سرعین شهر چشمه‌های بهشتی در نگین گردشگری شمال غرب ایران زمین+تصاویر و فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل, سرعین یکی از شهرهای کوچک استان اردبیل است که شهرتی جهانی دارد و هر کسی به این استان سرمی‌زند چند ساعتی هم که شده از این شهر و جاذبه‌های توریستی آن دیدار می‌کند.

شهرستان سرعین که به داشتن چشمه های متعدد آبگرم معدنی مشهور است، در 28 کیلومتری غرب شهر اردبیل واقع شده است. هر سال میلیون‌ها گردشگر از سراسر ایران برای بازدید و استفاده از این چشمه‌ها به این شهر سفر می‌کنند.

فاصله این شهر از تبریز 230 کیلومتر و از تهران 619 کیلومتر می‌باشد. ســرعـین در فـرهنگ لغت فـارسی به مـعـنی سرچشمه می‌باشد. در ادوار گذشته از این منطقه به نام‌های ساری قیه٬ سارقین٬ سرائین و سرقین یاد شده است, متوسط حداکثر درجه حرارت هوا 25 درجه سانتی گراد و حداقل متوسط دمای آن 7/8­ درجه سانتیگراد می‌باشد. میزان بارندگی سالیانه حدود 520 میلیمتر می‌باشد.

جاذبه‌های گردشگری شهر سرعین آب‌های گرم این شهر و طبیعت زیبای سبلان است که عامل اصلی در جذب توریست می‌باشد از لحاظ کشاورزی محصولات بعمل آمده در منطقه سرعین اعم از میوه جات (سیب٬ گلابی٬ آلوچه٬ آلوچه وحشی٬ گیلاس٬ زردآلو و گردو) و حبوبات و غله (سیب زمینی٬ گندم٬ جو٬ عدس٬ لوبیا٬ شلغم وغیره) است و بیشتر به مصرف مردم شهر و روستاهای منطقه می‌رسد.

آبگرم سبلان سرعین، آبگرم بش باجلار سرعین، آبگرم گاومیش گلی سرعین، ساری سو, پهنلو سویی و آبدرمانی ژنرال, دهکده صخره‌ای باستانی ویند کلخوران، تپه باستانی آناهیتا و پیست اسکی آلوارس از جمله مناطق و جاذبه‌های گردشگری این استان هستند.

استفاده و درمان با آبگرم های معدنی از زمانهای خیلی قدیم مرسوم بوده است در اغلب کتب آسمانی اثرات استحمام در چشمه‌های سرعین ذکر شده است.

 از مشهورترین جاذبه‌های سرعین چشمه‌های آب گرم آن است که سال‌ها با بی‌توجهی‌های مسئولان به روشی سنتی و بدور از اصول بهداشتی نگهداری می‌شد که خوشبختانه طی سال‌های اخیر توجهات ویژه‌ای به آن شده و زمینه استفاده هرچه بهتر مردم از آن فراهم شده است.

آب و هوای دلپذیر و معتدل نیز جاذبه‌ای است که  قبل و بعد از ورود به شهر و منطقه سرعین، گردشگران از آن بهره مند می‌شوند و از عمده‌ترین دلایل روی آوردن گردشگران به این منطقه می‌باشد. این شهر در زمینه توریسم درمانی رتبه نخست را در کشور دارا بوده و لازم است در نقاط دیگر کشور نیز با الگو برداری از این شهر توجه ویژه به مناطقی که از لحاظ محیطی دارای چشمه‌های آب گرم هستند، صورت گیرد زیرا گردشگری درمانی از مواردی است که حتی خانواده‌هایی با منابع مالی ضعیف‌تر نیز مایل به انجام آن هستند.

منافعی که آب‌های معدنی برای ناراحتی پوستی، دردهای مفصلی دارند می‌تواند دلیل خوبی برای مسافرت خانواده‌هایی باشند که مشکلاتی در این زمینه دارند. به جز آب گرم، توریسم درمانی در مناطق دیگری همچون دریاچه ارومیه نیز دیده می‌شود که مردم از گل و لای و آب آن برای منافع درمانی استفاده می‌نمایند به طور کلی این جنبه از گردشگری در کشور می‌تواند به خوبی رشد و گسترش پیدا کند و در صورت توجه کافی آینده بسیار خوبی برای آن پیش بینی می ‌شود.

بهداشتی شدن چشمه‌های آب گرم نیز کمک بسیار زیادی در جذب گردشگر به سرعین کرده است, بیشتر چشمه‌های آب معدنی منطقه اکنون به صورت استخرهای سرپوشیده و با امکانات کامل در آمده که غالبا به صورت دو سانس هم برای آقایان و هم برای خانم ها فعالیت می‌نمایند.

آب چشمه‌ها حاوی املاح معدنی گوناگون بوده و pH آنها کمی اسیدی است, آب چشمه‌ها غالبا کدر و شبیه به آب‌هایی است که کمی گل آلود شده‌اند. بیشتر آب‌های داخل شهر در محدوده دمایی کمی بالاتر از 40 درجه سانتیگراد بوده و در بدو ورود به استخر، داغ به نظر می‌آید. در غالب ایام سال استخرها شلوغ بوده به نحوی که در بعضی استخر‌های معروفتر حتی ممکن است در هر متر مربع چند نفر در حال شنا باشند.

