برخی از ناشران در حالت احتضار هستند/نظارتی بر قیمت گذاری کتابها نیست

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مؤسسه فرهنگی هنری قدرولایت از سال 1372 آغاز به کار کرده است. این مؤسسه در زمینه نشر کتب در موضوعات تاریخ معاصر ایران، معارف اسلامی، فرهنگ دفاع مقدس، شخصیت و دیدگاههای حضرت امام خمینی و امام خامنه ­ای، فعالیت زیادی داشته است و آثار خود را در گروههای سنّی کودک و نوجوان و بزرگسال ارائه می ­نماید.

این مؤسسه در سال 88 به عنوان ناشر برگزیده در نشر فرهنگ انقلاب، در سال 1389 ناشر برگزیده بیست و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، در سال سالهای 92 و 95 به عنوان برگزیده نمایشگاه ملی دفاع مقدس انتخاب شده است.

به مناسبت برگزاری سی امین  نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفتگویی با احمدعطایی مدیر انتشارات قدر ولایت انجام شده که  مشروح این گفت و گو را می‌خوانید.

تسنیم:  انتشارات شما چند سال است که شروع به کار کرده است ؟ شما یک انتشارات خصوصی هستید یا وابسته به نهادی یا ارگان خاصی ؟

 ما از سال ٧٢ رسما شروع به کار کردیم و صرفا خصوصی هستیم ؛ بعضی ها فکر می کنند وابسته به بیت رهبری یا حتی سپاه هستیم اما ما برای نشر بیانات موضوعی رهبر معظم انقلاب گاهی با مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی  بالا و پایین بسیاری داریم تا بتوانیم مجوز بگیریم ، آثار دفاع مقدس هم، توسط دفتر پژوهش دفاع مقدس بررسی می شود و بعد از ارشاد برای چاپ مجوز می گیرد ، عمدتاً برای هزینه های مؤسسه و تولید کتابها مقروض هستیم و از صندوق های مختلف وام می گیریم همچنین مدیران انتشارات از موسسه حقوقی دریافت نمی کنند.

تسنیم: فضای نشر را در 4 سال اخیر چگونه ارزیابی میکنید؟ بخصوص در سال 95؟

ما خبرهایی داریم که ناشران زیادی یا ورشکسته می شوند جمع می کنند و یا اینکه تغییر شغل میدهند و ناشرانی را می شناسیم که می آیند اینجا صحبت می کنند و گاهی درد و دل می کنند، خیلی در تنگناهای سختی هستند، در بخش کتاب یک بحران پیش آمده و واقعاً بعضی از ناشران در احتضار هستند یعنی حالت قبل مرگ را دارند ، باید یک برنامه ریزی و تحلیل دقیق داشت تا خروجی بهتری از نمایشگاه هایی که برگزار می شود داشت. باید معدل فروش نمایشگاه های استانی هر سال را گرفت ، مثلاً معدل فروش سال ٩٥ را با معدل سال 94 مقایسه کنید، با سال 93 مقایسه کنید ببینید افزایش فروش داشتید!؟ یعنی اقبال مخاطب به کتاب بیشتر شده یا کمتر شده است، سالی 60 تا 65 هزار عنوان جدید می آید یعنی در واقع به نسبت همین مقداری که کتاب وارد ویترینها می شود باید فروش بیشتر باشد.

برآورد ما از فروشمان این است که ما نسبت به سال 94، 30 تا 40 درصد کاهش داشتیم. البته در هر نمایشگاه استانی که رفتیم ممکن است کمی فراز و نشیب داشته باشد من معدلش را میگویم.  در کل ناشران در وضعیت خیلی بدی هستند، هزینه ها و خدمات چاپ بالا رفته بر همین اساس قیمت کتاب هم بالا رفته و قدرت خرید مردم هم پایین آمده است، قیمت کتاب را نگاه می کند سر جایش می گذارد.

