چگونه خبرنگار شویم؟/آشنایی با سختیهای کار خبری
حتما تاکنون درباره خبرنگاری زیاد دیده، شنیده یا خوانده اید؛ از سختی های کار و حساسیت ها تا جذابیت ها و هیجانها. از خبرنگارانی که در راه رسالتشان گاهی ماه ها دوری را به جان می خرند، گاه چشم و دست فدا می کنند و گاه حتی جان.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، از «محمدحسن حسینی» ها و شهید سرافراز «محمود صارمی» ها و شهید «امانی»؛ خبرنگار شهید روزنامه خراسان شنیده اید. درباره فداکاری ها و تاثیرگذاری های خبرنگاران - اگرچه نه به اندازه آنچه حقشان هست- شنیده اید؛ شاید از آن ها که این روز ها در سخت ترین شرایط و زیر گلوله و خمپاره مظلومیت مردمانی را در یمن و سوریه و عراق به تصویر می کشند و مستند می کنند شنیده باشید.
یا آن هایی که با لباس مجرم به زندان می روند یا با لباس متکدی راهی خیابان ها و حاشیه شهر می شوند تا ببینند زیرپوست شهر چه می گذرد؛ آنجا که نه تنها مسئولان، بلکه من و شما هم نمی بینیم چه خبر است. اما صفحه ما با نگاهی دخل و خرجی خودش سراغ خبرنگاری رفته است. شاید کمتر به این که شما یا اطرافیانتان بخواهید از راه قلم (و ایضا خودکار، کیبورد و حالا حتی تبلت و گوشی)، نان (و البته تخم مرغ و ماست و نهایتا کشک بادمجانی) در بیاورید فکر کرده باشید. امروز در «دخل و خرج» تصویری از خبرنگاری به عنوان یک شغل ارائه خواهیم کرد.
1- من، یک روزنامه نگار رسمی
اگر بخواهید به طور رسمی کار کنید و فرصت برنامه ریزی بلندمدت هم دارید سراغ تحصیل در رشته علوم ارتباطات اجتماعی بروید. در این رشته به انواع حوزه ها از حقوق و سیاست تا آمار و اقتصاد سرکی می کشید. دانشکده خبر هم دوره های متنوعی ارائه می کند اما اگر مثل خیلی ها، فرار از سربازی و رفتن به دانشگاه را بر همه چیز - از جمله علایقتان!- ترجیح داده اید و اکنون با مدرک مهندسی ساخت ابزارآلات بعد از اتاق عمل (!) می خواهید خبرنگاری کنید راه بر شما بسته نیست.
اگر واقعا علاقه مند هستید با حضور در دوره های آموزشی کوتاه مدت می توانید خیلی سریع مقدمات را بیاموزید. مثلا مرکز آموزش موسسه خراسان کلاس های آموزشی درباره خبرنویسی، گزارش نویسی، ویراستاری و عکاسی و طراحی با حضور اساتید با تجربه و با قیمت مناسب برگزار می کند. مخصوصا اگر در رشته های علوم اجتماعی مثل جامعه شناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و همچنین رشته های مرتبط با علوم تحصیل کرده اید می توانید بعد از آموزش مقدمات، به شرط علاقه، یک خبرنگار تخصصی حرفه ای شوید.
ما آموزش دیدیم، بازار کار کو؟
معمولا در کشور ما مشکل کار، قسمت تقاضای نیروی کار است نه عرضه آن. در مورد خبرنگاری هم کم و بیش این موضوع صادق است. حتما می پرسید که فرضا رفتیم و آموزش دیدیم چه تضمینی هست که کار باشد؟ قطعا هیچ تضمینی نمی توان داد اما باید توجه کرد که مراکزی که دنبال خبرنگار هستند کم نیستند.
در خبرگزاری ها، روزنامه ها و جراید درخواست کار بدهید اما بازار کار خبرنگاران به همین جا ختم نمی شود. بسیاری از نهاد های دولتی و ادارات و ارگان های خصوصی (مثل اتاق بازرگانی و اصناف و...) و البته شرکت ها، یک یا چند نفر در تیم روابط عمومی خود استخدام می کنند که کارشان پوشش خبری اتفاقات آن موسسه یا شرکت یا ارگان است. مثلا آنهاسخنرانی های آقای مدیر، دیدار ها و قرارداد های جدید و همچنین قسمتی از تبلیغات موسسه را پوشش داده، تنظیم و منتشر می کنند. از این ها که بگذریم دنیای سایت های خبری هم هر روز گسترده تر می شود.
برای کار در این سایت ها نیاز به یک مهارت مهم خبرنگاری دارید که دروازه بانی خبر است. یعنی باید با سرعت و دقت اخبار خبرگزاری ها، اخبار پرتکرار شبکه های اجتماعی و رویداد های جالب و مهم جهانی را رصد کنید و در سایت خبری خود بازنشر کنید. هم اکنون در کشور سایت های خبری بالاترین رتبه ها را به خود اختصاص داده اند و به همین خاطر کادر های تبلیغاتی خود را با قیمت های بسیار بالا می فروشند.
