چرا اردوغان در نشست ریاض غایب بود؟
یکی از موارد مورد توجه نشست ریاض این بود که با وجود روابط عربستان و ترکیه که فرض می‌شود روابط مستحکمی باشد، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در آن حضور نداشت، دلیل غیبت او چه بود؟
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه رأی الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه با اشاره به نشست «سنی ــ ترامپی» در ریاض این سؤال را مطرح کرد: چرا با وجود روابط عربستان و ترکیه که فرض می‌شود مستحکم است، رجب طیب اردوغان در این نشست حضور نیافت؟
در این میان باید در نظر داشت اختلاف الازهر و ترکیه همچنان ادامه دارد و اگرچه غیرعلنی مانده و رویکرد سیاسی دارد اما آرامش آن فقط بر اساس شرایط مقطعی است.
به هر حال نشست سنی ــ ترامپی که روز یکشنبه در ریاض با حضور 52 کشور اسلامی از جمله تعداد اندکی از سران این کشورها برگزار شد، به‌نوعی تنش الازهر و ترکیه را به نمایش گذاشت.
دو نکته در این نشست جلب توجه می‌کند:
اول، غیبت رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در این نشست که به‌جای بن علی یلدریم نخست وزیر، مولود چاوش اوغلو وزیر خارجه خود را به‌عنوان رئیس هیئت ترک راهی آن کرد آن هم در حالی که روابط عربستان و ترکیه به‌ظاهر قوی است.
دوم: حضور عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در نشست ریاض به‌عنوان کشوری که بنابر جایگاه سیاسی و ملی چند دهه رهبری جهان عرب و اسلام را به‌عهده داشت و علاوه بر آن مرجع الازهر نیز در نشست ریاض حضور یافت.
چه‌چیزی تردید السیسی برای حضور در نشست ریاض را از بین برد؟
السیسی برای حضور در نشست ریاض که پادشاه سعودی میزبان آن بود، تردید داشت و به نظر می‌رسد رهبری سعودی متوجه این تردید شد از همین رو به‌جای عادل الجبیر وزیر خارجه یا یکی از امیران سرشناس، یک وزیر درجه دوم را برای ارسال دعوت‌نامه راهی مصر کرد.
دلیل این شک و تردید این بود که السیسی نمی‌خواهد عربستان رهبری جهان اسلام را به دست بگیرد و علاوه بر این به‌دنبال طرح خاص عربستان مبنی بر شمشیر کشیدن به‌روی ایران و شیعیان نیست و نمی‌خواهد وارد جنگ‌های کنونی سعودی در یمن و سوریه و جنگ‌های آینده آن در عراق و ایران شود.
اما نکته‌ای که موجب تغییر موضع السیسی شد، تماس تلفنی دونالد ترامپ با وی چند روز پیش از نشست ریاض بود که در آن از وی خواست در نشست ریاض حاضر شود و به او قول داد در آینده به قاهره سفر خواهد کرد بدون اینکه زمان این سفر را مشخص کند.
تفاوت نگاه اوباما و ترامپ به مصر و عربستان
در این میان باید گفت السیسی و بیشتر مصری‌ها به رهبری مصر و جایگاه برجسته آن در سطح منطقه احساس غرور می‌کنند و باراک اوباما با درک این واقعیت بود که قاهره را به‌عنوان ایستگاه اصلی سخنرانی خطاب به جهان اسلام برگزید و این چیزی است که ترامپ انجام نداد و برق طلا و معاملات مالی 460 میلیارد دلاری را ترجیح داد.
به هر حال وضعیت اردوغان و یا به‌عبارت بهتر تحریم شخصی او علیه نشست ریاض به‌گونه‌ای است که بیانگر رویکرد شخصی و نیز سیاسی او در آنِ واحد است، زیرا اردوغان با شکست از سفر واشنگن بازگشت بدون اینکه در جریان آن هیچ یک از اهداف خود مبنی بر جلوگیری از اعتماد آمریکا به کُردها به‌عنوان متحد راهبردی را محقق سازد و اجازه ندهد هیچ سلاحی در اختیار آنان قرار بگیرد و مانع مقدمات تشکیل موجودیت مستقل کُردی در شمال سوریه بشود.
علاوه بر این اردوغان در خصوص درخواست تحویل فتح‌الله گولن متهم به دست داشتن در کودتای نظامی در ترکیه نیز پاسخی از آمریکا نگرفت.
دیدار ناآرام و متشنج اردوغان و ترامپ
نکته قابل توجه اینکه دیدار اردوغان و ترامپ در کاخ سفید متشنج بود و فقط 22 دقیقه طول کشید و کنفرانس مطبوعاتی که پس از آن برگزار شد نیز چند دقیقه بیشتر طول نکشید تا جایی که کارشناسان سیاسی ترک این دیدار را بدترین دیدار در طول تاریخ روابط ترکیه و آمریکا برشمردند.
انتهای پیام/*
