شورای امنیت سازمان ملل در سالهای گذشته به بهانه مخالفت با برنامه صلح آمیز هسته ای ایران به تصویب تحریم های یک جانبه، غیر انسانی و ظالمانه علیه ملت ایران پرداخت و همین امر بهانه ای شد تا رهبر انقلاب اسلامی در شهریور 1389 و در جمع تعدادی از کارآفرینان برای نخستین بار و با هدف ترغیب ملت و مسئولان به تقویت توان داخلی و اتکا به داشته های بومی، از واژه «اقتصاد مقاومتی» استفاده کنند.
ایشان در آن دیدار اقتصاد مقاومتی را مفهومی از کارآفرینی معرفی کردند که نیاز به آن در شرایط «فشار اقتصادی دشمنان» و «آمادگی کشور برای جهش» احساس می شود.
اما پس از آن و به فراخور شرایط اقتصادی کشور در دوران تحریم، تعاریف و تعابیر متعددی از سوی کارشناسان اقتصادی و سیاسی درباره مفهوم اقتصاد مقاومتی مطرح شد و در نهایت پس از چند ماه رهبر انقلاب در دیدار دانشجویان، خود به تشریح اقتصاد مقاومتی و ارکان گوناگون آن پرداختند.
حضرت آیت الله خامنه ای در مرداد سال 1391 در جمع دانشجویان مقاوم بودن اقتصاد، استفاده از همه‌‌ى ظرفیتهاى دولتى و مردمى، حمایت از تولید ملى، مدیریت منابع ارزى و مدیریت مصرف را ارکان اقتصاد مقاومتی برشمرده و فرمودند اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.
رهبر انقلاب اما پس از طرح این نوع از اقتصاد درون زا، در تمامی سخنرانی های خود تاکید بر ضرورت توجه جدی و همه جانبه به آن را شاه بیت فرمایشات خود قرار دادند تا از این طریق ملت و مسئولان را به سمت تجهیز همه جانبه اقتصادی در برابر دشمن سوق دهند.
در این سالها اما آنچه بیش از همه در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی رقم خورد شاید سخنرانی، جلسه و نشست بود و گام های عملی در مسیر تحقق آن کوتاه و محدود به چشم خورد.
وکلای ملت همواره سخن از تصویب قوانین در حوزه اقتصاد مقاومتی به میان آورده و دولت نیز بر برنامه ها خود برای محقق شدن آن خبر داد اما هیچ گاه حرکتی اساسی و درخور توجه در این باره صورت نگرفت.
دستگاه قضا هم اگرچه همت گماشت تا برخورد با مفاسد اقتصادی را دست مایه عملی کردن اقتصاد مقاومتی قرار دهد و در این راستا قدم هایی را برداشت اما اقدامات این قوه نیز توانست آنچنان که مورد انتظار رهبری بود قابل تامل باشد.
این روند اما در نهایت منجربه آن شد که حضرت آیت الله خامنه ای تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را بستر مناسب برای تحقق اقتصاد مقاومتی عنوان کنند.
ایشان در دیدار اعضای دولت که به مناسبت هفته دولت و بزرگداشت شهیدان رجایی و باهنر برگزار شد فرمودند: اقتصاد مقاومتی، بسته‌ای «کامل و منسجم» و محصول عقل جمعی است و برای تحقق نیز به برنامه‌ی اجرایی و عملیاتی منسجم نیاز دارد.
رهبر انقلاب تاکید کردند: در این برنامه باید سهم اجرایی هر دستگاه مشخص و زمان‌بندی شود و به موازات رفع مشکلات و موانع، فعالیت‌های دستگاه‌ها رصد و پیگیری شود.
حضرت آیت الله خامنه ای در این دیدار تشکیل ستاد فرماندهی قوی پس از طراحی این برنامه را گام بعدی تحقق اقتصاد مقاومتی دانستند که می تواند هوشمند و نافذالکلمه با پایش فعالیت‌ها، اقدامات ضربتی برای حل مشکلات و اتخاذ تصمیمات صحیح و به‌موقع، زمینه‌ی اجرایی شدن برنامه را فراهم کرده و به مردم گزارش دهد.
البته رهبر انقلاب در جمع دولتیان این را هم فرمودند که اگر اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیازمند الزامات حقوقی و قانونی و قضایی باشد، مجلس و قوه قضائیه آمادگی همکاری را دارند.
توافق هسته ای نباید مانع شکل گیری اقتصاد مقاومتی باشد
محمدصالح جوکار عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این باره به مهر گفت: مقام معظم رهبری به تبیین مسئله استحکام ساخت قدرت درونی پرداختند که یکی از مولفه های آن اقتصاد است.
وی افزود: توجه به توانمند ها و ظرفیت های درونی در زمینه اقتصادی یکی از راهکارهای تحقق این استحکام است.
نماینده مردم یزد با اشاره به ضرورت نهادینه شدن اقتصاد مقاومتی در کشور ادامه داد: به کارگیری توانمندی مادی و منابع انسانی اقتصاد مقاومتی را برای ما به ثمر خواهد رساند.
جوکار با اشاره به اینکه رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با اعضای هیئت دولت بر تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اشاره کردند گفت: تجربه سالهای تحریم به ما نشان داده که این اقدام یک سویه غرب توانسته بر بخش هایی از اقتصاد کشورمان تاثیر بگذارد زیرا در این بخش ها ما دارای وابستگی به غرب هستیم.
این نماینده مجلس گفت: اینکه در شرایط فعلی که عده ای معتقدند توافق صورت گرفته تحریم ها برداشته خواهد شد اما رهبری سخن از تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به میان می آورند نشان می دهد که اقتصاد مقاومتی حتی در دوران بعد از تحریم هم باید عملی شود تا ما را از وابستگی به خارج رها کند.
جوکار گفت: اگر بخش معادن در کشور را با استفاده از نیروی انسانی موجود در کشور فرآوری کنیم می توانیم چرخش جدی از وابستگی به نفت را به سمت معادن داشته باشیم. یا با حمایت از تولید داخلی و هدایت پولهای آزاد شده به سمت تولید ضمن تامین سرمایه در گردش تولیدکنندگان زمینه قطع وابستگی به خارج را فراهم کنیم.
این نماینده اصولگرای مجلس با بیان اینکه دولت بدون وقفه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تشکیل دهد یادآور شد: نباید تصور شود که با توافق نیازی به اقتصاد مقاومتی نیست؛ کشور در جنگ اقتصادی با دنیاست پس باید اتاق فکری تشکیل شود تا در این جنگ نیرو و پتانسیل اقتصادی و انسانی موجود را برای بیشترین بهره برداری هدایت کند.
اما از آنجا که رهبر انقلاب اسلامی همواره در بزنگاه های تاریخی به نکات اصولی و سرنوشت ساز در انقلاب تاکید دارند، امروز نیز در شرایطی به تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اشاره کردند که برخی معتقد بودند با تصویب برجام و احتمال برداشته شدن تحریم ها دیگر نیازی به اقتصاد مقاومتی در کشور نداشته باشیم.
به اعتقاد برخی با برداشته شدن تحریم ها درهای اقتصاد جهان به روی ایران اسلامی گشوده خواهد شد اما درست در چنین زمانی حضرت آیت الله خامنه ای به تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اشاره می کنند تا نشان دهند که اقتصاد مقاومتی راهکاری برای تمام فصول است نه فقط روزگار تحریم.
اقتصاد مقاومتی بدون تشکیل ستاد فرماندهی عملی نمی شود
سید ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این باره گفت: تنها راه نجات کشور از وابستگی ها، تهدیدها و تحریم های ناجوانمردانه که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران علیه این ملت اعمال کردند محقق شدن اقتصاد مقاومتی است.
وی افزود: تاکیدات رهبر انقلاب درباره اقتصاد مقاومتی بیان گر این است که اگر نمی خواهیم آمریکا بگوید گزینه نظامی علیه ایران روی میز است باید دولت، مجلس و آحاد ملت دست در دست هم دهند تا سیاست های ابلاغی رهبری با محوریت اقتصاد مقاومتی عملی شود.
