شعار رهبر بریلوی پاکستان: مقصد مدینه، منهاج کربلا

برخلاف تصوراتی که غرب از اصول اهل تسنن به نمایش گذاشته، مکتب بریلوی از مذهب حنفی اهل سنت پیوند عمیقی با ائمه اطهار (علیهم‌اسلام) دارد تا جایی که یکی از علمای برجسته آن، شعار «مقصد مدینه، منهاج کربلا» را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است.

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، زمانی که از اهل تسنن و تشیع در اسلام سخن به میان می‌آید، معمولا غرب و رسانه‌های وابسته به آن کوشیده‌اند تا ضمن پر رنگ کردن برخی اختلافات در مباحث فقهی، کلامی و اصولی فضایی غیر واقعی از مناسبات این دو فرقه بزرگ اسلامی پدید آورند و بگونه ای وانمود کنند که امکان همزیستی مسالمت آمیز میان این دو وجود ندارد و با دامن زدن به اندک اختلافهای موجود در منابع حس بیگانگی در میان مسلمانان ایجاد کنند.

این در حالی است که که آگاهان به اصول اعتقادی و موضوعات فقهی و اصولی در سده‌های اخیر کذب این ادعاها را بارها به اثبات رسانده‌اند. از جمله دلایل و شواهد عینی پیوند این دو نحله فکری اسلامی اجتماع آنان بر محبت اهل بیت علیهم السلام است و این حلقه وصل بی نظیر تا کنون توانسته است بسیاری ازدسیسه های جدایی افکن میان مسلمانان را نقش بر آب کند همچنان که سیره عملی و علمی آن بزرگواران نیز چنین بوده است در واقع عشق و ارادت به خاندان پیامبر به سان اکسیری حیات بخش توانسته است به امت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم جانی دوباره بخشد و سحر ساحران را باطل کند. از قضا هر چه نفوذ و جادوی رسانه گسترش می‌یابد نمونه‌هایی تازه و موثرتر از اعجاز عشق اهل بیت به رخ جهانیان کشیده می‌شود که راهپیمایی بی بدیل امسال اربعین با حدود 27 میلیون زایر از کشورها و مذاهب مختلف یکی از مهم ترین آنهاست.

از این رو می‌توان گفت که پروژه غرب برای افزایش جدایی و نفرت میان مسلمانان دست کم درباره اختصاص اهل بیت علیهم السلام به شیعه با شکست مواجه شده است و این توفیق بزرگ اسلامی دربرابر تهاجم همه جانبه غرب مدیون ارادت خالصانه بخشهایی از امت اسلامی به خاندان رسالت است که در مناسبت های گوناگون از قبیل محرم و ربیع الاول این شعائر اسلامی را پاس می دارند.

از جمله مهم ترین نحله های اعتقادی اسلامی که نقشی برجسته در تحکیم برادری بر محور اهل بیت ایفا کرده اند می توان به باورها و رفتارهای برادران «بریلوی» در شبه قاره هند و پاکستان اشاره کرد.

مکتب بریلوی یکی از شاخه‌های مذهب حنفی اهل سنت و منسوب به مولانا «احمد رضا خان بریلوی» در شهر «بریلی» هند است.

اگرچه گفته می‌شود که تفکر بریلوی به مدت‌ها قبل باز می‌گردد اما جرقه ایجاد این مکتب فکری از زمانی آغاز شد که اختلاف برخی علمای اهل سنت از جمله احمد رضا خان با برخی از علمای برجسته مکتب دیوبند نمود یافت و از میانه قرن نوزدهم آنها در آثار متعددی به مقابله با مکتب دارالعلوم دیوبند پرداختند و این خود زمینه پیدایش آثاری علمی و احتجاجی از سوی هر دو مکتب را ایجاد کرد. به عنوان مثال علمای مکتب دیوبند در زمان احمدرضا خان، مانند مولانا «محمد قاسم نانوتوی»، مولانا «رشید احمد کنگوهی»، مولانا «خلیل احمد انبیتوی»، مولانا «اشرف علی تهانوی» کتاب‌های را در حوزه مکتب دیوبند نوشتند و کسانی مانند «علامه سید احمد سعید کاظمی» و «مولانا غلام دستگیر قصوری» در آثاری مانند «التبشیر و التحذیر» و «التحقیقات لدفع التلبیسات» به مخالفت با علمای دیوبند پرداختند و به صورت خاص «احمد رضا خان» فتوایاهایی را علیه آن‌ها منتشر کرد و از آن پس او به عنوان رهبر علمای بریلوی شناخته شد.

