آیت الله طالقانی؛ مجاهدی آگاهی بخش و روشنگر

  به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،سیدمحمود طالقانی فرزند ابوالحسن علایی طالقانی، در پانزدهم اسفند 1289 خورشیدی در گلیرد طالقان دیده به جهان گشود. هفت ساله بود که پدرش به محله ی قنات آباد تهران مهاجرت کرد. وی پس از گذراندن درس های مقدماتی در مدرسه های رضویه و فیضیه قم تا درجه اجتهاد به تحصیل خود ادامه داد و با انتشار اعلامیه ای در اعتراض به سیاست های رضا پهلوی درباره کشف حجاب فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد، به همین دلیل برای نخستین بار بازداشت و به6 ماه حبس محکوم شد.
وی با تشکیل «کانون اسلام» به تفسیر قرآن برای همگان پرداخت تا جایی که گروه های مختلف دانشجویی هم در این جلسه ها شرکت می کردند.
آیت الله طالقانی پس از حادثه آذربایجان از طرف انجمن تبلیغات اسلامی، اتحادیه مسلمین و جامعه روحانیت آن زمان، برای بررسی این رویداد به آنجا رفت و 10 روز در زنجان و آذربایجان به تحقیق و تفحص درباره ی مساله ی دموکرات ها و حمله ارتش به آن منطقه ها پرداخت و گزارش کاملی را در این زمینه ارایه کرد.
پس از مدتی به صورت رسمی امامت جماعت مسجد هدایت را برعهده گرفت، با کودتای بیست و هشتم مرداد 1332خورشیدی به مبارزه های خود با حکومت پهلوی ادامه داد. در همین زمان ساواک وی را به جرم مخفی کردن سیدنواب صفوی بازداشت کرد و به زندان فرستاد.
او هنگامی که اززندان آزاد شد، در جریان نهضت ملی نفت نقش موثری را ایفا کرد. روحیه آزادمنشی وی را بر آن داشت که همواره در راه استقلال و آزادی ملت ایران در مخالفت با استبداد و دیکتاتوری تلاش کند.
این مجاهد راه حق با سخنرانی درباره «جهاد و شهادت» در انجمن اسلامی مهندسین، از ارتباط بهاییت و رژیم صهیونیستی پرده برداشت و پس از قیام پانزدهم خرداد 1342 خورشیدی با افشاگری و روشنگری هایی که می کرد، بازداشت و به 10 سال زندان محکوم شد. با انتشار خبر محکومیت آیت الله طالقانی، علما در اعلامیه هایی به انتقاد از حکومت پهلوی دوم پرداختند.
آیت الله طالقانی پس از چندبار محکومیت و گذراندن زندان در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در آبان 1357 خورشیدی از زندان آزاد شد و با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) او را به عضویت در شورای انقلاب درآورد. همچنین وی از طرف مردم تهران به عنوان نماینده به مجلس خبرگان قانون اساسی راه یافت.
یکی از یادگارهای وی مساله شورا ها بود و بار ها به دفاع از اصل شورا ها پرداخت و آن را راه حل بسیاری از اختلاف ها دانست که زمینه ی حکومت مردم بر مردم را فراهم می آورد.
این روحانی مبارز در پنجم مرداد 1358 خورشیدی با دستور مستقیم امام خمینی(ره)، نخستین نماز جمعه را در دانشگاه تهران اقامه کرد.
آیت الله طالقانی که از طرف امام(ره) و انقلابیون عنوان ابوذر انقلاب را یافته بود، پس از سال ها مبارزه، سرانجام در نوزدهم شهریور 1358خورشیدی دار فانی را وداع گفت و پیکر وی در بهشت زهرا در تهران به خاک سپرده شد.
این عالم مجاهد، آثار گرانبهایی را از خود به یادگار گذاشته است که از آن جمله می توان به پرتوی از قرآن، مقدمه و تعلیق بر کتاب تنبیه الامه و تنزیه المله، اسلام و مالکیت، به سوی خدا می رویم، پرتوی از نهج البلاغه، آینده بشریت از نظر مکتب ما، آزادی و استبداد، آیه حجاب، مرجعیت و فتوا، درسی از قرآن و درس وحدت اشاره کرد.
**پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز درگذشت آیت الله سیدمحمود طالقانی به گفتگو با «سیدمهدی طالقانی» فرزند وی پرداخته است.
سیدمهدی طالقانی درباره ارتباط آیت الله طالقانی با سید نواب صفوی گفت: این ارتباط به 1327 خورشیدی باز می گردد، هنگاهی که حکومت پهلوی اندیشه بازداشت شهید نواب صفوی را در سر می پروراند، آیت الله طالقانی، وی را به همراه همسرش و عبدالحسین واحدی در یکی از روستاهای طالقان اسکان داد. همچنین پس از مدتی بازهم نواب صفوی به همراه دیگر اعضای فداییان اسلام به مدت یک هفته در منزل آیت الله طالقانی پناه گرفتند و یک هفته بعد به اختیار خودشان آنجا را ترک کردند. در آن سال ها که هیچ کس دغدغه ی پناه دادن به فداییان اسلام را نداشت او آنها را پناه داد.
