اعتبارات قطره‌چکانی سدهای بروجرد؛ ۱۰۰ روستای تشنه
احداث ۳ سد مخزنی شهید بروجردی، گلرود و آبسرده در شهرستان بروجرد هم‌چنان در انتظار تأمین اعتبار بلاتکلیف مانده‌اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بروجرد، پروژه‌های سدسازی در راستای جمع‌آوری آب‌های روان و با تکیه و مبنا قرار دادن مطالعات و برنامه‌ریزی‌های کارشناسانه می‌تواند از جمله اقدامات کارساز ذخیره منابع آبی و استفاده از آن در مصارف مختلف در راستای مدیریت منابع آبی باشد.
شهرستان بروجرد دومین شهر پرجمعیت استان لرستان است که در شمال دشتی حاصلخیز به نام سیلاخور قرار گرفته و سراب‌های دائمی متعددی از دامنه کوه‌های آن جاری است که میزان بارش سالیانه در این شهرستان را به حدود 500 میلی‌متر رسانده است.
وجود سرچشمه‌های خروشان نظیر رودخانه گلرود می‌تواند به عنوان موقعیتی ممتاز آب شرب و مصارف کشاورزی و صنعتی این شهرستان را تأمین کرده که سدسازی بر روی شاخه‌های این رودخانه‌ها یکی از دستاوردهای مدیریت آب به منظور کنترل منابع آبی در بروجرد محسوب شود.
خارج شدن احداث سد گلرود از دستور کار وزارت نیرو
به رغم ظرفیت‌های فراوان سدسازی در این شهرستان تاکنون تنها کار مطالعاتی سه سد شهید بروجردی، آبسرده و گلرود به اتمام رسیده و دو سد شهید بروجردی و آبسرده در مرحله اجرا قرار گرفته‌اند و سد بتنی قوسی گلرود که قرار بود بر روی شاخه‌ای از رودخانه‌ای با این نام احداث شود به دلایلی از جمله احداث هم‌زمان دو سد در منطقه و وجود معارضات هم‌چنان بلاتکلیف مانده است.
ریزش‌های جوی اخیر در استان لرستان که نوید سالهای پربارش آینده را می‌دهد در نبود پوشش‌های گیاهی و مدیریت صحیح نعمت را به نقمت تبدیل کرده و وقوع سیلاب‌های سهمگین با میلیاردها ریال خسارت به تأسیسات و زیرساخت‌های این استان محروم را به دنبال داشته است.
این در حالی است که با قدری اعمال مدیریت صحیح و کارآمد می‌توان از وقوع چنین حوادثی و اتلاف سرمایه بزرگی همچون آب با سدسازی پیشگیری کرده و زمینه استفاده بهینه از این نعمت الهی را با ذخیره‌سازی مطلوب آن به وجود آورد.
کم‌آبی یا بی‌آبی حدود 100 روستا در بروجرد
غلامحسین بنادری مدیر امور آب بروجرد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در این رابطه، اظهار داشت: با توجه به کم‌آبی یا بی‌آبی حدود 100 روستای شهرستان بروجرد، احداث سه سد آبسرده، شهید محمد بروجردی و گلرود سال‌ها پیش در دستور کار دولت قرار گرفت.
وی با بیان اینکه رفع بحران آب در این روستاها مستلزم احداث سدهای یاد شده است، عنوان کرد: کار مطالعاتی سد گلرود با هدف تولید برق، آبرسانی به صدها هکتار زمین کشاورزی، جلوگیری از هدر رفتن آب و رفع مشکل کم‌آبی به اتمام رسید اما به دلایلی از دستور کار وزارت نیرو خارج شده است.
مدیر امور آب بروجرد افزود: سد شهید محمد بروجردی با کاربری صنعت و تأمین بخشی از آب شرب شهرستان بروجرد با اتمام کار مطالعات آن هم‌اینک در فاز اجرایی قرار گرفته است.
سد شهید بروجردی و تأمین آب موردنیاز صنعت و کشاورزی
وی یکی از اهداف سد شهید بروجردی را تأمین بخشی از آب مورد نیاز صنعت شهرستان بروجرد دانست و افزود: این سد خاکی با هسته رسی با توان ذخیره‌سازی حدود 16 میلیون مترمکعب یکی از سدهای کوچک ولی مفید در شهرستان بروجرد است که می‌تواند بخشی از آب شرب و صنعت این شهرستان را تأمین کند.
بنادری تأمین آب شرب شهری را از دیگر اهداف احداث این سد برشمرد و گفت: این سد می‌تواند علاوه بر منابعی همچون آب‌های زیرزمینی، سد گلرود و آبسرده بخشی از آب شرب شهری را در مواقع اضطراری و پدافند غیرعامل تأمین کند و با آبرسانی به 40 روستای شمال بروجرد مشکل کمبود آب آن‌ها را نیز برطرف کند.
سد شهید بروجردی با پیشرفت 8 درصدی
وی با بیان اینکه سد شهید بروجردی در اراضی قلعه حاتم در مسیر ده ترکان قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: عملیات اجرایی این سد دو سال پیش یعنی از سال 92 آغاز شده و تاکنون تنها حدود هشت درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
مدیر امور آب بروجرد از تخصیص 100 درصدی اعتباری معادل 600 میلیون تومان به این سد خبر داد و افزود: امسال نیز از محل اعتبارات ملی 300 میلیون تومان به منظور ادامه روند احداث این سد تخصیص داده‌شده که تاکنون این مبلغ اخذ نشده و پیگیری‌ها به منظور جذب اعتبارات بیشتر ادامه دارد.
اعتبارات قطره‌چکانی و طولانی شدن روند احداث
وی با اشاره به اینکه ادامه روند احداث این سد منوط به اخذ اعتبارات بیشتر است، تصریح کرد: مقرر شده بود این سد ظرف مدت سه سال به بهره‌برداری برسد که به دلیل اعتبارات قطره‌چکانی آن این مهم تاکنون محقق نشده و عملیات احداث آن به درازا کشیده شد و در صورت تخصیص اعتبارات کافی برای آن روند اجرایی احداث این سد سیر صعودی می‌یابد.
بنادری با بیان اینکه نمی‌توان از محل اعتبارات ماده 180 اعتباری برای این منظور در نظر گرفت، افزود: اعتبارات ویژه سدسازی به صورت جداگانه تخصیص می‌یابد بنابر این باید از دیگر محل‌ها به فکر تأمین اعتبارات مورد نیاز آن بود.
متوقف شدن سد آبسرده با پیشرفت 28 درصدی
وی با اشاره به اجرای عملیات دومین سد مخزنی این شهرستان، افزود: سد مخزنی آبسرده با گنجایش 65 میلیون مترمکعب حجم ذخیره‌سازی قابلیت ذخیره تا 72 میلیون مترمکعب آب را دارد که هم‌اینک با پیشرفت فیزیکی حدود 28 درصد یکی از سدهای خوب استان لرستان و شهرستان بروجرد محسوب می‌شود که عملیات اجرایی این سد حدود چهار سال پیش آغازشده ولی به دلیل اعتبارات محدود تخصیص‌یافته دو سال است که سیستم اجرایی آن به تعطیلی کشیده شده است.
مدیر امور آب بروجرد با اشاره به اینکه فعالیت اجرایی این سد امسال از سر گرفته شده است، گفت: با بهسازی جاده دسترسی این سد مطالعات بر روی آب مازاد تجمیع شده در پشت این سد ادامه یافته و کارگاه احداث آن در منطقه فعالیت خود را از سر گرفته است.
عدم جذب اعتبار 8 میلیاردی احداث سد در بروجرد
وی با تصریح بر اینکه سد آبسرده نیز همچون دیگر سدهای در دست احداث در انتظار تأمین اعتبار به سر می‌برد، عنوان کرد: قرار بود که امسال هشت میلیارد تومان به این سد اختصاص یابد که این اعتبار تاکنون دریافت نشده است.
بنادری با بیان اینکه تاکنون حدود اعتباری معادل 21 میلیارد تومان برای احداث سد آبسرده تخصیص داده شده است، بیان کرد: بر اساس پیش‌بینی این پروژه برای تکمیل به اعتباری معادل 160 میلیارد تومان نیاز دارد که این میزان از اعتبار بر اساس صورت وضعیت‌ها و فهرست‌بها در سال 94 در نظر گرفته شده که در صورت طولانی‌تر شدن مدت زمان اجرا آن اعتبار مورد نیاز بر اساس تورم موجود افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به کاربری این سد، خاطرنشان کرد: این سد در بخش کشاورزی می‌تواند تأمین‌کننده نیاز کشاورزان منطقه باشد و قابلیت آبیاری حدود هشت هزار و 100 هکتار از اراضی زیردست خود را دارد.
مدیر امور آب بروجرد اظهار داشت: این سد قابلیت آبرسانی به روستاها را نیز دارد و علاوه بر آن 20 میلیون مترمکعب از آن به منظور تأمین آب شرب شهری به عنوان یک منبع آب پایدار در نظر گرفته‌شده است.
برآورد مدت زمان احداث سد آبسرده در 4 سال
وی با بیان اینکه عمر متوسط سدسازی در کشور حدود شش تا هفت سال است، خاطرنشان کرد: مدت زمان احداث سد آبسرده چهار سال برآورد شده بود که با دو سال توقف و دو سال انجام عملیاتی نظیر جاده‌سازی، حفاری و احداث تونل هم‌اینک روند اجرایی مطلوبی داشته که به رغم کمبود اعتبارات کارگاه احداث آن هم‌اینک فعال است.
بنادری با اشاره به اینکه پیگیری‌ها به منظور جذب اعتبارات بیشتر در دستور کار قرار دارد، افزود: پیش‌بینی می‌شود در صورت جذب اعتبارات مورد نیاز عملیات اجرایی سد آبسرده ظرف مدت دو سال به اتمام رسیده و آماده آبگیری باشد.
