مروری بر تاکتیک‌ها و شیوه عملیات«قدس۱»+نقشه عملیات

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا, امروز چهارشنبه 24 خردادماه سالروز عملیات « قدس 1» است.این عملیات به دلیل همزمانی با روز قدس سال 1364 به نام عملیات قدس نامگذاری شده است.

عملیات‌ «قدس‌1» را با رمز «یا محمد رسول‌ الله(ص)» در منطقه‌ عملیاتی‌ «هورالهویزه» در شرق‌ رودخانه‌ «دجله» عراق، برای‌ انهدام‌ نیروها و بر هم‌ زدن‌ انسجام‌ ماشین‌ جنگی‌ ارتش‌ عراق، در منطقه‌ای‌ به‌ وسعت‌180 کیلومتر مربع‌  در ساعت‌21 و25 دقیقه‌ شامگاه ‌24 خرداد ماه‌1364 توسط  سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب‌ اسلامی آغاز شد.در این‌ عملیات‌4 روزه، نیروهای‌ عمل‌ کننده‌ ایران‌ در ظرف‌ مدت‌ کوتاهی‌ به‌ دو پاسگاه‌ مورد نظر یعنی‌ «ابوذکر» و «ابولیله» دشمن‌ دست‌ یافته‌ و مقاومت‌ آنها را درهم‌ کوبیدند.

عمده‌ترین هدف عملیات بدر قطع جاده استراتژیک بصره ‌ـ العماره بود، که پس از اجرای عملیات و دست نیافتن به این هدف، تصرف این جاده مهم و حضور در هورالحمار همچنان جایگاه خود را در استراتژی نظامی جمهوری اسلامی حفظ کرد.

از سوی دیگر آماده کردن امکانات و زمینه لازم برای اجرای عملیاتی دیگر همچون عملیات بدر جهت رسیدن به اهداف مذکور در کوتاه مدت مقدور نبود، لذا به عنوان حداقل اقدام، حضور بیشتر در هور و هرچه نزدیک‌تر شدن به جاده بصره ـ العماره در دستور کار قرار گرفت. در این منطقه از هور که از شمال البیضه تا رودخانه دجله ادامه دارد بهترین محور برای نزدیک‌تر شدن به جاده بصره ـ العماره انتخاب شد. در این مسیر، تصرف پاسگاه‌های ابوذکر و ابولیله ـ که می‌توانست جای پای مناسبی برای ادامه عملیات در این محور و سکوی آتشی در جهت مسدود کردن جاده باشد ـ ضروری تشخیص داده شد.

علاوه بر این، خط پدافندی که پس از تصرف ترابه در این منطقه به وجود آمده بود، احتیاج به ترمیم داشت و اجرای عملیات در اینجا می‌توانست ضمن نزدیک کردن خط پدافندی به دجله و اجرای آتش روی جاده، خط منظم و به هم پیوسته‌ای را به وجود آورد.لشکر25 کربلا که با بهبود فرماندهی پس از عملیات بدر همچنان در منطقه ذکر شده باقی مانده بود، مأمور اجرای تدابیر مذکور شد و این عملیات با هدف تصرف پاسگاه‌های ابوذکر و ابولیله و بدست آوردن جای پای مناسبی برای ادامه عملیات در این محور, ترمیم خط پدافندی که پس از تصرف ترابه در این منطقه به وجود آمده بود و نزدیک کردن خط پدافندی به دجله و امکان اجرای آتش روی جاده بصره ـ العماره اجرا شد.

این منطقه قسمتی از هورالهویزه بود که در شمال منطقه عملیات خیبر و بدر در حدفاصل پاسگاه شط‌علی و طبر واقع شده  است و از سمت غرب تا روستاهای الزجیه و الحسان، از سمت جنوب تا روستای البیضه و از سمت شمال تا پاسگاه ترابه در محدوده این منطقه عملیاتی واقع شده بود. به علت آنکه منطقه عملیات قبل از گسترش هور منطقه‌ای مسکونی بوده، عمق آب در این قسمت کم است و خشکی‌های بیشتری نسبت به سایر مناطق در آن وجود دارد. مهم‌ترین خشکی‌های منطقه عملیات بعد از ترابه (که در عملیات بدر تصرف شد)، عبارت بودند از پاسگاه ابوذکر، روستای ابولیله و خشکی‌های اطراف آن. همچنین آبراه‌هایی که در منطقه عملیات بیشتر استفاده می‌شدند، عبارت بودند از: آبراه‌های کسر، صف، شعبان، مشروع، خیطه، اعظم، معارج، نهروان و الحسان.

