آمریکا و روسیه وارد چه مرحله‌ای از روابط می‌شوند؟
بعد از لفاظی‌های شدیدالحن مقامات واشنگتن، مسکو این واقعیت را پذیرفته که با وجود تمایل کاخ سفید، امیدی به بهبود روابط با آمریکا نیست، البته دیدار سران دو کشور چارچوب روابط آتی را مشخص خواهد کرد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، نخستین دیدار "سرگئی لاوروف" و "رکس تیلرسون" وزرای امور خارجه روسیه و آمریکا روز پنج شنبه (16 فوریه) در حاشیه نشست گروه 20 در بن (آلمان) برگزار شد. طرفین مرحله تازه ای از روابط مسکو-واشنگتن را آغاز کردند، البته ظاهرا خودشان هم نمی دانند که این مرحله چگونه خواهد بود.
خبرگزاری «نووستی» روسیه در تحلیلی می نویسد: خود این دیدار در حالی برگزار شد که لفاظی های مقامات واشنگتن در قبال روسیه، برخلاف انتظار مسکو، شدت گرفته است. "دونالد ترامپ" از ضرورت برخورد شدیدالحن با روسیه صحبت می کند، "جیمزمتیس" وزیر دفاع آمریکا معتقد است با مسکو فقط با زبان زور باید سخن گفت و حتی "شون اسپایسر" سخنگوی کاخ سفید خواستار بازگرداندن شبه جزیره کریمه به اوکراین شده است.
چنین اظهارات صریح و تندی از سوی مقامات مسکو بسیار جدی تلقی شده اند. برخی از سیاستمداران روس حتی خواستار خاتمه امید بستن به ترامپ و قبول این واقعیت شده اند که 45-مین رئیس جمهوری آمریکا نیز قصد دارد رویارویی با روسیه را ادامه دهد. و اگر در ابتدا میشد با این نظریه موافقت کرد که بهبود روابط مسکو و واشنگتن در دوران ریاست جمهوری ترامپ ممکن است، ولی اکنون دیگر در مورد عوامل عینی غیرممکن بودن این امید تردیدی وجود ندارد.
مذاکرات سختی پیش روی مسکو و واشنگتن است
این خبرگزاری می افزاید: البته باید پذیرفت که ترامپ و تیم رهبری وی از این جهت شدت عمل در قبال روسیه را در پیش نگرفتند که از ابتدا قصد آن را داشتند، بلکه این روش بر آنها تحمیل شده است. نباید از نظر دور داشت که رئیس جمهوری آمریکا اکنون تحت فشار زیادی در رابطه با «جنجال سیاسی پیرامون مایکل فلین» قرار دارد و به همین دلیل و به خاطر اشتباه مشاور امنیت ملی خود، مجبور است نشان دهد که خط مشی شدیدالحنی را در قبال مسکو در پیش گرفته است. و مقامات کرملین نیز باید از این مسئله خرسند باشند که ترامپ صرفا در کلام علیه روسیه جهت گیری کرده و نه در عمل چنین قصدی ندارد.
از طرف دیگر واضح است که سخت بودن مذاکرات بین مقامات آمریکایی و روسی، در هر صورت مسئله ای است که باید انتظار آن را داشت. سخنان رئیس پنتاگون در مورد اینکه مذاکرات با مسکو باید از موضع قدرت باشد، نه انتخاب تیم رهبری ترامپ، بلکه دستور کار کنگره آمریکاست و این موضع گیری رسمی دولت جدید آمریکا در قبال روسیه خواهد بود.
مسلما مقامات مسکو از شنیدن این سخنان تند عصبانی هستند، ولی در واقع هیچ چنین مسئله ای برای آنها چندان هم عجیب و دور از انتظار نیست. مذاکره کنندگان روسی همیشه از موضع قدرت و دقیقا بر اساس توصیه "جیمزمتیس" عمل کرده و دیپلماسی خود را با استفاده از پشتیبانی توان نظامی تقویت می کنند.
تمایلات مثبت مسکو و واشنگتن کارساز نخواهند بود
«نووستی» یادآور شده است: البته همیشه عقلانیت نمود پیدا نکرده و واقعیت را باید پذیرفت. همانطور که خود ترامپ نیز اشاره کرده است: «اخبار تقلبی توافقات با روسیه را بسیار دشوار کرده است.»