نماینده مردم فلاورجان ادامه با اشاره به توافق صورت گرفته با 1+5 خاطرنشان کرد: این توافق چه عملی شده و چه عملی نشود موظف هستیم اقتصاد مقاومتی را در کشور رقم بزنیم.
موسوی لارگانی گفت: تحقق اقتصاد مقاومتی بدون تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید رهبری است امکان پذیر نیست.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: دولت خود را موظف بداند که در همه زمینه ها از جمله سرمایه گذاری های داخلی، سلامت، آموزش، صادرات غیر نفتی و کاهش وابستگی بودجه کشور به نفت برنامه ریزی اش براساس سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی باشد.
وی یادآور شد: تشکیل این ستاد می تواند حتی در زمان پس از توافق و برطرف شدن تحریم ها کشور را به توانمندی های بومی متکی کند.
اما از آنجا که تحقق اقتصاد مقاومتی نیازمند همت همه جانبه مسئولان و آحاد ملت است می تواند با مطالبه به حق ملت و نخبگان ایران از رئیس جمهور بدون وقفه زمینه تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی را فراهم کند تا با مدیریت دولت و مشارکت قوه مقننه و قضاییه گلوگاه های اقتصاد درون زا در کشور تقویت شود.
ستاد اقتصاد مقاومتی برداشت مشترک از اقتصاد مقاومتی است
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت در مجلس هم دراین باره به مهر گفت: زمانی که از سوی رهبر انقلاب اسلامی مسئله اقتصاد مقاومتی مطرح شد تنها راه نجات کشور از تهدید و تحریم و حتی نجات ایران در دوران پسا تحریم و قبل از تحریم عملی شدن اقتصادی مقاومتی عنوان شد.
وی افزود: هر وقت که رهبر انقلاب مسئله تازه ای را برای هدایت و راهبری کشور مطرح می کنند، حوزه تفسیر گسترده ای در کشور شکل می گیرد و هر کس از منظر خود به تفسیر آن می پردازند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اینکه تفسیرهای گوناگون از کلام رهبری نقطه ضعفی در کشور به شمار می رود خاطرنشان کرد: گزارشات وزرای دولت در جلسات علنی مجلس درباره اقدامات انجام شده در حوزره اقتصاد مقاومتی تا کنون رضایت بخش نبوده است، در حقیقت کار باید گفت کار ویژه ای در این راستا از سوی دولتیان در وزارتخانه های مختلف صورت نگرفته است.
این نماینده مجلس گفت: وزرای دولت گزارشی از اقدامات خود که تا قبل از ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی هم آن را انجام می دادند به مجلس ارائه کردند در حالی که ابلاغ این سیاست ها به منزله برنامه ریزی جدی و عملیاتی برای محقق شدن آن بود.
جعفرزاده ایمن آبادی افزود: قرائت ها و برداشت های مختلف از فرامین رهبر انقلاب در مسئله اقتصاد مقاومتی در سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه موجبات آن را فراهم کرد که تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبری ضروری عنوان شود بنابراین تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی راهکار برداشت مشترک از اقتصاد مقاومتی است.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در شرایط حساس کنونی تشکیل ستادی که بتواند از موازی کاری جلوگیری کرده و مانع گم کردن راه درست در عملی شدن اقتصاد مقاومتی شود امری لازم و ضروری احساس می شود.
جعفرزاده ایمن آبادی گفت: دولت به سرعت نسبت به تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اقدام عملیاتی انجام دهد.
به رغم آنکه رئیس جمهور پس از سخنرانی رهبر انقلاب و تاکید بر تشکیل ستاد فرمانده اقتصاد مقاومتی، در جلسه هیئت وزیران از تمام تلاش خود و وزرای دولت برای تحقق اقتصاد مقاومتی و تک رقمی کردن تورم در کشور سخن گفت اما باید دید که ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را کی و چگونه تشکیل خواهد داد تا از تمام ظرفیت و توان ملت و دستگاه برای مقاومت اقتصادی در کشور استفاده کند.