موقعیت نیروهای خودی قبل از عملیات

لشکر25 کربلا برای حفظ منطقه و امکان حضور فعال در آن و بالا بردن کیفیت، سطح آموزش و تجربه نیروهایش، در این منطقه خطی پدافندی به طول 40 کیلومتر تشکیل داد و 4 گردان نیرو در آن مستقر کرد. هر گردان موظف بود بدون درگیری و تا جایی که امکان دارد خود را به مواضع دشمن نزدیک کند. از این رو نیروها با یک خیز کاملاً مؤثر و بدون درگیری به صورت ایجاد کمین در مقابل دشمن جلو ‌رفتند، طوری که در بعضی محورها به فاصله 1 تا 2 کیلومتری مواضع عراقی‌ها ‌رسیدند. این خیز موجب شد تا جنوب آبراه ترابه در آبراه اعظم، کمین‌ها به نحوی به طرف دشمن ایجاد شوند که الحاق بین خط ترابه ـ نهروان برقرارگردد.

شناسایی

پس از واگذاری مأموریت به لشکر25 کربلا، نیروهای اطلاعات این لشکر شناسایی منطقه را به طور مستمر و با جدیت شروع کردند و چون برای عملیات 4 هدف (پاسگاه ابوذکر، روستای ابولیله، برکه مختار و کمین دژبانی در عقبه دشمن) مشخص شده بود، شناسایی‌ها از 4 محور آبراهای صف، خیطه، معارج و اعظم انجام می‌شد. با پیشرفت کار و تسلط نیروها بر منطقه عملیات مقرر شد که برای هر هدف 2 معبر شناسایی شود، لذا کار شناسایی در 8 معبر ادامه یافت.

نیروهای شناسایی با لباس غواصی و شنا در زیر آب خود را تا نزدیکی‌های دشمن می‌رساندند، اما دشمن از ساعت 9 شب تا روشنایی صبح حدود هر نیم ساعت با کلیه سلاح‌های خود مانند ضد‌هوایی، تیربار و خمپاره، روی نی‌زارها و آبراه‌ها آتش می‌ریخت که برای رزمندگان مشکلات زیادی ایجاد می‌کرد و احتمال تلفات نیروها را افزایش می‌داد. با این حال بنابر تأکید فرمانده لشکر مبنی بر شناسایی کامل مواضع دشمن، در مجموع 150 تیم شناسایی به منطقه اعزام شد که با تلاش آنها هیچ نقطه ابهامی در شناسایی مواضع دشمن باقی نماند.

مواضع و استعداد نیروهای دشمن

دشمن در این منطقه از مواضع و موانع مختلف برخوردار بود، از جمله بشکه فوگاز( ناپالم) و سیم‌خاردار حلقوی (که بعضاً تا1 متر روی آب و چند رده در زیر آب قرار داشت)، تنها نمونه‌ای از موانع دشمن بود.عراقی‌ها در اطراف پاسگاه ابوذکر و روی خشکی اطراف آن سنگرهای متعددی احداث کرده بودند. همچنین در روی برکه‌مختار، علاوه بر سنگر، کمین سیار نیز گذاشته بودند که به صورت زیگزاگی یک‌دیگر را می‌پوشاند و عامل مؤثر در تأمین پاسگاه ابوذکر به شمار می‌رفت.در این منطقه از دشمن سه گروهان کماندویی (یک گروهان در پاسگاه ابوذکر، یک گروهان در پاسگاه ابولیله و یک گروهان در برکه‌مختار) استقرار داشتند. یک گروهان هم پشت برکه‌مختار در احتیاط نزدیک بود. علاوه بر این، عناصری از تیپ‌های 506 و 114 از لشکر25 ارتش عراق در منطقه مستقر بودند.دشمن همچنین به منظور کنترل بهتر منطقه، با هلی‌کوپتر و هواپیمای پی‌. سی‌.7 مرتباً گشت شناسایی انجام می‌داد و بعضاً روی مواضع خودی اجرای آتش می‌کرد.

