استان گلستان مهد تمدن ۷ هزار ساله و سرزمین آبشارهای هزاره+ فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، استان گلستان یکی از استان‌های نوبنیاد اما با پیشینه‌ تاریخی ایران است که طبیعت چشم‌نواز آن، مردمانی با زبان و فرهنگ گوناگون را در خود جای داده و این سرزمین تا قرن هفتم موسوم به ایالات گرگان بوده و از قرن هفتم تا چهاردم ایالت استرآباد نامیده شد و سابقه تمدن در آن با توجه به کاوش‌های باستان شناسی به حدود 7 هزار سال قبل بر می‌گردد و در حقیقت یکی از قدیمی‌ترین ایالت‌های و مرکز عمده تمدن نشین از آریائی‌ها در شمال ایران بوده است.

استان گلستان در قسمت شمالی کشور، دارای بیش از 22 هزار کیلومتر مربع وسعت بوده که 70 درصد آن را منابع طبیعی تشکیل داده و  به علت برخورداری از شرایط ویژه و متنوع آب و هوایی مانند آب و هوای معتدل کوهستانی، بیابانی و نیمه بیابانی و قدمت تاریخی 7 هزار ساله و وجود بیش از یک‌هزار اثر تاریخی و فرهنگی ارزشمند اعم از ابنیه تاریخی، اماکن مذهبی، تپه‌ها و محوطه‌های باستانی و تاریخی، آرامگاه ها، برج‌ها، پل‌های تاریخی، مساجد و امامزاده‌ها و بافت‌های قدیم شهری، کاروانسراها، قلعه‌ها، غارها و مدارس علوم دینی، دارا بودن مناظر بدیع و چشم‌اندازهای طبیعی مانند کوه، جنگل، جلگه، دشت، صحرا، دریاچه، خلیج، جزیره، آبشار، تالاب، دهکدة ییلاقی، جایگاه ویژه ای در عرصة میراث فرهنگی و وضعیت گردشگری کشور ایجاد کرده است.

استان گلستان نگارستان ایران، به علت دارابودن مناظر بدیع و چشم‌اندازهای طبیعی و خیره‌کننده از جایگاه ویژه‌ای در صنعت گردشگری برخوردار است و سرشار از عنایات و نعمت خداوندی است به نحوی که در هر فصل از سال چهار فصل را می‌توان مشاهده کرد.

در دوره اسلامی با افزایش مهاجرت اقوام مختلف به علل سیاسی و اجتماعی به این منطقه شاهد انواع گوناگون از نژادها و اقوام در استان گلستان هستیم و مازندرانی‌ها با منشاء تپوری در شهرهای گرگان، کردکوی، بندرگز و ترکمن‌ها از نژاد زرد و شاخه ای از ترکان اوغوز در شهر‌های گنبدکاووس، کلاله، آق قلا، بندرترکمن و سیستانی‌ها، بلوچ‌ها از اقوام سکاها در شهرهای علی آبادکتول، گنبدکاووس، کلاله، مینودشت، آزادشهر، رامیان و گرگان و همچنین اقوام هیرکانی یا گرگانی که بیشتر در شهر گرگان زندگی می‌کنند.

موسیقی سنتی کتولی و ترکمن از عمده‌ترین و شاخص‌ترین موسیقی‌های سنتی استان گلستان به شمار می‌آید و همچنین در این استان موسیقی سنتی مازندرانی و سیستانی نیز مرسوم و متداول است.

یکی از عناصر مهم فرهنگ مادی ترکمن‌ها که پویایی، اصالت و ارزش ذاتی و زیبایی ظاهری خود را در همه شرایط زمانی و مکانی حفظ و زنده نگه داشته است، پوشاک است که این پوشاک با زیور آلات سنتی مربوطه که از رنگ‌های ویژه وزیبایی برخوردار است دارای تنوع و تعدد مطلوبی است که نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

از لحاظ آثار طبیعی بدون اغراق می‎توان گفت استان گلستان از زیباترین و متنوع‎ترین استان‎های کشور است. زیرا علاوه بر مناطق جنگلی و مناطق استپی دارای جاذبه‎های طبیعی هم چون پارک ملی گلستان، پارک طبیعت ناهارخوران، ذخیره‎گاه‎های جنگلی، سواحل بسیار زیبا در بندرگز و بندرترکمن و جزیره آشوراده، غار شیرآباد، آبشار لوه، آبشار کبودوال، تالاب‎های بین‎المللی، جنگل‎های منحصر به فرد سرخدار در علی‎آبادکتول و کوهستان‎های سر به فلک کشیده با جنگل‎های مدیترانه‎ای که تا جنوبی‎ترین حاشیه‎های صحرای «قره قوم» که در شمالی‎ترین نقطه استان و در مجاورت مرز کشور ترکمنستان امتداد دارد و غیره است که گونه‎های متنوعی از اقلیم و فرهنگ را به وجود آورده است.

