نگاهی به ۶ نشست کمیسیون مشترک برجام؛ هفتمین کمیسیون چه محورهایی خواهد داشت؟

به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، هفتمین نشست کمیسیون مشترک برجام فردا سه شنبه در وین برگزار می‌شود.

کمیسیون مشترک برجام بر نحوه اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نظارت دارد و ترکیب این کمیسیون شامل نمایندگان کشورهای 1+5 (آمریکا، بریتانیا، روسیه، چین، فرانسه و آلمان)، نماینده عالی اتحادیه اروپا و ایران است.

اولین نشست؛ اعلام تشکیل کمیسیون

مهرماه سال 94 اولین نشست از این دست برگزار شد. این کمیسیون در سطح معاونان وزیران خارجه ایران و 1+5 تشکیل شد و دستور کار آن «اعلام تشکیل کمیسیون، مرور آخرین تحولات برجام، مرور نحوه اجرای تعهدات طرفین در فاصله روز تصویب و روز اجرایی شدن» بود که حدود 90 دقیقه به طول انجامید و پایان یافت.

دومین نشست؛ «تفاهم خوب» از نگاه عراقچی

دومین نشست کمیسیون آذرماه سال 94 برگزار شد. در این نشست درباره نحوه برچیدن تحریم‌ها و دستور العمل‌های مرتبط آنها و همچنین درباره پیش نویس قطعنامه شورای حکام آژانس که در نشست سوم این شورا مطرح و به رای گذاشته می‌شد، بحث شد. دو نوبت نشست امروز این کمیسیون مجموعاً حدود سه ساعت و نیم به طول انجامید.

سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران پس از نشست نوبت عصر از «تفاهم خوب» میان ایران و 1+5 برای ارائه قطعنامه به شورای حکام و بستن پرونده پی.ام.دی خبر داد و گفت: با توجه به این تفاهم این هدف محقق خواهد شد.

سومین نشست؛ انتقادات جدی ایران به عدم اجرای برخی تعهدات طرف مقابل

سوم اردیبهشت سال 95 سومین نشست کمیسیون برجام در سطح معاونان وزیران خارجه ایران و 1+5 و همچنین معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین انجام و پس از چهار ساعت به کار خود پایان داد.

در این نشست کارشناسانی از بخش‌های مختلف از وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و سازمان انرژی اتمی در ترکیب هیئت ایران حضور داشتند. محور این نشست‌ها اجرای برجام، بحثهای مربوط به لغو تحریم‌ها و همکاری‌های هسته‌ای اعلام شد.

برگزاری این نشست در حالی بود که ایران درباره عدم اجرای برخی تعهدات به‌ ویژه از سوی آمریکا در برداشتن تحریم‌ها انتقادات جدی مطرح کرده بود.

چهارمین نشست؛ گفت‌وگو درباره مشکلات و موانع بانکی

چهارمین نشست؛ تیرماه 95 چهارمین کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران کل و معاونان وزیران خارجه به سرپرستی هلگا اشمید معاون رئیس‌ سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هیات ایرانی به سرپرستی سید عباس عراقچی در هتل کوبورگ وین برگزار شد.

به گفته عراقچی در این نشست موانع و مشکلات بر سر اجرای برجام به ویژه موانع بانکی و اقتصادی بررسی شد. همچنین ابهامات، سوالات و مشکلات میان ایران و 1+5 و ایران و آژانس نیز بررسی شد.

عراقچی پیش از برگزاری نشست گفته بود که مشکلات و موانعی که در زمینه بانکی وجود دارد به خصوص در زمینه برقراری مجدد اتصالات بانکی و سایر موانع و مشکلاتی که در اجرای برجام پیش آمده و ما نسبت به آنها دغدغه داریم در اینجا بحث خواهد شد و سعی می‌کنیم که راه‌حل‌هایی برایش پیدا شود. مسائل و مشکلات فنی و تکنیکی که در خصوص اجرای تعهدات ما بعضاً به وجود می‌آید و سوءتفاهمات یا سوءبرداشت‌هایی که در خصوص اجرای ابعاد فنی برجام ممکن است بین ما و آژانس یا آژانس و 1+5 پیش بیاید و همچنین سوالاتی که آژانس در خصوص چگونگی اجرای برجام دارد مواردی است که در کمیسیون مشترک مطرح و در خصوص آنها تصمیم‌گیری می‌شود.

پنجمین نشست در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل

شهریور ماه سال 95 پنجمین کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران کل وزیران امور خارجه ایران و 1+5 در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شد. روز بعد وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل تشکیل جلسه دادند.

ششمین نشست؛ اعتراض ظریف به تمدید قانون آیسا و موافقت با انتقال اورانیوم روسیه به ایران

دی ماه سال 95 به دنبال نامه مورخ 26 آذر (١٦ دسامبر) محمدجواد ظریف به فدریکا موگرینی در پی تمدید قانون تحریم‌های ایران (آیسا) توسط کنگره آمریکا، در وین برگزار شد.

نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح کارشناسی میان هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و 1+5، جلسه گروه کاری تحریم‌ها و نشست‌های جداگانه‌ای میان هیات‌ ایران با هیات‌های مذاکره‌کننده آمریکا، روسیه و چین برگزار شد.