شرح عملیات

زمان شروع عملیات ساعت 8 شب مورخ 24/3/1364 اعلام شد. از بعد از ظهر روز جمعه 24/3/1364، مطابق با روز قدس، فعالیت برای حرکت نیروها به سوی دشمن شروع شد. در کنار ساحل شناورهایی که حامل مهمات و تدارکات هستند آماده حرکتند. نیروها در خطوط پدافندی در حال تجهیز و آمادگی برای سوار شدن در بلم‌ها می‌باشند. فرماندهان گروهان‌ها نیز مشغول تیم‌بندی بلم‌ها و به ستون کردن آنها برای حرکت به طرف هدف می‌باشند. هنوز آفتاب غروب نکرده بود که رزمندگان سوار بر 90 شناور (بلم و چینکو) پیشروی خود را از پنج محور (آبراه‌های صف، خیطه، معارج، اعظم و نهروان) به سمت دشمن آغاز کردند.

ساعت 8 شب فرا رسیده است ولی هنوز هیچ یک از محورها درگیری با دشمن را اعلام نکرده‌اند، در این حال مشکلی هم در مقر فرماندهی بروز می‌کند و آن اینکه لحظاتی قبل از عملیات بر اثر وزش باد برگه کد‌های مخابراتی عملیات لابه‌لای نی‌ها گم می‌شود.

در محور خیطه، دشمن ساعاتی قبل از عملیات کمینی جدید در آبراه اصلی این محور گذاشته بود که نیروها مدتی را معطل آن شدند چون باید ابتدا کمین را منهدم و بعد به روستا تک می‌کردند.

با رسیدن زمان درگیری فرمانده لشکر برای سرعت دادن به گردان‌ها فشار می‌آورد تا درگیری با دشمن را شروع کنند. رزمندگان به تدریج به دشمن ‌رسیدند و برای درگیری اعلام آمادگی کردند. بالاخره در کلیه محورها رزمندگان از موانع و سیم‌خاردارها عبور کردند. لحظاتی قبل از ساعت 9 شب دشمن طبق برنامه قبلی و شاید هم به دلیل هوشیاری از طریق شنود، متوجه حضور نیروها شد و به شلیک خمپاره منور و به رگبار بستن نی‌زار‌ها اقدام کرد؛ خصوصاً در محور پاسگاه ابوذکر که به تلفاتی از گردان یا رسول(ص) منجر شد.

با تلاش و جست و جوی عده‌ای از برادران برگه کد‌های مخابراتی پیدا شد و سرانجام نزدیک ساعت 9 شب کلیه گروهان‌ها برای درگیری با دشمن اعلام آمادگی کردند.

در همین زمان فرمانده لشکر25 کربلا با قرائت رمز عملیات "یا محمد رسول‌الله، یاالله، یاالله، قد تری انا فیه ففرج عنی یا کریم، الله‌اکبر" دستور آغاز عملیات را صادر کرد.

در پی آن فرماندهان کلیه محورها با پاسخ به پیام رمز فرماندهی، عملیات خود را شروع کردند. تقریباً در تمامی محورها غواص‌های پیشرو موفق شده‌اند خود را به زیر پای دشمن رسانده و منتظر نیروهای عمل‌کننده بمانند.

در محور صف، رزمندگان با انهدام یک کمین که شب گذشته ایجاد شده بود به طرف روستای ابولیله هجوم بردند.

نیروهای عمل کننده از آبراه مشروع نیز سریعاً به هدف رسیدند و غواص‌ها وارد عمل شدند. اولین غواص وارد ساحل دشمن شد و یک نارنجک داخل سنگر عراقی‌ها انداخت که نارنجک عمل نکرد و آنها بیرون ریختند. در اینجا غواص خود را از جنگ تن‌به‌تن کنار کشید و رزمندگان دیگر روی دشمن آتش گشودند که از همین جا در‌گیری شروع شد. هم‌زمان نیروهای بلم ‌سوار از راه رسیدند و در ساحل نزدیک روستا پیاده شدند. وقتی توجه دشمن به این سمت معطوف شد، نیروهای دشمن در معبر اصلی تک (آبراه خیطه) سست شدند طوری که نیروهای گردان مسلم به سرعت در ساحل پیاده شدند و درگیری را شروع کردند.