آبگرم قهوه سویی سرعین

شهرستان سرعین در زمانهای قدیم به علت قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و وجود معبد آناهیتا در بالای تپه معروف شهر به عنوان مکان زیارتی زرتشتیان و نیز وجود باغهای سرسبز و چشمه‌های متنوع، یکی از مکان‌های استراحت کاروان‌هایی بوده است که از جاده ابریشم عبور می‌کردند در مسیر این جاده که از جلوی ساختمان فعلی مجتمع آبدرمانی قهوه سویی عبور می‌کند، برای راحتی اسکان کاروانیان، قهوه خانه و چند اتاق کوچک ساخته شده بود که به علت اینکه راه ورود به استخر این آبگرم از درون قهوه خانه می‌گذشته است، به نام «آبگرم قهوه سویی» معروف شده است.

در سال 1329 کتابی با نام «آبهای معدنی آذربایجان و آب و لجن دریاچه رضائیه» به قلم دکتر صادق مقدم نگاشته شده که در مورد آبگرم قهوه سویی که به نام «چشمه قهوه خانه یعقوب» و آب چشم که به نام «چشمه قهوه خانه همت» نامیده شده است، چنین آمده است: ” قهوه خانه یعقوب، در قسمت بالای دهستان سرائین در کنار جاده قرار دارد و از یک تالار عمومی و یک ایوان و دو اطاق خصوصی و یک باغچه به مساحت تقریباً هزار متر تشکیل یافته است. این قهوه خانه، مهمترین مهمانخانه و مسافرخانه سرائین بشمار می رود. در باغچه این قهوه خانه یکی از چشمه های آب کانی از زمین خارج می گردد. این چشمه در وضعیت کنونی قابل استفاده ترین آبگرم سرائین است. از این لحاظ که چشمه در داخل باغچه کوچک محصوری قرار گرفته و در مظهر آن استخر سیمانی بسار تمیزی ساخته اند و چون برای آب تنی در آن بایستی مبلغ 3 ریال به قهوه چی پرداخت، فقط طبقه نسبتاً متمکن از آن استفاده می نمایند.“ آبگرم و قهوه خانه از سال 1341 به بعد توسط محمد کشی زاده اقدام به بازسازی قهوه خانه وکاشی کاری استخر آبگرم به صورت سنتی کرد. در سال 58، آبهای معدنی ملی اعلام گردید و مالکیت آن به شرکت آب منطقه ای واگذار گردید.

آبگرم قهوه خانه همت در قسمت شمالی شهر سرعین واقع شده است دمای آب آن 44درجه سانتی گراد و آبدهی آن 2/7لیتر در ثانیه است, آب این مجتمع دارای خواص آنیونهای آن بیکربنات ،کلرور ،سولفات و کاتیونهای مهم ان سدیم و پتاسیم می‌باشد.

هیدروتراپی (Hydrotherapy) واژه ایست که به سیستم درمانی با استفاده از آب اطلاق می‌گردد, خاصیت آبهای معدنی هم مربوط به حرارت و گرمای آن و هم مربوط به املاح و ترکیبات شیمیایی موجود در آن است آب خنک تر از دمای بدن (37°C) اثر تحریک کننده و خنک کننده دارند.

آب گرمتر از دمای بدن تقویت کننده، نیرو بخش و قدرت آفرین است, آبگرم قهوه سویی از نظر ترکیب شیمیایی در گروه آب‌های کلر بیکربناته کلسیک گازدار حاوی رسوبات آهن قرار دارد و خیلی گرم است که مقدار قابل توجهی سیلیس دارند که خصلت درمانی این گونه آبهای گرم برای تسکین دردهای مفصلی بوده و استحمام در آن آرام بخش می‌باشد استحمام در آب‌های بیکربناته باعث اتساع عروق می‌گردد و نبض در جریان استحمام کند شده میزان ادرار بالا می‌رود و عمل تغذیه فعال می‌شود.

ورزش مناسب در آب می‌تواند خستگی و کوفتگی‌های مختلف جسمانی را که در اثر کار سخت یا ورزش‌های سنگین به وجود آمده اند، کاهش دهد, مراحل مختلف سونا سبب باز شدن رگ‌ها و عروق خونی بدن می‌شود که نتیجه مستقیم این فعل و انفعال، تحریک سلسله اعصاب و غدد مختلف بدن هست که موجب نشاط و آرامش روحی می‌گردد همچنین موجب دفع سریعتر اسید لاکتیک و مواد زائد از بافت‌های بدن شده و باعث رفع انقباض، سفتی عضلات و خستگی جسمی می‌شود.

مجتمع آب درمانی و اقامتی قهوه سویی یکی از مجهزترین آبهای درمانی سرعین دارای امکانات رفاهی استخر آبگرم ،استخر کودک ،سونای خشک و بخار، جکوزی مجهز و استاندارد  و دوش آبگرم می‌باشد .

ترکیبات شیمیایی آبگرم قهوه سوئی

آبگرم قهوه سویی سرعین از نظر رده بندی شیمیایی جزء آبهای بیکربناته سدیک و کلروره کلسیک آهن دار می‌باشند آبها در نتیجه تأثیر گاز کربنیک در اکسیدها، هیدرات ها و کربناتهای آهن در محیط احیاءکننده بوجود می‌آیند, در ترکیب آبهای گرم سرعین آهن سیلیسی و انیدرید کربنیک (CO2) موجود می‌باشد لذا طعم فلزی ترکیبات آهن و گزندگی دی اکسید کربن را دارد در روی سنگهای مخزن و مجرای آب رسوب زرد و قرمز رنگی وجود دارد که حاکی از وجود اکسید آهن است  این آبگرم بر خلاف تصور همگان، فاقد گوگرد و گاز H2S بوده و بنابراین بی بو می‌باشد.

آبگرم قهوه سویی از نظر ترکیب شیمیایی در گروه آب‌های کلربیکربناته کلسیک گازدار حاوی رسوبات آهن قرار دارد و خیلی گرم است که مقدار تسکین دردهای مفصلی بوده و استحمام در ان آرام بخش می باشد ph آب این مجتمع 6/54و مقدار مواد باقیمانده خشک شده از تبخیر آب 659میلی گرم در لیتر است آب آن کمی ترش مزه و بی رنگ و از آبهای بیکر بنات سدیک است.

آب معدنی گوز سویی سرعین

آب این چشمه برای بیماریهای چشم مفید بوده و شستن چشم‌ها توسط این آب موجب ضدعفونی چشم شده و خوردن آن به علت وجود ترکیبات بی کربناته گازدار باعث هضم سنگ کلیه و دفع آن می‌شود آشامیدن آب‌های بی کربناته به حد اعتدال قبل از غذا باعث زیاد شدن ترشحات معده شده و آشامیدن آن بعد از غذا تسکین دهنده است و تخلیه معده را کمک می‌کند این آبها اعمال کبدی را بهبود می‌بخشند پدیده جالب در مجتمع آبگرم قهوه سویی اینست که فاصله مظهر چشمه آبگرم قهوه سویی با دمای 44 درجه سانتی گراد و آب چشم سرد با دمای حدودی 20 درجه سانتی گراد تقریبا ده متر می‌باشد که از عجایب خلقت می‌تواند تلقی گردد.

آبهای معدنی اسیدی مثل آب چشم در بهبود تصلب رگ‌ها ، میکروب‌های روده، بیماریهای تغذیه، فشار خون، نارسائی روده و عروق مؤثر می باشد, آب معدنی گوز سویی جنب آبگرم قهوه خانه همت واقع گشته و دارای در ورودی و خروجی مجزا و آبدهی این استخر در حدود 1لیتر در دقیقه و دمای آن 21درجه سانتی گراداست سنگینی آب این استخر در حدود 6/30می‌باشد و هدایت الکتریکی آن برای 20درجه حرارت 900است .

مقدار مواد باقیمانده خشک از تبخیر آب 476 میلی گرم در لیتر و مزه آن گس و بی بو می باشدآب این استخر در ردیف آبهای بیکربنات کلسیک است.

آبگرم گاو میش گلی سرعین

آبگرم گاو میش گلی در شهر سرعین و در ارتفاع 1940 متری از سطح دریا واقع شده که پر آب ترین چشمه معدنی شهر سرعین از لحاظ آبدهی و وسعت می‌باشد و آبدهی آن 140 لیتر در ثانیه و دارای استخری روباز به مساحت 400 متر با عمق 130 سانتی متر که آب آن به صورت دائمی و جوشان در جریان است, دهانه آن پراکنده و دمای آب در حوض 46 درجه سانتی گراد است.

آب گاومیش گلی ترش مزه بیرنگ و کمی بودار است. آنیون‌های آن کربنات٬ بیکربنات٬ کلروره٬ سولفات و کاتیون های آن کلسیم٬ منیزیم٬ سدیم و پتایسم می‌باشد. هدایت الکتریکی برای 25 درجه حرارت 1300 و PH آن ٬58/6 باقیمانده مواد خشک شده از تبخیر آب آن 687 میلیگرم در لیتر بوده و آب آن در ردیف آبهای کلروره٬ بیکرنات سدیک و کلسیک گرم می‌باشد.

آبگرم گاو میش گلی به علت داشتن ترکیب کلروبی کربناته سدیک و کلسیک برای درمان بیماری‌های عمومی٬ بیماریهای سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی) و بیماری های زنان٬ خنازیر و بیماری های قلبی و نیز تقویت عمومی بدن قابل استفاده است.

در خصوص نامگذاری آن به گاومیش گلی بر اساس روایات سالخوردگان در طی سالیان قبل پیش از آنکه استفاده بهینه از آن بدین شکل صورت گیرد٬ گاومیش‌های اهالی سرعین در داخل استخر بعد از اینکه مقداری از حرارت آب کاسته می‌شده است٬ می‌خوابیدن و بدین سبب از آن بنام آبگرم گاومیش گلی نام برده‌اند در سالیان گذشته آب مازاد چشمه‌های معدنی به خصوص آب گامیش گلی از سمت جنوب شرقی وارد نهری می‌شد و به فاصله یکصد و پنجاه متری آسیابی را می‌گردانید این آسیاب در آن ایام از گرانبهاترین آسیاب‌های آذربایجان به حساب می‌آمده زیرا بر خلاف آسیاب‌های دیگر آب آن در زمستان یخ نمی زده و در تمام 12 ماه سال کار می کرده است.

آب گرم سبلان سرعین

مجتمع آبدرمانی سبلان به عنوان بزرگترین آبدرمانی خاورمیانه در داخل شهر سرعین واقع شده و با امکانات و استخرهای متعدد سرپوشیده و حوضچه‌های جکوزی٬ سونای خشک و بخار٬ دوش‌ها و وان‌های انفرادی متعدد٬ خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای مردان و زنان٬ پارکینگ اختصاصی و سایر امکانات آماده ارایه خدمات به مسافران است.

زیربنای آن هفت هزار و مترمربع و در دو طبقه مجزا جهت پذیرایی و سرویس دهی برای مردان200 و زنان احداث شده است. بهره برداری از آبگرم سبلان در سال 1374 صورت پذیرفت. این مجتمع دارای سه استخر سرپوشیده (دو استخر عمومی برای زنان و یک استخر عمومی برای مردان)٬ چهار واحد سونای خشک٬ دو واحد سونای بخار٬ حوضچه های آب سرد٬ دوشهای آب سرد و گرم٬ واحد جکوزی٬ بخش فیزیو تراپی با امکانات19 واحد وان انفرادی112 مجهز٬ بوفه٬ رستوران و سالن های انتظار است.

آبگرم بش باجلار سرعین

آبگرم بش باجیلار یکی از قدیمی ترین آبگرم‌های سرعین که بین اهالی در قدیم به دره لر سویی معروف بوده است دره‌ای سرسبز که اطراف آبگرم چمنزار و پر از درختان چنار و سپیدار بوده است. وجه تسمیه نام آن به خاطر جوشیدن آبگرم از پنج مظهر در محل چشمه بوده که آن ”پنج خواهر“ یا همان بش باجیلار به زبان ترکی نام گرفته است. آب این مجتمع از 5 دهنه چشمه  فوق الذکر و پمپاژ مقداری از آب گاومیش گلی تأمین می‌شود که آبدهی آنها روی هم رفته 13 لیتر در ثانیه است و به صورت دائمی و جوشان می‌باشد.

دمای آب در داخل استخر بش باجلار در حدود 35 درجه با ظاهری کدر٬ کمی ترش مزه و کمی بودار است که ترکیب آن از نوع کلر و بیکربنات سدیم و گرم است, آنیونهای موجود در آب بش باجلار شامل بیکربنات٬ کلرور٬ سولفات و کاتیونها شامل کلسیم٬ منیزیم٬ سدیم و پتاسیم می‌باشد هدایت الکتریکی برای 25 درجه حرارت pH ٬1200 آن 5/6 و مقدار مواد باقیمانده خشک از تبخیر آب 660 میلی گرم در لیتر می‌‌باشد.

آبگرم بش باجلار بعد از انقلاب اسلامی تقریبا به صورت متروکه در آمد و فقط بعضی از اهالی از آن استفاده می‌کردند. تا اینکه در سال 1371 اداره امور آب استان شروع به ساخت مجمتع فعلی در این محل نمود.

این مجتمع دارای استخر بزرگی به مساحت 288 متر مربع با عمق 120­140 سانتی متر٬ تعداد 6 دوش انفرادی اجباری با دیوارهای کوتاه قوسی شکل16 ٬ دوش عمومی در مقابل دوش‌های انفرادی٬ سونای خشک و بخار هر کدام یک واحد6 ٬ واحد جکوزی در قسمت غربی استخر٬ خدمات پزشکی و درمانی و پارکینگ به عنوان دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می‌شوداز آبگرم بش باجلارکه به لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می‌شود برای درمان بیماری‌های عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می‌شود.

مجتمع آبدرمانی ایرانیان در سال همت مضاعف، کار مضاعف به بهربرداری رسید

مجتمع آبدرمانی سرعین ایرانیان در سال همت مضاعف ، کار مضاعف به مناسبت گرامیداشت آزادی خرمشهر در زمینی به مساحت 22 هکتار درتاریخ سوم خرداد ماه سال 1389 با حضورجمعی از مسئولان افتتاح و به بهر برداری رسید.

این مجموعه دارای امکانات متعدد از قبیل  استخر آبگرم معدنی با ظرفیت 500 متر مکعب ، استخر جوانان با ظرفیت 250 متر مکعب و استخر کودکان با ظرفیت 100 متر مکعب ، سونای خشک ، بخار ، جکوزی های چندنفره و بخشهای ورزشی و درمانی در مساحتی بالغ بر 4600 متر مربع یکی از بزرگترین مجموعه های آبدرمانی در سطح کشور و منطقه می باشد.

مجموعه آبدرمانی سرعین ایرانیان، امنیت ، آرامش،نشاط، بهداشت و تندرستی را با بکارگیری آخرین فناوری های روز دنیا برای شما میهمان گرامی به ارمغان آورده است. این مجموعه شامل قسمتهای مختلفی است که در عکس زیر و در ادامه مطلب به آنها اشاره می شود.

