خادم الشریعه: آن نیم امتیاز سی‌میلیون از جایزه‌ام کم کرد
بانوی شطرنج‌باز ایران می‌گوید برنامه‌های زیادی برای آینده‌اش دارد و می‌خواهد این رشته ورزشی را به صورت حرفه‌ای دنبال کند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، یک شبه شد تختی و پوریای ولی. البته خیلی ها هم مقابل سارا قرار گرفتند و گفتند که او تبانی کرده است. بعضی ها هم از این حرف زدند که حریف اوکراینی با زرنگی هر چه تمام تر سرش را کلاه گذاشته است تا در شرایطی که روحیه ای برای بازی کردن نداشته،با یک مساوی،هوشمندانه میدان را ترک کند. هرچه که بود مسابقات روسیه به اتمام رسید و خود خادم الشریعه اصلا دوست ندارد در این مورد حرفی بزند. «هزار بار توضیحش داده ام که اتفاق خاصی نبوده و کاری که من انجام دادم خیلی عادی بوده. » سارا صبح یکشنبه همراه با علی کیانی مشاور رسانه ای اش مهمان کافه خبر بود تا برایمان روشن کند بالاخره کارش تبانی بوده یا عملی جوانمردانه؟خیلی ها دوست داشتند در صفحه حاشیه ای سیاه و سفید که در فضای ورزش برای او به وجود آمده بود، ماتش کنند، اما سارا با تدبیری هوشمندانه نه از تعریف و تمجید ها دست و پای خودش را گم کرد و نه از انتقادها ابروهایش گره خورد.او فقط لبخند زد و گفت: «من کاری نکردم. من فقط یک شطرنج باز هستم که در آن شرایط یک تصمیم گرفتم.»
* از مسابقات گرندپری شروع کنیم که در مجموع دهم شدی. جریان برگزاری این مسابقات چیست؟
مسابقات گرندپری یا جایزه بزرگ پس از قهرمانی جهان، مهمترین رویداد شطرنج بانوان در سطح جهان است که هر دو سال یک بار و در پنج مرحله مختلف برگزار می شود. هر مرحله نیز یک کشور میزبان آن است. درباره اهمیت این مسابقات بگویم که نفر اول آن به فینال مسابقه قهرمانی جهان راه پیدا می کند. از سوی دیگر نفر اول مسابقات قهرمانی جهان که در تهران برگزار می شود نیز دیگر فینالیست قهرمانی جهان خواهد بود. به همین دلیل مسابقات گرندپری را تمام شطرنج بازان حاضر در آن جدی می گیرند.
*شما در چند مرحله گرندپری حاضر بودید؟
هر شطرنج باز باید در سه مرحله از پنج مرحله شرکت کند. در مجموع 22 نفر در گرندپری حضور دارند که در هر مرحله دوازده نفر حضور خواهند داشت.
*این نفرات چگونه انتخاب می شوند؟
براساس رده بندی جهانی تعدادی انتخاب می شوند و چند نفر نیز سهمیه میزبان هستند. من نیز به دلیل اینکه تهران میزبان مسابقات بود در این رویداد حضور پیدا کردم.
*نتایج شما چطور بود؟
مرحله اول که در کشور موناکو برگزار شد آخر شدم! سه بازی اول را مساوی کردم و هشت بازی پشت هم شکست خوردم! در تهران دوم شدم که نتیجه بسیار خوبی بود و اصلا توقع نداشتم، در مرحله سوم نیز سوم شدم.
*از شرایط میزبانی استفاده کردید که در تهران دوم شدید؟
(باخنده) اصلا اینگونه نبود! در مرحله اول به خاطر کمبود تجربه و زمان کمی که برای آمادگی شرکت در مسابقات داشتم نتایج بدی گرفتم وگرنه بازی من آنقدر هم بد نبود که یک و نیم امتیاز کسب کنم. مرحله دوم که تهران بود حریفان به خاطر نتایج مرحله اول من را دست کم گرفتند و به نوعی غافلگیر شدند! زمانی که شطرنج را شروع کردم یک خانم روس قهرمان جهان بود و آنقدر بازی اش را دوست داشتم که عکسش، عکس پس زمینه گوشی موبایلم بود! فکر کنید بعد چند سال قرار باشد روبروی اسطوره تان بنشینید و با او مسابقه دهید. مسلم است که شرایط برای من سخت شد و کمی هم استرس و فشار بیشتر از دیگر مسابقات بود.
