دولت برای افزایش درآمدهای مالیاتی باید راهکارهای جدیدی اتخاذ کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ایلام، گرمای ماه‌های خرداد و تیر غیر از ترافیک سیاسی، اوج فعالیت سیستم اقتصادی کشور و خصوصاً فعالان مالیاتی نیز است پایان خردادماه آخرین مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و پایان تیرماه آخرین مهلت برای اشخاص حقوقی است که اظهارنامه را برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

به همین منظور با دعوت از یکی از صاحب‌نظران حوزه اقتصاد و امور مالیاتی برای تشریح تکالیف، معافیت‌ها و جرائم مالیاتی اشخاص حقیقی به گفت‌وگو نشستیم و بناست در هفته آینده نشست دیگری برای تشریح مسائل مالیاتی اشخاص حقوقی داشته باشیم.

جواد شرفخانی کارشناس رسمی دادگستری در رشته حسابداری و حسابرسی، مدرس دانشگاه و مشاور امور مالی و  مالیاتی با حضور در دفتر خبرگزاری تسنیم، اظهار داشت: در اقتصاد مدرن مالیات بار اصلی بودجه اکثر دولت‌ها را بر دوش می‌کشد، با این حال تفاوت‌های بسیاری در سیستم مالیات ستانی این کشورها به چشم می‌خورد به نحوی که در بعضی از این کشورها عمده مالیات از بخش تولید اخذ می‌شود و در برخی دیگر سیستم مالیاتی بر اساس مالیات بر مصرف تعریف شده است.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت مالیات گفت: مالیات از عوامل اصلی رشد و توسعه در هر کشوری به حساب می‌آید و می‌تواند سبب گسترش عدالت اجتماعی، افزایش خدمات عمرانی و ارتقای سطح رفاه اجتماعی و در نهایت رونق اقتصادی باشد و در حال حاضر از آن به عنوان درآمد پاک یاد می‌شود، بنابراین ما هم به جای اتکا به درآمد نفتی، باید با فرهنگ‌سازی و اعتمادسازی در جهت افزایش درآمدهای مالیاتی برنامه‌ریزی کنیم تا مردم با اطمینان بیشتر بخشی از درآمد خود را به مالیات اختصاص دهند.

دولت برای افزایش درآمدهای مالیاتی باید راهکارهای جدیدی  اتخاذ کند

عضو انجمن حسابرسی ایران در خصوص افزایش سهم مالیات در بودجه سال جاری گفت: نگاهی به بودجه سال 96 نشان از  افزایش درآمدهای مالیاتی آن هم در بخش خصوصی دارد اما با توجه به اینکه این بخش در سنوات گذشته بخاطر عوامل مختلف از جمله هدفمندی یارانه ها و شرایط تحریمی آسیب جدی دیده است، به نظر می رسد دولت برای افزایش درآمدهای مالیاتی باید راهکارهای جدیدی از جمله گسترش پایه های مالیاتی و ایجاد بانک اطلاعاتی مدرن برای افزایش دامنه شمول مالیات و کنترل فرارهای مالیاتی و فعالیتهای دلالی و سوداگرانه اتخاذ کند و یا اینکه مالیات بر ارزش افزوده را برای کالاهای لوکس و غیر ضروری که در سبد افراد ثروتمند هستند افزایش دهد.

این کارشناس اقتصادی در خصوص مهلت ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی خاطرنشان کرد: بر اساس ماده صد قانون مالیات‌های مستقیم اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت‌های شغلی خود در سال 95 را برای هر واحد شغلی جداگانه تنظیم و تا آخر خردادماه از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی ارسال و مالیات متعلق را به نرخ ماده 131 این قانون پرداخت کنند. پس لازم است تمامی افرادی که به عنوان اشخاص حقیقی به فعالیت‌های اقتصادی اشتغال دارند برای بهره‌مندی از معافیت‌های مصرح در قانون نسبت به تنظیم و ارسال اظهارنامه در موعد مقرر اقدام کنند.

شرفخانی گفت: در ایران پایه مالیات درآمد مشاغل، درآمد مشمول مالیات است که به یکی از این روشها محاسبه می‌شود.

الف: رسیدگی به حساب سود و زیان و دفاتر قانونی: که به استناد ماده 94 ق.م.م، درآمد مشمول مالیات این دسته از مودیان عبارت است از کل فروش کالا و خدمات پس از کسر هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات مربوطه.

ب: روش علی‌الراس که بر اساس ماده 98 ق.م.م: در صورت تشخیص علی الراس، اداره مالیات باید ابتدا قرینه متناسب با موضوع فعالیت را پیدا کند و سپس با اعمال ضریب مقرر در قرینه درآمد مشمول مالیات مؤدی را تعیین کنند.

این مدرس دانشگاه گفت: در این موارد  بر اساس ماده 97 ق.م.م، از روش علی الراس استفاده می‌شود:

1. در صورتی که تا پایان خردادماه اظهارنامه تسلیم نشود.

2. در صورتی که مؤدی از ارائه دفاتر و اسناد و مدارک به سازمان خودداری کنند.

3. در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک به نظر امور مالیاتی غیر قابل رسیدگی باشد.

وی در خصوص تقسیم‌بندی مشاغل بر اساس تکالیف گفت: در ماده 95 ق.م.م، مشاغل به سه گروه تقسیم شده‌اند.

گروه اول مکلف به رعایت استانداردهای حسابداری و آئین تحریر دفاتر بوده و ملزم به پلمب دفاتر روزنامه و کل هستند. اشخاصی که مبلغ فروش و یا ده برابر درآمد مشمول مالیات سنوات قبل بیش از سی میلیارد ریال باشد نظیر دارندگان کارت بازرگانی، صاحبان کارخانه‌ها، هتل‌های سه ستاره به بالا، بیمارستان‌ها، صرافی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای مشمول این گروه هستند.

