جای پای عربستان در اقدامات ضد ایرانی کویت
اقدام اخیر کویت در شکایت علیه ایران به سازمان ملل در حالی صورت گرفته است که نگاهی به سیر روابط کویت و تهران نشان می‌دهد عمده مواضع ضد ایرانی کویت به تحریک عربستان سعودی صورت گرفته است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، اقدام تحریک آمیز اخیر کویت در شکایت علیه ایران به سازمان ملل در حالی صورت گرفته است که نگاهی به سیر روابط کویت و تهران نشان می‌دهد عمده مواضع ضد ایرانی کویت به تحریک عربستان سعودی صورت گرفته و می‌گیرد و همواره جای پای سعودی در چنین اقداماتی مشهود است.
سفر 2 سال پیش امیر کویت به تهران و بیش از یک سال پس از آن فراخواندن سفیر خود از ایران در پی حادثه سفارت عربستان در تهران و سالها پیشتر حمایت کویت از صدام در جریان جنگ تحمیلی شواهدی از فراز و نشیب روابط دو کشور بوده و به خوبی نشان می‌دهد که کویت در قبال ایران سیاست مستقلی نداشته تلاش داشته به نوعی رفتار کند که در کنار رابطه با ایران، روابطش با عربستان نیز دچار خدشه نشود.
سیر روابط تاریخی ایران از زمان استقلال کویت در سال 1961 تا حمله صدام به کویت در سال 1990 تا زمانی نزدیک و سفر دو سال پیش امیر کویت به ایران و سپس میزبانی چندی پیش کویت از یک گروهک خودخوانده در ایران، نشان می‌دهد پرونده روابط دو کشور رخدادهای زیادی را در دل خود جا داده است.
دقت در این روابط یک نکته کلیدی را روشن می‌کند و آن اینکه کویت در روابط خود با ایران نتوانسته مستقل عمل کند بلکه سیاستهای منطقه‌ای عربستان را نیز در تصمیم گیری های خود لحاظ کرده است.
در این میان بررسی سیر تاریخی روابط دو کشور نشان می‌دهد که کویت با وجود تلاش برای حفظ بی طرفی در قبال مسائل منطقه‌ای، در برخی موضوعات از اتخاذ موضع مستقل ناتوان مانده است.
فهرست تاریخی روابط کویت و ایران مهر تاییدی بر این موضوع است. وقتی عربستان آشکارا سیاستهای خصمانه‌ای را علیه ایران اتخاذ کرده، کشوری که با آن نیز همراه شده و به صف آن ملحق شود در همین جبهه جا می‌گیرد و این حکایت مواضع کویت در قبال ایران است.
حمایت کویت از حمله صدام به ایران در سال 1980
با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در زمان صدام حسین، کویت تمام بنادر و پایانه‌های خود را برای کمک تسلیحاتی به عراق در اختیار رژیم صدام قرار داد. کویت با سه کشور بزرگ منطقه یعنی عراق، عربستان و ایران همسایه است و در جریان جنگ تحمیلی در کنار صدام قرار گرفت.
برای تشریح این موضع کویت باید اصول سیاست خارجی این کشور، تأثیرپذیری از جنگ ایران و عراق و مواضع و عملکرد آن در قبال طرفهای جنگ در نظر گرفته شود و اینکه چرا کویت با وجود اعلام بی طرفی در حمله عراق به ایران از صدام حمایت کرد.
شاید بتوان گفت که ترس کویت از خطر سرایت انقلاب اسلامی ایران به این کشور به اضافه مدارا با صدام به منظور برطرف کردن سایه تهدیدهای نظامی علیه تمامیت ارضی خود پاسخی برای این سوال باشد؛ به این معنی که درگیری صدام در جنگ همه‌جانبه علیه ایران موجب شد از شدت زیاده خواهی او علیه همسایه جنوبی‌اش یا همان کویت کاسته شود.
فرصت طلبی کویت از حمله صدام به ایران
از طرف دیگر در جریان جنگ تحمیلی علیه ایران فرصت مغتنمی برای دولت کویت فراهم شد تا شاهد باشد توانمندی دو همسایه قدرتمندش به دلیل جنگی فرسایشی رو به تحلیل است.
