پیش بینی غلط دولت از قیمت نفت در بودجه امسال و سال آینده

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، قیمت نفت در بودجه به دلیل نفتی بودن کلیت اقتصاد ایران در ساختار برنامه ریزی و اجرایی کشور تاثیر به سزایی دارد. پس از مدتها بحث بین مقام های دولتی و گمانه زنی های کارشناسان؛ قیمت نفت برای بودجه سال آینده 40 دلار تعیین شد. با توجه به غلط بودن پیش بینی سال گذشته دولت برای بودجه سال 1394، این نگرانی وجود دارد که با غلط درآمدن پیش بینی بودجه سال 1395، بار دیگر شاهد عدم تحقق برنامه‌های دولت و تعمیق رکود اقتصادی باشیم. آزمون این ادعا که پیش بینی دولت تحقق خواهد یافت یا خیر، نیازمند بررسی شیوه استدلال مقام های دولتی برای تعیین قیمت نفت در سال آینده است.

دکتر مهدی عسلی؛ مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت در این باره استدلال کرد که بازار نفت در سال آینده بهبود خواهد یافت؛ مبنای استدلال وی این بود که در آمریکای شمالی 400 تا 700 هزار بشکه کاهش تولید اتفاق خواهد افتاد و تقاضا نیز امکان دارد با رونق اقتصاد جهانی در سال آینده بهبود یابد. وی همچنین گفت که ایران تلاش می‌کند برای افزایش درآمدهای نفتی تولید خود را در سال آینده افزایش دهد، مساله ای که بارها توسط بیژن زنگنه و اسحاق جهانگیری نیز بیان شده است و شواهد نشان می دهد که سیاست دولت در بازار انرژی همین باشد. اگرچه استدلال محکمی نیز برای برآوردها از رشد اقتصادی جهانی سال آینده ذکر نکرد.

عسلی از یک سو کاهش تولید نفت در آمریکای شمالی را دلیل افزایش قیمت آن در سال آینده و رسیدن به بالای 40 دلار دانسته است. از سوی دیگر تاکید دارد که ایران باید تولید نفت خود را افزایش دهد. اگر مانند مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت، بپذیریم که با کاهش عرضه نفت قیمت آن افزایش خواهد یافت، پس منطقا با افزایش عرضه نفت، قیمت آن کاهش می یابد. با این شیوه استدلال؛ آیا کاهش 700 هزار بشکه ای تولید نفت در آمریکای شمالی(کاهش قیمت 400 هزار تا 700 هزار و میانگین 550 هزار بشکه) بیشتر قیمت نفت را افزایش می‌دهد و یا افزایش 1 میلیون و 250 هزار بشکه‌ای تولید نفت ایران آنرا کاهش می‌دهد؟ اثر کدام یک بیشتر است؟ این استدلال مورد تایید بیژن زنگنه وزیر نفت نیز هست.

و سوال مهمتر اینکه رفتار سایر بازیگران میدان انرژی جهانی چگونه خواهد بود؟ آیا سطح تولید عربستان سعودی، روسیه، نیجریه، ونزوئلا، سایر شیخ نشین های حاشیه جنوبی خلیج فارس و دیگر تولیدکنندگان نفت مهم نیست؟ متاسفانه از شواهد چنین بر می آید که پیچیدگی بازار نفت ر در تحلیل مقام های دولتی دیده نشده است و با نوعی تک بعدی نگری مواجه هستیم. در دوره ای که قیمت نفت بالای 100 دلار بود؛ گاهی تا 3 میلیون بشکه مازاد عرضه در بازار وجود داشت(منبع آژانس بین المللی انرژی سال 2011) اما کاهش قیمت روی نمی داد. این گزاره و ده ها گزاره مشابه نشان می دهد که عامل عرضه و تقاضا در بازار نفت تاثیر اندکی دارد و باید مکانیسم تعیین قیمت را در چارچوبی وسیعتر بررسی کرد.

چرا در مجموعه استدلال های یکی از مهمترین مقام های نفتی کشور این پیچیدگی ها را نمی توان دید؟ به نظر می رسد که کارشناسان اقتصادی دولت نباید خود را از خرد جمعی محروم کرده و به نظرات سایر کارشناسان بی توجه باشند. اگرچه ممکن است اختلاف سلیقه های سیاسی وجود داشته باشد، اما عرصه اقتصاد جای اثر دادن سلیقه های سیاسی نیست و نمی توان با عینک سیاسی به اقتصاد نگریست. اگر تجربه سال گذشته تکرار شود و درآمد نفتی دولت محقق نشود، بدون شک ضمن ایجاد هرج و مرج در وضعیت مالی دولت، رکود تعمیق خواهد شد و با تعمیق رکود، بیکاری نیز افزایش یافته و وضعیت برای عموم مردم بدتر می شود. حال که بودجه در حال بررسی است بهتر است دولت با واقع نگری و استفاده از ظرفیت همه کارشناسان اقتصادی در برآوردهای خود تجدیدنظر کند، زیرا بر|آوردهای زیادی وجود دارد که قیمت های زیر 20 دلار را برای سال آینده پیش بینی می کند. عربستان سعودی نیز که با توجه به تولید بالای خود وزن زیادی در تعیین قیمت ها دارد نفت 29 دلاری را برای بودجه سال آینده خود در نظر گرفته است.

انتهای پیام/