در تعریف مبانی و اصول مکتب بریلوی، مولانا «محمد صدیق هزاروی» می‌گوید:

مکتب بریلوی به معنای پیروی از راه و سنت پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله)، اهل بیت اطهار (علیهم‌السلام) و صحابه بزرگ نبی اکرم (صلی‌الله علیه و آله) است.

همچنین غلام مصطفی رضوی از علمای بریلوی درباره اعتقاد به اهل بیت علیهم السلام از دیدگاه پیروان این مکتب می گوید: ما بر این باوریم که اگر کسی به معنای واقعی قائل به احترام اهل بیت نباشد مومن نخواهد بود.

از دیگر اصول اعتقادی آنها می‌توان به قداست مقام الهی، دفاع از حرمت نبوی، تعظیم اهل بیت و صحابه، دفاع از اولیای کرام، مخالفت با فلسفه غرب، مبارزه با بدعتها، مبارزه با استعمار و هندوئیسم، پرهیز از تکفیر، استمداد از پیامبر و حضرت علی و اولیا، اعتقاد به شفاعت و توسل، زیارت قبور و ایصال ثواب، اعتقاد به موحد بودن پدران حضرت رسول، نذر و نیاز، مخالفت با افراط گرایی و تروریسم و احترام به حقوق اقلیتهای دینی مسلمانان اشاره کرد.

احمدرضا خان بریلوی از جمله نخستین علمایی بود که در برابر نفوذ وهابیت به شبه قاره ایستاد و مانع گسترش این تفکر نجدی گردید.

وی با نوشتن رساله‌ها و ارسال نامه‌هایی به علمای نجد حساسیت و تیز بینی سیاسی خود را به نمایش گذاشت.

پس از استقلال پاکستان این کشور به مهمترین پایگاه پیروان مکتب بریلوی تبدیل گردید به گونه‌ای که هم اکنون اکثریت قاطع جمعیتی این کشور را بریلوی‌ها تشکیل می‌دهند و پس از آنها شیعیان دومین اکثریت جمعیتی هستند.

مکتب بریلوی یکی از مکاتب میانه‌رو اهل سنت است که بیشترین پیرو را در میان اهل تسنن به خود اختصاص داده و بیشترین نفوذ را در کشورهای غیراسلامی دارد؛ فرهنگ لغت «آکسفورد» در چاپ سال 2001 میلادی خود، گزارش داده بود که 200 میلیون پیرو در این مکتب وجود دارد.

در میان علمای برجسته عصر حاضر مکتب بریلوی در شبه‌قاره نیز می‌توان به «دکتر محمد طاهر القادری» اشاره کرد که جزء کم‌نظیرترین علمای این مکتب در دفاع از اهل بیت پیامبرگرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلم) محسوب می‌شود. این عالم برجسته بریلوی بیش از 200 اثر در موضوعات فقه، تفسیر، حدیث، اقتصاد اسلامی و اهل بیت (علیهم‌السلام) منتشر کرده است.

طاهر القادری که صاحب موسسه علمی -مذهبی «منهاج القرآن» است در آثار خود در حوزه ائمه اطهار (علیهم‌السلام)، به تبیین شخصیت، مسیر، اهداف و مصائب اهل بیت (علیهم‌السلام)، تأثیر این بزرگواران بر اتحاد جهان اسلام و هدایت جامعه، حقانیت اهل بیت (علیهم‌السلام) و پاسخ به شبهات و اتهامات به اهل بیت (علیهم‌السلام) پرداخته است.

وی حتی در خصوص منجی عالم بشریت و قائم آل محمد حضرت مهدی (عجه‌الله تعالی فرجه الشریف) نیز آثاری را به نشر رسانده است.

