لرستان «داروخانه سبز» ایران؛ گنجی که در دل خاک رنج می‌برد
خبرگزاری تسنیم: لرستان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی یکی از اصلی‌ترین زیستگاه‌های گیاهان دارویی کشور به شمار میرود اما این ظرفیت کم‌نظیر بدون استفاده مانده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، هرگاه سخن از استعدادها و ظرفیت‌های استان لرستان می‌شود همه به کشاورزی و دام‌پروری و یا اکو توریسم اشاره می‌کنند درحالی‌که به گفته بسیار از اساتید صاحب‌نظر مهم‌ترین اولویت و توانمندی لرستان درزمینهٔٔ گیاهان دارویی و باغداری است و ظرفیت‌هایی مانند کشاورزی و دام‌پروری در رتبه‌ها و اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرند.
اما تاکنون ظرفیت گیاهان دارویی در استان لرستان مغفول واقع‌شده و گسترش این صنعت بسیار کندتر بوده و درآمد چشمگیری هم از این صنعت عاید استان لرستان نشده؛ که باید به اهمیت صنعت گیاهان دارویی در اشتغال‌زایی و توسعه استان و موانع پیشرفت این صنعت در لرستان پرداخته شود.
مریم رمضانی، کارشناس زراعت جهاد کشاورزی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: شرایط آب و هوایی مساعد استان لرستان سبب شده که شرایط مطلوب برای کشت و پرورش گیاهان دارویی در استان فراهم باشد که وجود دو هزار و 500 گونه وحشی و خودرو از گیاهان دارویی در لرستان مؤید این ادعا است.
نبود صنایع تبدیلی و کارخانه‌های فراوری گیاهان دارویی در لرستان
وی افزود: یکی از عواملی که مانع تبدیل شدن لرستان به قطب گیاهان دارویی کشور شده است این است که تولیدکنندگان گیاهان دارویی برای بازاریابی محصولات خود با مشکل مواجه می‌شوند، اگر سرمایه‌گذار بخش خصوصی در بخش صنایع تبدیلی و فراوری گیاهان دارویی سرمایه‌گذاری کنند و فروش کشاورزان تضمین شود، افراد بیشتری به بحث تولید و پرورش گیاهان دارویی روی می‌آورند.
رمضانی بیان کرد: جهاد کشاورزی از سال 93 پیگیر این موضوع بوده که تفاهم‌نامه‌هایی را با شرکت‌های تولیدکننده گیاهان دارویی که تضمین خرید محصول از کشاورزان استان داشته باشند منعقد کند، سال گذشته نیز رایزنی‌هایی با شرکت باریج اسانس انجام شد که شرکت، مواد اولیه و گیاهان دارویی موردنیاز خود را از استان لرستان تأمین کند و به فراوری آن‌ها بپردازد.
بحران کم آبی و ضرورت تغییر الگوی کشت در گیاهان دارویی
این کارشناس زراعت جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: اخیراً به دنبال کاهش بارندگی‌ها، برخی از نقاط استان با بحران کم آبی مواجه شده، بنابراین باید کشت گیاهان دارویی که نیاز آبی کمی داشته و به صورت دیم کشت می‌شوند در دستور کار کشاورزان قرار بگیرد که در این راستا جهاد کشاورزی درصدد برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ترویجی متعددی برای کشاورزان است.
وی بابیان اینکه کشت گیاهان دارویی در تمام نقاط استان امکان‌پذیر است، تصریح کرد: امروز بسیاری از کشاورزان به این نتیجه رسیده‌اند که کشت جوانه گندم از لحاظ اقتصادی به‌صرفه نبوده و درآمدزا نیست و اخیراً با تغییر الگوی کشت، پرورش دو گیاه گل محمدی و زعفران که کاربرد دارویی و خوراکی دارد، موردتوجه قرار کشاورزان قرارگرفته است.
کیفیت بالای زعفران تولیدی لرستان
رمضانی بابیان اینکه کیفیت زعفران تولیدی در استان لرستان بالاتر از استان خراسان گزارش‌شده، افزود: زعفران، گیاهی با نیاز آبی کم است که قابلیت کاشت در تمام نقاط استان را دارد ولی گل محمدی معمولاً در مناطق سردسیر استان کشت می‌شود.
وی عنوان کرد: در استان لرستان بسیاری از کشاورزان انتظار دارند که قبل از آغاز فعالیت خود تسهیلات دریافت کنند درحالی‌که باید کشاورزان در مرحله توسعه کشت به دریافت تسهیلات روی آورند، چون میزان اعتبارات استانی محدود است و جوابگوی نیاز همه کشاورزان در همه سطوح کشت نیست.