بلندترین میل آجری جهان "برج قابوس"

میل آجری گنبدقابوس با قدمت هزار ساله بلندترین میل آجری جهان اشاره در ردیف یکی از شاهکارهای دنیاست و تنها اثر تاریخی شمال کشور است که درسازمان جهانی یونسکو ثبت شده است.
گنبد قابوس با ارتفاع 70 متر بلندی بلندترین بنای آجری جهان شناخته شده است. در تاریخ ساخت طبق تصریح نوشته‌های کتیبه جرج قابوس آمده است که، امیر شمس‌المعالی به سال 397 هجری قمری اقدام به ساخت گنبد قابوس کرد و ساخت آن 5 سال به طول انجامید.

ارتفاع بلندی برج از کف تپه آن تا زیر قاعده مخروط 37 متر و ارتفاع گنبد مخروطی آن از کف قاعده تا رأس آن 18 متر که روی هم رفته ارتفاع برج را به 55 متر می‌رساند. همچنین می‌باید 15 متر ارتفاع تپه مصنوعی را که گنبد روی آن بنا شده به برج بیفزائیم که در این صورت برج از سطح تا رأس 70 متر ارتفاع دارد.

این برج قابوس از جمله آثار معماری قرن چهارم هجری است که در نزدیکی شهر جرجان روی تپه‌ای بنا شده است. هدف از ساخت بنا که بر طبق کتیبه آن، در زمان حیات بانی بنا ساخته شده است، استفاده از آن به عنوان مقبره وی بوده است.

دومین دیوار تاریخی جهان "دیوار بزرگ گرگان"

دومین دیوار تاریخی جهان پس از دیوار چین به طول 200 کیلومتر با عنوان دیوار تاریخی گرگان از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری و میراث کهن این منطقه است.

دیوار بزرگ تاریخی گرگان یکی از باشکوه‎ترین موانع دفاعی است که قدمت آن به قرن پنجم میلادی برمی‎گردد و فلسفه ساخت این بنا در دوران ساسانی به منظور جلوگیری از هجوم اقوام شمالی بوده است.

این بنای تاریخی از سال گذشته در فهرست جهانی یونسکو جای گرفت و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور از سال 1391 فعالیت خود را برای ثبت این دیوار گرگان در فهرست جهانی یونسکو آغاز کرده است.

شهر تاریخی جرجان

شهر تاریخی جرجان نیز از دیگر آثار تاریخی استان است که با قدمت حدود هفت هزار ساله کاندیدای ثبت در فهرست آثار جهانی است.

شهر تاریخی جرجان که اکنون در 3 کیلومتری جنوب غربی شهر گنبد کاووس قرارگرفته در زمان آبادی 1200 هکتار را شامل می شده که در قرن اخیر به علت های مختلف چون کاوشهای غیرمجاز، توسعه کشاورزی و ساخت خانه های جدید، از بین رفته و فقط مساحتی در حدود 250 هکتار در دوسوی گرگان‌رود از آن باقی مانده است.

شهر تاریخی جرجان معماری و شهرسازی بسیار پیشرفته ای داشته که با کاوش های انجام گرفته، معلوم شد که بیش از 1000 سال قبل دارای فاضلاب شهری، خیابان‌هایی با سنگ‌فرش‌های منقش آجری و سیستم آبرسانی به خانه‌ها بوده که از طرح شهرسازی و وجود نقشه برای ساخت آن خبر می دهد.

این شهر در زمان سامانیان بر روی ویرانه‌های برجای مانده از شهری ساسانی بنا شد و به صورت چندضلعی نامنظم همانند شهرهای منطقه در قبل از اسلام ساخته شده و همه معابر اصلی و فرعی شهر با آجر و به صورت نقوش هندسی زیبا سنگفرش و چیده شده و شهر جرجان مانند همه شهرهای آباد منطقه، دیوارهایی برای حصارهای داخلی، خارجی و خندقی بین 2 دیوار داشته که اهالی شهر را از گزند دشمنان مهاجم حفظ می‌کرد.