*از نتیجه مسابقه روسیه راضی بودید؟
در تهران سطح بازی ام با موناکو خیلی تفاوت نکرده بود، به هرحال در دوماه نمی توانستم پیشرفت بسیار زیادی داشته باشم. به همین دلیل در تهران بسیاری از رقبا بازی در شرایط مساوی را ریسک می کردند تا برنده شوند و از همین ریسک استفاده می کردم و می توانستم آنها را شکست دهم. در مسابقات روسیه شرایط متفاوت شد. نزدیک به هفت ماه زمان داشتم که سطح شطرنج خودم را بالاتر ببرم و از تهران بسیار بهتر مسابقه دادم اما حریفانم علاقه ای به ریسک نداشتند و به همین دلیل بازی های زیادی مساوی شد!
*به نظر مربی تان نقش زیادی در این پیشرفت داشت.
بله، من یک مربی شخصی دارم به اسم رابین که هلندی است و در این مدت با او خیلی کار کردم. از سوی دیگر یک مربی اوکراینی نیز فدراسیون برایم در نظر گرفته بود که در مسابقات روسیه هم کنارم حضور داشت و بسیار خوب با او هماهنگ شده و توانستم نتایج فوق العاده ای بگیرم. البته یک مربی هلندی دیگر نیز چند روزی است به ایران آمده که به عنوان مربی تیم ملی قرار است با ما کار کند.
*چه شد مربی شخصی از هلند انتخاب کردید؟
یکی از بزرگترین مشکلات من برای انتخاب یک مربی شخصی این بود که به واسطه تحریم نمی توانستیم پول برای مربی بفرستیم و به همین دلیل باید فردی را پیدا می کردم که با این قضیه مشکلی نداشته باشد. زمانی که با رابین آشنا شدم و به او این مشکل را گفتم، او گفت که با این قضیه کنار می آید و به این ترتیب کارم را با او شروع کردم. در این یک سال که با رابین کار می کنم پیشرفت بسیار خوبی داشتم.
*هزینه هایش را چه کسی پرداخت می کند؟
خانواده!
*و چقدر هزینه دارد؟
به عنوان مثال دوره هشت روزه ای که هلند رفتم، 2500 یورو هزینه مربی ام شد. به غیر از هزینه اقامت و بلیط و...
*مربی باید همیشه کنار شما باشد؟
خیر، یکی از حسن های شطرنج این است که مربی می تواند از راه دور با شما کار کند. من هم از طریق اینترنت با مربی ام در ارتباط هستم و سوال یا نکته ای باشد با او درمیان می گذارم.
*گفتید برای پرداخت پول مشکل داشتید، پس چگونه با مربی شخصی ات تسویه حساب کردید؟
در مسابقات بین المللی جبل الطارق که دوم شدم، نیمی از مبلغ جایزه را به او دادم.
*به مسابقات روسیه برویم. مساوی، مساوی و مساوی...
(می خندد) اینگونه هم که شما می گویید، نبود. توقع از من در مسابقات روسیه بسیار بالا بود و بسیاری فکر می کردند در همه بازی ها باید پیروز شوم. زمانی که مساوی می کردم، برخی می گفتند اشکال ندارد، بازی بعدی را می بری! شطرنج واقعا آنگونه که فکر می کنید نیست. از دوازده نفر حاضر در روسیه، ریتینگ من از همه کمتر بود، جز یک نفر. یعنی بین دوازده نفر در جدول اولیه، نفر یازدهم بود. پس مساوی با این حریفان قدر و باتجربه برای من بسیار نتیجه خوبی محسوب می شد. تا جایی که شد سعی کردم در مسابقات اشتباه نکنم که نبازم. در شطرنج هم وقتی دو نفر اشتباه نکنند، بازی مساوی می شود.
*برخی می گفتند وارد مسابقه می شوید که مساوی کنید...
(باخنده) در تهران اینگونه بود اما در روسیه خیر! در روسیه می خواستم واقعا برنده شوم اما حریفان بسیار بسته بازی می کردند. باید بگویم تا دور هشتم هیچ شکستی نخوردم و تنها باخت من در دور نهم و برابر نفر دوم شطرنج بانوان جهان صورت گرفت.
