جنگنده‌های زمینی چراغ خاموش در خیابان‌های تهران
خبرگزاری تسنیم: مثل تندر و باد می‌ماند موتوری که بر خلاف لقبش سبک بال می‌تازد. غرش رعد آسایش زمین و زمان را در هم می‌کشد و با آن جثه غول‌آسا بیش از وسیله‌ای برای تفریح و هیجان است.
به گزارش گروه سایر رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، یک رشته ورزشی پرطرفدار در دنیا است که مسابقات مخصوص خود را دارد. صدا و ظاهر «موتور سنگین» آنقدر جذاب است که دل هر بیننده‌ای را می‌رباید و به سوی خود جذب می‌کند.
موتورسیکلت همچون اتومبیل انواع مختلفی دارد که نوع مسابقه‌ای آن در کشور ما «موتور رِیس» یا «موتور سنگین» نامیده می‌شود. گرچه موتور سنگین نسبت به موتورهای معمولی وزن بیشتری دارد، ولی علت جِرم آن نیست که سنگین خطاب می‌شود، بلکه این نوع موتورسیکلت ویژگی‌هایی دارد که آن را از همتاهای خود متمایز می‌کند. در واقع این نوع موتورها در کلاس اسپورت طبقه‌بندی می‌شوند و امکانات و قابلیت‌هایشان بیشتر در پیست مسابقه خودنمایی می‌کند تا داخل خیابان. اگر شما هم با دیدن این موتورها در خیابان‌های شهر هیجان زده می‌شوید تا انتهای این گزارش همراه‌مان باشید که مقاله مفصلی را آماده کرده‌ایم.
«موتور سنگین» چیست؟
به طور کلی به موتور سیکلتی با جثه عظیم و حجم موتور بیش از 250 سی‌سی اصطلاحا سنگین گفته می‌شود. با این حال حجم موتور در این نوع موتورها متفاوت است و بر اساس شکل موتور، قدرت (اسب بخار)، قیمت و کاربرد طبقه‌بندی شده‌اند. موتورهای سنگین غالبا به 5 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند و هنوز استانداردی توسط نهاد یا یک سازمان بین‌المللی برای آن وضع نشده است، بنابراین ما هم به همین کلاس‌بندی غیررسمی که در بین موتورسوارها رایج است بسنده می‌کنیم و به ذکر چهار نوع رایج آن می‌پردازیم.
دسته اول «حجم پایین» نام دارد و به موتورهایی از 125 سی‌سی گرفته تا 400 سی‌سی اطلاق می‌شود. این نوع موتورها وزن کمتری دارند، فاصله بین دو محور جلو و عقب کم است که به کوچک شدن طول موتور انجامیده و قدرت کنترلی دارند که در نهایت به قدرت مانور کمتر و هندلینگ ضعیف‌تری منجر می‌شود. در این کلاس برای نمونه می‌توان به دو موتور Aprilia RS250 و Honda CBR125R اشاره کرد.
دسته دوم «میان وزن» نام دارد و در میان موتورسواران سوپراسپورت خطاب می‌شود که بهترین عملکردش را روی پیست به نمایش می‌گذارد. موتورهای این کلاس معمولا حجم موتوری از 600 سی‌سی به بالا تا 800 سی‌سی دارند و محدوده وزن‌شان بین 170 تا 204 کیلوگرم است که قدرت موتورشان به 100 اسب بخار می‌رسد. در این کلاس برای نمونه می‌توان به دو موتور Kawasaki Ninja ZX-6R و Suzuki GSX-R600 اشاره کرد.
دسته سوم را می‌توان نمونه حجیم شده کلاس قبلی دانست که موتورهای آن مدل‌های نیرومندتری برای قدرت‌نمایی در پیست مسابقه هستند. حجم موتور این کلاس بین 800 تا 1200 سی‌سی متغیر است که دور موتور به 180 اسب بخار می‌رسد و زیر 220 کیلوگرم وزن دارند. گفتنی است موتورهای شرکت‌کننده در مسابقات جهانی متعلق به این کلاس هستند و می‌توان از Ducati 1098 و Yamaha YZF-R1 به عنوان نمونه یاد کرد.
