عضویت ایران در فدراسیون بورس‌ها شرط کافی برای رونق بورس نیست

"عضویت دوباره بورس تهران در فدراسیون جهانی بورس ها"؛ این خبر تازه ترین تحول در عرضه جهانی و دوران پساتحریم برای حوزه اقتصاد بویژه بازار سرمایه کشور است. موضوعی که به دنبال وضع تحریم ها علیه کشورمان موجب تعلیق عضویت بورس ایران در فدراسیون جهانی بورس ها شد و حالا در دوران پساتحریم و با پیگیری های انجام شده، با درخواست عضویت دوباره بورس تهران در فدراسیون جهانی بورس ها موافقت شده است.
بر این اساس باید گفت فدراسیون جهانی بورس یا به قول فرنگی ها World Federation of Exchanges که به اختصار دبلیواف‌ای(WFE) نیز خوانده می‌شود، سازمان بین المللی اوراق بهادار است که وظیفه سازماندهی و ارتباط بین بازارهای بورس و سهام در کشورهای مختلف را بر عهده دارد.
این سازمان که در گذشته با عنوان فدراسیون بین المللی بورس اوراق بهادار خوانده می‌شد، در نشست مجمع عمومی سال 2001 با اکثریت آرا نامش به فدارسیون جهانی بورس ها تغییر نام یافت و در حال حاضر دارای 100 عضو است و مقر اصلی آن نیز در شهر پاریس قرار دارد.
از سوی دیگر تاریخچه تاسیس و راه اندازی فدراسیون جهانی بورس های اوراق بهادار با عنوان FIBV به سال 1961 بازمی گردد که رفته رفته ابعاد گسترده تری به خود گرفته است و طی چندین سال فعالیت این نهاد، اعضای جدیدی از جمله بازارهای مشتقه، مراکز تسویه و پایاپای و دیگر ارائه دهندگان خدمات مالی به آن پیوسته اند.
افزون بر این؛ فدراسیون جهانی بورس ها به عنوان معتبرترین نهاد قانونی صنعت بورس، تمامی جنبه های دادوستد اوراق بهادار را از لحاظ فنی، تجاری، حقوقی و اقتصادی مدنظر قرار می دهد و در چهار دهه فعالیت خود، مطالعات فراوانی را روی پدیده خود انتظامی، اجرای مصوبات، توقف معاملات، روش دادوستد اوراق و موارد دیگر انجام داده است.
در خصوص رسالت این فدراسیون نیز باید گفت کمک به توسعه بورس های متشکل در چهار زمینه ارتقای استانداردهای بازار و آمار های قابل اتکا؛ حمایت از قانونگذاران سیاست گذاران و سازمان های دولتی جهت ایجاد بازار شفاف و منصفانه؛ گردهم آوردن کارشناسان بورس و کمک به توسعه بورس های جدید و کوچک رسالت اصلی فدراسیون جهانی بورس ها است و بدین منظور، کارگروه های مقررات، آمار و ارتباطات به عنوان کارگروه های فدراسیون جهانی بورس ها مشغول به فعالیت هستند.
نگاهی به تاریخچه عضویت و فعالیت های بورس کشورمان در WFE هم نشان می دهد بورس تهران از سال 1992 میلادی به عضویت کامل فدراسیون جهانی بورس های اوراق بهادار درآمده و در این راستا، تاکنون تفاهم نامه هایی نیز میان بورس تهران و بورس های اندونزی، مالزی، بحرین، کره جنوبی، تایوان و قبرس به امضا رسیده است.
به همین دلیل برخی معتقدند فدراسیون جهانی بورس ها، بالاترین نهاد در صنعت اوراق بهادار است که با حدود 100 عضو به عنوان بالاترین و معتبرترین نهاد در صنعت اوراق بهادار، تمامی جنبه های دادوستد اوراق بهادار را از لحاظ  فنی، تجاری، حقوقی و اقتصادی مورد توجه قرار می دهد. همچنین طی سالهای فعالیت WFE، مطالعات گسترده ای بر روی خودانتظامی، نقد شوندگی، تنوع ابزار معاملاتی و روش دادوستد اوراق بهادار و سایر موارد انجام داده است که نتایج این مطالعات در اختیار اعضا قرار می گیرد و می تواند برای بهبود وضعیت بورس ها در سطح جهان و نیز بورس ما مفید باشد.
بر این اساس مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران در خصوص پیوستن دوباره بورس تهران به فدراسیون جهانی بورس ها معتقد است با این رخداد امکان مشاهده و تطبیق اطلاعات و شاخص های بورس تهران با سایر بورس های بین المللی فراهم می شود و سرمایه گذاران بین المللی به بورس تهران به عنوان یک گزینه رقیب با سایر بورس های بین المللی توجه خواهند کرد.
با این وجود در خصوص اثرپذیری بازار سهام کشور از این موضوع برخی کارشناسان معتقدند با عضویت دوباره ایران در فدراسیون بورس‌های جهانی در کوتاه‌مدت اتفاق خاصی در بازار سرمایه کشور رخ نخواهد داد و در بلندمدت می‌توان به بهبود شرایط بورس تهران و اثرپذیری از این رخداد امیدوار بود.
با این حال باید گفت هر چند پیوستن بورس تهران به فدراسیون بورس‌های جهانی یکی از موانع حضور سرمایه گذاران خارجی در بورس کشور را برطرف می کند اما عدم حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بورس ایران آن هم در دوران پساتحریم، تنها به دلیل مشکلات مربوط به عضویت بورس تهران در فدراسیون بورس‌های جهانی نیست و بنظر می رسد یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های پیش پای سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به بازار سرمایه در این روزها ثابت نبودن نرخ ارز است که ورود و خروج عدد و رقم سرمایه خارجی را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند که باید به این موضوع مشکلات دیگری همچون ریسک نقدشوندگی را به‌عنوان مانعی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بورس کشور بشمار آورد.
در مجموع بنظر می رسد قوانین و مقررات مزاحم و تصویب قوانین مورد نیاز، ریسک شفافیت و محدودیت‌های موجود در معاملات بورس از جمله حجم مبنا و دامنه نوسان، عدم‌تعامل فرهنگی و زبان مشترک کاری، اختلاف ساعت و تفاوت در زبان، فقدان ساختارهای فناوری اطلاعات مشابه و نیز نبود ترجمانی از اطلاعیه‌ها و صورت‌های مالی شرکت‌ها به زبان انگلیسی این روزها به عنوان موانعی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی‌ در اقتصاد و بورس کشور محسوب می شود که رفع آنها در کنار عضویت دوباره بورس تهران در فدراسیون جهانی بورس ها می تواند برای اقتصاد و بورس کشور مفید واقع شود.

* مهدی حاجی وند

انتهای پیام/