آغاز فصل جنگی جدید و تاکید بر پیش‌شرطها؛ آیا طالبان در مذاکرات صلح فردا شرکت می‌کند؟
در حالی که امیدواری‌ها به اقدامات گروه هماهنگی چهارجانبه برای صلح کاهش یافته و دولت کابل بر آغاز روند مذاکرات مسقیم با گروه طالبان تلاش می‌کند، اما این گروه بنا به اذعان مقامات افغان مدتی است که فصل جنگی جدیدی را آغاز کرده است.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، چهارمین نشست گروه هماهنگی چهارجانبه افغانستان، پاکستان، آمریکا و چین در مورد روند صلح افغانستان، هفته گذشته چهارم اسفند (23 فوریه 2016 ) در کابل برگزار شد که در این گزارش فعالیت طالبان در زمان برگزاری این مذاکرات بررسی شده است.
«حکمت خلیل کرزی» معاون سیاسی وزارت امورخارجه افغانستان، «اعزاز احمد چوهدری» معاون وزارت امور خارجه پاکستان، «یاوجینگ» سفیر چین در افغانستان و «دیوید لیندوال» به نمایندگی از سفارت آمریکا در افغانستان رهبری نشست مذکور را به عهده داشتند.
همچنین بر اساس تمایل کشورهای عضو گروه هماهنگی چهارجانبه به تأمین صلح پایدار در افغانستان و پشتیبانی از این روند، این گروه در مورد گفتگوهای مستقیم آینده میان دولت افغانستان و نماینده‌های با صلاحیت طالبان و گروههای دیگر توافق کردند و حمایت خود را از آن ابراز داشتند.
کشورهای عضو گروه هماهنگی چهارجانبه، همه گروههای طالبان و دیگر گروههای مخالف دعوت کردند تا از طریق نمایندگان خود در نخستین دور از گفت‌وگوهای مستقیم صلح با دولت افغانستان در هفته اول ماه مارس 2016 میلادی (11 تا 18 اسفند 1394) شرکت کنند. پاکستان نیز میزبانی این نشست را به عهده گرفت.
افزایش حملات طالبان و بی‌اطلاعی آنها از تصمیم گروه چهارجانبه در مذاکرات صلح
پس از اعلام زمان و مکان نشست مذاکرات مستقیم صلح میان حکومت افغانستان و طالبان از سوی گروه هماهنگی چهارجانبه، «محمد نعیم» سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر اعلام کرد: از مشارکت طالبان برای انجام گفت‌وگوهای مستقیم با حکومت افغانستان اطلاعی نداریم.
نعیم تأکید کرد: هیچ تماسی از سوی مسئولان گروه چهارجانبه صلح افغانستان در مورد انجام مذاکرات مسقیم طالبان و دولت کابل با این گروه صورت نگرفته است.
وی گفت:گروه طالبان جهت آغاز گفت‌وگو با حکومت افغانستان بر پیش‌شرطهای اعلام شده از سوی این گروه در کنفرانس «پگواش» پافشاری می‌کند.
این در حالی است که در هفته‌های اخیر و با نزدیک شدن به زمان تعیین شده از سوی گروه هماهنگی چهارجانبه برای گفت‌وگوی صلح، حملات طالبان به بخشهای مختلف افغانستان سنگین‌تر شده است.
در یکی از این حملات پس از مدتها درگیری میان نظامیان افغان و طالبان در ولایت هلمند، نیروهای امنیتی پایگاههای خود در دو منطقه استراتژیک «موسی‌قلعه» و «نوزاد» این ولایت را ترک کردند.
به گفته مقامات نظامی افغان، کمبود امکانات، سلاح و نیروی کمکی از دلایل مهم پیشرفت طالبان در این ولایت می‌باشد.
آغاز مذاکرات محلی با طالبان و پیشنهاد آتش‌بس
در این میان «عبدالجبار قهرمان» مسئول عملیاتی امنیت ولایت هلمند اظهار داشت: مذاکراتی با سران طالبان مسلح برای آتش بس در این ولایت آغاز شده و تاکنون نتایج مثبتی را نیز در پی داشته است.
وی در جمع خبرنگاران گفت: اکنون پى برده‌ایم که جنگ راه حل نیست، از این رو در هلمند با مخالفان مسلح، روند مذاکرات را پیش گرفته‌ایم که نتایج مثبتی داشته است.
قهرمان افزود: در ماههای گذشته با 45 نفر از سران و اعضای گروههای طالبان در هلمند ملاقاتهاى ویژه‌ای شده است که این افراد در حال حاضر برای پایان دادن به جنگ جاری همکاری می‌کنند.
درگیریها در ولایت هلمند در شرایطی فشارها را بر نیروهای نظامی و امنیتی افغان افزایش داده بود که از طرف دیگر طالبان مسلح با کنترل برخی مناطق ولایت بغلان در شمال افغانستان از جمله شهرستانهای دندغوری و دندشهاب‌الدین، برخی دکلهای برق که تأمین کننده نیروی برق شهر کابل از طریق ازبکستان بود را تخریب کردند.
دشواری مقابله نیروهای امنیتی و نظامی افغان با حملات طالبان
با وخیم شدن درگیریهای ولایت بغلان در شمال افغانستان ژنرال «قدم‌شاه شهیم» رئیس ستاد ارتش و ژنرال «محمد ایوب سالنگی» معاون ارشد امنیتی وزارت کشور افغانستان برای بررسی اوضاع امنیتی به این ولایت سفر کردند.
شهیم پس از ورود به ولایت بغلان و دیدار از شهرستان «دندغوری» اظهار داشت که درگیری با طالبان و شکست آنها کار دشواری است.
رئیس ستاد ارتش افغانستان تأکید کرد: نبود حمایت هوایی، مناطق مین‌گذاری شده توسط طالبان، استفاده مخالفان از افراد غیرنظامی به‌عنوان سپر دفاعی، از مشکلاتی است که جنگ نیروهای نظامی و امنیتی با این گروه در شهرستان دندغوری را طولانی کرده است.
مذاکره‌کنندگان با طالبان در ولایت «بغلان» در این باره اذعان داشتند: طالبان در مورد ترمیم دکلهای تخریب شده برق و اتصال مجدد این نیرو به کابل شرط گذاشته‌اند که هرچه سریع‌تر عملیات نظامی ارتش و پلیس افغانستان در منطقه «دندغوری» ولایت بغلان متوقف شود.
در جریان درگیریهای طالبان و نیروهای افغان در مناطق مختلف افغانستان ، فرستاده محمد اشرف‌غنی رئیس‌جمهور این کشور برای تأمین امنیت ولایت هلمند نیز گفته بود که دیگر نیازی برای ادامه درگیری با طالبان نیست و برهمین اساس نیروهای امنیتی و نظامی افغان از بخشهایی از این ولایت خارج شده‌اند.
«محمد معین فقیر» فرمانده لشکر 215 ارتش افغانستان پس از این به نیروهای نظامی افغان دستور داد تا از پایگاه «برج روشن» در موسی‌قلعه و گرشک ولایت هلمند خارج شوند.
«عبدالمجید آخوندزاده» معاون شورای ولایتی هلمند در این باره تأکید کرد: حالا که نیروهای امنیتی از این مناطق خارج شده‌اند، به زودی شاهد سقوط مناطقی مانند سنگین، گرشک و کجکی خواهیم بود.
تصمیم دولت افغانستان برای واگذاری بخشهایی از ولایت هلمند به طالبان
با این حال برخی منابع در ولایت هلمند می‌گویند که بخشهایی از هلمند در اختیار طالبان است و دولت نیز توان انجام عملیات را ندارد بنابراین بخشهایی از این ولایت را به طالبان واگذار خواهد کرد.
به نظر می‌رسد که یکی از شروط طالبان برای پیوستن به روند صلح، واگذاری بخشهایی از افغانستان از جمله ولایت هلمند به آنها بوده است که فرصت اکنون فراهم شده می‌باشد.
این واگذاری که می‌تواند به عنوان توافقات اعلام نشده علاوه بر قوی‌سازی طالبان اجرایی شود از طرفی به مسائل مربوط به مواد مخدر و قاچاق نیز مرتبط است زیرا هلمند اصلی‌ترین مرکز مواد مخدر در افغانستان و یکی از عمده‌ترین مراکز تولید این مواد در جهان است.
این ولایت به همین دلیل برای برخی از جریانهای خارجی و طالبان اهمیت دارد در عین حال قاچاقچیان مواد مخدر و افرادی در دولت که سودی از این تجارت نصیب آنها می‌شود نیز در پی واگذاری بخشهایی از این ولایت به طالبان هستند و هر سال در بهار، چنین اتفاقی به شکل اعلام‌نشده رخ می‌دهد.
تخلیه پایگاههای نیروهای امنیتی و نظامی و تحویل بدون درگیری به طالبان
از طرف دیگر، دولت در نظر دارد که امنیت خط لولۀ تاپی را که از افغانستان و پاکستان به هند می‌رسد، در تفاهم با طالبان تأمین کند. بخش مهمی از این خط لوله از هلمند می‌گذرد و ریاست‌جمهوری افغانستان مایل است که طالبان در این روند نقش داشته باشند و پاکستان هم چنین تعهدی را به افغانستان داده است.
«عمر زواک» سخنگوی والی هلمند در جنوب افغانستان اظهارداشت که بر اساس تصمیم مقامات ارشد امنیتی و دفاعی تعدادی از سربازان افغان با ترک پایگاههای نظامی سابق به مکانهای جدیدی خارج از شهرستانهای «موسی قلعه» و «نوزاد» انتقال یافته‌اند.
از سوی دیگر، «میرزا حسین علیزاده» نیز عضو شورای ولایتی هلمند گفته است که نظامیان ارتش افغانستان همواره در این پایگاهها مورد حمله قرار می‌گرفتند بنابراین در منطقه «شورا» مستقر شده‌اند.
در این بین شماری از اعضای شورای ولایتی سرپل در شمال افغانستان اعلام کردند که یک پایگاه نیروهای امنیتی افغان در ولایت سرپل به تصرف مخالفان مسلح حکومت افغانستان در آمد.
آنها اظهار داشتند: این پایگاه نیروهای امنیتی بدون هیچگونه درگیری میان نظامیان افغان و طالبان مسلح تخلیه شده و به مخالفان واگذار گردیده است.
مقامات محلی ولایت سرپل می‌گویند: پایگاه امنیتی مذکور که در تپه «آنتن» این ولایت قرار دارد، یکی از مراکز نظامی و امنیتی مستحکم نیروهای افغان بوده است.
اسرار و امیدواری افغانستان برای آغاز روند مذاکرات مستقیم صلح در آغاز فصل جدید جنگی
در حالی که اقدامات طالبان علیه نظامیان و نیروهای امنیتی افغان افزایش یافته «صلاح‌الدین ربانی» وزیر امور خارجه افغانستان در چهارمین نشست چهارجانبه صلح اظهار داشت: نقشه چگونگی پیشبرد گفت‌وگوهای صلح تدوین شده است و حکومت و مردم افغانستان امیدوار هستند که تا پایان ماه فوریه میلادی مذاکرات صلح به‌صورت مستقیم با طالبان آغاز شود.
وی با ابراز امیدواری برای مذاکره مستقیم با طالبان تا قبل از پایان ماه جاری میلادی تأکید کرد که بهترین فرصت برای طالبان و تمام گروههای مسلح به وجود آمده است.
ربانی خطاب به آن دسته از گروههایی که نمی‌خواهند به پروسه صلح بپیوندند، بیان کرد: به هیچ وجه اجازه تضعیف تلاشهای حکومت در راستای تأمین صلح را نمی‌دهیم و گروههایی که به خشونت ادامه می‌دهند، نیروهای امنیتی کشور قاطعانه در مقابل آنها مبارزه خواهند کرد.
در حالی که حکومت افغانستان برای آغاز روند مذاکرات مسقیم صلح با طالبان مسلح افغان در هفته اول ماه مارس سال جاری میلادی اسرار می‌ورزد، برخی مقامات افغان این اقدام را به دلیل نبود فرصت کافی در روزهای آینده اشتباه می‌دانند.
با این وجود طالبان افغان بر خواسته‌های خود از جمله خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان، حذف نام رهبران این گروه از لیست سیاه سازمان ملل و آزادی زندانیان آنها تأکید دارند.
به گفته اعضای گروه هماهنگی چهاجانبه، افغانستان بر این امر اسرار می‌ورزد که هرچه سریع‌تر مذاکرات مستقیم صلح میان دولت کابل و طالبان در کوتاه‌ترین زمان ممکن برگزار شود.
پافشاری حکومت افغانستان برای برگزاری زودهنگام روند مذاکرات مستقیم صلح با طالبان به این دلیل است که می‌خواهد از وسعت درگیریها در مناطق مختلف بکاهد و از آغاز فصل جدید جنگی طالبان در این کشور جلوگیری کند.
اما مقامات دولتی و نظامی ولایت فراه در غرب افغانستان با حضور در جمع رسانه‌های این کشور از آغاز حملات بهاری طالبان در این ولایت خبر دادند.
«محمد آصف ننگ» والی فراه و ژنرال «رازمحمد اوریاخیل» رئیس یگانهای لشکر 207 ظفر ارتش افغانستان در یک نشست خبری اعلام کردند که این حملات از شهرستانهای «بالابلوک» آغاز شده است.
با وجود اسرار حکومت افغانستان بر آغاز روند مذاکرات مستقیم صلح با مخالفان مسلح دولت کابل در هفته اول ماه مارس سال جاری و تلاشهای کشورهای عضو گروه هماهنگی چهارجانبه در این امر، به نظر می‌رسد طالبان تمایلی برای مشارکت در گفت‌وگوهای مذکور ندارند و بیشتر به پیش‌شرطهای اعلام شده خود در کنفرانس پگواش که در قطر برگزار شده بود تأکید دارند.
*سید احمد حسین پور
انتهای پیام/.