*چندحرکت در مسابقات انجام می دادید؟
تعداد حرکات در شطرنج آنچنان اهمیت ندارد اما هر مسابقه پنج یا شش ساعت زمان می برد. در دور دوم با همان الگوی روسم مسابقه داشتم که به خاطر کم بودن زمان اشتباهاتی انجام دادم و آن بازی را می توانستم برنده باشم اما مساوی شدم. خود آن شطرنج باز هم بعد از بازی گفت می توانستم برنده باشم اما اشتباه کردم.
*به بازی جنجالی دور هفتم برسیم. از اول توضیح بده چه اتفاقاتی افتاده است.
(باخنده) فکر کنم تا امروز دویست بار این داستان را توضیح داده ام.
*پس یک مدل دیگر به این قضیه بپردازیم. شنیدم نیم امتیاز آن بازی برایتان خیلی هزینه برداشت!
درست شنیده اید. به جز جوایزی که در هر مرحله به ورزشکاران اهدا می شود، به هشت نفر مجموع رده بندی نیز جایزه ای تعلق می گیرد. اگر نیم امتیاز بیشتر می گرفتم، جز آن هشت نفر می شدم و نزدیک به سی میلیون تومان بیشتر جایزه می گرفتم. البته باید بگویم آن مساوی خیلی تاثیر هم نداشت و می توانستم در بازی آخر برنده شوم و به آن جایزه برسم.
* آقای پهلوان زاده ،رییس فدراسیون، خیلی راضی نبود و می گفت می توانستی حرفه ای عمل کنی!
مشکلی که برای حریف فرانسوی پیش آمد بسیار اتفاقی بود. او مشکلات قلبی داشت و در مسابقات به خاطر نتایج ضعیف فشار روحی زیادی تحمل کرد و کم خوابی و فشار عصبی باعث شد دچار مشکل شود. بیست دقیقه پیش از شروع مسابقه به حریف من می گوید به اتاقش برود و زمانی که حریفم او را دید، با اورژانس تماس گرفت و همراهش به بیمارستان رفت. من اصلا از این قضیه باخبر نبودم و هنگامی که قرار شد مسابقه شروع شود، تعجب کردم که چرا حریفم حضور ندارد. سرداور مسابقه برای من توضیح داد چه اتفاقی افتاده و گفت می توانی بازی را عقب بیندازی و یا می توانی به خاطر عدم حضورش بازی را برنده شوی. من تصمیم گرفتم منتظر بمانم تا مسابقه دهم که به خاطر همین حرکت سرداور مسابقات به صورت رسمی از من تشکر کرد. هنگامی که حریف اوکراینی وارد سالن شد حال روحی خوبی نداشت و به من گفت اگر می شود هرچه سریعتر بازی را مساوی کنیم که به بیمارستان برود. من قبول کردم و بازی در یازده حرکت مساوی شد.
*اما طبق قانون باید در سی حرکت این اتفاق می افتاد...
درست است اما اگر قبل از سی حرکت، سه بار یک حرکت تکرار شود بازی مساوی می شود.
*به این کار تبانی نمی گویند؟
خیر! زمانی حرف از تبانی باید زده شود که ما از آن نتیجه سودی ببریم و یا بقیه ضرر کنند. مساوی من و حریف اوکراینی هیچکدام از این حالات را نداشت و اگر اینطور بود سرداور مسابقات، تساوی ما در یازده حرکت را تایید نمی کرد.
*در مطلبی که دکتر شجیع نوشته بود، منطقی به این موضوع نگاه کرده و گفته این تساوی در جدول به نفع حریف اوکراینی بوده و در بازی که می باخته، سر شما کلاه گذاشته شده و نیم امتیاز گرفته است.
این مطلب را خواندم و خیلی جاهای دیگر نیز خواندم که می توانستم به راحتی حریف را شکست دهم. هیچ کدام این حرف ها درست نیست. برخی به من انتقاد کردند که چرا این حرف را می زنید اما نمی توانم واقعیت را نگویم. در شرایط عادی معلوم نبود این مسابقه چه نتیجه ای داشت. در تهران به این حریف باخته بودم و از سوی دیگر او نیم امتیاز از من عقب بود و اگر من را شکست می داد، جای من را در جدول می گرفت. پس او بیشتر دنبال پیروزی بود و این تساوی برای او هم نتیجه خوبی نبود.
*پس تو تبانی کردی!
