نگرانی دوباره آمریکایی‌ها از موشک‌های اسکندر روسیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، این هفته روزنامه «نیویورک تایمز» مقاله‌ای را منتشر کرد که در آن به نقل از مقامات دولت آمریکا ادعا شده است که روسیه با نقض پیمان مربوط به موشک‌های کوتاه و میان برد، سامانه های پرتاب موشک‌های بالستیک راهبردی مستقر کرده است.

"میخائیل بارابانوف" کارشناس ارشد مرکز تجزیه و تحلیل فناوری‌های راهبردی روسیه در گفتگو با سایت خبری-اینترنتی «لنتا.رو»، توضیح داده است که علت اصلی نگرانی آمریکایی ها در این رابطه چیست.

ظاهرا مقاله نیویورک تایمز به استقرار موشکهای باستیک دوربرد «9-ام 729» در منطقه ایکاترینبرگ اشاره دارد که به مجموعه های موشکی «اسکندر-ام» معروف هستند.

در حال حاضر در مجموعه های موشکی «اسکندر-ام» از چند موشک عملیاتی-تاکتیکی بالستیک از نوع «9-ام 723» با طول برد تا 500 کیلومتر و همچنین موشکهای بالستیک «نوواتور» از همین نوع، باز هم با طول برد 500 کیلومتر استفاده می شود. بر اساس محدودیتهای مشخص شده در پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد مربوط به سال 1987، استقرار موشک‌های بالستیک زمین به هوا با برد بیش از 500 کیلومتر ممنوع است.  

اکنون موشکهای دوربرد «9-ام 729» ساخته شده که ظاهرا در عمل نسخه زمینی موشک‌های بالستیک استقرار دریایی «کالیبر» هستند. پیش از این فرماندهی ناوگان دریای خزر روسیه طول برد موشکهای کالیبر را تا 2600 کیلومتر اعلام کرده بود. منابع خبری متفاوت آمریکایی برای موشک‌های «9-ام 729» بردی از 2000 الی 5500 کیلومتر ارزیابی کرده اند.   

موارد نقض پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد از سوی روسیه

بر اساس اطلاعات آمریکایی ها، تمامی مراحل آزمایشات موشک‌های «9-ام 729» به اتمام رسیده و اکنون روسیه وارد مرحله استقرار این موشکها شده است که نقض پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد است.

لازم به یادآوری است که در سال 2015 موسسه تحقیقات علمی مسکو که مسئول ساخت سامانه های موشکی مذکور است، از پایان مراحل ساخت موشک‌های«9-ام 723» و«9-ام 729» خبر داده بود.

در مقاله نیویورک تایمز گفته شده که ازهم اکنون دو گردان از این موشک‌ها مستقر شده است. یک گردان آموزشی در منطقه «کاپوستین یار» و دومی که نخستین گردان رزمی آن است در ماه دسامبر سال 2016  به منطقه نظامی کاپوستین یار در بخش مرکزی روسیه تحویل داده شده است.

بر اساس اطلاعات منابع خبری روسی این روزنامه، در ماه نوامبر سال 2016 مجموعه تیپ موشکهای موشکهای «9-ام 729» به گردان موشکی 119 نیروهای مسلح منطقه مرکزی نظامی تحویل داده شد. این روزنامه مدعی شده که هر بخش شامل چهار سکوی پرتاب متحرک است که تا شش موشک را حمل می کند و بطور واضح 4 دستگاه کانتینر سنگین هم این سکوها را حرکت می دهد.  

لازم به یادآوری است که در برنامه تدارکاتی دفتر ساختارهای مرکزی «تیتان» در ولگاگراد، در سال 2016 افزوده شدن 8 مجموعه موشکی جدید به ترکیب موشک‌های عملیاتی-تاکتیکی «اسکندر-ام» در نظر گرفته شده بود.

اگر بتوان به اطلاعات روزنامه آمریکایی اعتماد کرد، روسیه پیمان موشکهای کوتاه و میان برد را نقض کرده است. البته انگیزه چنین اقدامی علنی از سوی مسکو روشن نشده است. ضمن اینکه بعید است که استقرار گسترده موشکهای از نوع «9-ام 729» هرچند به دلایل اقتصادی، واقعا صورت گرفته باشد.

مسکو صرفا به نقض طرف آمریکایی پاسخ داده

به عقیده بارابانوف، کارشناس نظامی روس، تنها می توان تصور کرد که این مسئله «اقدام متقابل» طرف روسی به نقض پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد از سوی آمریکا است. مسئله این است که موشکهای زمین به هوای متعلق به سامانه های دفاع ضد موشکی آمریکا در خاک رومانی و لهستان مستقر شده است که مجهز به سکوهای پرتاب «ام کا41» است که برای پرتاب موشک‌های «توماهاوک» (Tomahawk) مناسب هستند و استقرار آنها تنها چند ساعت زمان نیاز دارد و همچنین می تواند برای پرتاب دستگاه‌های پرنده بدون سرنشین تهاجمی «ریپر» (Reaper) مورد استفاده قرار بگیرند. این پهپادهای تهاجمی که دارای طول پرواز زیادی هستند از لحاظ حقوقی جزو محدودیتهای تعیین شده در پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد قرار می گیرند، برای اینکه از لحاظ نوع، موشک‌های بالستیک محسوب می شوند.

علاوه بر این، آمریکا در روند آزمایشات سپر موشکی خود از موشکهای بالستیک ویژه‌ای استفاده می کند که از لحاظ خصوصیات با موشک‌های برد متوسط مطابقت دارند و ساخت چنین موشکهایی بر اساس پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد ممنوع است. آمریکا بطور کامل همه این سه مورد نقض صورت گرفته از طرف خود را انکار می کند و حتی از بررسی آنها با طرف روسی  بر اساس مکانیزم کنترل ویژه پیمان فوق، خودداری کرده است که خود این اقدام هم خلاف توافقنامه مذکور محسوب می شود.

روسیه با نقض پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد در پاسخ به اقدامات طرف آمریکایی، احتمالا قصد دارد مقامات واشنگتن را مجبور به بحث پیرامون این پیمان کند و ظاهرا روش روسیه جواب داده و توانسته آمریکا را تحریک کند.

همانطور که پیش از این اعلام شده بود، در نوامبر سال 2016 آمریکا بعد از 16 سال، از ادامه کار در چارچوب کمیسیون ویژه کنترل پیمان در ژنو که خود مبتکر ایجاد آن بود، خودداری کرد تا بتواند موارد نقض طرف روسی در رابطه با کاربرد موشک‌های «9-ام 729» را بررسی کند.

البته آمریکا اکنون در موقعیتی قرار دارد که نمی تواند بطور علنی ادعایی نسبت به نقض پیمان موشک‌های کوتاه و میان برد از طرف روسیه داشته باشد، برای اینکه روسیه خود مدعی است. و این عامل مثبتی از لحاظ فعال شدن مکانیزم‌های کنترل پیمان فوق است. در واقع استفاده از دستگاههای پرنده تهاجمی، بطور واضح باید در سطح بین المللی مورد بررسی قرار بگیرد.

انتهای پیام/