شهر تاریخی جرجان یکی از پر ارزش ترین آثار برجای مانده از دوران اسلامی با شماره 40 در فهرست آثار باستانی در سال 1317 به ثبت رسیده است.

بافت قدیم گرگان

بافت قدیم گرگان در مرکز استان گلستان که از زیباترین مکان گردشگری استان است شهرت خود را وامدار لطف خداوند متعال است و قدمت تاریخی دارد و بناهای تاریخی نظیر امامزاده نور، مسجد جامع، امامزاده عبدالله، مدرسه عمادیه خانه‌های قدیمی قله‌ها و تپه‌های باستانی و ده‌ها اثر تاریخی و فرهنگی دیگر در شهر گرگان می‌درخشند. این منطقه زیبا و سرشار از مناطق طبیعی گردشگران و طبیعت دوستان را به میهمانی زیبایی خود فرا می‌خواند.

سواحل زیبای دریای خزر

یکی از بزرگترین جاذبه‌های استان‌های شمالی کشور برای گردشگران، سواحل دریای خزر است.

دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان به شمار می‌آید که بین کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان، آذربایجان و روسیه واقع شده است و سهم استان گلستان از سواحل دریای خزر 82 کیلومتر است .

همچنین وجود شبه جزیره آشوراده به عنوان یکی از جزایر ارزشمند دریای خزر به عنوان زیباترین و محبوب ترین آبادی در دل دریای خزر ، بستر مناسبی را برای محیط زیست جانوری و فعالیت های شیلاتی و اقتصادی فراهم ساخته و از گذشته دور به لحاظ شرایط اقلیمی و چشم اندازهای زیبای طبیعی مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.

تنها جزیره ایرانی دریای خزر "جزیره آشوراده"

آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر به علت برخورداری از جاذبه های منحصر به فرد یکی از قطب‌های مهم گردشگری در گلستان به شمار می‌رود.

این ویژگی و سرسبزی شمال که همواره مورد پسند ایرانیان بوده، آشوراده را به کانون توجه دست‌اندرکاران گردشگری تبدیل کرده و اکنون نام  آشوراده واژه‌ای کلیدی در ادبیات اکوتوریسم گلستان است.

ناحیه روستایی آشوراده از توابع شهرستان بندرترکمن در 25 کیلومتری مرکز استان گلستان واقع شده و آشوراده آب و هوایی معتدل و مرطوب دارد و زبان مردم این جزیره فارسی و ترکی است و تنها راه دسترسی و ورود به آن قایق‌های بومی و محلی است.

4 تالاب بین المللی استان گلستان " تالاب‌های آلاگل، آلماگل، آجی گل و گمیشان"

تالاب‌های بین المللی آلاگل، آلماگل، آجی گل و گمیشان از مجموعه تالاب‌های بین المللی کشور در دشت ترکمن صحرا و در نزدیک مرز ایران و ترکمنستان از مناطق مهم دیدنی استان است که سالانه طبیعت گردان و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.

این تالاب‌ها زیستگاه مناسبی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر به شمار می روند و به دلیل این جاذبه های طبیعی در ایام مختلف پذیرای خیل بی شماری از مسافران و گردشگران است.

وجود پارک‌های جنگلی گلستان " پارک ملی گلستان"

استان گلستان از جمله استان‌های سرشار از منابع جنگلی است و وسعت جنگل های این استان 380 هزارهکتار است.

وجود پارک های جنگلی النگدره، امام رضا(ع)، قرق، دلند، کبودوال و پارک طبیعی ناهارخوران از جمله قدیمی‌ترین تفرجگاه‌های استان به شمار می‌رود که با وجود امکانات مناسب شرایط خوبی را برای اقامت موقت گردشگران فراهم کرده است.

همچنین وجود پارک ملی گلستان به عنوان نخستین پارک ملی کشور و نخستین ذخیره گاه زیست کره خاورمیانه با وسعت بیش از 91 هزار هکتار در شرق استان گلستان با اقلیم های متفاوت و مناطق زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم اندازهای طبیعی به لحاظ دست نخوردگی جوامع زیستی، گیاهی و جانوری و اکوتوریسم های طبیعی به عنوان میراث طبیعی و تنوع ژنتیکی از اهمیت زیادی از نظر محققان و دانش پژوهان محسوب می‌شود.