نکته دیگر اینکه انگیزه‌های ناسیونالیسم عربی کویت موجب شد در این جنگ طرف صدام را بگیرد و با این کار او را مدیون خود کرده و زمینه طرح ادعاهای تکراری و توسعه‌طلبانه صدام علیه تمامیت ارضی کویت را از بین ببرد.
پس از جنگ انتظار می‌رفت دولت کویت با تجدید نظر در سیاستهای خود مواضعی که پیش از این در قبال ایران در پیش گرفته بود، تعدیل کند اما همچنان تحت تاثیر فشارهای عربستان و نیز وابستگی سیاسی به آمریکا این روند یا همان ضدیت با ایران را درمناسبتهای مختلف ادامه داد.
1985 ترور نافرجام امیر کویت و اتهام زنی علیه ایران
در سال 1985 «جابر الاحمد الصباح» امیر وقت کویت هدف ترور نافرجام قرار گرفت و همزمان با آن چند انفجار پی در پی نیز در کویت رخ داد. در آن زمان کویت بلافاصله ایران را به دست داشتن در ترور و انفجارها متهم و به طور رسمی اعلام کرد که در زمینه مادی و سیاسی از عراق علیه ایران حمایت خواهد کرد و همین موضوع باعث تیره تر شدن روابط ایران و کویت شد.
1990 زیاده خواهی صدام از کویت و اثبات حسن نیت ایران در قبال کویت
با وجود حمایت‌های کویت از صدام در دوران جنگ تحمیلی، هنگامی که صدام در سال 1990 کویت را هدف حمله قرار داده و در صدد اشغال آن برآمد، ایران موضعی کاملاً بشر دوستانه اتخاذ کرد، به این معنی که کمکهای لازم را در اختیار دولت و ملت کویت قرار داد و با این موضع در راستای حمایت از کویت گام برداشت و در عین حال مخالفت خود را با اقدام غیر قانونی و نقض حقوق بشر از سوی صدام اعلام کرد.
پس از آن بود که یخ روابط ایران و کویت ذوب شد و روابط این دو رو به بهبود رفت و اینجا بود که باز عربستان دست به کار شد و تلاش کرد با تحت فشار قرار دادن برخی از طیف‌های سیاسی کویت روابط آن با ایران را تیره کند.
تاثیرپذیری کویت از جریان های سلفی و تحریکات سعودی علیه ایران
کویت تحت تاثیر برخی جریانهای افراطی سلفی مواضعی ضد ایرانی را در پیش گرفت که نمونه آن اتهام زنی‌های آن علیه ایران در خصوص مسائل امنیتی و جاسوسی بود.
همانطور که پیشتر گفته شد در بیشتر مواضع ضد ایرانی کویت جای پای عربستان دیده می‌شود تا جایی که این سوال مطرح است که هدف عربستان از تحریک کویت علیه ایران چیست؟
یارکشی عربستان علیه ایران با همراهی کویت و بحرین
در شرایطی که عربستان به دشمنی علیه ایران کمر همت بسته و آشکارا به اتهام زنی علیه تهران اقدام کرده و اتهامات پوچ و بی اساسی را مطرح می‌کند، روشن است که تلاش دارد سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را با خود همراه کرده و یک جبهه عربی ضد ایرانی را تشکیل دهد.
در این میان بحرین و کویت در کنار ریاض قرار گرفته و در دشمنی با ایران با آن همسو شدند تا آن را در سطح بین‌المللی تحت فشار قرار دهند.
سوال دیگر اینکه عربستان از ضدیت با ایران به دنبال چیست؟
در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که هدف مهم ریاض علیه تهران منزوی کردن ایران است و برای تحقق این هدف به هر راهی متوسل می‌شود و تلاش دارد دیگران را نیز با خود همراه کرده و به اصطلاح به دنبال یارکشی بوده و رهبری جنگ سرد علیه ایران را به دست گرفته است و در این راه می‌کوشد با فریب سایر اعراب، ایران را دشمن شماره یک عربها معرفی کند تا بتواند آنان را به جبهه گیری علیه تهران سوق دهد و یکی از مهمترین کشورهایی که عربستان همواره تلاش داشته آن را در صف خود نگاه دارد، کویت بوده است.