وی تصریح کرد: سد آبسرده به واسطه موقعیت جانمایی آن از بهترین سدهای ایران محسوب می‌شود که می‌تواند کمترین خسارت را به اراضی کشاورزی وارد کند به این معنی که هنگامی‌که آب پشت سد جمع می‌شود اراضی کشاورزی را غرق آب نمی‌کند.
نیاز منطقه اشترینان به احداث سد و ذخیره‌سازی آب
محسن یعقوبی‌فر بخشدار اشترینان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به لزوم سدسازی در منطقه، گفت: تأمین آب شرب روستایی و شهری و آب موردنیاز صنایع و بخش کشاورزی از ضرورت‌های مهم پیش رو است.
وی برداشت‌های بی‌رویه و سیاست‌های غلط استفاده از منابع آبی را علت عمده کم‌آبی‌های اخیر دانست و افزود: وقوع خشک‌سالی 17 سالهای که در ایران وجود دارد و عدم بارش و پراکنش ریزش‌های جوی در طول سال سبب شده که سفره‌های زیرزمینی تقویت نشده و میزان برداشت با میزان بارش هم‌خوانی نداشته باشد و بنابر این روزبه‌روز با کاهش آب‌های زیرزمینی مواجه شویم.
خشک شدن 1500 حلقه قنات در بروجرد
بخشدار اشترینان با اشاره به خشک شدن 70 درصد و به عبارتی هزار و 500 حلقه قنات موجود در منطقه، عنوان کرد: با کاهش آب چاه‌های زیرزمینی به منظور تأمین آب شرب منطقه تنها راه پیش روی شرکت آب و فاضلاب روستایی کف شکنی از چاه‌های موجود است.
وی با اشاره به لزوم سدسازی در منطقه بیان کرد: بزرگترین سدی که در حوزه استحفاظی شهر بروجرد باید احداث می‌شد، سد گلرود است که متأسفانه بنا به دلایلی احداث این سد متوقف شد و از دستور کار وزارت نیرو خارج شد.
یعقوبی‌فر خاطرنشان کرد: سد شهید بروجردی باقابلیت ذخیره آب‌های حاصل از بارندگی‌های حوزه آبخیزداری ارتفاعات شمال بروجرد، هم‌اینک پیشرفت فیزیکی کمی داشته است.
وی با اشاره به لزوم احداث سد به منظور تأمین نیاز آب کشاورزان منطقه، تصریح کرد: سد شهید بروجردی علاوه بر مصارف کشاورزی کاربری صنعت و تأمین بخشی از آب شرب بروجرد را نیز دارد بنابراین نمی‌تواند پاسخگوی نیاز کشاورزان منطقه باشد.
احداث بندهای خاکی در کنار سدسازی
بخشدار اشترینان احداث بندهای خاکی برای روستاهای این منطقه را تأمین کنند نیاز آب منطقه دانشت و گفت: ضرورت دارد حداقل برای هر روستایی بین سه تا چهاربند در کوتاه مدت و تا 10 بند خاکی در درازمدت تعریف شود.
وی با اشاره به فراوانی میزان بارندگی‌ها در حوزه آبریز شهرستان بروجرد گفت: بارش 450 میلی‌متری نزولات جوی در سال برای هر روستا ظرفیت‌های فراوان ذخیره‌سازی آب، احداث سد و بندهای خاکی را امکان‌پذیر کرده است.
بهرام بیرانوند نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس شورای اسلامی در این رابطه به خبرنگار تسنیم گفت: با توجه به خشک‌سالی‌های اخیر و کمبود بارش‌های جوی مشکلات جدی در تأمین آب منطقه به وجود آمده است.
وی با بیان اینکه استفاده از چاه مخرب بوده و سبب جابه‌جایی سطح ایستایی آب می‌شود، عنوان کرد: استفاده‌های نامعقول از منابع آبی سطوح آب را به شدت پایین برده است به گونه‌ای که علاوه بر کمبود آب کشاورزی روستائیان شمال بروجرد با کمبود آب شرب نیز مواجه شده‌اند.
سودجویی بی‌رویه از منابع آبی بروجرد
نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس سودجویی بی‌رویه از منابع آبی را عاملی مهم در کاهش آن‌ها دانست و گفت: به نظر می‌رسد تنها راه حفاظت و حراست از منابع آبی در شرایط کنونی احداث سد و ذخیره‌سازی آب برای مصارف مختلف است.
وی با اشاره به لزوم تسریع در روند پیگیری احداث سدهای منطقه تصریح کرد: تلاش می‌شود با تأمین اعتبارات موردنیاز به منظور احداث سدهای در دست‌ساخت مشکلات آن‌ها برطرف شده و آماده بهره‌برداری شود.
گزارش از الهام شاهدپور
انتهای پیام/
