در مسأله «بحران زباله ها» بازهم ردّ پای جریان غربگرای «14 مارس» دیده می شود؛ جریانی که همواره از عوامل اصلی تشدید بحران های مختلف داخلی و خارجی لبنان بوده است؛ از بحران های داخلی با حمایت از تکفیریها گرفته تا بحران های خارجی با حمایت از رژیم صهیونیستی و رژیم آل سعود. این جریان همواره از حمایت های گسترده سعودیها برخوردار بوده است به طوریکه مقامات آل سعود آن را ابزار اجرای سیاست های خود در لبنان می دانند.
مسأله «بحران زباله ها» از آنجا آغاز شد که شرکت «سوکلین» وابسته به جریان «المستقبل» و مسئول جمع آوری زباله ها در لبنان به یک باره از ادامه فعالیت های خود در این زمینه دست کشید و شرکت دیگری را به عنوان جایگزین خود تعیین نکرد. علاوه بر این، به دنبال افزایش حجم زباله ها در بیروت و دیگر نقاط لبنان، این شرکت هیچ اقدامی در خصوص توسعه کارخانه های بازیافت زباله ها صورت نداد. از سوی دیگر، پس از پُر شدن محل های دفن زباله در بیروت که اصطلاحا «خاک چال» یا «گورستان زباله» خوانده می شوند، مسئولان دیگر شهرهای واقع در لبنان از دفن زباله های بیروت خودداری کردند؛ مسأله ای که روز به روز بر حجم زباله های انباشته شده در پایتخت کشور افزود.
پس از ناتوانی دولت در حل بحران ایجاد شده در طی ماه های گذشته که بسیاری از تحلیلگران این ناکامی را ناشی از اختلافات سیاسی ریشه ای در لبنان قلمداد می کنند، تظاهرات مردمی گسترده در اعتراض به این موضوع در نقاط مختلف شهر بیروت صورت گرفت. مردم در جریان این تظاهرات با سر دادن شعارهایی حل فوری بحران زباله ها را خواستار شدند. پس از اقدام مقامات دولتی در قطع شبکه های اینترنتی در شهر بیروت، معترضان بیش از پیش خشمگین شده و با سر دادن شعارهایی علیه دولت، خواستار کناره گیری آن از قدرت شدند.
اما آنچه که رنگ و بوی امنیتی به تظاهرات مردم بخشید، محل برگزاری این تظاهرات بود که در میدان معروف «ریاض الصلح» بیروت در نزدیکی مقرهای پارلمان و دولت انجام شد و نیروهای امنیتی هر لحظه انتظار حمله به آنها توسط مردم را می کشیدند. اعتراضات مردمی تا جایی گسترده شد که «تمام سلام» نخست وزیر لبنان در نهایت به ستوه آمده و در سخنانی به صورت تلویحی تهدید به استعفا از سِمَت خود کرد. وی در عین حال از سیاستمداران لبنانی خواست تا مسئولیت خود در قبال شهروندان لبنانی را بپذیرند و به وظایفشان عمل کنند. نخست وزیر لبنان در این زمینه تصریح کرد: «مسأله چیزی فراتر از بحران زباله ها بوده و مربوط به زباله های سیاسی است». وی ادامه داد: «مردم لبنان حق دارند با صدای بلند مسأله ای را که بدان اعتراض دارند، فریاد بزنند».
تهدید تمام سلام به استعفا واکنش سریع «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان را در پی داشت که گفت: «در شرایط کنونی هیچ جایگزینی برای دولت فعلی وجود ندارد». در همین راستا سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در واکنش به برخی اخبار مبنی بر احتمال استعفای دولت تصریح کرده بود: «با توجه به وجود خلأ ریاست جمهوری و قانون اساسی در کشور، استعفای نخست وزیر نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد، بلکه مسائل را بیش از پیش پیچیده خواهد کرد».
