موازی‌کاری دبیران باتجربه و تازه وارد، مانع پیش‌روی "درس پژوهی" در مدارس است
درس پژوهی به عنوان یکی از طرح‌های آموزشی وزرات آموزش و پرورش با موانع متعددی از جمله موازی کاری دبیران باتجربه و دبیران تازه وارد مواجه است که رفع مانع نیازمند فرهنگ سازی بیش از پیش است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، دومین همایش ملی درس پژوهی در حالی در تبریز، کار خود را با تشکیل چهار پنل آموزشی و ارائه 16 مقاله شفاهی و 15 پوسترمقاله پایان داد که همچنان اجرای مطلوب پیش روی این طرح با موانع متعددی دست به گریبان است.
اجرای طرح درس پژوهی یا به عبارتی خلق محیط فرهنگی مؤثر مدارس برای یادگیری و یاددهی معلمان به یکدیگر و همچنین توسعه آموزش یادگیری که بر نیازهای واقعی دانش آموزان تمرکز دارد، در نخستین گام‌های آغازین خود بعضاً با انتقادات و پیشنهادات روبروست که به نظر می‌رسد وزرات آموزش و پرورش با آغوش باز به استقبال این انتقادات سازنده رفته است.
یکی از این انتقادات می‌توان به مسئله کمبود منابع درس پژوهی در کشور اشاره کرد به طوری که با وجود گذشت حدود یک دهه از اجرای این طرح سه کتاب در این خصوص به تدوین درآمده که بعضاً خود معلمان از چگونگی اجرای این طرح غیرمطلع بوده یا به اشتباه این طرح را درک کرده‌اند.
البته اجرای این طرح قبل از فرهنگ سازی و نهادینه کردن آن در بین جامعه معلمان نیز یکی از انتقادات وارده به این مسئله است که خبرگزاری تسنیم این مسئله را زیر ذره بین خود قرار داده است.
راه دشواری در اجرای طرح درس پژوهی پیش رو داریم
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه فرهنگیان کشور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه آموزش و یادگیری این طرح بسیار آسان بوده ولی اجرای آن کار دشواری است، اظهار داشت: همواره اجرای چنین طرح‌هایی در کشور با دشواری‌هایی مواجه است ولی با این حال به دنبال ایجاد هرچه مطلوب‌تر فرهنگ یاددهی و یادگیری در بین معلمان هستیم.
وی افزود: در این راستا وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان با برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌های متعددی به دنبال تربیت معلم فکور و ترویج فرهنگ درس پژوهی است.
رضا ساکی در ادامه با بیان اینکه معلم یادگیرنده مادام العمر است، تصریح کرد: معلمان همواره باید دانش خود را به روز کنند که این مهم به واسطه اجرای صحیح طرح دانش پژوهی امکان پذیر بوده و با توسعه گفتگو و یادگیری از یکدیگر موجب تعالی سیستم آموزشی کشور شوند.
وی همچنین ادامه داد: دانشگاه فرهنگیان در این مورد 10 واحد درسی با رویکرد معلم پژوهنده پیش بینی کرده که امیدواریم با ورود 22 هزار دانشجومعلم از مهرماه امسال به مدارس، تحول عظیمی در سیستم آموزشی صورت گرفته و معلمان دیگر نیز برای اجرای این طرح مشتاقانه قدم به پیش بگذارند.
درس پژوهی ضمانت اجرایی ندارد
مسئول درس پژوهی تهران و مؤلف کتب ریاضی ابتدایی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه طرح درس پژوهی ضمانت اجرایی ندارد، اظهار داشت: درس پژوهی نه عنوان یک طرح بلکه باید به عنوان ابلاغیه به مدارس ابلاغ شود تا ضمانت اجرایی یافته و به عنوان یک فرهنگ در جامعه نهادینه شود.
وی که مقاله‌ای با عنوان مطالعه طولی درس پژوهی آموزش ابتدایی ارائه کرده است اظهار داشت: حدود پنج سال در رابطه با درس پژوهی و بررسی چالش‌ها، آسیب‌ها، فرصت‌ها و ظرفیت‌های بومی سازی تدریس بر روی جامعه آماری یک هزار و 800 مدرسه و بیش از 9 هزار معلم در تهران مطالعه شده که بالاخره این مقاله به نگارش درآمده است.
