ذوق زدگی عجیب وزارت نفت برای واگذاری توسعه آزادگان به شرکت بدعهد توتال
سوال اساسی این‌جاست که آیا توسعه این میدان کم‌ریسک (آزادگان) از عهده شرکت‌های داخلی، خارج است که وزارت نفت دوباره به دنبال حضور شرکت‌های عهدشکن خارجی است؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران با انتشار نامه ای سرگشاده و ارسال این نامه به دفتر معاون اول رئیس جمهور، این سوال را مطرح کرد که آیا توسعه این میدان کم‌ریسک (آزادگان) از عهده شرکت‌های داخلی، خارج است که وزارت نفت دوباره به دنبال حضور شرکت‌های عهدشکن خارجی است؟
متن این نامه بدین شرح است:
جناب آقای جهانگیری
رئیس محترم ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی
با سلام و احترام
همان‌طور که مستحضر هستید جذب سرمایه‌گذار خارجی به ویژه در صنعت نفت از اولویت‌های اصلی دولت یازدهم در دوره پسابرجام ذکر شده و وزارت نفت برای تحقق این امر در حال مذاکره با طرف‌های خارجی است. اما مذاکرات عجولانه این وزارت‌خانه با شرکت‌های بزرگ نفتی برای واگذاری پروژه‌های بالادستی صنعت نفت، آن هم پیش از اصلاح مدل قراردادهای جدید نفتی ایران و برگزاری مناقصه، سوالاتی را در ذهن متخصصان کشور ایجاد می‌کند. از جمله این اقدامات، انعقاد قرارداد محرمانگی با شرکت توتال فرانسه در اسفند ماه سال 1394، در مورد میدان نفتی آزادگان است. قراردادی که طبق گفته مسئولین وزارت نفت تنها برای تحویل اطلاعات فنی به شرکت مذکور و اخذ پیشنهادهای طرف خارجی برای توسعه این میدان منعقد شده است. در زمینه واگذاری توسعه میدان آزادگان به شرکت فرانسوی توتال، نکاتی چند به استحضار می‌رسد:
1- میدان نفتی آزادگان با ظرفیت 35 میلیارد بشکه نفت درجا، یکی از بزرگترین میدان‌های نفتی جهان و از میادین مشترک کم¬ریسک محسوب می‌شود. بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد امکان بهره‌برداری و توسعه این میدان نفتی، نیاز چندانی به فناوری‌های پیشرفته که خارج از توان شرکت¬های داخلی باشد، ندارد. همچنین قرارگرفتن این میدان در منطقه خشکی، توسعه آن را بیش از پیش تسهیل می‌کند.
2- با مرور روند توسعه این میدان از یک دهه پیش تاکنون، ناکارآمدی شرکت‌های خارجی مجری، در توسعه این میدان مشخص می‌شود. طبق برنامه پیش‌بینی شده، تولید نفت در فاز اول توسعه این میدان، باید به 320 هزار بشکه در روز می‌رسید. پروژه توسعه این میدان در ابتدا به شرکت‌های ژاپنی واگذار شد که آن‌ها بنا به دلایل نا‌معلومی پروژه را رها کردند. در این برهه شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب از شرکت‌های تابعه‌ی شرکت ملی نفت، خواستار توسعه‌ی این میدان شد که با موافقت شرکت ملی نفت همراه شد. این شرکت توانست تولید این میدان را ظرف مدت 15 ماه به 53 هزار بشکه در روز برساند که در نوع خود یک رکورد محسوب می‌شود. در ادامه شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب طرح پیشنهادی برای افزایش تولید این میدان به 170 هزار بشکه را ارائه کرد که متاسفانه با این پیشنهاد موافقت نشد و پس از مدتی در سال 1389، ادامه‌ی توسعه‌ی این میدان به چینی‌ها سپرده شد. طرف چینی نیز با وقت‌کشی‌های متعدد کار را به جایی رساند که در سال 1393 وزارت نفت، پیمانکار این پروژه را خلع ید کرد. تا به امروز تولید از این میدان در همان سطح 53 هزار بشکه باقی مانده است.
با توجه به این تجربه و اعلام آمادگی شرکت‌های دولتی و خصوصی کشور برای توسعه این میدان که توانایی خود را نیز به اثبات رسانده‌اند، سوال اساسی این‌جاست که آیا توسعه این میدان کم‌ریسک از عهده شرکت‌های داخلی، خارج است که وزارت نفت دوباره به دنبال حضور شرکت‌های عهدشکن خارجی است؟ چه منطقی بر وزارت نفت حاکم است که می‌خواهد اشتباه گذشته را مجددا به بهای نابودی توان داخلی تکرار کند؟! توان داخلی که در شرایط کمبود پروژه و اعتبار مجبور است نیروهای متخصص خود را تعدیل کند!