تحریک سلفی‌های کویت از سوی عربستان
در بازگشت به موضوع اصلی یا همان همراهی کویت با عربستان در صف بندی علیه ایران، باید گفت که هر چند مردم کویت از مردم عربستان آگاهتر بوده و تحت تاثیر افکار وهابی نیستند و علاوه بر این کویت تلاش داشته در تنش‌های سیاسی بی طرفی خود را حفظ کند، اما اکنون شاهدیم که سیاست خارجه این کشور مستقل نیست و هرچند وهابی‌ها در آن نفوذ زیادی ندارند، اما کویت همواره کانون سلفی‌ها بوده و عربستان نیز از همین در وارد شده است. به این معنی که با تحریک و تهییج برخی سلفی‌ها زمینه تحرکات ضد ایرانی را فراهم کند.
به آتش کشیدن پرچم ایران به دست نمایندگان سلفی کویت
در آوریل 2012 یک گروه وهابی به نام «انجمن مبلغین کویت» با تجمع در میدان اراده در نزدیکی ساختمان مجلس کویت پرچم ایران را به آتش کشیده و آن را لگدمال کردند حال آنکه در این حرکت توهین آمیز چند تن از نمایندگان وهابی کویتی نیز حضور داشتند.
نکته قابل ملاحظه اینکه هنگامی که وهابی‌های تندرو اقدام به سوزاندن پرچم می‌کردند یک خبرنگار حاضر در مکان به آنها یادآوری می‌کند که در پرچم ایران لفظ جلاله و شعار لا اله الا الله نوشته شده است و سوزاندن آن جایز نیست، اما یکی از نمایندگان سلفی در پاسخ به او می‌گوید حتی اگر لا اله الا الله هم باشد هیچ معنایی ندارد زیرا این پرچم شیعیان ایران است.
در این تجمع که با هدف دامن زدن به تنش سیاسی و فتنه گری صورت گرفت، هایف المطیری، ولید طباطبایی، حربش و دقباسی نمایندگان وهابی مجلس کویت حضور داشتند.
یک روزنامه نگار کویتی که خواست نامش فاش نشود در این باره گفت: اطلاعاتی که در اختیار داریم حاکی از این است که سازمان اطلاعات عربستان در پس این تجمع قرار داشت و هدف از آن حمله علیه شیعیان و تکفیر آنها به منظور فتنه انگیزی مذهبی در کویت است.
وی تاکید کرد: این موضوع یا همان فتنه انگیزی در کویت و تکفیر شیعیان یکی از طرح‌های دستگاه اطلاعاتی سعودی در کویت است.
این روزنامه نگار کویتی با اشاره به پشتیبانی مستقیم سفارت سعودی و سازمان اطلاعاتی آن از این گروههای تکفیری گفت: عربستان به دنبال کشاندن این گروهها به سمت راه اندازی یک جنگ رسانه‌ای و سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران است.
این اقدامات تحریک آمیز در حالی رخ داد که سازمان اطلاعاتی عربستان با پشتیبانی از دو شبکه ماهواره‌ای ضد شیعی «صفا» و «وصال» که برنامه‌هایشان از کویت پخش می‌شود، جنگ تبلیغاتی شدیدی علیه شیعیان و ایران به راه انداخته است.
نکته قابل توجه اینکه هایف المطیری نماینده وهابی پارلمان کویت که در اقدام توهین آمیز به آتش کشیدن پرچم ایران شرکت داشت، در حملات شدید لفظی علیه حسینیه‌های کویت از دولت این کشور خواست آنها را تعطیل کند.
اتهام زنی کویت علیه ایران این بار در همراهی با بحرین
در اوج بحران بحرین و سرکوب معترضان از سوی آل خلیفه، مقامات ارشد بحرین و کویت ایران را به دخالت در امور داخلی این کشور متهم کردند.
در آن زمان بحرین با طرح اتهامات بی اساس علیه ایران مدعی دخالت تهران در مسائل داخلی خود شده و در اکتبر 2015 سفیر خود را از تهران فراخواند.
کویت نیز در همراهی با بحرین سفیر خود را از تهران فراخواند و علاوه بر این تعدادی از دیپلمات‌های ایرانی را اخراج کرد.