پیست اسکی الوارس سبلان عامل افزایش گردشگری در زمستان‌های پر برف سرعین

شهر سرعین مانند سایر نقاط این منطقه دارای تابستان‌های خنک و دلپذیر و زمستان‌های سرد و پر برف است. البته سرمای هوا مانع از ورود گردشگران به این منطقه نمی‌شود و گرمای طبیعی آب‌های معدنی عاملی برای افزایش جذابیت مسافرت زمستانی به سرعین است علاوه بر این وجود پیست اسکی الوارس سبلان عامل دیگری برای افزایش جذابیت گردشگری این شهر است.

عسل و سرشیر، معروف ترین محصول و سوغاتی مناطق اطراف سبلان و به خصوص سرعین می‌باشد دامنه‌ها و کوهپایه‌های حوالی سبلان به لحاظ تنوع گیاهی و ویژگی‌های اقلیمی، استعداد فوق العاده ای برای تولید عسل و زنبور داری دارد بهترین نوع عسل در دامنه های پوشیده از سنبل، ریحان، پونه و گون سبلان تولید می‌شود و به سبب مرغوبیت شهرت  بسیاری پیدا کرده است.

آش دوغ سرعین نیز بسیار معروف بوده و بعید است که گردشگری به این منطقه مسافرت کند و دست کم یکبار از این غذای محلی نخورده و لذت نبرد, کباب‌های محلی این منطقه نیز بسیار معروف و مورد علاقه گردشگران است این شهر با داشتن هتل‌ها و مهمانپذیرهای متعدد دارای امکانات بسیار مناسب برای اقامت میهمانان بوده و در مقایسه با سایر نقاط گردشگری کشور به نظر می‌آید تسهیلات توریستی بسیار مناسبی در این شهر تهیه دیده شده است گرچه با وجود این امر در تابستان استقبال بسیار زیاد ایرانگردانی که بسیاری از آنان برای استفاده از خواص درمانی آب گرم‌ها به سرعین سفر کرده‌اند ممکن است نیاز بیشتر به امکانات را نیز یاد آور شوند.

معماری تاریخی و باستانی استثنایی و کم نظیر دهکده صخره‌ای باستانی ویند کلخوران

دهکده صخره‌ای باستانی ویند کلخوران در حدود پنج کیلومتری جنوب و جنوب غربی سرعین و در نزدیکی جاده اردبیل – نیر قرار گرفته است خانه‌های سنگی در قوردی قیه٬ تپه چله خانه٬ قره قیه و مسجدیری قرار گرفته اند ویند کلخوران دهکده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد که اغلب در زیر تپه‌ای به نام چله خانه قرار دارد٬ به صورت یک پدیده معماری تاریخی و باستانی استثنایی و کم نظیر می‌باشد.

در دو کیلومترى شمال غرب روستاى ویند کلخوران٬ تپه بلند رسوبى  که ضلع جنوبى آن از فرسایش بستر رودخانه بالیخلو٬ به صورت دیوار مرتفعى در آمده است در ارتفاع تقریبى 50 متر از بستر رودخانه و بر سینه آن٬ دخمه سنگى با در ورودى و اتاقک چشمگیر کنده شده است, داخل دخمه٬ فضایى است که به شکل هرم مثلثالقاعد ٴه ناقص است٬ بر ضلع غربى دخمه تصویرى بر سنگ نقر شده است که حالت کلى یک مثلث را دارد و در داخل آن مثلث کوچکتر کنده شده است.

در داخل این مثلث نقش آدمى با سرى نزدیک به شکل مثلث و دست و پا و بدنى که محیط در مثلث است٬ قالبگیرى و نقر شده است. در حاشیه آن نیز حروفى کنده شده که قسمت عمده آن از بین رفته دهکده  باستانی ویند کلخوران به لحاظ تعداد زیاد و تنوع خانه های سنگی و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی٬ باستانی و گردشگری می‌تواند به صورت یکی از کانونهای علمی٬ تفریحی و گردشگری ممتاز در آید.

تپه باستانی معبد آناهیتا محل عبادت و ریاضت مغ‌ها و موبدان زرتشتی

طی سالیان از آن به اسامی آناهیتا٬ سارقین و زرتشت یاد شده به شماره 1976 به ثبت آثار ملی رسیده است این تپه در قسمت غربی شهر سرعین قرار دارد که از کاوش‌های انجام یافته در این منطقه اشیاء و سفالینه‌هایی به بدست آمده که قدمت آنها به اواخر هزاره دوم و اول قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. معبد آناهیتا سال ‌ها محل عبادت و ریاضت مغ‌ها و موبدان زرتشتی بوده و این معبد و حوالی آن به نام ساری قیه ییلاق٬ آسایشگاه تابستانی حاکمان ساسانی بوده است.

در اوایل دهه چهل به منظور ساختن یک منبع آب آشامیدنی بر روی تپه آناهیتا از سوی مسئولان شهر سرعین بقایای دیوار قلعه و بنای موجود روی تپه از بین رفت. معبد آناهیتا سال‌ها بعنوان مسجد مورد استفاده اهالی قرار می‌گرفت که بنا بر روایات در زیر این تپه و قلعه آن راه‌های زیرزمین وجود داشته که خروجی یکی از آنها در محدوده «میدان گاومیش گلی» شهر سرعین است که اکنون مسدود می‌باشد البته تونل‌های فرعی دیگری هم در این رابطه با کاربری‌های متفاوت وجود داشته است.