دلدادگی القادری به ائمه اطهار (علیهم‌السلام) به حدی است که برخی تعابیر عجیب و نکته‌های ظریف از وی به جا مانده است؛ به عنوان نمونه می‌توان به واکنش وی به اظهارات رئیس جامعه بنوریه مبنی بر عدم‌ولادت امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) در کعبه اشاره کرد که گفته بود، اسناد معتبر شیعه و سنی همه ولادت حضرت علی (علیه‌السلام) در خانه خدا را اثبات می‌کنند و دلیل آن را پس از سال‌ها مطالعه و تحقیق در مبانی اسلام و همچنین ازدواج حضرت امیر (علیه‌السلام) با دختر پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله) نیز گفته بود که «این خواسته خداوند متعال بوده که عروس از خانه رسول اکرم(ص) و داماد نیز از خانه خدا باشد» و یا ایشان تأویل سوره قدر را شب عاشورای امام حسین علیه السلام می‌داند که برتر از هزار ماه خلافت بنی امیه است.

حادثه کربلا و امام حسین (علیه‌السلام) نیز تا جایی در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی رئیس موسسه منهاج القرآن تأثیر گذاشته است که وی شعار «مقصد مدینه، منهاج کربلا» را سرلوحه فعالیت‌های خود و موسسه‌اش قرار داده است.همچنین می توان به ارادت ایشان به حضرت امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد که بارها خود از آن سخن گفته است.

القادری حتی تبعیت از امام حسین (علیه‌السلام) و درس گرفتن از کربلا را تنها راه رهایی بشر از دردها و رنج‌های موجود در جهان می‌داند. برهمین اساس، موسسه منهاج القرآن که در بیش از 60 کشور جهان شعبه دارد و نقش مهمی در احیای محبت اهل بیت (علیهم‌السلام) در میان اهل سنت و شناساندن این بزرگواران به دنیا دارد، مراسم ایام سوگواری اباعبدالله (علیه‌السلام) در محرم را همانند عید میلادالنبی و برنامه با شکوه اعتکاف دهه پایانی ماه مبارک رمضان در کشورهای مختلف برگزار می‌کند و در همه برنامه های یاد شده اشاعه محبت و افکار اهل بیت به ویژه حضرت اباعبدالله از بخش های ثابت است.

همچنین روضه ها و گریه های ایشان در ذکر مصائب اهل بیت در میان مسلمانان و شیعیان شبه قاره مشهور است. از دیگر فعالیت های برجسته ایشان مبارزه فکری با افراط گرایی و تروریسم و نمایاندن چهره اسلام واقعی به جوانان غرب و حضور در مجامع جهانی برای تبیین دیدگاه اسلام درباره همزیستی مسالمت آمیز و رعایت حقوق زنان و اقلیت هاست.

قادری و موسسه‌اش بیش از ده‌ها میلیون پیرو و طرفدار در کشورهای مختلف از جمله شبه‌قاره دارد تا جایی که در برخی از برنامه‌های وی بیش از دو میلیون نفر شرکت کننده حضور دارد و بیش از 100 میلیون نفر نیز برنامه وی را از تلویزیون اختصاصی منهاج تماشا می‌کنند.

از جمله آثار ایشان درباره اهل بیت علیهم السلام می توان به این موارد اشاره کرد: السیف الجلی علی منکر ولایت علی، ذبح عظیم از اسماعیل تا حسین، امام منتظر، شهادت امام حسین؛ فلسفه و تعلیمات، غایه الاجابه فی مناقب القرابه، حب علی، فاطمه دختر پیامبر، الدرالبیضا فی فضائل فاطمه الزهرا، شرح حدیث ثقلین، شرح حدیث مدینه العلم، ایمان ابوطالب، کنزالمطالب فی مناقب علی بن ابی‌طالب، مشروعیت ایصال ثواب، فضیلت صلوات بر محمد و آل محمد.

مراسم محرم هر ساله در شعبات مختلف موسسه منهاج القرآن برگزار می‌شود که در زیر تصاویری از این مراسم‌ها را مشاهده می‌کنید: