آژانس در گزارش خود پایبندی ایران به برجام را تأیید کرد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از آسوشیتد‌پرس، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز جمعه در گزارشی اعلام کرد که فعالیت‌های هسته‌ای ایران از زمان اجرای برجام در سطح مورد توافق باقی مانده است.

آسوشیتدپرس اعلام کرد که در گزارش آژانس به‌طور خاص گفته نشده است که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است؛ اما چنین نتیجه‌گیری را می‌توان از این گزارش انجام داد.

یک دیپلمات ارشد که خواست نامش فاش نشود گفت که ممکن است برخی مباحثات بین طرف‌ها بر سر برخی فعالیت‌های کم‌اهمیت‌تر ذکر شده در این گزارش انجام شود، فعالیت‌هایی شامل تولید برخی بخش‌هایی که در سانتریفیوژهای پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.

آژانس اعلام کرده است که با اجرایی شدن توافق ایران از طریق کاهش سانتریفیوژهای خود به تعهدات خود عمل کرده است. آژانس همچنین گزارش داده است که تهران رآکتور (اراک) را بازمهندسی کرده است، رآکتوری که در وضعیت اصلی خود می‌توانست میزان زیادی از پلوتونیوم را تولید کند و به دیگر تعهدات خود برای کاهش یا از بین بردن توانایی ساخت تسلیحات هسته‌ای پایبند بوده است.

این در حالی است که رویترز در اقدامی شبهه‌افکنانه، اعلام کرد که براساس دسترسی خاصی که به گزارش محرمانه آژانس داشته است، ایران برای مدتی کوتاه از محدودیت‌های تعیین شده در برجام در زمینه دارا بودن میزان مشخصی از آب سنگین، فراتر عمل کرده است.

رویترز در گزارشی اعلام کرد که آژانس بین‌الملل انرژی اتمی که وظیفه نظارت بر عملکرد ایران براساس برجام را به‌عهده دارد، در گزارشی محرمانه که رویترز به آن دسترسی یافته است اعلام کرده است که ایران به مدتی کوتاه از محدوده تعیین شده بر اساس برجام فراتر رفته است.

به‌ادعای رویترز، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز 17 فوریه (28 بهمن ماه) این امر را تأیید کرد که ایران ذخیره آب سنگینی به‌میزان 130.9 تن را دارا بود که فراتر از محدوده 130تنی تعیین شده توسط برجام است، اما صادرات 20 تن از آن تا روز چهارشنبه (گذشته) میزان (ذخایر آب‌سنگین ایران) را به کمتر از آستانه مدنظر کاهش داد.

مشروح گزارش جدید آژانس به‌شرح زیر است:

راستی آزمائی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی

تحولات عمده

•مدیرکل در تاریخ 2 دسامبر 2015 گزارشی درخصوص ارزیابی نهائی کلیه موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال به شورای حکام ارائه نمود، شورای حکام در تاریخ 15 دسامبر 2015 قطعنامه‌ای به تصویب رساند که طی آن از جمله (شورا) توجه نمود که کلیه فعالیتهای مندرج در نقشه راه اجراء شده و اینکه بررسی این موضوع خاتمه یافته است.
•در فاصله میان روز تصویب و روز اجرای برجام؛ ذیل راستی آزمائی و نظارت آژانس ایران اقداماتی در جهت اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خود به انجام رساند.
•مدیرکل در تاریخ 16 ژانویه 2016 تأیید نمود که آژانس راستی آزمائی کرده که ایران اقدامات مشخص شده در بندهای 15.1 تا 15.11 ضمیمه پنج برجام را انجام داده است. روز اجرای برجام در همان روز فرا رسید.
•آژانس به نظارت و راستی آزمائی در مورد اقدامات مرتبط هسته‌ای مندرج در برنامه اقدام مشترک تا تاریخ 16 ژانویه 2016 ادامه داد.

A. مقدمه
1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت می‌باشد. این (گزارش) همچنین اطلاعاتی از جمله درخصوص تبیین موضوعات حل نشده گذشته و حال، برنامه اقدام مشترک (JPA)، موضوعات مالی و اداری و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام ارائه می‌دهد.

B. تحولات اخیر
B.1 شفاف‌سازی مسائل حل‌نشده
2. در تاریخ 2 دسامبر 2015 مدیرکل منطبق با نقشه راه تبیین موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال راجع به برنامه هسته‌ای ایران (نقشه راه) گزارشی درخصوص ارزیابی نهائی کلیه موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال همچنان که در گزارش مدیرکل در نوامبر 2011 (GOV/2011/65) شورای حکام آمده، به شورای حکام ارائه داد. در تاریخ 15 دسامبر 2015 شورای حکام قطعنامه GOV/2015/72 را به تصویب رساند که در آن از جمله توجه نمود که همه فعالیتهای نقشه راه بر اساس برنامه مورد توافق انجام شده و اینکه "این امر به بررسی موضوع از سوی شورای حکام خاتمه می‌دهد".

B.2 برجام (برنامه جامع اقدام مشترک)
3. همان‌گونه که قبلاً گزارش گردید در تاریخ 14 ژوئیه 2015، کشورهای پنج به‌علاوه یک و ایران درخصوص یک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافق کردند. در تاریخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب رساند که در آن از جمله "از مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست نمود راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را به‌عهده گیرد". در تاریخ 25 اوت 2015، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران را همان‌گونه که در برجام پیش‌بینی شده برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه‌های پادمانی استاندارد آژانس، اجراء نموده و بر همین اساس گزارش نماید و همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنان که در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.

B.2.1. قطعنامه شورای حکام
4. شورای حکام همچنین در قطعنامه GOV/2015/72 تصمیم گرفت که پس از دریافت گزارش مدیرکل دایر بر اینکه آژانس تأیید کرده است که ایران اقدامات مشخص شده در بندهای 15.1 تا 15.11 ضمیمه پنجم برجام را انجام داده است، مفاد قطعنامه‌های قبلی آن و تصمیمات مربوط به ارایه همکاری فنی به ایران باید متوقف شوند؛ شورای حکام رسیدگی به «اجرای موافقتنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران» را ادامه نخواهد داد؛ و شورای حکام فقره دستور کار جداگانه‌ای که اجرای برجام و راستی آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه شماره (2015)2231 را پوشش دهد مورد رسیدگی قرار خواهد داد.
B.2.2. روز اجرا
5. بین روز تصویب برجام (18 اکتبر 2015) و روز اجرا (16 ژانویه 2016)، تحت راستی آزمایی و نظارت آژانس، ایران گامهایی را در جهت اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خود طبق برجام برداشت.
6. مدیرکل در 16 ژانویه 2016 در گزارشی به شورای حکام و به‌موازات آن به شورای امنیت تأیید کرد که آژانس راستی آزمایی نموده که ایران اقدامات مشخص شده در بندهای 15.1 تا 15.11 ضمیمه پنجم برجام را انجام داده است. روز اجرا در همان روز رخ داد. مدیرکل اعلام کرد که این اقدامات راه را برای آژانس به‌منظور شروع راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران تحت برجام، آن گونه که توسط شورای امنیت درخواست و توسط شورای حکام مجوز آن صادر گردیده است هموار نمود.
7. مدیرکل در 18 ژانویه در تهران با جناب آقای حسن روحانی رییس جمهور ایران، جناب آقای علی اکبر صالحی معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران و جناب آقای محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به‌منظور بحث درخصوص موضوعات مربوط به اجرای برجام دیدار کرد.
8. در جریان جلسه شورای حکام در 19 ژانویه 2016 که توسط مدیرکل به‌منظور بحث درباره اجرای برجام برگزار شد، شورای حکام حمایت خویش از برجام را اعلام کرد.
9. مدیرکل در 12 فوریه 2016 در مونیخ با دکتر ظریف به‌منظور بحث بر سر موضوعات مربوط به اجرای برجام دیدار کرد.

B.3. تکمیل نظارت و راستی آزمایی برنامه اقدام مشترک
10. آژانس تا زمانی که کشورهای پنج به‌علاوه یک و ایران (از طرف کشورهای پنج به‌علاوه یک و ایران) به آژانس اطلاع داد که با توجه به انتشار گزارش مدیرکل (GOV/INF/2016/1) در تاریخ 16 ژانویه 2016 حاوی تأیید اینکه ایران گامهای آماده سازی برای شروع اجرای برجام را تکمیل کرده است اجرای برنامه اقدام مشترک متوقف شد، نظارت و راستی آزمایی مربوط به تدابیر مرتبط هسته‌ای مقرر در برنامه اقدام مشترک را ادامه داد.

B.4. موضوعات مالی و اداری
11. هزینه کل متحمل شده توسط آژانس برای نظارت و راستی آزمایی در ارتباط با برنامه اقدام مشترک و فعالیت‌های آماده سازی تحت مفاد برجام، به‌مبلغ 2/15 میلیون یورو بالغ می‌شود. از این مبلغ، 1 میلیون یورو از محل بودجه عادی تأمین شد در حالی که باقی‌مانده مبلغ مزبور از طریق های فرابودجه‌ای مجموعا' 31 دولت عضو تأمین گردید.
12. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل اضافی ایران و راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران به‌شرح مندرج در برجام به مبلغ 2/9 میلیون یورو در سال بالغ می‌گردد که قرار است کل آن از محل کمکهای فوق‌بودجه‌ای در سال 2016 تأمین شود. از تاریخ 26 فوریه 2016 مجموع مبلغ در اختیار آژانس برای اجرای پروتکل اضافی و نیز راستی آزمایی و نظارت در ارتباط با برجام به‌میزان 8/8 میلیون یورو بوده است که منابع هزینه نشده برای فعالیت‌های برنامه اقدام مشترک را نیز شامل می‌گردد.
13. تیم ویژه ایران در تاریخ 1 مارس 2016 با یک دفتر جدید در بخش پادمان‌ها جایگزین می‌شود تا اجرای مسئولیت‌های آژانس در ارتباط با فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت در ایران را عهده‌دار گردد.

C. فعالیتهای راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)

14. از روز اجرا آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام را راستی آزمایی و نظارت نموده و به‌صورت زیر گزارش می‌دهد.
C.1 . فعالیتهای مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
15. ایران ساخت راکتور تحقیقاتی آب سنگین (راکتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری ننموده است. ایران قرصهای اورانیم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت به‌ویژه طراحی شده برای راکتور IR-40 و طبق طراحی اولیه را تولید و یا آزمایش نکرده و همه قرصهای سوخت اورانیم طبیعی و مجموعه‌های سوخت در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است.( پاراگراف 3 و 10)
16. ایران به اطلاع رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) ادامه داده و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخائر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP (پاراگراف 15) نظارت نماید. در 13 و 14 فوریه 2016، 20 تن از آب سنگین در راستای آماده سازی برای انتقال به خارج از ایران توسط آژانس راستی آزمایی و مهر و موم گردید. در 17 فوریه آژانس راستی آزمایی نمود که ذخیره آب سنگین ایران به 9/130 تن رسیده است. آژانس تائید نموده است که در 24 فوریه 2016، 20 تن آب سنگین ذکرشده در بالا به خارج از ایران منتقل شده و ذخیره آب سنگین در ایران را به کمتر از 130 تن رسانده است. (پاراگراف 14)
17. ایران فعالیتهای مربوط به بازفرآوری را در راکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و مؤسسه تولید مولیبدن، ید و زنون (MIX) و یا در هر مؤسسه اعلام شده دیگر انجام نداده است.
C.2 . فعالیتهای مربوط به غنی‌سازی و سوخت
18. از روز اجرا، تعداد 5060 عدد از سانتریفیوژهای IR-1 به‌صورت نصب شده در 30 آبشار در کارخانه غنی‌سازی سوخت (FEP) در نطنز باقی مانده‌اند (پاراگراف 27)
19. در 23 ژانویه 2016، ایران غنی‌سازی UF6 را در FEP از سر گرفت. از این زمان به بعد، ایران غنی‌سازی بالاتر از 67/3 درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است (پاراگراف 28). از روز اجرا ذخیره UF6 غنی‌شده تا 67/3 درصد از اورانیوم 235 (یا معادل آن در شکلهای مختلف شیمیایی) از 300 کیلوگرم فراتر نرفته است. (پاراگراف 56)
20 . از روز اجرا، 1044 عدد از سانتریفیوژهای IR-1 در شش آبشار در یک بال از مؤسسه غنی‌سازی فردو (FFEP) قرار داده شده‌اند. (پاراگراف 46) ایران هیچ‌گونه غنی‌سازی اورانیوم یا فعالیتهای تحقیق و توسعه مرتبط در FFEP انجام نداده و هیچ‌گونه مواد هسته‌ای کارخانه وجود ندارد (پاراگراف 45)
21. از روز اجرا، همه سانتریفیوژهای انبار شده به‌همراه متعلقات آنها در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده‌اند ( پاراگراف 29، 47، 48 و 70). آژانس دسترسی منظم به ساختمانهای مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه‌صنعتی غنی‌سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (پاراگراف 71)
22. از روز اجرا و همان‌طور که از روز 16 ژانویه به آژانس ارائه شده است ایران فعالیتهای غنی‌سازی را در راستای غنی‌سازی بلند‌مدت و طرح تحقیق و توسعه غنی‌سازی انجام داده است.( پاراگراف 52)
23.از روز اجرا، ایران هیچ‌کدام از تأسیسات اعلام شده را به‌منظور تبدیل صفحات سوخت و یا تبدیل ضایعات به UF6 عملیاتی ننموده و آژانس را از ساخت هرگونه تأسیساتی برای این منظور مطلع ننموده است (پاراگراف 58).
C.2. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
24- از روز اجرا و طی فعالیتهای تحقیق و توسعه هیچ‌گونه اورانیوم غنی‌شده‌ای انباشت نشده و فعالیتهای تحقیق و توسعه ایران با و بدون اورانیوم با استفاده از سانتریفیوژها در محدوده تعریف شده در JCPOA انجام شده است.( پاراگراف 32-42)
25- از روز اجرا ایران تولید و موجودی لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی آن را به آژانس داده است (پاراگراف 1/80) است. آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی آزمایی نموده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله‌های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیتهای مشخص شده در برجام استفاده شده‌اند (پاراگراف 2/80). ایران هیچ‌گونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی که خراب شده و یا از کار افتاده‌اند تولید نکرده است. (پاراگراف 62) و آژانس تولید دیگر انواع سانتریفیوژها و لوله‌های روتور آنها و بیلوزها را راستی آزمایی و نظارت نموده است. (پاراگراف 61) همه لوله‌های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه‌های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شده‌اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته‌اند. (پاراگراف 70)