علی‌نظر صالح‌نیا نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم بابیان اینکه لرستان قطب گیاهان دارویی کشور است، اظهار داشت: منابع طبیعی لرستان مستعد کاشت انواع گیاهان دارویی است و در این زمینه هیچ محدودیتی ندارد که رشد صدها گونه دارویی به صورت خودرو در این استان گواه این مهم است.
رفع نیمی از مشکل بیکاری لرستان در گرو توجه به صنعت گیاهان دارویی
وی افزود: اگر ظرفیت لرستان در تولید گیاهان دارویی مورداستفاده قرار بگیرد، بدون شک با اشتغال‌زایی گسترده‌ای که ایجاد می‌شود، نیمی از مشکل بیکاری استان لرستان برطرف می‌شود.
رئیس هیئت‌مدیره یکی از شرکت‌های داروسازی لرستان بابیان اینکه لرستان می‌تواند 30 درصد از نیاز کشور به داروهای گیاهی را تأمین کند، تصریح کرد: متأسفانه ظرفیت تولید گیاهان دارویی لرستان مورد غفلت واقع‌شده و از استعدادهای بالقوه و ظرفیت‌های خدادادی این منطقه، آن طور که باید استفاده نمی‌شود.
وی بابیان اینکه انجام خدمات اجتماعی مستلزم فراهم بودن زیرساخت‌هاست، خاطرنشان کرد: بسیاری از مسئولان استان، تعامل و همکاری مناسبی با پرورش‌دهندگان گیاهان دارویی و تولیدکنندگان داروهای گیاهی ندارند، بدین منظور که به برخوردهای شعاری و تشریفاتی بسنده کرده و در عمل حمایتی نمی‌کنند.
ضرورت پرهیز از برخورد شعاری با صنعت گیاهان دارویی
صالح نیا خاطرنشان کرد: یکی از موانع پیشرفت صنعت گیاهان دارویی در لرستان این است که احساس نیاز به این مهم در استان نهادینه نشده، یعنی در حال حاضر این مقوله به عنوان یک کار فانتزی مطرح است، درحالی‌که شرایط کم‌نظیر طبیعت لرستان، فرصت بهره‌گیری از این صنعت سودآور را در اختیار ما قرار داده که باید آن را قدر دانست.
وی بیان کرد: مدیریت اجرایی باید برنامه‌ریزی منسجمی برای حمایت از شرکت‌های دانش بنیان داشته باشد، ولی متأسفانه برخی از مدیران سطح دوم و سوم که همان کارمندان و بدنه کارشناسی دستگاه‌ها هستند معمولاً از ایده‌های نو و خلاقانه استقبال نمی‌کنند.
این محقق و کارآفرین برتر کشور با اشاره به لزوم تکمیل و بازسازی شهرک‌های صنعتی استان، تصریح کرد: به منظور جذب سرمایه‌گذار و رونق صادرات داروهای گیاهی، باید امکانات شهرک‌های صنعتی در حدی باشد که بازدیدکنندگان و متقاضیان را به سرمایه گزاری در این حوزه جذب و ترغیب کند.
لزوم تکمیل و بازسازی شهرک‌های صنعتی لرستان به منظور جذب سرمایه‌گذار
وی افزود: اگر مدیریت استان، حمایت‌های لازم از صنعت کشت و فراوری گیاهان دارویی را به عمل آورد، علاوه بر ایجاد اشتغال‌زایی در استان، می‌توانیم درزمینهٔٔ صادرات نیز ورود پیدا کنیم.
صالح نیا خاطرنشان کرد: شایسته است که بخشی از اعتبارات صندوق توسعه ملی در اختیار شرکت‌های تولیدی قرار بگیرد ولی نباید مواردی مانند رانت و حزب گرایی نقشی در تخصیص این اعتبارات داشته باشد.
وی بیان کرد: بیشتر فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با تولید گیاهان دارویی از دانش و کارآمدی لازم برخوردار نیستند و دانشگاه‌های ما نیز در این زمینه خیلی موفق عمل نکرده‌اند به همین دلیل بازدهی مطلوبی ندارند بنابراین می‌طلبد که تجدیدنظر در منابع و جدیت در آموزش در دستور کار دانشگاه‌ها قرار بگیرد.