دسته چهارم هایپر اسپرت (فرا مسابقه‌ای) نام دارد و با توجه به شاسی کشیده و جثه غول‌پیکر، بدنه بزرگی دارند که باعث شده تا مساله ارگونومی به بهترین نحو توسط سازنده در آنها اعمال شود. موتورهای این کلاس را می‌توان از 1200 سی‌سی به بالا برشمرد که معمولا بیش از 220 کیلوگرم وزن دارند و می‌توانند تا 300 کیلومتر در ساعت سرعت بگیرند. در این کلاس می‌توان به مدل‌های Kawasaki Ninja ZX-14 و BMW K1200S اشاره کرد.
غیر از این کلاس‌بندی که بر اساس حجم و قدرت موتور انجام شده، یک دسته‌بندی هم وجود دارد که نوع موتور را مشخص کرده و موتور ریس (مسابقه‌ای) را از غیر مسابقه‌ای جدا می‌کند؛ در واقع به این نوع موتورها سنگین می‌گویند اما هر موتور سنگینی الزاما ریس (مسابقه‌ای) نیست. موتورهای سنگین به دو نوع مسابقه‌ای (ریس) و غیر مسابقه‌ای (استریت) یا خیابانی تقسیم می‌شوند.
موتور ریس همانطور که از نامش بر می‌آید شتاب و سرعت بسیار بالایی دارد که آن را مخصوص اوج گرفتن در پیست مسابقه می‌کند. بدنه این نوع موتورها به صورت آیرودینامیک با فلاپ ساخته می‌شود که راننده با موقعیت خوابیده پشت فرمان قرار می‌گیرد که دید و تسلط کمتری بر تمام زوایای مسیر دارد و مناسب رانندگی در جاده نیست.
موتور استریت (خیابانی) مختص جاده و خیابان‌های شهری طراحی شده که در این نوع فرمان بازتر است و چرخ‌ها با فاصله بیشتری از هم قرار گرفته‌اند. موتورهای استریت حجمی بین 400 تا 2300 سی‌سی را شامل می‌شوند که شتاب پایین آنها را برای گردش در شهر ایده‌آل می‌کند.
سازنده‌های موتور استریت در نسل جدید این کلاس تغییر کلی در شکل فیزیکی بدنه اعمال کرده‌اند که موتورهای آن شبیه موجودات فضایی فیلم‌های علمی-تخیلی به نظر می‌رسد.
اما به غیر از این دو نوع موتور سنگین، موتور کروز هم وجود دارد که مخصوص سفر طراحی شده و کمتر در کشور ما به چشم می‌خورد و همچنین از موتورهای کراس (آفرود) هم می‌توان نام برد. گفتنی است سازنده‌های موتور سنگین معمولا هر یک مدل از موتور‌هایشان را در دو کلاس ریس و خیابانی تولید می‌کنند که موتورسوار بنا به نیازش می‌تواند مدل دلخواه خود را انتخاب کند.
خلبان‌های زمینی: موتورسوار سنگین کیست؟
برای اینکه بتوانید عضوی از جامعه موتورسواران سنگین شوید، لازم است یکی از این موتورها داشته باشید، اما تنها مالکیت یک موتور حجم بالا همه کار نیست. برای دریافت لقب سنگین سوار باید نخست گواهینامه رانندگی موتورسیکلت [معمولی] را به همراه سابقه راندن موتور سبک داشته باشید. به غیر از این نشستن پشت موتور سنگین نیاز به تجهیزاتی خاص اعم از کلاه ایمنی، پوتین، دستکش و لباس مخصوص دارد که آنها را هم باید تهیه کنید. اگر این موارد را دارید آن وقت باید با رعایت تمامی موازین و قوانین راهنمایی و رانندگی که برای موتور سبک و خودرو رایج است، برانید و از انجام هر نوع حرکت نمایشی و پرخطر در خیابان اجتناب کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره سراغ علیرضا افشار رفتیم که یکی از پیشکسوتان رشته موتورسواری در کشور است. او در پاسخ به این پرسش مبنی بر این باور که موتور سنگین سواران غالبا هیکلی ورزیده و بدن عضلانی دارند می‌گوید این طرز فکر به اشتباه رایج شده و هر کسی با هر جثه و وزنی می‌تواند یکی از این موتورها را براند. این موتورسوار رعایت قوانین و استفاده از لباس و تجهیزات مناسب را در عوض لازمه کار می‌داند و می‌گوید بهتر است از تجهیزات ایمنی با کیفیت بالا که استانداردهای بین‌المللی در آن رعایت شده باشد توسط موتورسوار به کار گرفته شود. وی در ادامه برایمان توضیح داد که بیشتر از جسم ورزیده نیاز به کسب مهارت و تمرین با این نوع موتورهاست، زیرا به گفته افشار موتورهای سنگین عمدتا شتاب صفر تا صد زیر 4 ثانیه را دارند که این شتاب، فشار جی (G) بالایی را به شخص موتورسوار وارد می‌کند. این فشار می‌تواند فعالیت مغزی راننده را برای لحظاتی مختل کند و باعث عدم تصمیم‌گیری صحیح توسط او بشود که با رسیدن به سرعت‌های بالا حتی روی غده هیپوفیز مغز هم تاثیرگذار است.