هوای پاک، سرسبزی مراتع اطراف آلوارس هر بیننده‌ای را به شوق وا می‌‌دارد

روستای «آلوارس» که خیلی‌ها وقتی اسمش را می‌شنوند خیال می‌کنند باید نام یک گوشه سبز و درخشان در آن سر دنیا باشد، اما آلوارس آنقدرها هم دور نیست.

این روستای ییلاقی از توابع بخش سرعین شهرستان اردبیل است که گفته می‌شود پیش‌تر ییلاق چراگاهی عشایر شاهسون بوده است.  بررسی‌های میدانی و شواهد موجود نشان می‌دهد که مکان گزینی و استقراردر این روستا حدود صدها سال پیش برمی‌گردد.

هوای پاک، سرسبزی مراتع اطراف آلوارس هر بیننده‌ای را به شوق وا می‌‌دارد همچنین آب شدن یخ‌ها و برف‌های دامنه‌های سبلان در فصول بهار و تابستان پوشش گیاهی چشم‌نوازی را همراه گُل‌های ختمی، گون‌های انبوه و لاله‌های سرخ، شقایق‌ها و دیگر گل‌های وحشی پدید می‌آورد که هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند.

اما آلوارس قدیمی‌ترین روستایی است که در دامنه سبلان پا به عرصه وجود گذاشته است. برای نام این روستا نیز افسانه‌های زیادی گفته شده از جمله اینکه مردی در زمان‌های قدیم در این روستا زندگی می‌کرد که ادعا می‌کرد وارث این مکان است. بعد از درگذشت پیر‌مرد طایفه او به نام «آل وارث» معروف شد.

گروهی هم می‌گویند در روستای آلوارس باغ‌های بزرگی وجود داشت که از درختان تنومندی چون شمشاد و سرو و بید تبریزی انباشته بود نجاران از آن درخت انبوه الوار می‌بریدند و کسانی که در روستاهای همجوار خانه می‌ساختند از روستای آلوارس الوار می‌خریدند. به خاطر این درختان تنومند و الوار محکم این روستا به الوارستان معروف شد.

عده‌ای هم می‌گویند اجداد اهالی این روستا به نژاد پارس می‌رسد. این روستا را پارسیان در زمان‌های بسیار قدیم ساخته و مدت مدیدی در آن زندگی کرده‌اند. به همین خاطر نام «آل پارس» نیز روی آن می‌نهند. ولی از همه مصطلح‌تر برای این روستا عنوان آل پارس است اما هرچه هست آلوارس را کوهنوردها بهتر از گردشگران عادی می‌شناسند، چون این روستا در مسیر صعود به سبلان قرار گرفته و از آنجا که روستایی برفگیر و نسبتا سردسیر است پیست اسکی در 12 کیلومتری آن نیز بنا شده است.

خانه‌های قدیمی با دیوارهای ضخیم، سقف چوبی و پوشش کاهگلی نشانگر سازگاری تناسب معماری خانه‌ها با اقلیم و طبیعت روستا است. در ورودی حیاط بعضی از خانه‌ها، درختان بلند برافراشته‌ای به جای حصار کاشته شده و زیبایی‌های روستا را دو چندان کرده است.

ساختمان خانه‌های روستای آلوارس با توجه به کوهستانی بودن منطقه و تجربیات ناشی از وزش باد و تابش آفتاب، جهت شرقی – غربی دارند و تحت تأثیر نوع معیشت و تولید فضایابی شده‌اند.

در طراحی و ساخت خانه‌ها، علاوه بر بخش‌های استراحت و مطبخ و … انبار محصولات کشاورزی علوفه، طویله، مرغ‌دانی و جایگاهی برای پار‌ک ماشین‌آلات کشاورزی نیز در نظر گرفته شده است.
مصالح به کار رفته در ساختمان‌های قدیمی روستا شامل چوب، خشت، سنگ و کاهگل است، ولی در بناهای جدید آهن، آجر، سیمان و سنگ استفاده می‌شود.

به جز خانه‌های قدیمی و مسجد و زندگی دلپذیر روستایی، آثار تاریخی و فرهنگی دیگری در روستا وجود ندارد.اگر هم بخواهید شب در این روستا اقامت داشته باشید می‌توانید میهمان مردم مهمان‌نواز روستا شوید.

پیست اسکی آلوارس بزرگترین پیست اسکی از لحاظ وسعت در ایران می‌باشد

پیست اسکی آلوارس در دامنه‌های مرتفع سبلان که بزرگترین پیست اسکی از لحاظ وسعت در ایران می‌باشد واقع شده است پیست اسکی آلوارس در فاصله 12 کیلومتری روستای آلوارس و 24 کیلومتری سرعین واقع شده و از آنجایی که در ارتفاع 3200 متری از سطح دریا قرار دارد و به جهت دیر ذوب شدن برف‌های این منطقه می‌تواند در حدود شش الی هشت ماه از سال مورد استفاده قرار گیرد که از این لحاظ در کشور در رتبه اول است.