خیر، شرایط روحی حریفم بد بود و به احتمال زیاد می توانستم او را شکست دهم. نکته دیگری که درباره آن خیلی صحبت نشد این بود که من می توانستم بازی را یک بر صفر برنده شوم.
*دکتر شجیع معتقد است که عالمانه این کار اتفاق افتاده و از این قضیه سود برده شده...
خیر، واقعا اینگونه نیست! اصلا قرار نبود درباره این بازی صحبت شود. در کانال تلگرام فدراسیون شطرنج بازی ها را تفسیر می کنیم. زمانی که وارد سالن شدم و قرار شد بازی با تاخیر شروع شود، در کانال اعلام کردم بازی تاخیر دارد. از سوی دیگر صدرنشین بودم و با مهره سفید بازی را شروع کردم و شطرنج بازان حرفه ای می دانند که این شرایط به پیروز شدن بیشتر کمک می کند. تساوی من در یازده حرکت برای بسیاری از شطرنج دوستان تعجب برانگیز بود. البته خبرگزاری ها و سایت ها هنگامی که خبر اول یعنی تساوی را کار کردند، اصلا به این نکته توجه نکرده و نوشتند سارا خادم در یازده حرکت مساوی کرد، یعنی برای آنها چیز خاصی نبود. اما افرادی که شطرنج را حرفه ای دنبال می کردند برایشان سوال پیش آمده بود. با مشاور رسانه ای که مدتی است کنارم حضور دارد مشورت کردم که این اتفاق را اعلام کنیم یا خیر؟! وی نظرش مثبت بود و من خیلی کوتاه در کانال فدراسیون این قضیه را توضیح دادم. فکر کنم نیم ساعت نشد که تمام سایت ها و خبرگزاری ها به آن پرداختند و یک موج خبری به راه افتاد. بسیاری هم نظرات و عقاید شخصی شان را اعلام می کردند. شاید باور نکنید که من و مشاورم شوکه بودیم که چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟! از تساوی یازده حرکتی به قیاس با مرحوم تختی رسیدیم! نکته مهمتر اینکه تساوی توافقی در شطرنج بسیار زیاد است. در مسابقات قهرمانی جهان که چند روز پیش برگزار شد مگنوس کارلسن و سرگئی کاریاکین همین کار را انجام دادند. فکر کنم در بیست دقیقه تمام مهره هایشان را تعویض کردند که بازی مساوی شود.
*حریف اوکراینی چندم شد؟
فکر کنم هشتم شد. آن امتیاز هیچ تاثیری در جدول نداشت. بعضی ها می گفتند من با آن تساوی قهرمانی را از دست دادم اما اینگونه نبود. با آن تساوی هم من صدرنشین بودم.
*منتقدین می گویند، کاری که کردید اخلاقی نبوده است...
من این مساله را به عنوان یک کار اخلاقی مطرح نکردم و می خواستم دلیل تساوی را بگویم. اگر دنبال این موضوع بودم می توانستم روی اینکه بازی را شروع نکرده برده بودم، مانور می دادم اما هیچ جایی درباره آن حرف نزدم تا سرداور رسما از من تشکر کرد. با قاطعیت می گویم دنبال بزرگنمایی نبوده و نیستم.
*پستی هم در اینستاگرام گذاشتید...
فقط می خواستم بگویم کار عادی انجام دادم و اتفاق فوق العاده ای نیفتاده. خیلی ها نمی دانستند حریف اوکراینی من حریف مطرحی بود و خود من در گفتگوهایم به آن اشاره کردم. بازهم می گویم اگر در شرایط عادی بازی می کردیم، نتیجه مساوی برایم خوب بود. واقعا صادقانه با شما صحبت می کنم و دوست داشتم شرایط جوری بود که مسابقه می دادیم.
*به نظر می رسد در مسابقات امارات 2013 آقای ایدنی هم این کار را انجام داد.
درست است. در مسابقه جهانی حریف پویا دیر آمده بود و می توانست برنده شود اما این کار را انجام نداد و برای حریفش صبر کرد که اتفاقا در آن مسابقات قهرمان شد. شرایط شطرنج با بسیاری از رشته ها متفاوت است چراکه همه رقبا با هم دوست هستند. ما رابطه خوبی با هم داریم و آن لحظه حتی به باخت زدن حریف فکر نکردم.