قسمتی از نیروهای گردان امام محمد باقر(ع) که در انتهای آبراه مشروع به قصد زدن عقبه دشمن، پای کمین دژبانی نشسته بودند، با اعلام رمز عملیات، حمله را شروع کردند و شلیک اولین آر.‌پی‌.جی آنها باعث انفجار مهمات دژبانی شد و نیروهای دشمن به آب ریختند و شروع به تیر‌اندازی کردند. در این حال نیروهای بلم‌سوار که کمین را محاصره کرده بودند، تیر‌اندازی عراقی‌ها را پاسخ دادند و درگیری پس از 3 دقیقه خاتمه یافت. برادران منطقه را پاک‌سازی کردند، عده‌ای از نفرات دشمن را اسیر کردند و در جناحین آبراه گسترش یافتند.

در محور خیطه یک دسته از نیروهای گردان یا رسول‌الله(ص) با توجه به عمق کم آب، در500 متری دشمن از بلم پیاده شدند و با کشیدن شناور حامل مهمات روی آب، به طرف دشمن حرکت کردند. در این محور دشمن نسبت به سایر محورها هوشیارتر است و تنها محوری است که غواص‌ها نتوانسته‌اند از قبل خود را به ساحل دشمن برسانند. آنان در چند متری ساحل در لابه‌لای نی‌ها زیر آب رفته‌اند، دشمن گه‌گاهی منور می‌زند و یا به رگبار می‌بندد. نیروهای دسته تأمین به 150 تا 100 متری دشمن رسیده در لابه‌لای نی‌زارها گسترش یافته‌اند. چون تلاش غواص‌ها جهت رسیدن به ساحل دشمن بی‌نتیجه مانده است، دسته تأمین با دستور فرمانده عملیات هم‌زمان اجرای آتش کردند. این نیروها معبری به عرض 10 متر را پاک‌سازی کردند و آبراه جهت ورود نیروهای عمل‌کننده باز شد. طولی نکشید که کلیه نیروهای بلم‌سوار در ساحل پیاده شدند و با اندک درگیری وارد ساختمان پاسگاه شده بر آن تسلط یافتند. درگیری پاسگاه ابوذکر بیش از 7 دقیقه طول نکشید.

نیروهای عمل‌کننده در محور آبراه اعظم نیز با مأموریت تک به شمال برکه مختار، در پای کمین‌های این برکه منتظر هستند و قرار است عملیات ایذایی انجام بدهند. این نیروها با اجرای آتش روی کمین‌های دشمن با انبوه آتش چند کمین دشمن از چند جناح دیگر مواجه شدند و پس از لحظاتی مجبور شدند مقداری عقب کشیده و با درگیری از دور، خط را فعال نشان بدهند.

در محور آبراه نهروان نیروهای گردان امام‌حسین(ع) به جنوب برکة مختار تک کردند. پس از شروع درگیری در این محور، نیروهای خودی از چند جناح با انبوه آتش کمین‌ها مواجه شدند که به درگیری پراکنده با دشمن ادامه دادند و به انتظار رسیدن ادوات و توپ 106 میلی‌متری ماندند.

درگیری در روستای ابولیله در دو محور ادامه دارد و نیروها وارد روستا شده‌اند، اما دشمن هنوز مقاومت می‌کند. رزمندگان هم‌زمان با درگیری در روستا، به دو تا از کمین‌های خشکی روستا نیز حمله کردند. پس از چند لحظه هر دو کمین منهدم شدند و نیروهایشان در آب رفتند و از لا‌به‌لای نی‌زارها فرار کردند.