این احتمال وجود دارد که ارسال علائمی از جانب کاخ سفید و کرملین ادامه پیدا کند، ولی تجربه بدست آمده از قضیه فلین نشان داد که مقامات واشنگتن دیگر نمی خواهند چنین خطری را به جان بخرند، چرا که کمتر کسی در معرض شنود سرویسهای امنیتی آمریکا قرار ندارد. دقیقا به همین دلیل هم دیدار وزرای امور خارجه آمریکا و روسیه در بن بسیار اهمیت داشت، برای اینکه طرفین امکان آن را پیدا کردند تا رو در روی یکدیگر نشسته و مواضع رهبران دو کشور را از زبان یکدیگر بشنوند.
البته اینکه لاوروف و تیلرسون مواضع یکدیگر را درک کرده و به درک مشترکی رسیده باشند، جای سئوال دارد. نتیجه رسمی مذاکراتی که تقریبا یک ساعت بطول انجامید، از دید طرف آمریکایی فقط متنی شامل 5 جمله بود.
البته در میان این جملات، به این مسئله نیز اشاره شده بود که «آمریکا امکان اقدامات مشترک با روسیه در مسائلی که به نفع آمریکا باشد را بررسی خواهد کرد و تا زمانی که ما بدنبال منافع مشترک هستیم، مسکو باید به تعهدات خویش برای تحقق توافقنامه مینسک عمل کرده و روی تنش زدایی در اوکراین کار کند». جمله بندی بسیار مبهمی است: از یک طرف هیچ اتهامی به روسیه در خصوص نقض تواففنامه مینسک وارد نشده و از طرف دیگر، اوکراین را فراموش نکرده و بدین وسیله رضایت نمایندگان کنگره را نیز جلب کرده است.
در مجموع روزنامه نگاران و سیاستمداران از نتیجه مذاکرات محرمانه وزرای خارجه و عدم برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مشترکی در پایان آن چنین نتیجه گیری می کنند که گفتگوها چندان موفقیت آمیز نبوده است. هرچند در این مورد خاص و با توجه به شرایط کنونی حاکم بر روابط دو کشور، شاید چنین نتیجه گیری درست نبوده و رعایت پروتکلهای مترادف در مذاکرات بین المللی در این شرایط چندان مهم نباشد. بنابراین تحلیلگران باید نخستین مذاکرات وزیران امور خارجه روسیه و آمریکا را با توجه به واقعیات موجود کنونی ارزیابی کنند.
نتیجه دیدار پوتین و ترامپ تعیین کننده است
در آخر باید یادآور شد که مختصات مرحله جدید روابط آتی روسیه و آمریکا زمانی مشخص خواهد شد که روسای جمهوری دو کشور با یکدیگر دیدار کنند. البته این دیدار به این زودی رخ نخواهد داد و طبق گفته های "سرگئی لاوروف" وزیر خارجه، نشست سران ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ، «در آینده ای نزدیک» برگزار خواهد شد که هنوز تاریخ دقیقی برای آن اعلام نشده است.
چند نکته در این رابطه حائز اهمیت است: اولا-زمانی که دستور کار نشست سران مشخص می شود، در میان مسائل مورد بررسی شرایط چارچوبی برای سازش در نظر گرفته می شود. ضمن اینکه این مسائل قطعا از سوی وزرای امور خارجه دو کشور نیز بررسی شده و اکنون گروههای کاری وزارتخانه های امور خارجه روسیه و آمریکا روی آنها کار خواهند کرد.
دوم اینکه- بعد از برکناری مایکل فلین، مسکو باید صبر بیشتری از خود نشان دهد تا ترامپ بتواند آزادی عمل بیشتری پیدا کند. و بالاخره اینکه رئیس جمهوری آمریکا باید بتواند به کاخ سفید نظم داده و نقش کنگره و مطبوعات را در تصمیمات دولتی خنثی کند. تنها در این صورت می تواند با روسیه به توافقاتی دست یابد.
انتهای پیام/
