استقرار ارتش ترکیه در شمال موصل؛ آنکارا چه خوابی برای عراق دیده؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، یکی از واقعیت‌های تاریخی خاورمیانه این است که‌ ارتش ترکیه هرگاه محدوده سرزمینی را تصرف و یا در قالب کمک‌رسانی به آن منطقه وارد شده به‌آسانی آن‌جا را ترک نکرده است. این امر در خصوص شمال عراق بسیار به واقعیت نزدیک‌تر است و در چندین مرحله شاهد مداخله نیروهای نظامی ترک در این منطقه بوده‌ا‌یم. در شرایط کنونی، دولت ترکیه خواب زنده‌کردن قدرت عثمانى را با بهره گیری از مکانیزم‌ها و شیوه‌هاى نوین امروزى می‌بیند. استقرار ارتش ترک در شمال شهر موصل (پایگاه نظامی بعشیقه) با رضایت نسبی حزب دموکرات کردستان عراق (PDK) و درخواست اثیل نجیفی استاندار سابق استان نینوا را می‌توان یکی از اقدامات جدید ترک‌ها برای تحقق آرزوی دیرینه خود یعنی کنترل بر استان موصل دانست.

ورود این نیروها به محدوده سرزمینی کشور عراق در شرایطی است که حکومت مرکزی بغداد، این اقدام ترکیه را نقض قواعد بین‌المللی و تجاوز به حاکمیت ملی عراق می‌داند. یکی از جوانب پیچیده این مسئله سکوت کشورهای غربی از جمله آمریکا در قبال لشکرکشی ارتش ترک است. مسئله این است اگر جنگنده روس به‌مدت چند ثانیه وارد حریم هوایی ترکیه شد؛ آنکارا چگونه این حق را داشت از حریم حاکمیت ملی خود دفاع کند و کشورهای غربی این امر را حق مسلم ترکیه معرفی می‌کردند، اما اکنون چه رویداد خاصی اتفاق افتاده است که حدود 120 تا 200 سرباز ترک بدون اجازه حکومت مرکزی عراق وارد محدوده سرزمینی این کشور می‌شوند، ولی هیچ کشور غربی این اقدام را تجاوز به حاکمیت ملی عراق نمی‌داند و از دفاع بغداد در برابر تجاوز سرزمینی ترکیه دفاع نمی‌کند.

علاوه بر سکوت کشورهای غربی و نهادهای بین‌المللی آن‌چه اکنون در آینده سیاسی کشور عراق می‌تواند دارای اهمیت خاص باشد، سوء‌نیت دولت‌مردان ترکیه برای حضور فعال در نواحی سنی‌نشین عراق طی چند سال آینده است. بدون شک حضور ارتش ترکیه در استان نینوا و دیگر پایگاه‌های نظامی این کشور در مناطق کردنشین عراق به هر بهانه‌ای در آینده نه‌چندان دور زمینه‌ساز ایجاد بحران هم برای کردها و هم برای حکومت مرکزی خواهد شد. تاریخ معاصر عراق این واقعیت را نشان می‌دهد که ترک‌ها خواهان کنترل بر مناطق نفت‌خیز عراق از جمله کرکوک و موصل هستند.

در سال 2009 احمد داوود اغلو وزیر خارجه وقت ترکیه در دیدار از شهر موصل به‌صراحت بیان کرد که روزی پدران (اجداد) ما با اسب وارد این منطقه شدند؛ روزی فرا خواهد رسید ما همانند اجداد خود، ولی با تجهیزات مدرن به این منطقه باز خواهیم گشت. این سخنان نشان از طمع ترکیه به این بخش از سرزمین عراق می‌باشد. اکنون هم شرایطی فراهم شده که طی آن ارتش ترکیه بدون هیچ محدودیتی در استان نینوا مستقر شده است.

در ارتباط با خطرات ناشی از حضور ارتش ترکیه در شمال عراق نسبت به کردها کافی است آنان نگاهی به وقایع چند دهه اخیر داشته باشند. در فاصله سال‌هاى 1994 تا 1996 که کردها درگیر جنگ داخلی بودند، با درخواست حزب دموکرات کردستان عراق ارتش ترکیه برای کمک به نیروهای بارزانی وارد خاک عراق شدند، اما بعد از پایان جنگ داخلی تاکنون پایگاه‌های نظامی ترکیه هنوز در اقلیم کردستان پا‌برجا هستند و مقامات ترکیه با وجود درخواست‌های مکرر حکومت اقلیم کردستان، حاضر به خروج از مرزهای این اقلیم نیستند.‌ همچنین در سال‌های بعد از 2003 ارتش ترکیه به‌بهانه مقابله با نیروهای حزب کارگران کردستان (PKK) در تمام نقاط مشترک مرزى عراق و ترکیه مردم بى‌گناه را به خاک و خون کشیده‌اند و روستاهاى زیادى توسط جنگنده‌هاى ترکیه نابود شده است.

اکنون باید از مقامات اقلیم کردستان پرسید: با ظهور داعش در عراق و سوریه ارتش ترکیه حاضر نشد حمایت خود را از آرامش و صلح در کردستان عراق اعلام کند؛ حال چگونه است که نیروهاى خود را به خاک عراق آورده و ادعاى کمک به کردها و آموزش نظامى آنان را مطرح مى‌کند؟ واقعیت آن است که حضور نظامی ترکیه در عراق می‌تواند‌ تهدیدی جدی برای دخالت‌های آتی آنکارا در مسائل داخلی اقلیم کردستان و تهدید منافع کردها در آینده خاورمیانه باشد. همچنین می‌تواند به تهدیدی جدی برای حفظ یک‌پارچگی عراق تبدیل شود؛ زیرا ترک‌ها خواهان ایجاد ایالتی سنی در استان‌های نینوا، دیاله و صلاح‌الدین هستند که در آن بیشترین اعمال نفوذ را داشته باشند.

مقامات عراقی به‌خوبی از سوء‌نیت‌های دولت‌مردان ترک اطلاع دارند. در همین راستا حیدر العبادى نخست وزیر عراق در 7 دسامبر2015 (١٦ آذر 1394) ضرب الاجل 48ساعتى را براى خروج نیروهاى ترکیه تعیین کرده است. همچنین در دیدار خود با وزیر امور خارجه آلمان در بغداد، از تجاوز ترکیه به خاک عراق به‌شدت انتقاد کرد و خواستار خروج فورى این نیروها شد. در حال حاضر هم میانجی‌گری سازمان ملل متحد برای حل مناقشه میان عراق و ترکیه مطرح شده است که در اساس می‌تواند موضوعی فاقد اعتبار و مشروعیت اخلاقی باشد، زیرا نشان می‌دهد که سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی ابزاری برای اعمال نظرات و اراده قدت‌های بزرگ غربی به‌ویژه آمریکا هستند.

منبع: الوقت

انتهای پیام/*