود اعلام کرد که این قطع همکاری برای همیشه نمی‌تواند دوام داشته باشد اما روابط دو کشور همچنان در سطح گذشته باقی مانده و دو طرف بر شرط و شروط سابق برای ازسرگیری روابط دو کشور تأکید دارند.

 عربستان به موضع مصر کاملاً واقف بود و برای اینکه بتواند همراهی کشوری قدرتمندی همچون مصر را با خود داشته باشد یکی از موارد اتهامی برای قطع رابطه با دوحه را حمایت این کشور از جماعت  اخوان المسلمین قرار داده است و این درخواست را در لیست خواسته‌های خود از قطر گنجانده، این در حالی است که ریاض با این همین جماعت در سوریه و نیز یمن در حال همکاری است و حتی حمایت از این گروهها را برای نفوذ منطقه‌ای خود ضروری می‌داند.

البته چنین اختلافی را بین امارات و عربستان شاهدیم. امارات هم همسو با مصر اعتقاد دارد که عربستان نباید از اخوان المسلمین در مصر و کشورهای منطقه حمایت کند.
از سوی دیگر مصر با در پیش گرفتن چنین سیاستی علاوه بر اینکه یکی از گروههای مخالف را در داخل کشور سرکوب می‌کند می‌تواند فعالیت این گروه را در خارج از کشور محدود و تضعیف کند و علاوه بر آن قاهره که با مشکلات اقتصادی دست به گریبان است می‌تواند همچنان روی حمایت‌های مالی و اقتصادی این کشور حساب کند و در واقع ریاض را مدیون خود بداند که در قبال این بحران چنین سیاستی را در پیش گرفته و او را تنها نگذاشته است.

علاوه بر این مصر در چنین شرایطی و به‌رغم اعتراض‌های داخلی با واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر به عربستان موافقت کرده است که این امر هم می‌تواند حمایت‌های ریاض از قاهره را به‌همراه داشته باشد.

حسن رستمی، کارشناس مسائل خاورمیانه

انتهای پیام/*