از جمله کارهایی که جهت آماده سازی و بهره برداری از آن انجام شده می‌توان به مواردی اشاره کرد احداث جاده‌ای آسفالت به طول 24 کیلومتر تا پای پیست ـ نصب و راه اندازی دستگاه و خط تله سی یژ به طول 1250 متر ساخت شرکت دو پل مایر اتریش ـ نصب و راه اندازی یک خط تله اسکی ـ احداث دو باب ایستگاه کلاس های آموزشی از ویژگی های بارز منطقه‌ای علاوه بر جاذبه‌های زمستانی می‌توان به جاذبه‌های بهاری و تابستانی آن ازجمله ورود عشایران با گله‌های خود به مناطق حوالی آن٬ هوای خنک و معتدل در اوج تابستان٬ پوشش گیاهی و گل های رنگارنگ بصورت دشت‌های وسیعی از شقایق‌های کوهی٬ گل ختمی٬ گون و غیره همچنین قرار گرفتن مسیرهای صعود به قله سبلان و قلل دیگر از فاصله نزدیک کمپ مجتمع و مشرف بودن آن به شهرهای سرعین٬ نیر٬ اردبیل می‌باشد که استفاده از آن را در تمامی فصول سال مفید و خاطره انگیز می‌نماید.

آرامگاه امام‌زاده سید صادق زیارتگاه اهالی روستای گنزق

روستای«گنزق»در دامنه کوه سبلان و در کنار دره‌ای زیبا واقع شده است بیدزارهای حاشیه دره، یونجه‌زارهای سرسبز و نیز هوای بسیار تمیز و پاک از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی روستا به حساب می‌آیند.

خانه‌‌های صخره‌ای که در سراسیبی تپه‌ای به صورت خانه‌های زیرزمینی و با اشکال مختلف حفاری شده‌اند جنس این خانه‌ها از سنگ‌های رسوبی و ماسه فشرده است برخی از منابع آگاهی قدمت این خانه‌ها را هزارة اول قبل از میلاد نسبت می‌دهند.

آرامگاه امام‌زاده سید صادق، «گنزق»که از نظر مردم روستا، از نوادگان امام جعفر صادق (ع) می‌باشد، زیارتگاه روستاییان است. این آرامگاه که روبه‌روی روستای قدیمی«گنزق» قرار دارد، در اثر زلزله سال 1375 کاملاً تخریب گردید و سپس نوسازی شد. در گذشته بنای این آرامگاه با آجرهای قرمز پخته شده و طرح هشت ضلعی ساخته شده بود. در میان مردم روستا برگزاری مراسم محلی، مذهبی و آیین‌های ملی با استقبال ویژه‌ای همراه است.

مثلاً مراسم«شال سالاما» که در شب چهارشنبه سوری توسط پسران جوان انجام می‌گیرد، از این جمله است. در این مراسم جوانان روستا، شال یا روسری بزرگی را از روزنه پشت‌بام خانه‌های فامیلی آویزان کرده و از صاحب خانه هدیه‌ای طلب می‌کنند. صاحب خانه نیز هدیه‌ای بافتنی یا خوراکی به شال یا روسری می‌بندد. در پایان مراسم، هدیه‌های جمع‌آوری شده مابین جوانان شرکت کننده تقسیم می‌شود. در عید نوروز، پس از مراسم تحویل سال، بزرگ‌ترها به افراد کوچ خانواده عیدی می‌دهند و دسته‌جمعی به دیدار از خانواده‌های یکدیگر می‌پردازند و یا به زیارت امام‌زاده می‌روند.

در ایام نوروز مردم روستا با اجرای بازی‌هایی از قبیل تخم‌مرغ بازی جلوة خاصی به این جشن می‌بخشند. روستاییان کنزق در برپایی مراسم سوگواری ایام محرم، با مشارکت در عزاداری به سینه‌زنی و نوحه‌خوانی می‌پردازند و در شب‌های احیاء ماه مبارک رمضان با تجمع در مسجد روستا ضمن عبادت و اجرای مراسم این شب‌ها، تا سحر شب‌زنده‌داری می‌کنند.

لباس مردان روستا مشتمل بر کت و شلوار است. برخی از مردان از کلاه شاپو استفاده می‌کنند. در گذشته مردان این روستا شلوار گشادی را که از پشم بافته یم‌شد می‌پوشیدند و کلاه پوستی بر سر می‌نهادند. جوراب پشمی بلند، پاتاوه(ساق‌بند) و چاروق نیز به عنوان پاپوش مورد استفاده قرار می‌گرفت. لباس زنان روستا بیشتر از نوع لباس‌های محلی است. آنان پیراهن گلدار بلند و دامنی چین‌دار(شلیته یا تنبان) بر تن می‌کنند و با«یایلیق»(روسری) سر خود را می‌پوشانند. تنوع رنگ در لباس‌های زنان و دختران این روستا چشم‌گیر است.

از انواع غذاهای محلی روستای کنزق می‌توان به«آش دوغ»(دوغا آشی یا آیران آشی)، «خشیل»، «سوغان سو»، «بزباش»، «شوربا»، «سوتلی پلو»، «قیقناغ»، انواع کباب و نان لواش محلی اشاره کرد مهم‌ترین سوغات روستای«گنزق» عبارت است از: انواع صنایع دستی ماند گلیم‌های زیبا و منقش، جاجیم، فرش و همچنین انواع تولیدات دامی، لبنی و عسل, است, این روستا تاریخی «گنزق» از طریق شهر سرعین قابل دسترسی است.