*در مجموع نظر خودت درباره بازتاب این اتفاق چه بود؟
در واقع دوست داشتم نتایج من در مسابقات بازتاب پیدا می کرد تا این اتفاق. الان مسابقات تمام شده و من گقتگوهای زیادی انجام داده اما که همه آنها پیرامون این قضیه بوده و کمتر کسی از نتایج من و عنوان سومی که کسب کردم سوال پرسیده. در مجموع از اینکه شطرنج در رسانه ها دوباره مطرح شده بسیار خوشحال شدم. اتفاقی که کمی باعث ناراحتی من شده، کم توجهی اهالی رسانه به شطرنج است. در المپیاد جهانی شطرنج جوان ترین تیم مسابقات را داشتیم و نفر اول ایران یعنی علیرضا فیروزجار تنها 13 سال سن دارد اما متاسفانه به این قضیه بسیار اهمیتی داده نشد. مگنوس هم سن علیرضا بود، ریتینگش اینقدر نبود. پرهام مقصودلوی 16 ساله نیز جز بهترین های ایران است. شما اسم من را در مسابقات گرند پری شنیده اید اما پیش از آن من مدال های قهرمانی جوانان و نوجوانان جهان زیاد داشتم اما مطمئن هستم که شما اسم من را نشنیده بودید!
*به نظرت چرا در رده بزرگسالان مطرح نمی شوند؟
اکثر استاد بزرگ ها معتقد هستند که شطرنج بازان رده های پایه ایران همه تمرکز خود را بر روی رقابت با هم سن های خود می گذارند و دنبال کسب مدال هستند و به این دلیل با افراد بزرگتر از خود کمتر رقابت می کنند. به همین خاطر است که وقتی سنشان بالاتر می رود، تجربه رقابت با بزرگسالانشان کمتر است و به تدریج کنار می روند. علیرضا فیروزجار اگر بخواهد در رده سنی خودش مسابقه دهد، می تواند مدال های زیادی بگیرد اما او ترجیح می دهد که با بزرگسالان مسابقه دهد تا تجارب بیشتری کسب کند. از سوی دیگر خانواده ها نیز به مدال اهمیت می دهند و ترجیح می دهند مدال بیشتری در رده های سنی کسب شود.
*به نظر اولین دختر هم هستی که لقب پهلوان را کسب کرده است. از این عنوان حس خوبی ندارید؟
حرف هایی که زده شد واقعا حس خوبی به من منتقل کرد و احساس خوبی دارم. پیام وزیر ورزش و رییس کمیته ملی المپیک و دوستان دیگر برایم بسیار جای افتخار دارد اما ترجیح می دم توجهات به نتایجم باشد.
*چند وقت دیگر مسابقات قهرمانی جهان در تهران برگزار می شود و جنجالی که سر حجاب به وجود آمد. دوستانت در مسابقات حضور پیدا می کنند؟
با شطرنج بازان حاضر در روسیه که صحبت کردم، هیچ کدام از نیامدن حرفی نزدند و همه خوشحال بودند که قرار است در تهران مسابقه دهند. آن جنجال هم توسط یک شطرنج باز گرجستانی الاصل در آمریکا به وجود آمد.
*گرجستانی یا ایرانی؟
گرجستانی، چون اسمش نازی بود خیلی ها فکر کردند ایرانی است و خیلی سایت ها فامیلی وی را پاکیزاده عنوان کردند! نازی پاکیدزه شطرنج بازی گرجستانی است و داستان از یک پست توئیتر آغاز شد. او فکر کرده بود قانون دوتابعیتی هایی که اگر به ایران بیایند، برای بازگشت به آمریکا دچار مشکل هستند شاملش می شود و به همین دلیل گفته بود به ایران نمی آید. در حالیکه این قانون فقط برای ایرانی هاست، نه شهروندان دیگر کشورها. پس از آن هم درباره حجاب صحبت کرد و بیشتر مطرح شد!
*فکر می کنید سطح مسابقات تهران چقدر بالاست؟
بازیکنان از الآن مشخص هستند و بهترین های جهان قرار است به ایران بیایند. سختی مسابقات این است که به صورت حذفی برگزار می شود و سال گذشته قهرمان جهان در مرحله سوم حذف شد. مسابقه سطح بسیار بالایی دارد و هرنتیجه ای ممکن است رقم بخورد. از ایران سه نفر قرار است شرکت کنند. من هم اولین حضورم در این مسابقات است و امیدوارم هر سه نفر از دور اول بالا بیاییم، اتفاقی که تا به حال نیفتاده است.
