دلیل تغییر موضع عرب‌های خلیج فارس در قبال برجام چیست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه رای الیوم، تغییر موضع کشورهای عرب خلیج فارس در قبال توافق هسته ای با ایران و تاکید بر لزوم خودداری دونالد ترامپ از لغو این توافق آن هم پس از نگرانی و مخالفت شدید این کشورها با توافق مزبور،سوال برانگیز است تا جایی که باید پرسید اکنون چه چیزی موجب تغییر موضع آنان شده است؟

این در حالی است که با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رسیدن او به کاخ سفید، موضوع برنامه اتمی ایران بار دیگر مطرح شده است، حال آنکه وی در جریان تبلیغات انتخاباتی تهدید کرده بود که توافق هسته ای با ایران را لغو یا دست کم بسیاری از بندهای آن را اصلاح خواهد کرد.

موضع غیرمنتظره عرب ها در قبال توافق هسته ای با ایران

منطق حکم می کرد که این موضع ترامپ مبنی بر لغو یا اصلاح بخش زیادی از توافق هسته ای با ایران موجب خرسندی بسیاری از سران عرب خلیج فارس شود، زیرا آنان به شدت با توافق مزبور مخالف بودند و امضای آن موجب نگرانی فراوان آنان شده بود تا جایی که در مخالفت با آن با اسرائیل همراه شدند و به فکر هم پیمانی با آن و چه بسا شریک جنگ علیه ایران افتادند اما منطق یک چیز و واقعیت موجود دو سال پس از امضای این توافق چیز دیگری است.

مخالفت غیرمنتظره ترکی فیصل با لغو توافق هسته ای با ایران

اظهارات ترکی فیصل رئیس پیشین اطلاعات عربستان و مرد ماموریت های پنهانی دولت سعودی و نماینده پرونده عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر اسرائیل، در یک همایش در واشنگتن مبنی بر مخالفت با درخواست های ترامپ با لغو توافق هسته ای همه را غافلگیر کرد وی همچنین درخواست کرد که بر جلوگیری از مواضع ضد اسرائیلی ایران تمرکز شود.

ما و بسیاری از کسانی که از این موضع فیصل غافلگیر شدند معقتدیم که اظهارات او دیدگاهها و اجتهاد شخصی بود و در بهترین حالت وی فقط نماینده دولت عربستان است اما در گردهمایی که یک هفته پیش به دعوت شیخ عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات  در ابوظبی برگزار شد و وزیران  خارجه بیشتر کشورهای عرب خلیج فارس حضور داشتند، همین موضع فیصل اتخاذ شد .

حاضران در این نشست بر لزوم حفظ توافق هسته ای با ایران و متمرکز شدن بر جلوگیری از رفتار خصمانه آن تاکید کردند زیرا جایگزین لغو این توافق، سلاح اتمی و بازگشت تنش و چه بسا جنگ به منطقه خلیج فارس خواهد بود.

دیوید اگناتوس خبرنگار واشنگتن پست که از جمله حاضران در نشست غیرعلنی ابوظبی بود از اجماع وزیران عرب در این نشست غافلگیر شد و از اینکه برنامه اتمی ایران محور این نشست است بدون اینکه به هیچ یک از سایر مواضع ترامپ از جمله ممنوعیت ورود مسلمانان به آمریکا توجه داشته باشند، متعجب شد.

به هر حال نمی دانیم آیا ترامپ به نشست ابوظبی گوش خواهد داد و به نگرانی مسئولان عرب خلیج فارس اهمیت می دهد و از تعهدات خود مبنی بر لغو توافق هسته ای  و یا اصلاح مفاد آن کوتاه خواهد آمد یا خیر؟ اما نگاهی به اظهارات رهبر ایران در برابر بسیجیان حاکی از این است که چه بسا ترامپ در مسیر تهدیدات خود گام بردارد.

آیت الله خامنه ای در این اظهارات تهدید کرد که کشورش در صورت لغو توافق هسته ای و یا تمدید تحریم های آمریکا بر ایران به مدت 10 سال از سوی مجلس سنا، به آن پاسخ خواهد داد.

این در حالی است که مجلس سنا ماه آینده در این خصوص تصمیم گیری خواهد کرد بر این اساس که ایران با گام برداشتن در مسیر برنامه موشک های بالستیک توافق را نقض کرده است.

درک اینکه کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس بر اساس چه راهبرد و زمینه ای تصمیمات رهبردی طولانی مدت خود را اتخاذ می کنند، دشوار است زیرا دو سال قبل با امضای توافق هسته ای مخالف بودند و اکنون حفظ آن را خواستار هستند تا جایی که باید پرسید چه چیزی تغییر کرده است که موجب این تناقض شده است؟

آیا کاهش بهای نفت و از بین رفتن منابع مالی دلیل این موضع کشورهای عربی خلیج فارس است یا ناکام ماندن در نهایی کردن جنگ در یمن؟
آیا ورود نظامی و سیاسی روسیه به جنگ در سوریه موجب تغییر مواضع عرب های خلیج فارس شده است یا همه این عوامل در این خصوص موثر بوده اند؟

پاسخ به این سوال بسیار روشن است و از آنجا که ما از جمله اولین حامیان توافق هسته ای بودیم زیرا آن را عامل جلوگیری از بروز جنگ و بدبختی در منطقه می دانیم، اکنون با موضع کشورهای عرب خلیج فارس مبنی بر حفظ این توافق و خودداری از لغو آن همراه هستیم چرا که جایگزین آن برای امنیت و ثبات منطقه وحشتناک و بسیار خطرناک خواهد بود.

انتهای پیام/