همچنین نشست کارگروه اجرایی کردن لغو تحریم‌ها با حضور هیات‌های کارشناسی ایران و آمریکا انجام گرفت. در گفت‌وگوهای کارشناسی در قالب «کارگروه اجرایی کردن لغو تحریم‌ها»، اسماعیل بقایی دبیر ستاد پیگیری اجرای برجام در وزارت امور خارجه ریاست هیات کارشناسان کشورمان را به عهده داشت.

سید عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی نیز پیش از شروع نشست دو بار به طور دو جانبه با هلگا اشمید معاون فدریکا موگرینی گفت‌وگو کردند.

علاوه بر موضوعات مربوط به نقض برجام در بخش تحریم‌ها علیه ایران و موانع موجود بر سر راه تعاملات بانکی و مالی، موضوع قرارداد ایران و چین در چارچوب بازطراحی اراک که مذاکرات در بخش‌هایی از آن به خاطر اختلافات بر سر قیمت اقدامات و خدمات همچنان ادامه داشت، بخشی از مسائلی بود که در این نشست مورد بحث قرار گرفت.

بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از دو مقام ارشد غربی، در این نشست گروه 1+5 با انتقال 116 متریک تن (حدود 130 تن) اورانیوم طبیعی از روسیه به ایران موافقت کرد.

* در نشست هفتم چه چیزهایی بررسی می‌شود؟

نگاهی به زمان برگزاری نشست‌های کمیسیون مشترک برجام نشان می‌دهد که طی 6 دوره گذشته ترتیب دقیقی برای برگزاری نشست‌ها وجود نداشته و بر حسب ضرورت و در صورت درخواست و اعتراض ایران نسبت به روند برجام شکل گرفته، اگرچه بر اساس برجام قرار است این نشست‌ها هر سه ماه یکبار برگزار شود.

بر این اساس می‌توان پیش بینی کرد که دیدار هفتم که فردا 5 اردیبهشت در وین برگزار می‌شود.

مواردی که طی 4 ماه گذشته در حوزه برجام و عملیاتی شدن آن مطرح شده و چالش‌هایی که بوجود آمده را می‌توان به شرح زیر ذکر کرد:

- بد عهدی انگلیس در قرار داد دریافت 950 تن کیک زرد: بیستم اسفند ماه علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه تجلیل از کارآفرینان نمونه در خصوص 950 تن کیک زردی که قرار بود خریداری و وارد کشور شود گفت: ما قراردادی را با مونیز و 5+1 در آخرین جلسه در فرانکفورت داشتیم که به امضا رسید، اما متاسفانه در لحظات آخر انگلیس بد عهدی کرده که این موضوع توسط وزارت امور خارجه پیگیری می‌شود و اگر عملیاتی شود ظرف 3 سال 950 تن به ذخایر ما اضافه خواهد شد.

- اظهارات ضد برجامی مقامات آمریکایی: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا هفته گذشته در یک کنفرانس خبری مشترک با نخست وزیر ایتالیا مدعی شد که ایران به «روح برجام» پایبند نیست. وی روز بعد در مصاحبه‌ای منظور خود از عدم پایبندی ایران به روح برجام را اقدامات منطقه‌ای جمهوری اسلامی خوانده بود.

مارک روبیو سناتور جمهوریخواه آمریکایی نیز در تازه ترین موضع خود علیه برجام، اعلام کرد که توافق هسته‌ای توافقی الزام آور نیست زیرا توسط کنگره به تصویب نرسیده است.

رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا اواخر فروردین ماه در نشستی خبری گفته بود: برجام هدف ایران برای تبدیل شدن به کشور هسته‌ای را فقط به تأخیر می‌اندازد. این توافقنامه تنها دست یابی ایران به بمب هسته‌ای را به تاخیر انداخته در حالی که نتوانسته تهدیدهای ایران را در عرصه‌های دیگر مهار کند.

وزیر خارجه آمریکا پیش از این نیز در جلسه استماع سنای آمریکا و قبل از اینکه به سمت وزیر امور خارجه منصوب شود، صراحتاً اعلام کرده بود که دولت ترامپ خواستار بازبینی توافق هسته‌ای با ایران است.

مطابق برجام هر اقدام یا اظهار نظری که منجر به تضعیف برجام شود برخلاف روح برجام خواهد بود و باید در کمیسیون مشترک مطرح شود.

- عدم گشایش در زمینه مباحث مالی و بانکی: این موضوع همچنان در دستور کار وزارت خارجه است زیرا طرف مقابل از گشایش در این حوزه طفره می‌رود و در آخرین مورد بد عهدی نیز انگلیس از افتتاح یک حساب ارزی برای نقل و انتقالات بانک مرکزی ایران طفره رفته است.

به نظر می‌رسد که موارد ذکر شده از جمله محورهای مورد بحث هیئت ایرانی با 1+5 باشد که فردا مطرح خواهد شد یا طرف ایرانی باید به آنها توجه ویژه‌ای داشته باشد؛ بخصوص اظهارات ضد برجامی مقامات آمریکایی که ظاهراً اهدافی را دنبال می‌کند و نیز عدم گشایش مالی و بانکی که هنوز معضل اصلی نقل و انتقالات مالی ایران بعد از برجام محسوب می‌شود.

گزارش از علی حیدری

انتهای پیام/