گروه دوم مکلف به رعایت نمونه ارائه‌ شده در آئین‌نامه اجرائی بوده و ملزم به نگهداری صورت درآمد و هزینه ماهانه می‌باشند.

اشخاصی که مبلغ فروش یا ده برابر درآمد مشمول مالیات سنوات قبل بین ده تا سی میلیارد ریال باشد مشمول این گروه هستند.

گروه سوم مکلف به رعایت نمونه ارائه‌ شده در آئین‌نامه اجرائی بوده و ملزم به نگهداری خلاصه درآمد و هزینه سالانه هستند. مودیانی که در گروه اول و دوم قرار نگیرند مشمول این گروه هستند.

این مدرس دانشگاه در مورد معافیت مالیاتی پایه‌ای گفت: در ماده 101 قانون مذکور به صراحت آمده است که  درآمد سالانه صاحبان مشاغل که اظهارنامه را در موعد مقرر تسلیم کنند تا میزان معافیت موضوع ماده 84 این قانون از پرداخت مالیات معاف است و مازاد آن به نرخ ماده 131 همان قانون مشمول مالیات خواهد بود.

وی ادامه داد: مبلغ معافیت برای عملکرد سال 95 مبلغ 156 میلیون ریال تعیین شده است و نرخ‌های ماده 131 بدین شرح است که تا میزان 500 میلیون ریال درآمد مشمول مالیات به نرخ 15 درصد. تا میزان یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات نسبت به مازاد 500 میلیون ریال به نرخ 20 درصد و نسبت به مازاد یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات به نرخ 25 درصد.

شرفخانی در خصوص سایر معافیت‌ها گفت: یکی از این معافیت‌ها، معافیت فعالیت‌های آموزشی و ورزشی که بر اساس ماده 134 ق.م.م درآمد مدارس آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و مهد کودک‌ها در مناطق کمتر توسعه یافته و درآمد مؤسسات نگهداری معلولان همچنین درآمد باشگاه‌های ورزشی از پرداخت مالیات معاف است.

وی همچنین در مورد معافیت فعالیت‌های فرهنگی گفت: در راستای حمایت از خدمات فرهنگی، مذهبی مطابق ماده 139 موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است 1 – موقوفات، نذورات و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آستان قدس رضوی و غیره و 2 – مؤسسات انتشارات، مطبوعاتی، قرآنی و فرهنگی و هنری.

این کارشناس اقتصادی در خصوص معافیت‌های صادرات گفت: بر اساس ماده 141 ق.م.م، درآمد حاصل از صادرات خدمات، کالاهای غیر نفتی و محصولات بخش کشاورزی و بست درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول مالیات با نرخ صفر می‌شود.

فرش دستباف و صنایع دستی معاف از پرداخت مالیات هستند

شرف خانی ادامه داد: یکی دیگر از معافیت‌های مالیاتی، معافیت صنایع دستی و فرش دستباف است که به استناد ماده 142 ق.م.م، درآمد کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع دستی و شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌ها ی تولیدی از پرداخت مالیات معاف است.
  این تحلیلگر اقتصادی گفت: مطابق ماده 145 سود سپرده‌های بانکی و جوایز بانکها و سود اوراق مشارکت از پرداخت مالیات معاف است. و نیز بر اساس ماه 13 قانون مناطق آزاد تجاری، اشخاص حقیقی که در منطقه آزاد اشتغال دارند به مدت 20 سال از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند و همچنین به استناد ماده 137 ق.م.م، هزینه‌های درمانی جزو هزینه‌های قابل قبول بوده و حق بیمه‌های عمر و زندگی و حق بیمه‌های درمانی از درآمد مشمول مالیات کسر می‌شود.

وی در ادامه گفت: در کنار تکالیف و معافیت‌ها، جرائمی نیز در قانون پیش بینی شده که برخی از آنها عبارتند از وی جرایم اشخاص حقیقی را در 4 دسته به شرح زیر اعلام کرد:
1. پرداخت مالیات پس از موعد مقرر:

بر اساس ماده 190 ق.م.م، عدم پرداخت بموقع مالیات موجب تعلق جریمه‌ای معادل دو و نیم درصد به ازای هر ماه است.

2. عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر و کتمان درآمد که بر اساس ماده 192 ق.م.م، مشمول جریمه غیر قابل بخشش معادل سی درصد مالیات می‌باشد، ضمناً بر اساس ماده 193 همان قانون عدم تسلیم اظهارنامه در دوره معافیت موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوط خواهد شد.

3. عدم تسلیم ترازنامه و صورت سود و زیان و یا عدم ارائه دفاتر قانونی که بر اساس ماده 193 ق.م.م، مشمول جریمه ای معادل بیست درصد مالیات برای هرکدام از موارد مذکور است.

4. عدم اعلام آغاز فعالیت در اداره مالیات ظرف 4 ماه که بر اساس تبصره 3 ماده 177 مشمول جریمه‌ای معادل ده درصد مالیات قطعی و محرومیت از تمامی تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی می‌شود.

شرفخانی در پایان ابراز امیدواری کرد که سازمان امور مالیاتی بر اساس وظایف ذاتی که دارد در امر آگاهی بخشی و آموزش به مودیان مالیاتی از هیچ کوششی فروگذار نکند زیرا بیشتر مودیان و خصوصاً اشخاص حقیقی شناخت حداقلی هم از قوانین و مقررات مالیاتی ندارند.

گفت‌وگو از زهرا منصورنیا

انتهای پیام/