روستای گردشگری ییلاقی بیله درق (ویلا دره)

 دومین جاذبه گردشگری سرعین است که با حدود 200 متر پهنا در عمق 100 متر یک دره در 3 کیلومتری شمال سرعین قرار گرفته است. روستایی که با جاذبه های طبیعی و آب و هوای لطیف و خنکش معروف شده و اهالی منطقه آن را با چشمه های آب معدنی طبیعی اش می شناسند. طبیعت بیله درق آنقدر متنوع است که شما می‌توانید درخت، گل، چشمه‌های طبیعی، آبشار و کندوهای عسل را در یک زمان کنار همدیگر تماشا کنید.

این روستا علاوه بر تمام جاذبه‌های طبیعی‌اش، غارهای بزرگ و کوچکی هم در دل کوه ها و صخره‌ها دارد که هر کدام از آنها جاذبه‌های خاصی برای یک سفر توریستی خواهند داشت. اما از میان تمام این غارها، غاری با دهانه بزرگ و عریض که از بالای تپه بیله درق نمایان می شود، این روزها تبدیل به سرپناهی برای استراحت گردشگران شده است. این در حالی است که چندین غار کوچک هم در امتداد رودخانه بیله درق در دل صخره ها دیده می شوند و البته غاری بزرگ هم در ادامه مسیر دره وجود دارد که چشمه ای هم از داخل آن جاری است.

اگر به بیله درق سفر می‌کنید، حتما به توصیه ساکنان روستا برای بازدید از آبشار معروف این دهکده توجه کنید دو آبشاری که در طول مسیر رودخانه بیله درق وجود دارند و یکی از آنها در همان محدوده انتهایی قسمت پایین و منتهی الیه رسیدن دامنه ارتفاعات به هم، در داخل روستا قرار گرفته و چمنزارهای اطراف را تبدیل به محلی برای استراحت و بازدید از این آبشار طبیعی کرده است.

اما آبشار دیگری که حاصل آب زلال و گوارای این رودخانه است، در حدود 300 متر پائین تر از آبشار اول جریان دارد. این آبشار هم از میان چمنزار می‌گذرد و بعد از برخورد با سنگ‌ها و سرازیر شدن به ارتفاعی پست تر یکی از زیباترین جاذبه‌های این روستای کوچک به شمار می‌رود.

چشمه گورگور مشهورترین چشمه  سبلان

 از جمله چشمه‌های مشهور منطقه سبلان می‌باشد این چشمه در دره آلوارس یا قزل گوللر که یکی از عریض‌ترین و با صفاترین دره‌های سبلان است، در ارتفاع 2420 متری از سطح دریا واقع شده است.

چشمه گورگور از جمله چشمه‌های مشهور منطقه سبلان می‌باشد  آبدهی این چشمه بسیار بالا بوده و آب از خلل و فرج دیواره صخره‌ای مشرف به دره با فشار بیرون می‌آید نظر به شیب تند مسیر تا رسیدن به رودخانه بستر آبشار مانندی را طی می‌کند و با توجه به موقعیت تفریحی و تفرجی و ورزشی دره قزل گوللر و احداث پیست اسکی روی برف آلوارس در آن چشمه و آبشار گور گور نیز با دارا بودن آب و چشم انداز و فضای سبز جالب از نظر گردشگری را دارد.

روستای آتشگاه از مراکز مهم و مقدس آیین زرتشتی در دوران ساسانی

روستای آتشگاه از توابع بخش سبلان در 7 کیلو متری شمال سرعین در مسیر روستای ارجستان  واقع شده است این روستا از باستانی ترین مکان‌های شهر سرعین و استان است که  نشان از رونق این منطقه  در دوران‌های تاریخی گذشته ایران و منقطه آذربایجان می‌باشد  که بر اساس اسناد تاریخی این مکان از مراکز مهم و مقدس آیین زرتشتی در دوران ساسانی بوده است .

آتشکده « آذر فریق » بر فراز تپه‌ای باستانی در این روستا قرار گرفته است که هم اکنون ویرانه‌های آن پابرجاست که نمایان گر فرهنگ و تاریخ غنی این منطقه ، آذربایجان و ایران زمین است .

این تپه باستانی هرچند براثر عوامل طبیعی و ساخت و سازهای اطراف آتشکده بتدریج در حال از بین رفتن است اما بصورت تپه ای مرتفع در داخل روستا به وضوح نمایان است  این آتشکده بر اساس اسناد تاریخی از مراکز مهم و مذهبی زرتشتیان بخصوص در دوران ساسانیان بوده است .

معبدی هم ظاهراً در جوار آن آتشکده وجود داشته که به مرور زمان از میان رفته است . بعد از وقوع زلزله سال 1375 با اهتمام سازمان میراث فرهنگی استان اردبیل اجازه ساخت و ساز بر روی تپه مذکور و خرابه های آتشکده ملغی گردید.

در این روستا مقبره ی امامزاده‌ای بر روی تپه‌ای واقع است که به علت سفید رنگ بودن این مقبره این روستا به آغ مام (امامزاده سفید) نیز مشهور گشته است.

انتهای پیام/