تسنیم: پس نتیجه می گیریم که کتاب در سبد خرید مردم نیست درست است ؟

اصولی اش این است که بگوییم فرهنگ کتابخوانی نیست، اما قیمت کتاب هم مؤثر است آنقدر که سابق خریدار می آمد کتاب را برمی داشت می دید هزار تومان است می خرید امّا الان میبیند 10 هزار تومان است و این برایش سنگین است چون هزینه های زندگی اش هم بالا رفته است نمی خرد، در حال حاضر خیلی از ناشران تیراژهایشان بسیار کم و برای تعداد کم کتاب از چاپ دیجیتال استفاده می کنند چرا که هم انبارها را نمی توان توسعه داد و هم سرمایه برای سرمایه گذاریِ سنگین وجود ندارد و خواب سرمایه هم زیاد شده است،  بنابراین تیراژها به شدت پایین آمده است.

تسنیم: آثارتان را بر چه اساسی قیمت گذاری می کنید ؟

یکی از علت هایی که به بازار نشر آسیب وارد کرده همین بحث قیمت گذاری است، چراکه هیچ کنترلی نیست. سابقا ارشاد کنترل ناچیزی می کرد حتی ما زمان آقای دکتر پرویز معاون فرهنگی و آقای هرندی که وزیر بودند، طرحی را بردیم مبنی بر اینکه شما از بنده که صفحه ای 20 تومان قیمت گذاری می کنم با ٢� درصد تخفیف کتاب را می خرید و مانند همین کتاب را با همین کیفیت چاپ که صفحه ای 50 تومان قیمت گذاری شده است باز هم با همان 20 درصد می خرید، در صورتی که باید تخفیف خریدهایتان را شناور کنید، یک پایه قیمتی بگذارید برای هر صفحه و بگویید هر کس این مقدار قیمت زد 20 درصد اگر یک کسی قیمت را بالاتر زد 30 درصد، بالاتر زد 40 و...، به ما گفتند شما خودتان این طرح را بدهید، ما هم نشستیم بیش از 10، 15 روز کار کردیم و کتابها را تقسیم کردیم به قطع کتاب، که یک رنگ باشد، دو رنگ باشد، جلدش سخت باشد، شومیز باشد همه شکلهای مختلف را قیمت گذاری کردیم و به قسمت بازرگانی اش فرستادیم که متاسفانه منتهی شد به تغییر آقای پرویز و منتفی شد. این مسأله می توانست تأثیر مثبتی در قیمت گذاری و کنترل آن داشته باشد.

ما طوری قیمت گذاری می کنیم که حداقل درآمدها را برای اداره اینجا داشته باشیم، چون خودمان و مدیران اینجا حقوق نمی گیرند و به همان حقوق که می گیرند قناعت می کنند تا کاری برای انقلاب انجام بدهند.

تسنیم: با توجه به جابه جایی نمایشگاه از فروش سال پیش خود راضی بودید؟

بد نبود یعنی شاید جزء رده متوسط فروشها باشیم.ما مشتریهای ثابتی داریم و شناخته شده هستیم  و هر طور باشد ما را پیدا می کنند بنابراین بیشترین فروش ما کسانی هستند که به طور ثابت با ما هستند و کمتر دستخوش شناوری فروش می شویم در نمایشگاه بین المللی که در مصلی برگزار می شد، به حسب محل غرفه متفاوت می شدیم، اما در سال 95 چیزی نزدیک 30 درصد فروش ما اُفت داشت، با اینکه مشتریهای ثابتی داریم اما باز همچنان اُفت داشتیم، بررسی هایی که کردیم یک علتش از بین رفتن خرید ارگان های دولتی و نهادی بود و علت دوم خود مردم هستند که قدرت خریدشان تغییر کرده و علت سوم تغییر جا که به هر حال نارسایی های زیادی در نقشه کار و اطلاع رسانی به مردم وجود داشت.

تسنیم: امسال چند عنوان کتاب به نمایشگاه خواهید آورد؟

ما در نمایشگاه سال 96 در غرفه کودک و نوجوان  بیش از 160 اثر را ان­شاءالله عرضه می کنیم چون ما دو غرفه داریم یک غرفه در سالن کودک و نوجوان و یکی هم در سالن عمومی ، در غرفه عمومی بیش از 400 اثر را به نمایش خواهیم گذاشت همچنین ما 46 اثر چاپ اول و 25 عنوان چاپ مجدد را در نمایشگاه امسال می خواهیم عرضه بکنیم و بیشترین عناوین جدیدمان در بخش عمومی است و در زمینه کودک و نوجوان تعداد چاپهای اولمان کمتر است ،البته کار های دیگری به مناسبت  نمایشگاه سی ام آماده کرده ایم. ما سی توصیه  رهبری را در رابطه با کتابخوانی با عناوین آن به صورت پوستر و حتی A4  برای راحت خوان بودن آماده کرده ­ایم.