D. اقدامات شفاف‌سازی

26. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره‌گرها و مهر و مومهای الکترونیکی آن‌لاین در زمینه غنی‌سازی استفاده نماید تا بدین‌وسیله وضعیت آنها در اماکن هسته‌ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع‌آوری خودکار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب‌شده آژانس تسهیل گردد (بند 67.1). ایران بنا به درخواست، نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماکن هسته‌ای، محل کار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل کار در مکان‌های نزدیک سایتهای هسته‌ای در ایران را تسهیل نموده است (بند 67.2).
27. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات محدود کننده و نظارتی بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و گزارش شده توسط ایران به آژانس، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا کسب شده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است (بند 69) .

E. دیگر اطلاعات مرتبط

28. ایران در تاریخ 16 ژانویه 2016، همان‌طور که در نامه مورخ 7 ژانویه 2016 خطاب به مدیرکل تصریح شده، اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده 17 (b)، تا زمان لازم الاجرا شدن آن؛ و اجرای کامل کد اصلاحی 3.1 از ترتیبات فرعی موافقتنامه پادمانها را آغاز نموده است.
29. ایران در تاریخ 16 ژانویه 2016، به‌عنوان بخشی از اظهارنامه اولیه خود بر اساس ماده 2 پروتکل الحاقی و همان‌گونه که در بند 52 ضمیمه شماره یک برجام تصریح شده، طرح غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی (R&D) را به آژانس ارایه نمود. (بند 52).
30. آژانس در تاریخ 25 فوریه 2016، بر اساس دعوت به‌عمل آمده، در جلسه گروه کاری تدارکات کمیسیون مشترک، به‌عنوان ناظر شرکت نمود (برجام، ضمیمه چهار ــ کمیسیون مشترک، بند 6.4.6).
31. ایران در تاریخ 15 فوریه 2016، اطلاعات طراحی اولیه مربوط به دو رآکتور برق آب سبک در بوشهر را به آژانس ارائه نمود.

F. خلاصه:

32. آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تأسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از تأسیسات که به‌طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرد (LOFs) و از سوی ایران د رچارچوب موافقتنامه پادمان‌ها اعلام شده ادامه می‌دهد. فعالیتهای آژانس در چارچوب پروتکل الحاقی برای احراز اینکه نشانه‌ای از مواد یا فعالیتهای اعلان نشده در ایران وجود ندارد، در تاریخ 16 ژانویه 2016 آغاز شده است.
33. مدیرکل در تاریخ 2 دسامبر 2015، ارزیابی نهائی کلیه موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال را به شورای حکام ارائه نمود و شورای حکام در تاریخ 15 دسامبر 2015 تصمیم گرفت به بررسی این موضوع خاتمه دهد.
34. مدیرکل در تاریخ 16 ژانویه 2016 گزارشی منتشر نموده بیان داشت که آژانس راستی آزمائی کرده است که ایران اقدامات مشخص شده در برجام را انجام داده است. روز اجرا در همان روز فرا رسید.
35. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای از سوی ایران ذیل برجام پرداخته است.
36. مدیرکل به گزارش‌دهی به‌طور مقتضی ادامه خواهد داد.

انتهای پیام/*