افشار لحظه شتاب گرفتن موتور سنگین را همچون لحظه بلند شدن هواپیما از روی زمین (تیک‌آف) توصیف می‌کند و می‌گوید این تجربه باعث می‌شود همچون یک خلبان روی راننده موتور سنگین فشار وارد شود. به تعبیر افشار این موتورها جنگنده‌های زمینی هستند که باید با تمام حواس و تمرکز شخص رانده شود تا کنترل موتور در دست راننده بماند و از موتورسواری نهایت لذت را ببرد.
افشار در ادامه به کسانی که به تازگی می‌خواهند موتورسنگین سوار شوند توصیه می‌کند با سرعت‌های پایین تمرین‌شان را شروع کنند و اجازه بدهند بدن‌شان آرام آرام به سرعت بالاتر عادت کند، زیرا عدم رعایت این مورد و سرعت گرفتن بالا برای افراد آماتور می‌تواند منجر به از کار افتادن قدرت عکس‌العمل مغز در زمان مناسب و وقوع تصادف شود. او در پایان تجربه و لذت سواری یک موتور سنگین را بسیار بالاتر از خودروهای لوکس و گران‌قیمتی که در خیابان‌های شهر کورس می‌گذارند می‌داند و به موتورسواران توصیه می‌کند موتور سنگین را به چشم یک رشته ورزشی مهیج ببینند تا وسیله‌ای برای ویراژ دادن و انجام حرکات نمایشی در خیابان‌های شهر.
متولی موتور سنگین در ایران
متولی موتور سنگین در کشور فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی است و طبق توضیحی که در وبسایت این سازمان آمده تا پیش از انقلاب موتورسواران در قالب تیم‌هایی که زیر نظر کارخانجات و نمایندگی‌ها شکل گرفته بود فعالیت می‌کردند و انجمن موتورسواران ایران در سال 1355زیر نظر سازمان تربیت بدنی وقت تاسیس شد، اگرچه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مدت دو سال فعالیت آن تعطیل گردید. با کارایی موتورسواران در سال‌های دفاع مقدس، ورزش موتورسواری به صورت رسمی بار دیگر کار خود را پیگیری کرد و منجر به تشکیل یک فدراسیون شد که در سال 1368 به عضویت فدراسیون جهانی FIM در آمد و در نهایت با اضافه شدن رشته اتومبیلرانی به آن «فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی» جمهوری اسلامی ایران تشکیل و آغاز به کار نمود.
بر این اساس مالکان موتورسیکلت‌های حجم بالا باید به این فدراسیون مراجعه کنند و می‌توانند با استفاده از مشاوره‌های متخصصان این رشته که در این انجمن حضور دارند وارد رشته موتور سواری به شکل تخصصی شوند.
همانطور که اشاره کردیم موتور سنگین دو نوع ریس و خیابانی دارد. موتور خیابانی مختص راندن در خیابان شهری و جاده ساخته شده، اما با توجه به شلوغی و عرض کم خیابان‌های شهری همچون تهران و سرعت‌های بالا (تا 300 کیلومتر بر ساعت) که این موتورها قادرند به آن برسند معمولا روزهای تعطیل و مسیرهای کم ترافیک، محل گذر موتورسواران است. معماری پر تراکم و مسیرهای کم عرض تهران و همچنین صدای موتور سنگین این اجازه را به موتورسواران نمی‌دهد تا بتوانند به آسانی مانند موتورهای معمولی با موتور خود در شهر گشت بزنند. با این حال پیست بزرگ آزادی در مجموعه ورزشی آزادی و پیست شهر پرند در نزدیکی پایتخت، پاتوق‌هایی هستند که موتورسواران تهرانی را می‌توان در آنجا یافت.
منبع: باشگاه خبرنگاران
انتهای پیام/