صالح‌نیا گفت: هرساله در کشور 30 هزار نفر بر اثر بیماری‌های قلبی جان خود را از دست می‌دهند و دولت در بحث بیمه و درمان هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شود که خوشبختانه امروز در لرستان موفق شدیم که با تولید برخی از فراورده‌های گیاهی به مهار تری‌گلیسریدها و چربی و فشارخون بپردازیم و در حال حاضر 15 قلم داروی گیاهی در لرستان در حال تولید است که نقش مهمی در مهار عفونت‌ها دارند.
25 درصد تنوع زیستی کشور در لرستان
مجید یاراحمدی، رئیس پارک علم و فناوری لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: طبق پیش‌بینی بانک جهانی، در سال 2050 گردش مالی و تجارت جهانی متمرکز و مبتنی بر گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به حدود پنج هزار میلیارد دلار می‌رسد.
وی در رابطه بااهمیت گیاهان دارویی، عنوان کرد: بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از 80 درصد از مردم جهان برای درمان انواع بیماری‌ها از گیاهان دارویی و یا روش‌های طب مکمل و سنتی استفاده می‌کنند.
یاراحمدی بابیان اینکه بیش از دو هزار و 300 گونه از گیاهان کشور دارای خواص دارویی، عطری، آرایشی و بهداشتی است، تصریح کرد: هزار و 728 گونه از این گیاهان بومی است که فقط در سرزمین ایران رویش می‌کنند و یک ظرفیت انحصاری در کشور محسوب می‌شوند.
یاراحمدی با اشاره اینکه لرستان 25 درصد تنوع زیستی کشور را به خود اختصاص داده است، بیان کرد: بر اساس تحقیقات انجام‌شده، از میان هشت هزار گونه گیاهی ایران، هزار و 700 گونه گیاهی آن در رویشگاه‌های بومی لرستان وجود دارد که بخش عمده‌ای از این‌گونه ها، دارویی هستند.
لرستان مستعدترین استان در پرورش گیاهان دارویی
وی با اشاره به پتانسیل درآمدزایی بالای صنعت گیاهان دارویی، گفت: تولید و فرآوری علمی گیاهان دارویی در لرستان، زمینه صادرات این گیاهان را فراهم می‌کند و این گام مهمی در راستای اشتغال و درآمدزایی در استان است که تحقق این امر برنامه‌ریزی مناسب و مدیریتی اصولی را می‌طلبد.
بهروز بهاروند، مدیر باغبانی جهاد کشاورزی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: استان لرستان یکی از مستعدترین استان‌های کشور برای پرورش گیاهان دارویی است.
وی افزود: در عرصه‌های منابع طبیعی لرستان 400 گونه گیاه دارویی به صورت خودرو رشد می‌کند که از این تعداد 170 گونه قابلیت کشت و تولید اقتصادی دارد.
430 هکتار از اراضی لرستان زیر کشت گیاهان دارویی
بهاروند خاطرنشان کرد: در حال حاضر 430 هکتار از اراضی لرستان زیر کشت گیاهان دارویی است و میزان تولید سالیانه آن‌ها پنج هزار تن است.
وی بیان کرد: شرایط خاص توپوگرافی مانند وجود مناطق مرتفع و اقلیم حاکم بر استان لرستان، آن را به یکی از مناسب‌ترین رویشگاه‌ها برای بومی‌سازی گیاهان دارویی تبدیل کرده است که اهلی سازی این گیاهان، مستلزم فراهم شدن یک زنجیره و فرایند پیوسته از تولید تا فراوری و مصرف است.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی لرستان گفت: لازم است که کارخانه‌های داروسازی کشور که درزمینهٔٔ تولید داروهایی با منشأ گیاهی فعالیت می‌کنند تفاهم‌نامه‌هایی با جهاد کشاورزی و تولیدکنندگان گیاهان دارویی منعقد کنند و به خرید محصولات آن‌ها بپردازند تا کشاورزان بدون دغدغه فروش محصولات، مبادرت به تولید و کشت گیاهان دارویی کنند.
سیکل ناقص صنعت داروهای گیاهی به واسطه نبود کارخانه‌های فراوری در لرستان
وی افزود: با توجه تعدد عطاری‌های موجود در سطح شهرها که به‌طور سنتی اقدام به فروش گیاهان دارویی می‌کنند، میزان تولید فعلی استان جوابگوی نیاز مردم هست ولی توسعه بیش از سطح کنونی، شکل‌گیری یک زنجیره سیستماتیک و مشارکت کارخانه‌های داروسازی را می‌طلبد.