این موضع گیری کویت در حالی صورت گرفت که سعود الفیصل وزیر خارجه وقت عربستان در واکنش به انتقادات شدید ایران به دخالت نظامی ریاض در سرکوب معترضین بحرینی گفت: رویکردهای ایران در برابر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس حاکی از این است که تهران در مسیر اشتباهی گام بر می‌دارد.
بیرون بردن سفیر کویت از تهران باز در همراهی با عربستان
در پی اعتراض‌های مردمی ایران به جنایت عربستان در اعدام شیخ نمر باقر النمر که به حادثه سفارت عربستان در تهران منتهی شد، عربستان از قطع روابط دیپلماتیک با ایران خبر داد. جالب اینکه وزارت خارجه کویت در پیروی از عربستان سفیر خود از تهران را فراخواند.
اقدامات تحریک آمیز نماینده پارلمان کویت علیه ایران
حدود یک سال پیش یعنی شهریور سال گذشته یک نماینده پارلمان کویت علیه ایران وارد عمل شد و تلاش کرد وزارت خارجه کشورش را علیه سفیر ایران در کویت تحریک کند.
در آن زمان عبدالله الطریحی با بیان اینکه علیرضا عنایتی یکی از اعضای سابق وزارت اطلاعات ایران است، این سوال را مطرح کرد که آیا وزارت خارجه معیارهایی برای پذیرش سفرای سایر کشورها دارد؟
میزبانی کویت از برخی عناصر جدایی طلب در ایران
حدود سه ماه پیش کویت میزبان برخی عناصر جدایی طلب بود که یک گروه خودخوانده در ایران هستند؛ اقدامی که نقض عرف و اصول حسن همجواری است.
در پی این اقدام وزارت خارجه ایران کاردار سفارت کویت در تهران را احضار کرد تا اعتراض رسمی دولت را به کویت ابلاغ کند.
ماجرا به این ترتیب بود که جنبش مبارزه عربی برای آزادسازی «احواز» که یک گروه خودخوانده و جدایی طلب بودند راهی کویت شده و نشستی را با عنوان «احواز عربی در کویت عربی» برگزار کردند.
برخی چهره‌های سیاسی عرب از جمله جمال بوحسن، رئیس کمیسیون امورخارجی و دفاعی مجلس بحرین، احمد طالبین نماینده مجلس موریتانی و علی دقیاسی و بدر داهوم نمایندگان پیشین مجلس کویت، در این نشست سخنرانی کردند.
اما برگزاری چنین نشستی از سوی این گروه به خودی خود چندان حائز اهمیت نیست بلکه آنچه بیش از آن اهمیت دارد میزبانی کویت از این نشست بود.
شکایت کویت از ایران به سازمان ملل
کویت در جدیدترین اقدام ضد ایرانی با عنوان تعرض ایران به مرزهای آبی به سازمان ملل شکایت کرد.
این در حالی است که احترام به حریم مرزی هر کشوری امری روشن و بدیهی است و اگر مشکلی در این خصوص بروز کند، تعامل کشورها در این خصوص بر اساس نوع روابطشان با یکدیگر صورت خواهد گرفت؛ به این معنی که می‌توان در چنین مواردی عبور از نقطه مرزی را تعرض ندانسته و یا آن را رویکردی خصمانه قلمداد نکرد به ویژه اینکه اگر این موضوع در ارتباط با نقاط مرزی مبهم پیش بیاید یعنی در مناطقی باشد که تعیین دقیق نقطه مرزی مشکل است.
با این توضیحات در خصوص شکایت کویت و عربستان علیه ایران با ادعای تعرض ایران به حریم دریایی آنان باید این نکته را در نظر داشت که عربستان به دنبال بزرگنمایی هر گونه اقدام ایران است تا آن را یک مشکل اساسی جلوه داده و در نهایت به صحنه بین‌المللی بکشاند.
تکرار سیاست کهنه کویت در تبعیت از عربستان
نکته دیگر اینکه با توجه به مواضع قبلی کویت و سابقه آن در تبعیت از عربستان، این بار نیز همین سیاست از سوی کویت تکرار شده است به این معنی که عربستان در موضع گیری علیه ایران، کشور کوچکی مانند کویت را به دنبال خود می‌کشاند و به دنبال بهانه جویی است تا چهره ایران را خدشه دار کند؛ حال آنکه ایران همواره بر حسن همجواری تاکید دارد.
انتهای پیام/