گلستان سرزمین آبشارهای زیبا

استان گلستان در شمال ایران با داشتن جذابیت های مختلف طبیعی و از جمله آبشارها و چشمه سارهای فراوان که به سرزمین آبشاران نیز معروف است.

در استان گلستان شیب تند رشته کوه های البرز که خود سرچشمه رودهای فراوانی نیز است آبشارهای کوچک و بزرگ بسیاری بوجود آورده که‌از نواحی مختلف سرازیر است و جلوه‌های زییایی را ایجاد کرده است.بیش از 60 آبشار کوچک و بزرگ در استان گلستان شناسایی شده است.

از جمله آبشارهای زیبای این سرزمین می‌توان به آبشار شیرآباد، لوه، کبودوال، گلستان، باران کوه، زیارت ، دوآب و شادان (هفت طبقه) اشاره کرد که در جای جای این استان پراکنده شده است.

دهکده‌های ییلاقی پذیرای مسافران

دهکده های ییلاقی و مناطق کوهستانی استان گلستان با برخورداری از جنگل‌های انبوه و مراتع سرسبز و قله های مناسب پذیرای گردشگران و مسافران نوروزی است.

از جمله دهکده‌های ییلاقی معروف استان گلستان می‌توان به دهکده درازنو و جهان نما در شهرستان کردکوی و افراتخته در شهرستان علی آبادکتول اشاره کرد.

روستاها و دهکده های دیگری در استان گلستان وجود دارد که در فصول مناسب سال علاقه‌مندان و گردشگران و عاشقان طبیعت از آنها بهره می‌برند که از جمله می‌توان به سیاه مرزکوه، الستان، خولین دره، مایان و افراتخته و چه جا در شهرستان علی آبادکتول، گلیداغ در شهرستان کلاله، قلعه قافه در شهرستان مینودشت، خوش ییلاق و کوهستان های رامیان در محدوده شهرستان های رامیان و آزادشهر و اینچه برون در شهرستان گنبدکاوس اشاره کرد.

گردشگری روستایی

گردشگری روستایی امروزه رو به توسعه است، کارشناسان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان 37 روستای هدف گردشگری در استان گلستان، مانند روستاهای «زیارت» گرگان، «گچسوی بالای» کلاله، «رادکان» کردکوی، «پاقلعه» رامیان، «افراتخته» علی‎آبادکتول، «شاهکوه سفلی» گرگان، «قلعه‎قافه مینودشت» و «فارسیان» آزادشهر و غیره را شناسایی کرده‎اند.

برج رادکان

این برج در نزدیکی روستای رادکان در 42 کیلومتری جنوب شهر کردکوی قرار دارد و بر فراز تپه ای به موقعیت خاص طبیعی و سوق الجیشی شاخته شده است و این بنا 35 متر ارتفاع دارد.

عده ای معاری آن را تقلیدی از معماری برج قابوس می‌دانند که گنبد برج رادکان دارای 4 پوشش است و این برج محل دفن یکی از اسپهبدان آل باوند در استان بنام ابوجعفر محمد بن نوریان باوندی است.

ساخت بنای برج در سال 407 هجری قمری شروع و در سال 411  به پایان رسیده است.

پل تاریخی آق‌قلا

پل معروف آق‌قلا در 18 کیلومتری شمال گرگان و در ابتدای بافت قدیم شهر آق قلا و بر روی رودخانه گرگان رود احداث شده و پایه‌های این پل از دوره سلجوقی باقی مانده است و در زمان صفویان روی پایه‌های پل مانده پل جدیدی احداث شده است.

این پل 60 متر طول و عرض آن 4.30 متر است و این پل آجری و اطراف پل و حاشیه رودخانه فضای سبز مناسب پر جاذبه‌ای برای علاقمندان فراهم می آورد.

یک هزار و 500 اثر تاریخی و طبیعی در استان گلستان شناسایی شده که تاکنون 790 اثر تاریخی و طبیعی آن ثبت ملی شده است.

استان گلستان به علت داشتن جذابیت‎های تاریخی، طبیعی و خدادادی دارای ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر است که می‎تواند در همه فصول سال از جمله ایام تعطیلات، پذیرای گردشگران و مسافران باشد.

همچنین می‌توانید متن عربی این گزارش را در اینجا بخوانید.

انتهای پیام/