بهاروند عنوان کرد: در چند سال اخیر پرورش برخی از اقلام گیاهان دارویی مانند زعفران که کارکرد دو منظوره خوراکی و دارویی دارد، گسترش پیداکرده است به‌طور یکه تا پایان 93، 83 هکتار از اراضی استان لرستان زیر کشت زعفران قرار گرفت و 316 کیلوگرم محصول از آن‌ها برداشت و با بازار عرضه شد.
لزوم شکل‌گیری صنایع تبدیلی و کارخانه‌های داروسازی در استان لرستان
وی با اشاره به لزوم شکل‌گیری صنایع تبدیلی و کارخانه‌های داروسازی در استان لرستان، تصریح کرد: بیش‌ترین سطح گیاهان دارویی کشور ازجمله دو گیاه دارویی گشنیز و رازیانه در استان لرستان بوده است ولی به علت نبود کارخانه‌های فراوری در این استان، میزان تولید گیاهان دارویی به‌شدت کاهش‌یافته است.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی لرستان بیان کرد: توسعه صنعت گیاهان دارویی و به‌تبع درآمدزایی و اشتغال‌زایی، زمانی محقق می‌شود که تعامل سازنده‌ای میان جهاد کشاورزی، کارخانه‌های فراوری گیاهان دارویی و کشاورزان برقرار باشد.
وی گفت: گیاهان دارویی در نقاط مرتفع رشد می‌کنند و رشته‌کوه‌های زاگرس وبه‌ویژه استان لرستان که در زاگرس مرکزی واقع‌شده است، محل مناسبی برای تولید و پرورش گیاهان دارویی است ولی در کشورهای اروپایی که ارتفاع از سطح دریا از 15 متر تجاوز نمی‌کند، این شرایط مطلوب فراهم نیست.
توسعه کشت مرزه و زعفران در دستور کار
بهاروند عنوان کرد: در حال حاضر، چندین واحد فراوری گیاهان دارویی ازجمله شرکت داروسازی خرمان و دانه کاسیان در استان لرستان فعالیت می‌کند که مواد اولیه آن‌ها از دو گیاه مرزه و زیتون تأمین می‌شود و جهاد کشاورزی تدابیری را برای توسعه مواد اولیه موردنیاز این شرکت اندیشیده است.
وی بابیان اینکه خشک‌سالی ما را مجاب کرده که تغییر الگوی کشت را در دستور کار قرار دهیم، بیان کرد: برخی از گیاهان دارویی نظیر مرزه و زعفران، از گیاهان کلیدی استان محسوب می‌شوند که می‌توانند برای تولیدکنندگان بسیار هم درآمدزا باشد که جهاد کشاورزی تأمین اعتبار برای توسعه این گیاهان در استان را در دستور کار قرار داده است.
مهرداد غضنفری، مدیرکل جهاد کشاورزی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: لرستان استعداد بی‌نظیری درزمینهٔٔ پرورش گیاهان دارویی دارد و از این طریق می‌توان گام مهمی در راستای تولید داروهای گیاهی، حفاظت از عرصه‌های ملی، افزایش سطح درآمد و اشتغال‌زایی در استان برداشت.
قابلیت کشت گیاهان دارویی در 12 هزار هکتار از اراضی لرستان
وی با اشاره به ضرورت تغییر الگوی کشت در استان لرستان، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 12 هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان را شناسایی کرده‌ایم که قابلیت کشت گیاهان دارویی رادارند ولی تاکنون فقط 400 تا 500 هکتار از اراضی استان زیر کشت گیاهان دارویی قرارگرفته است.
غضنفری بیان کرد: جهاد کشاورزی آمادگی خود را جهت حمایت از تمام کسانی که خواهان فعالیت درزمینهٔ پرورش گیاهان دارویی هستند، اعلام می‌کند و در این راستا حمایت‌های خدماتی و تسهیلاتی ویژه‌ای در نظر گرفته‌شده است.
مدیرکل جهاد کشاورزی لرستان گفت: لرستان خواستگاه و قطب واقعی تولید دارو در کشور است، امید است که با ایجاد رابطه پایدار میان ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل استان و توجه به اولویت‌ها، ایده‌های علمی و نوآوری، در راستای رفع بحران بیکاری و توسعه همه‌جانبه لرستان گامی هدفمند برداشته شود.
گزارش از نسیم کریمی
انتهای پیام/ ب