*مسابقه چگونه حذفی برگزار می شود؟
شطرنج بازان دو بازی برگزار می کنند و اگر مساوی شد، دو بازی نیمه سریع و سپس دو بازی سریع و اگر باز هم مساوی شدند، یک تک بازی برگزار می شود و اگر آن هم مساوی شد بازیکنی که با مهره سیاه بازی می کند برنده می شود.
*با این شرایط مسابقات بسیار طولانی خواهد بود...
درست است. ممکن است حدود یک ماه طول بکشد.
*جز شطرنج چه می کنید؟
(باخنده) هیچ. سال پیش باید کنکور می دادم که ترجیح دادم وقتم را روی شطرنج بگذارم و به احتمال زیاد از بهمن ماه دانشجو شوم. سهمیه حضور در دانشگاه سراسری تهران را دارم و قول داده اند در رشته گرافیک بتوانم تحصیل کنم.
*جز شطرنج، ورزش دیگری انجام می دهید؟
بازیکنان حرفه ای و تیم های حرفه ای بسیار به این مساله اهمیت می دهند اما من تا به حال این کار را انجام نداده ام و باید برای مسابقات قهرمانی جهان تمرینات بدنی ام را شروع کنم. مگنوس که نفر اول جهان است بسیار به تمرینات بدنی اهمیت می دهد اما در ایران کمتر به این قضیه توجه می شود.
*شما در سال در چند مسابقه شرکت می کنید؟
هر زمانی که بخواهید یک مسابقه آزاد در حال برگزاری است و می توانید در آن شرکت کنید اما یک شطرنج باز حرفه ای در سال در پنج یا شش مسابقه آزاد حضور دارد.
*پس می توانید درآمد خوبی از آن کسب کنید.
بله اما هیچ تضمینی وجود ندارد. جوایز مسابقات آزاد بیشتر برای آقایان است و ما در یک جدول با آقایان مسابقه می دهیم و به همین دلیل کمتر پیش می آید که خانمها جوایز خیلی زیادی کسب کنند. از سوی دیگر مشخص نیست شما در یک مسابقه آزاد بتوانید عنوان کسب کنید یا خیر و به همین دلیل درآمد ثابتی برایتان مشخص نیست. در مسابقه جبل الطارق که اشاره کردم، پنج نفر در مسابقه تا دور آخر از من بالاتر بودند و در دور آخر من یک بازی را بردم و آنها همه شکست خوردند تا من جایزه هشت هزار پوندی را برنده شوم.
*شما خودتان در مسابقات حضور پیدا می کنید یا دعوت می شوید؟
بستگی به ریتینگ دارد. الان من به جایگاهی رسیده ام که از سوی مسوولین برگزاری مسابقات دعوت شوم و به نوعی حق انتخاب داشته باشم. به عنوان مثال امسال اتفاقی برای من افتاد که بسیاری از رسانه ها حتی به آن نپرداختند اما جز بهترین رویدادهای زندگی ام بود. امسال به عضویت یک تیم چینی درآمدم و در مسابقات لیگ چین حضور داشتم. به جرات می توانم بگویم لیگ چین قوی ترین لیگ شطرنج جهان است چراکه بازیکنان همه سطح بالایی دارند. برخی از دوستان خارجی به من می گفتند اشتباه می کنی در این مسابقات حاضر شوی چون ممکن است شکست بخوری و ریتینگت کم شود اما به نظرم اتفاق عالی بود چون تجربه بسیار خوبی کسب کردم.
*در چین چه نتیجه ای گرفتید؟
یک برد، یک تساوی و دو باخت.
*برنامه ات برای آینده چیست؟
مسابقات قهرمانی جهان مهمترین برنامه آینده من است. برنامه بلند مدت من هم این است که شطرنج را حرفه ای تر دنبال کنم. از سوی دیگر چون شطرنج سن حرفه ای ندارد و تا زمانی که بخواهد می تواند در مسابقات حضور داشته باشد،کار شطرنج بازان بسیار سخت است و هم با رقبای سخت مسن تر و هم با رقبای جدید باید رقابت دهند.
منبع:خبرآنلاین
انتهای پیام/