3- در سابقه عملکرد شرکت فرانسوی توتال در ایران اشتباه‌ها و خطاهای راهبردی دیده می¬شود که در صورت اثبات، می‌تواند خیانت به منافع ملی محسوب شود و لازم است سازمان‌های مسئول، مجدانه پیگیر آن باشند. از جمله این اشتباهات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اشتباه (در حالت خوش‌بینانه) در تعیین مکان و اولویت‌بندی فازهای عسلویه که منجر به برداشت گاز ایران از لایههای مستقل میدان گازی مشترک پارس جنوبی و عقب ماندن از قطر در برداشت از لایههای مشترک به مدت چند سال شده است و هنوز مسئولین وزارت نفت موضع‌گیری رسمی در این مورد انجام نداده¬اند.
- فریب‌کاری در توسعه میدان سیری A و E که باعث افت تولید زودهنگام در این میدان‌ها شده است.
- سابقه پرداخت رشوه برای دریافت پروژه در میدان گازی پارس جنوبی که منجر به محکومیت در دادگاه¬های خارجی شده است.
با وجود چنین سابقه‌ای، چرا وزارت نفت با ذوق‌زدگی عجیبی اصرار دارد توسعه¬ کل این میدان عظیم را (آزادگان جنوبی) به این شرکت بدعهد واگذار کند؟
4- میادین نفت و گاز پرریسک از جمله لایه نفتی پارس جنوبی و میدان سردار جنگل در دریای خزر، برای توسعه نیاز به فناوری‌های پیشرفته‌ای دارند که شرکت¬های خارجی صاحب این فناوری‌ها هستند. حال چرا وزارت نفت از جلب سرمایه‌گذاری شرکت توتال در این گونه میادین پرریسک بهره نمی‌گیرد و به جای آن، میادین کم‌ریسک کشور را در اختیار شرکت¬های خارجی قرار می‌دهد؟
5- ممکن است دلیل وزارت نفت برای سپردن توسعه این میدان به شرکت توتال فرانسه کمبود اعتبار عنوان شود. این در حالی است که وزارت نفت می‌تواند با تکیه بر توان فنی شرکت¬های داخلی، زمینه را برای تامین منابع مورد نیاز با استفاده از ابزارهای بورسی از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه و اوراق صکوک فراهم کند، ابزارهایی که قبلا بسیج دانشجویی دانشکده فنی در نامه خود خطاب به رئیس سازمان بازرسی در تاریخ 29/2/1395 به تفصیل به آن‌ها پرداخته است. فروش 5 هزار میلیارد تومانی اوراق مشارکت نفتی در روزهای پایانی سال 1394 که به گفته مسئولین سازمان بورس و اوراق بهادار، درکمتر از یک ساعت انجام شد، نشان‌دهنده کارایی بالای این نوع ابزارهای تأمین مالی و تمایل مردم به مشارکت در این زمینه است.
6- مقام معظم رهبری در تاریخ 14 خرداد 1395 در مراسم بزرگداشت رحلت امام خمینی(ره) فرمودند: «اینکه ما خیال کنیم رونق اقتصاد کشور صرفاً با سرمایه‌گذاری خارجی تأمین می‌شود، خطا است. سرمایه‌گذاری خارجی البتّه چیز خوبی است امّا این یکی از خانه‌های جدول اقتصاد مقاومتی را پر می‌کند. مهم‌تر از سرمایه‌گذاری خارجی، فعّال کردن ظرفیّت‌های درونی و داخلی است. ما ظرفیّت‌های فعّال‌نشده‌ی فراوانی داریم که اینها را بایستی فعّال کنیم؛ این مهم‌تر است.» بر این اساس سنجش عملکرد وزارت نفت را در زمینه اقتصاد مقاومتی می‌توان در میزان تلاش این وزارت‌خانه برای تجهیز منابع مورد نیاز شرکت‌های داخلی از داخل کشور با استفاده از ابزارهای بازار سرمایه ارزیابی کرد.
در پایان از حضرتعالی که ریاست ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را برعهده دارید، خواستاریم که مانع از دست رفتن فرصت استثنائی برای رشد توانمندی داخلی در توسعه میدان کم‌ریسک آزادگان شوید و با واگذاری این میدان به شرکت‌های داخلی، گامی بلند برای بهره‌گیری از کار و سرمایه ایرانی بردارید.
والسلام علیکم و رحمه الله
محمدرضا قلی‌زاده
مسئول بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران
رونوشت:
- دفتر مقام معظم رهبری
- جناب آقای مهندس زنگنه وزیر محترم نفت
- نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی
- جناب آقای قاضی سراج، ریاست محترم سازمان بازرسی کل کشور
انتهای پیام/