کمین بین پاسگاه و روستا در آبراه مشروع در شروع درگیری با اندک مقاومتی سقوط کرد و بیشتر نیروهای آن در لا‌به‌لای نی‌زارها فرار کردند. از جمله دلایلی که موجب درگیری طولانی در روستا شد مقاومت یکی از کمین‌های نزدیک روستا بود. هم‌زمان با شروع عملیات یک دسته از نیروهای گردان مسلم در آبراه صف تا 2 کیلومتری روستای البیضه پیش رفتند و جهت سدکردن هرگونه فعالیت و پاتک دشمن از این محور در جناحین آبراه گسترش یافتند. چند دقیقه پس از شروع عملیات وضعیت کلی بدین شرح است:

ـ پاسگاه ابوذکر سقوط کرده است.

ـ دو تا از کمین‌های نزدیک روستای ابولیله منهدم شده‌اند.

ـ کمین بین پاسگاه و روستا در آبراه مشروع منهدم شده است.

ـ کمین دژبانی در انتهای آبراه مشروع که عقبه دشمن محسوب می‌شود، منهدم شده است.

ـ درگیری در روستای ابولیله و برکة مختار همچنان ادامه دارد.

ـ در ساعت 21:10 به دستور فرماندهی قایق‌های حامل توپ‌های 106 میلی‌متری و قبضه‌های مینی‌کاتیوشا به سرعت خود را به محل‌های درگیری رساندند.

ـ با تدبیر و تلاش فرماندة محور صف، کمین کنار روستای ابولیله منهدم شده و درگیری فقط در روستا ادامه دارد.

ـ در محور پاسگاه ابوذکر دشمن یکی از بشکه‌های مواد ناپالم را منفجر کرد. در این انفجار نیروهای خودی آسیبی ندیدند و 2 نیروی دشمن در حین فرار آسیب دیدند.

ـ ساعت 21:15 یک قایق حامل یک توپ 106 به منطقه برکه مختار رسید. این قایق که برای زدن کمین‌ها در حال عبور از لابه‌لای نی‌ها بود، ناگهان با یک کمین شناسایی نشده برخورد کرد و باعث هوشیاری دشمن شد که به دنبال آن دشمن با شلیک یک نارنجک آتش‌زا قایق را منهدم کرد. از نیروهای این قایق یک تن شهید و یک تن زخمی شد که با قایق دیگری به عقب منتقل شدند.

ـ در همین زمان دشمن در محور روستای ابولیله یکی دیگر از بشکه‌های ناپالم را منفجر کرد که در این انفجار نیز به نیروهای خودی آسیبی نرسید.

ـ در ساعت 21:18 در محور نهروان قایق‌های حامل توپ 105 میلی‌متری و مینی‌کاتیوشا به منطقه عملیات رسیدند و با برنامه‌ریزی قبلی روی اتوبان بغدادـ بصره شروع به اجرای آتش کردند.

ـ بر اساس گزارش دیده‌بان‌ها اتوبان مذکور بسته شده و در دو طرف اتوبان در مناطق العزیر و جنوب الکساره تجمع ماشین‌های چراغ روشن مشاهده می‌شود.

ـ در ساعت 21:20 با یک تلاش وسیع از دو محور، روستای ابولیله کاملاً پاک‌سازی و عده‌ای نیز اسیر شدند. گاهی از اطراف پاسگاه ابوذکر و روستای ابولیله تیراندازی‌های پراکنده‌ای انجام می‌گیرد که با انبوه آتش نیروهای خودی خاموش می‌گردد. در این حال فرمانده پاسگاه ابوذکر که همراه با یک سکان‌دار فرار کرده بود، در دام نیروهای گردان امام محمد باقر(ع) افتاد و در درگیری کشته شد و سکان‌دار قایق نیز مجروح و اسیر شد و قایق منهدم شد.

ـ حدود ساعت 22 عده‌ای از نیروهای دشمن در حال فرار در آبراه مشروع به دام نیروهای خودی افتادند که تعدادی کشته و تعدادی اسیر شدند.