بهزاد قباخلو در ادامه افزود: درس پژوهی با مشکلات ساختاری حوزه سازمان و ستاد مواجه است و این مسئله بدون درک صحیح و بدون مطالعه در کشور ارائه شده و از سویی معلمان درس پژوهی را با اقدام پژوهشی اشتباه می‌گیرند و نیازسازی و نیازسنجی در این خصوص صورت نگرفته است.
وی در ادامه با بیان اینکه همزیستی تجربی و علمی به عنوان حلقه مفقودی در جامعه مطرح است افزود: افراد باسابقه نیازمند اطلاعات جدید و افراد کم تجربه نیازمند استفاده از تجارب دیگران هستند که با درس پژوهشی می‌توان این مسئله را به راحتی حل کرد.
قباخلو در ادامه افزود: آثار و نتایج درس پژوهی زمانبر بوده و نباید به این زودی بر روی این مسئله قضاوت کرد که امیدوارم این مسئله در مدارس نهادینه شود.
درس پژوهی نیازمند پیوند دانشگاه و مدرسه است
استاد دانشگاه پردیس فاطمه الزهرا اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم پیوند دانشگاه و مدرسه را مستلزم اجرای طرح درس پژوهی عنوان کرد و گفت: باید فرهنگ درس پژوهی در بین معلمان و دانشجو معلمان توسعه یافته و دو وزرات خانه آموزش و پرورش و آموزش عالی در راستای نظام آموزشی این طرح را اجرا کنند.
وی که مقاله تشریح مدل حضوری تربیت معلم فکور با رویکرد درس پژوهی را ارائه کرده است ادامه داد: دانشجومعلمان به دلیل وجود واحدهای درسی، بیشتر درگیر موضوع درس پژوهی هستند ولی متأسفانه در مدارس استقبال خوبی از این طرح نشده است.
پوران خروشی در ادامه افزود: به همین دلیل باید از طریق هردو وزرات خانه اطلاع رسانی صورت گرفته و برنامه ریزان در شیوه‌های آموزشی وحدت رویه داشته و همسو حرکت کنند.
وی همچنین به عدم فرهنگ سازی در مدارس اشاره کرد و گفت: معلمانی دارای طرح و ایده بوده و در مقابل معلمانی با شیوه تدریسی سنتی بدون اعتقاد به پژوهش محوری در مدارس وجود دارد که باید فرهنگ درس پژوهی این دو تفکر را در کنار هم گرد آورد.
ابلاغ شش ساعت درس پژوهی به مدارس
معاون آموزش ابتدایی اداره آموزش و پرورش ناحیه یک تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به مقاله نقش درس پژوهی بر میزان پیشرفت تحصیلی پایه ششم ابتدایی اظهار داشت: طرح درس پژوهی در بین سه هزار و 500 دانش آموز ناحیه یک و 117 معلم نمونه گیری شده است.
وی افزود: در این نمونه گیری به رابطه مثبت پیشرفت درسی با اجرای طرح درس پژوهشی پی برده و بدین وسیله صلاحیت حرفه آن نیز مشخص شد.
یوسف ساجدی فر همچنین ادامه داد: بنابراین با توجه به تحقیقات صورت گرفته در کشورهای توسعه یافته پیشنهاد می‌شود حداکثر شش ساعت طرح درس پژوهی در مدارس ابلاغ شود.
طبق تحقیقات صورت گرفته در این مورد، معلمان زن بیشتر از مردان و تازه کاران بیش از آنهایی که سابقه خدمت بیشتری دارند به درس پژوهی رغبت نشان می‌دهند و از سویی مدارس ابتدیی بیشتر از متوسطه و مدارس خصوصی و کم جمعیت بیش از مدارس دولتی و پر جمعیت از اجرای درس پژوهی به مثابه هسته‌های تحول در آموزش و یادگیری استقبال می‌کنند.
با این وجود به نظر می‌رسد اجرای طرح درس پژوهی در کشور با وجود موانع بر سر راه نیازمند نهادینه کردن بیش از پیش فرهنگ دانش پژوهی و توسعه یاددهی و یادگیری در بین جامعه فرهنگیان است.
گزارش از شاهین بدرحیدری
انتهای پیام/