2- من، گرداننده یک سایت خبری
در حوزه سایت های خبری شما می توانید کارآفرینی هم بکنید. طبق برآورد های فعالان حوزه کارآفرینی، هم اکنون از موفق ترین کسب و کار های اینترنتی در ایران سایت های خبری هستند. اگر گرداننده یک سایت خبری، کمی شم خبری داشته باشد، یک تیم خوب برای دروازه بانی خبر حوزه های مختلف جمع کند و هزینه های اولیه راه اندازی یک سایت خوب - بین 3تا 10میلیون تومان- را هم به جان بخرد می تواند با جذب مخاطب، از محل تبلیغات درآمد کسب کند.
البته این سایت ها هم اکنون به سرعت در حال گسترش اند و معلوم نیست تا یک سال آینده باز هم جایی برای ورود یک نفر دیگر وجود داشته باشد. حوزه های تخصصی همچنان بکرند. مثلا حوزه های فناوری، طنز، علوم جدید یا مهندسی همه سوژه هایی ناب برای متخصصان این حوزه ها هستند تا با رصد فضای خبری بین المللی و ترجمه یا بازنشر یافته های روز، یک سایت خبری تخصصی جذاب ایجاد کنند.
علیرضا مجیدی که خود تحصیلکرده پزشکی است یک سایت جذاب در حوزه علوم زیستی و فناوری راه انداخته و یافته های روز را با قلمی جذاب به مخاطبان خود ارائه می کند. هم اکنون سایت جذاب او 30هزار مشترک دارد و وی تصمیم دارد از کار در بیمارستان دولتی هم دست بکشد و به امور سایتش بپردازد چرا که علاوه بر علاقه ای که به نوشتن دارد بخش پذیرش آگهی سایتش هم فعال شده است. به این ایده ها، گرداندن کانال های خبری تلگرامی و... را هم اضافه کنید.خلاصه اش این که این روز ها در حوزه قلم، مطبوعات و اطلاع رسانی فرصت های بسیار متنوعی برای کارآفرینی و نان درآوردن (حتی گوشت و بوقلمون و بیف استراگانوف) مهیا است.
3- من، یک خبرنگار خویش فرما!
اما حوزه های کاری خبرنگاری به همین جا ختم نمی شود. بسیاری از جراید و مطبوعات این روز ها به دنبال نیرو های حق التحریر و دورکار هستند. آن ها به دنبال افرادی کنجکاو، جستجوگر و قلم به دست می گردند تا کار هایی چون تهیه گزارش میدانی، مصاحبه یا پوشش وقایع و همچنین نگارش یادداشت های تحلیلی را انجام داده و در ازای آن حق التحریر دریافت کنند.
چند تجربه از یک خبرنگار دورکار
مسعود دانش آموخته رشته اقتصاد است و مدتهاست که به صورت دورکاری به کار خبرنگاری مشغول است. وی می گوید: «برای دورکاری اولین قدم این است که یک رزومه کاری خوب داشته باشی تا بتونی طرف های مقابل رو مجاب کنی بهت کار بدن». وی در مورد دریافت کار تاکید می کند که «این کار رو یا به صورت واسطه ای یا از طریق مجازی و با پیدا کردن سردبیر های روزنامه ها انجام میدم. بعد از این که طرف مقابل رو پیدا کردم سعی می کنم با صحبت کردن و یا حداقل نوشتن یک مطلب مجابش کنم که باهاشون همکاری کنم. زمانی که به همکاری کردن رسید سعی می کنم با نوشتن مطالب خوب به انجام این کارم تداوم ببخشم».
وی تاکید می کنه که خودش رو همیشه به روز نگه می داره؛ «مدتی قبل حس کردم که تهیه اینفوگرافی یا ویدانگاری برای مجلات کم کم داره به یک نیاز تبدیل میشه. خودم با استفاده از آموزش هایی که تو اینترنت بود نرم افزار مربوطه رو یاد گرفتم و خیلی هم تا الان به دردم خورده و تونستم درآمدی هم از این طریق داشته باشم»
هر آن ممکن است که بنا به دلایلی تو را کنار بگذارند
در مورد مشکلات کاری قبل از هرچیز به امنیت شغلی اشاره می کنه؛ «هر آن ممکن است که بنا به دلایلی تو را کنار بگذارند.» یا این که «خیلی وقت ها شده طرف از اون سر کشور تماس گرفته با واسطه و کارش رو انجام دادم و پولی پرداخت نکرده و چون قراردادی بینمون وجود نداشته، نشده کاری انجام بدم». به مشکل بیمه هم اشاره می کنه اما یک ایراد جالب هم به خبرنگاری از راه دور می گیره؛ «برای آشنایان مخصوصا اون کسانی که سنتی فکر می کنن هیچ وقت این دورکاری من به عنوان کار تلقی نشده و نخواهد هم شد. همه فکر می کنن بیکار توی خانه نشستم در صورتی که اینجوری نیست!»
با خبرنگاری حق التحریری به اندازه قانون کار در می آورم؛ حلالِ حلالِ حلال
در مورد درآمدش از این محل هم میگه «طرف هر چقدر ناوارد باشه می تونه لااقل به طور میانگین به اندازه یک قانون کار در بیاره». نکته آخرش هم اینه که«نونی که در میاری واقعا حلالِ حلالِ حلال چون از 10تا فیلتر رد میشه و هر جا مشکل داشته باشه پس می فرستن که اصلاح کنی. یعنی کار ما راه در رو نداره که بخوای کم کاری کنی و این باعث میشه این نونی که در میاری برکت داشته باشه. شاید خیلی ها با این حرفم موافق نباشن اما من بعد از چندین سال این رو درک کردم» .
منبع: خراسان
انتهای پیام/