حدود نیمه شب وضعیت کلی عملیات چنین است: در کل منطقه عملیات، دشمن فقط در برکه مختار حضور دارد که آن هم در محاصره رزمندگان است. جنوب برکه یعنی بین نیروهای گردان امام حسین(ع) و گردان امام محمد باقر(ع) هنوز الحاق صورت نگرفته و باز است و راه فراری برای دشمن می‌باشد. از جمله دلایل ناموفق بودن تک در برکه مختار ضعف در شناسایی آن بود، اولاً نیروهای شناسایی به طور کامل کمین‌های برکه مختار را شناسایی نکرده بودند و در ثانی برای یک کمین دو معبر تک مشخص کرده بودند و فکر می‌کردند این دو معبر برای دو کمین است. شب عملیات وقتی نیروهای غواص به طرف کمین می‌رفتند متوجه یک‌دیگر شده و ابتدا هر کدام فکر می‌کردند که دیگری دشمن است تا اینکه یک‌دیگر را شناختند و هر دو با هم به کمین حمله کردند که به دلیل تسلط کمین دیگر بر آنها، موفق نبودند. در مجموع به تعدادی از کمین‌های برکه حمله نشد و به تعدادی هم که حمله شد موفقیت‌آمیز نبود.

روز اول عملیات (64/3/25)

نزدیک صبح، یک توپ 106 میلی‌متری در آبراه صف اجرای آتش روی روستای البیضه را شروع کرد، قبضه توپ دیگر 106 میلی‌متری در انتهای آبراه مشروع جهت مقابله با پاتک دشمن استقرار یافته و آماده است. همچنین یک مینی‌کاتیوشا در ترابه به طرف جاده بصره ـ بغداد و یکی دیگر روی الکساره و دهات اطراف آن اجرای آتش می‌کند.

با روشن شدن هوا از هر محور 2 تا 3 قایق به گشت‌زنی پرداختند و تعداد زیادی از نیروهای دشمن را اسیر کردند و عده‌ای را که قصد تیراندازی و مقاومت داشتند، به رگبار می‌بستند. از سوی دیگر دشمن با روشن شدن هوا فعالیت هوایی خود را در منطقه شروع کرد. در ابتدا هواپیما‌های پی.سی.7 و هلی‌کوپتر‌ها برای شناسایی به منطقه عملیات آمدند ولی به دلیل آنکه از وضعیت عملیات اطلاعی نداشتند، اجرای آتش نمی‌کردند.

در این زمان توپ‌های ضد‌هوایی به سوی منطقه عملیاتی حرکت کردند و در نقاط مشخص شده استقرار یافتند. فرمانده لشکر به آنها تأکید کرده بود که تا پرنده‌های دشمن کاملاً در تیر‌رس نیامده، تیراندازی نکنید. طولی نکشید که یک هلی‌کوپتر دشمن با آتش سلاح‌های پدافند در منطقه برکه‌مختار، سقوط کرد. همچنین یک هواپیمای پی.سی.7 دشمن نیز به وسیله موشک سهند در منطقه نهروان سرنگون شد.

در اوایل روز نیروهای عراقی با قایق‌های حامل سلاح‌های دوشکا و 106 و تیربار و نیرو همراه با هواپیما و هلی‌کوپتر پاتک سنگینی را اجرا کردند که با مقابله به موقع و غافل‌گیرانه نیروهای کمین در آبراه مشروع مواجه شدند. چون رزمندگان در لابه‌لای نی‌زار‌ها مخفی شده بودند و دشمن از وضعیت منطقه اطلاعی نداشت لذا عراقی‌ها به دام نیروهای خودی افتادند و تلفات بسیاری دادند. باقی‌مانده قوای عراقی نهایتاً با مقاومت اندک و به جای گذاشتن تلفات زیاد فرار کردند.

پس از چند ساعت، پاتک دوم، سنگین‌تر و با قوای بیشتری اجرا شد که آن هم با مقاومت برادران و فعالیت چشم‌گیر توپ 106 میلی‌متری، به عقب‌نشینی و تلفات دشمن منجر شد.

سردار مرتضی قربانی پاتک‌های دشمن را چنین توصیف کرد:

«روز اول فشار آن قدر زیاد بود که ما گفتیم الآن تمام بچه‌ها را می‌زنند عقب ولی بچه‌ها ایستادند. تا موقع ظهر برادران در صدد پاک‌سازی برکه‌مختار بودند.»