از سوی دیگر، «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان نیز ضمن حمایت از تظاهرات اعتراضی مردم به دنبال «بحران زباله ها» تأکید کرد: «مردم لبنان حق دارند دولت و پارلمان را مسئول به وجود آمدن وضع کنونی بدانند و بهبود اوضاع در این خصوص را خواستار شوند». وی همچنین در سخنانی کنایه آمیز تصریح کرد: «وقتی که درب پارلمان قفل می شود و برخی مانع از ایفای نقش پارلمان در قانون گذاری می شوند، بنابراین کاملا طبیعی است که مردم، خود وارد میدان شده و مسئولان بحران کنونی را بازخواست کنند».
در این میان، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که «سعد الحریری» نخست وزیر اسبق لبنان و رئیس کنونی جریان «المستقبل» تلاش می کند تا از وضعیت کنونی سوء استفاده کرده تا اوضاع امنیتی در بیروت را به سمت نا امنی سوق دهد. به اعتقاد تحلیلگران جریان المستقبل به دنبال آن است تا با ایجاد درگیری های سیاسی و تشدید اوضاع امنیتی در بیروت، فضای مناسب برای اجرای طرح های برخی کشورهای منطقه ای از جمله عربستان سعودی در لبنان را به وجود آورد.
مسأله آنجا آشکار می شود که این جریان به صراحت از برگزاری تظاهرات و وقوع اقدامات خشونت آمیز در آن حمایت کرده و می کند. این در حالی است که طرف مقابل یعنی حزب الله در حال حاضر تلاش می کند تا ضمن آرام سازی اوضاع، دولت را به سمت اندیشیدن راهکارهایی جهت حل بحران کنونی سوق دهد.
تشدید بحران زباله ها در لبنان در شرایطی است که این کشور هم اکنون با بحران های سیاسی و امنیتی مختلفی مواجه است. از جمله این بحران ها می توان به خلاء ریاست جمهوری در این کشور اشاره کرد.
کرسی ریاست جمهوری در لبنان با گذشت بیش از یک سال (450 روز) از پایان دوره «میشل سلیمان» رئیس جمهور اسبق، همچنان خالی مانده چرا که پارلمان به دلیل اختلافات سیاسی و فرقه ای قادر به اتفاق نظر بر سر جانشین وی نیست. جلسات متعدد پارلمان نیز برای انتخاب جایگزین «میشل سلیمان» یکی پس از دیگری به دلیل عدم رسیدن به حد نصاب با شکست مواجه می شوند.
بحران امنیتی دیگری که لبنان با آن دست و پنجه نرم می کند، درگیری های مسلحانه در شهر صیدا و در اردوگاه عین الحلوه متعلق به پناهندگان فلسطینی است. گروه های تروریستی ـ تکفیری چندی پیش به فلسطینیان ساکن این اردوگاه یورش برده و اقدام به کشتار آنها کردند. هرچند که درگیریها میان نیروهای جنبش فتح فلسطین و افراد مسلح در این اردوگاه طی روزهای اخیر کاهش یافته است، اما نمی توان گفت که بحران این منطقه به طور کامل مرتفع شده است.
سؤالی که هم اکنون به اذهان متبادر می شود، این است که آیا «عروس خاورمیانه» می تواند از بحران های کنونی که یکی پس از دیگری در کشور ایجاد می شوند، به سلامت عبور کرده و امتحان خود را در این برهه حساس از زمان به خوبی پس دهد؟
کارشناسان معتقدند در شرایطی که دولت همچنان از اندیشیدن یک راهکار مناسب برای حل بحران های کنونی عاجز است و جریان المستقبل نیز با استفاده از تمامی ابزاری که در اختیار دارد در راستای دامن زدن به اعتراضات مردمی گام بر می دارد، انتظار می رود که اوضاع کنونی نه تنها بهبود نیابد، بلکه بیش از پیش پیچیده شود.
