ورود ایران به تولید سبک‌ترین ماده جهان/ رفع آلودگی‌های نفتی با فناوری نانوی ایرانی

گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم ــ محمدرضا کیاشمشکی ــ روزانه آب دریاها در سراسر جهان به مواد نفتی آلوده می‌شوند که این آلودگی به‌دلایلی چون عملیات روزمره پایانه‌های بارگیری نفت، تانکرهای حمل نفت، سوانح احتمالی، فعالیت‌های اکتشافی و تولیدی نفت و گاز و ... اجتناب ناپذیر است. حتی ورود فاضلاب‌های صنعتی و پساب‌های پالایشگاهها و مجتمع‌های پتروشیمی به آبهای سطحی و زیرزمینی در برخی نقاط جهان آلودگی‌های گسترده نفتی را به‌همراه داشته است.

ورود نفت به منابع آبی، صدمات و خسارات متعددی را بر محیط زیست انسان‌ها و دیگر جانداران به‌همراه دارد که این مسئله موجب شده تا در مراکز علمی جهان به‌طور مستمر بر روی ساخت موادی برای کاهش و رفع آلودگی نفتی آبها مطالعه و آزمایش کنند تا موادی به تولید برسد که بیشترین بهره‌وری را در این مسئله داشته باشد.

تنها مقدار بسیار کمی از آلودگی‌های مواد روغنی و نفتی توسط باکتری‌های محیط از بین می‌روند و حذف مابقی این آلودگی‌ها از محیط زیست بسیار زمان‌بر خواهد بود و تبعات متعدد و گسترده زیست‌محیطی در بر دارند.

در حالت معمول برای برطرف کردن آلودگی‌های نفتی از عواملی چون میکروارگانیسم‌ها، اسکیمرها (تمهیدات مکانیکی)، دترجنت‌ها و جاذب‌ها استفاده می‌شود اما وقتی آلودگی گسترده شود استفاده از این روش‌ها کارآیی لازم را نخواهد داشت و استفاده از سیستم‌های جمع‌آوری آلاینده‌های نفتی نیز بسیار گران و هزینه‌بر است، از این جهت ساخت ابرجاذب‌ها که بتوانند مواد نفتی و روغنی غوطه‌ور در آب را جذب کرده و به جمع‌آوری آلاینده‌های روغنی از سطح آب و همچنین فاضلاب‌های صنعتی بینجامند، ضروری است.

فناوری نانو برای این کار، گزینه‌های متعددی را پیشنهاد می‌دهد که از این دسته می‌توان به ساختارهایی نظیر آئروژل‌ها، پخش کننده‌های نانویی، نانوغشاها، نانوفرم‌ها، نانوفیلتر‌ها و نانوپدها اشاره کرد. در بسیاری از این ساختارها از نانوفرم‌های کربن، نانوذرات مغناطیسی و همچنین نانوساختارهای سیلیکانی جهت ایجاد تخلخل و آب‌گریز کردن سطح بهره برده شده است و در بسیاری از موارد، ابر آب‌گریزی می‌تواند به‌وسیله نانوساختاهای ویژه ایجاد شود.

در این راستا، استفاده از آئروژل‌های آب‌گریز که می‌توانند تا بیش از 100 برابر وزن اولیه خود، ترکیبات آلی را جذب کنند و در عین حال آب را جذب نکنند، برای رفع آلودگی‌های نفتی بسیار مؤثر است.

بر اساس گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، در حال حاضر شرکت‌های صنعتی بزرگی در جهان در زمینه آئروژل‌های سیلیکاتی از جمله Buyaerogel, TAASL, JIOS Aerogel, Cabot Corporation, Acoustiblok UK Ltd, Active Space Technologies, Airglass AB, American Aerogel, Corporation, Aspen Aerogles Inc, BASF SE, Dow Corning Crop و Svenka Aerogel به تحقیق یا تولید آئروژل‌های کربنی پرداخته‌اند.

اخیراً ایران نیز به جمع کشورهای تولیدکننده محصولات آئروژلی پایه سیلیکاتی وارد شده و شرکت "واکنش صنعت پارت" که در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان واقع شده به تولید و فروش بالای محصولات آئروژلی پایه سیلیکاتی پرداخته است. تولید صنعتی آئروژل‌های کربنی نیز در داخل کشور در مراحل تحقیقاتی ــ آزمایشگاهی قرار دارد.

به‌طور کلی به‌دلیل خصوصیات منحصربه‌فرد و کاربردهای گسترده و روزافزون آئروژل‌ها، تخمین زده شده است که بازار جهانی این مواد از 221.9 میلیون دلار در سال 2013 به یک میلیارد و 896.6 میلیون دلار در سال 2020 برسد.

آئروژل ها که حاصل فناوری نانو هستند به‌عنوان سبک‌ترین ماده جهان شناخته می‌شوند و می‌توانند در انواع مختلف خود در پوشش‌های مناسب در رنگها، پوشش لوله‌های نفت و گاز، عایق ساختمان‌ها و پوشاک، صنایع هوافضا و جاذب مواد آلی از جمله کاربردهای این محصول هستند.

انتهای پیام/*