در طول روز و در حالی که رزمندگان درصدد پاک‌سازی برکه مختار بودند، صدای پرواز هلی‌کوپترها دائماً شنیده می‌شد ولی چیزی مشاهده نمی‌شد. در اواخر روز برادران متوجه شدند که از طرف کمین‌های برکه مختار دیگر هیچ‌گونه تیری شلیک نمی‌شود و فعالیتی به چشم نمی‌خورد. پس از آن رزمندگان به اطراف برکه به طرف کمینی رفتند و متوجه شدند که کمین‌ها خالی شده و پرواز هلی‌کوپتر در روز برای هدایت آنها جهت فرار از منطقه بوده است. استعداد دشمن در برکه‌مختار حدود یک گروهان بود که همگی فرار کردند.

روز دوم و سوم

صبح روز 64/3/26 فاصله بین گردان امام حسین(ع) و گردان امام محمد باقر(ع) در جنوب برکه مختار توسط گردان امام حسین(ع) پوشانده شد و این خط تکمیل شد.تا ظهر همین روز دشمن در محور آبراه مشروع دو بار دیگر پاتک کرد که با مقابله به موقع نیروهای خودی دفع شد.روز سوم عملیات (64/3/27) یک هلی‌کوپتر عراقی که برای گشت‌زنی به منطقه عملیات آمده بود با آتش پدافند خودی منهدم شد و اطراف روستای البیضه سقوط کرد. از این پس دیگر هیچ پرواز مؤثری انجام نگرفت و دشمن تنها با هواپیمای پی.سی.7 به اجرای آتش کور می‌پرداخت. دراین باره شنود خودی گزارش می‌داد که خلبان‌های دشمن می‌گویند در منطقه عملیات آتش ضد‌هوایی زیاد است و ما نمی‌توانیم پرواز کنیم.

نتایج عملیات

در این عملیات منطقه‌ای به طول 15 و عرض 13 کیلومتر (حدود 180 تا 200 کیلومتر مربع) از تصرفات دشمن به دست رزمندگان اسلام فتح شد. موقعیت نیروهای خودی پس از عملیات از شمال به جنوب چنین بود:در 5 کیلومتری الحسان و در 4 کیلومتری دجله و الزجیه و 6 کیلومتری اتوبان بغداد‌ـ بصره، و در قسمت جنوبی در 2 کیلومتری البیضه.

تلفات دشمن

یک گردان کامل از تیپ2 حطین منهدم شد و ضربات سختی به این تیپ وارد شد، همچنین تعدادی از عناصر تیپ‌های 506 و 114 و لشکر25 دشمن کشته یا اسیر شدند.در مجموع از نیروهای دشمن حدود 200 تن کشته، 200 تن مجروح و حدود 100 تن اسیر شدند و 15 قایق، 1 هواپیمای پی.سی.7 و 2 هلی‌کوپتر آنها منهدم شد.در این عملیات 4 توپ ضد‌هوایی، 6 خمپاره‌انداز، 20 قطعه پل خیبری، 10 قطعه پل دوبه‌ای و تعداد فراوانی سلاح سبک به غنیمت گرفته شد.

خسارات خودی

در این عملیات تعداد 40 تن از رزمندگان شهید، 30 تن مجروح و 3 تن در هور مفقود شدند.از نظر امکانات، یک توپ106 میلی‌متری با قایق آن و یک قایق حامل دوشکا منهدم شد و به چند قایق هم ترکش اصابت کرد که قابل ترمیم است.این عملیات دارای ویژگی‌هایی همچون به کار‌گیری کلیه نیروهای لشکر, اجرای صحیح مانور عملیات, رعایت اصل غافل‌گیری,  تلاش مستمر فرماندهی جهت آمادگی و هدایت عملیات,  تعویض نیروهای دشمن یک روز قبل از عملیات و بستن عقبه دشمن (انتهای آب‌راه مشروع‌ـ الکساره که تنها عقبه دشمن محسوب می‌شد) هم‌زمان با شروع عملیات بود.

منابع: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس/ سازمان حفظ آثار سپاه و بسیج

انتهای پیام/