تسنیم:  بخش عمومی آثار با چه موضوعاتی است؟

یک بخشی مربوط به دفاع مقدس است، سبک زندگی در الگوی شهیدان و رسم خوبان که امسال موفق شدیم حدود 8 جلد دیگر از 72 عنوان آن را چاپ کنیم. البته با یک تغییر که الان تقریباً 64 جلد اینها چاپ شده و 6 جلد دیگر آن مانده است، رسم خوبان72 موضوع است  که از زندگینامه شهدا استخراج کردیم و هر کس در هر موضوعی و هر موقعیتی باشد می تواند مصداق مناسب خودش را پیدا بکند و ببیند این شهید در چنین شرایطی چگونه عمل کرده است.

یک بخشی هم درموضوع تاریخ معاصر است علاوه  بر کتابهای چاپ اوّل مانند تاریخ انقلاب اسلامی و احزاب و گروهها، رضا شاه در قاب 190 تصویر و اشتباه تاریخی مصدق، یک کتاب دو جلدی راجع به آقای هاشمی رفسنجانی کار کردیم که جلد اول نزدیک 560 صفحه است که رفته است ارشاد برای مجوز و تا الان مجوزش نیامده و دیگری  نفوذ در پسابرجام است که این مورد هم هنوز مجوزش نیامده، و کتاب «رهیافت انتخابات 92» که  دو سال آخر دولت آقای احمدی نژاد را تحلیل کرده و چگونگی انتخاب جناب روحانی را توضیح داده است که این  مورد هم 5 ماه است در ارشاد است.

تسنیم: رفتار دولت ها و وزیر ارشاد هر دولتی نسبت به  انتشارات ها چگونه است؟

 نشر چشمه در چند سال دولت دهم  تقریباً مجوزش به حالت تعلیق درآمد و در نمایشگاه شرکت نمی کرد و الان امثال نشر چشمه دارند تقویت می شوند حتی مدیریت استانی نمایشگاه اراک را به نشر چشمه داده بودند، اما سابقا اینطور نبود. وقتی دکتر صفار هرندی آمده بود ما خدمت ایشان رفتیم، ایشان اشاره داشتند که ما رفتیم انبار ارشاد دیدیم یک عنوان از کتابهای این قبیل ناشران یک دفعه 7، 8 نوبت چاپش در انبار است، یعنی همه را می خریدند می ریختند آنجا بعد ناشر می گفت این کتاب در عرض 3 ماه به چاپ هشتم رسید!!

این خیلی در افکار عمومی تاثیرگذار بود اما در حال حاضر می آیند جشنواره های مختلف برگزار می کنند، کتابهای اینها را به عنوان کتاب برگزیده انتخاب می کنند بعد هم جایزه می دهند و هم ویژه خرید می کنند، حالا شما نمی توانید بپرسید اصلاً این همه جشنواره برای چیست، چقدر بودجه برای این کتابها و جشنواره ها رفته است؟ هیات انتخاب کیست؟ چه کتابهایی آمده و چگونه انتخاب شده است؟ یعنی یک ظاهر آراسته تری به کار دادند برای حمایت از این قبیل ناشران.

تسنیم: به نظر شما جهت گیری و اقدامت معاونت فرهنگی چقدر بر روی فرهنگ تاثیر دارد ؟

اعتقاد اصلی ما این است که باید فرهنگمان از تاثیر دولتها خارج شود، یک دولتی میآید با شعار تسامح و تساهل ؛ یکی میگوید من میخواهم گفتمان انقلاب را اجرا کنم بعد هم 180 درجه فرق میکند،  یکی دیگر می آید مانند دولت اعتدال میگوید من به دین مردم کاری ندارم من نمیخواهم مردم را بهشت ببرم ؛ این جهت گیریهای متفاوت بسیار در فرهنگ اثرگذار است. اینکه آقا می فرمایند ولنگاری فرهنگی، یک بخش ولنگاری برای همین تغییر دولتهاست، هر دولتی هم می آید برای خودش یک سیاستی را تعیین می کند. فرهنگ به دلیل اهمیتش و اینکه باورها و اعتقادات یک جامعه ای را در جهت مثبت یا منفی شکل می دهد باید مورد توجه باشد . رهبری در صحبت اخیرشان فرمودند اگر یک شخصیتی یا دولتی یک طور عمل بکند که در ایمان جوان اثر منفی بگذارد باید پاسخگو باشد، واقعاً اثر دارد.به هر حال در ارشاد، ناشرینی در یک دوره پر و بال می گیرند، بعد در یک دوره حذف می شوند برای چه اینطور میشود؟ ارشاد باید پاسخگو باشد.