فرزند آیت الله طالقانی درباره عملکرد و دیدگاه پدرش در ارتباط با مساله فلسطین خاطر نشان کرد: آیت الله طالقانی از زمان استقرار رژیم صهیونیستی با آن مخالف بود و این مخالفت را در داخل کشور و در سفرهایی که به کشورهای اسلامی داشت، بیان کرد. وی در خطبه های عید فطر 1348 خورشیدی درباره مردم فلسطین سخنرانی کرد و در آن روز از مردم خواست که فطریه ی خود را برای کمک به فلسطین جمع آوری کنند و هرفردی هر مقداری که در توان داشت در این زمینه کمک کرد و از سفارت اردن برای فلسطینیان فرستاد.
وی ضمن اشاره به ارتباط آیت الله طالقانی با احزاب و گروه های مبارز پیش از انقلاب اسلامی بیان داشت: پدر با محمد مصدق و آیت الله کاشانی همکاری داشت و در 1340 خورشیدی به همراه بازرگان و دیگر همراهانش نهضت آزادی را بنیانگذاری کرد.
سیدمهدی طالقانی در ارتباط با اندیشه ی سیاسی پدرش یادآور شد: آیت الله طالقانی در مقدمه کتاب «تنبیه الامه» چاره تمام بدبختی ها را کندن ریشه ناپاک شاه پرستی دانست. نظر وی این بود که در جامعه باید شورایی عمل شود که این امر با پیروزی انقلاب اسلامی و مشورت امام خمینی(ره) عملی شد. او اعتقاد داشت که مردم باید در کارها مورد مشورت قرار گیرند. همچنین وی به تضارب آرا معتقد بود و این که اگر تضارب آرا وجود نداشته باشد فکر جدید به وجود نخواهد آمد، بنابراین باید از افکار و عقاید مختلف استفاده کرد.
وی ضمن اشاره به شکل گیری شورای شهر سنندج به عنوان نخستین شورا پس از پیروزی انقلاب اسلامی اظهار داشت: آیت الله طالقانی بر این باور بود که باید افراد با افکار مختلف در شوراها حضور داشته باشند و در جذب و اصلاح آنها باید کوشش کرد.
فرزند آیت الله طالقانی با اشاره به شرایط دانشگاه ها در سال های بعداز1320 خورشیدی درباره ارتباط پدرش با دانشجویان و قشر جوان گفت: در آن دوران او به دانش آموزان و دانشجویان توجه زیادی نشان می داد، به همین دلیل مجله «دانش آموز» و «دانشجو»را با همکاری عده ی دیگری از دوستانش منتشر و به دنبال آن انجمن اسلامی مهندسین را راه اندازی کرد و برای گفتگوهای علمی و اعتقادی با دانشجویان به دانشگاه می رفت. این امر چنان در دانشجویان اثر گذار بود که عده ای از آنها برای استفاده از سخنان او درباره تفسیر قرآن و موضوع های روز، به مسجد هدایت می آمدند.
سید مهدی طالقانی در پایان با اشاره به پیشینه مبارزاتی پدرش و نقش او در مبارزه با حکومت پهلوی گفت: در آن سال ها خانه ی آیت الله طالقانی به صورت پایگاهی برای نیروهای انقلابی تبدیل شده بود و از آن به عنوان بمب ساعتی انقلاب یاد شده است.
«مهدی چمران» رییس شورای شهر تهران و «موسی حقانی» رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران درباره ی شخصیت آیت الله طالقانی در سی و ششمین بزرگداشت وی بیان داشتند:
مهدی چمران با اشاره به این که آیت الله طالقانی استوانه محکمی برای انقلاب اسلامی بود، گفت: وی با شجاعت تمام و بیان قاطع و کوبنده سخنان خود را عنوان می کرد و در آن زمان فرد مشابه او یا نداشتیم یا بسیار کم داشتیم. او را می توان قوت قلب دیگر روحانیون دانست. تفسیرهای آیت الله طالقانی از قرآن، تفسیری واقعی بود. او باور داشت که مبارزه با ظلم اصل مهمی در قرآن است. همچنین پشتوانه ای قوی برای دانشجویان بود که این حمایت برای ورزشکارانی مانند غلامرضا تختی نیز دیده می شد.
موسی حقانی در رابطه با دیدگاه های آیت الله طالقانی خاطرنشان کرد: او معتقد بود یک جامعه و تمدن سه دوره دارد. دوره کودکی که در آن دوره تمدن اسلامی استقرار پیدا کرد. دوره رشد که همان دوره های شکوفایی تمدن اسلامی است و آخرین دوره، دوره های بلوغ تمدن اسلامی محسوب می شود. اگر آیت الله طالقانی زنده بود استکبار ستیز و دست از شعارهای خود برنمی داشت.

پینوشت:
- طالقانی، محمود. از آزادی تا شهادت، تهران، ابوذر.
- افراسیابی، بهرام. طالقانی و تاریخ، تهران، نیلوفر.

منبع:ایرنا

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.

بازگشت به صفحه رسانه ها