اگر ریل داشته باشد این اتفاقات نمی افتد. ریل ندارد، آدمها هستند و آدمها هم براساس سلیقه و گرایش خود عمل می کنند. دولت به عنوان کلیت، وزارت ارشاد به عنوان یک متولی فرهنگ کشور، چه کردند برای تقویت ایمان جوانها؟ حتی شعاری هم در این زمینه ها وارد نمی شوند. مثلا یک چیزی راجع به حجاب بگویند، راجع به اعتکاف بگویند، راجع به ضرورت امر به معروف و نهی از منکر بگویند. چرا از آثاری که در این زمینه است حمایت نمی کنند؟ چرا با آثاری که تضعیف می کند ایمان جوانان را برخورد نمی کنند؟ آیا می ترسند که آرای افراد ولنگار را از دست بدهند؟ آیا مقررات ما در ارشاد در هر دولتی تغییر می کند؟ مقررات دادن مجوز به کتاب هایی که در دست بررسی است ثابت است اما چطور می شود در یک دولتی به یک چیزی اجازه می دهند، در یک دولت دیگری نمی دهند؟ سلیقه و نظر خاص آمده است، یکی می گوید من اصولگرا هستم به یکسری آثار اجازه می دهد، به یکسری آثار اجازه نمی دهد، یکی می گوید من اصلاح طلب هستم به یکسری آثار دیگر اجازه می دهد، به یکسری آثار اجازه نمی دهد، در حالی که مقررات ثابت است و باید طبق مقررات حکم بدهند.

تسنیم: بحث فرهنگ کتابخوانی توسط مسئولان چطور باید ترویج و تبلیغ شود؟

 حضرت آقا از کسانی است که در عرصة عمل کتابهایی را که مطالعه میکنند تقریظ مینویسند تا مردم به آن کتاب روی بیاورند ، چرا مسئولان دیگر ما این کار را نمی کنند؟ یعنی هیچگونه تبلیغی راجع به کتابخوانی یا معرفی کتابهای مفید و سالم به جامعه نمی کنند!؟ از ائمه جمعه گرفته تا نمایندگان مجلس و روسای جمهوری و وزرا، مثلاً رهبری برای 20 کتاب تقریظ نوشته  و معرفی کرده است ببینید چقدر تیراژ فروش آنها بالا رفته است! چرا آنها اینکار را نمی کنند. فرهنگ کتابخوانی این است که کتاب جزء سبد خانوارها شود و وقتی کتاب را برمی دارد نگوید این گران است بگذارد زمین. هر چیزی که به صورت گفتمان و فرهنگ در جامعه دربیاید آن  کار را میشود گفت پیش میرود.

اگر بخواهید الان جلوی دانشگاه یک کتابفروشی ایجاد کنید متری 50، 60 میلیون است، اگر همین سرمایه را ببرید در کار صنعتی و غیرصنعتی بخواهید استفاده کنید چند برابر این سود به دست میآید. چرا بیاید در امر کتاب سرمایه گذاری کند؟ لذا باید دولت حمایت بکند، نه حمایتهای مستقیمی که مثلا فرض کنید کتاب بخریم یا به یک نفر پول بدهیم- اینها لازم است ولی مسکّن است -  بلکه از  آثاری که مورد نیاز جامعه است حمایت شود.

اگر دولت ها سرمایه گذاری در فرهنگ کتابخوانی کنند و علاقه به کتاب را در کشور راه بیندازند اصلاً احتیاج هم نیست که از ناشران کتاب بخرند، خود مردم به کتاب علاقه دارند و میخرند، مانند یک برندی که در ذهنش است و تمام بازار را جستجو می کند تا آن برند را تهیه کند.

گفت و گو از سجاد شیرافکن

انتهای پیام/