واکنش‌های داخلی و خارجی به انتخابات ترکیه +عناوین و خلاصه مقالات

به گزارش گروه بین الملل تسنیم، عناوین  اصلی روزنامه های ترکیه به شرح زیر است:
* ملیت-نقشه سیاسی جدید ترکیه در 7 منطقه جغرافیایی این کشور
* رسانه های ترکیه-شکل جدید مجلس ترکیه
* ینی شفق-ماده شماره 116 قانون اساسی چیست؟
* جمهوریت-ملت آرزوی  اردوغان و حزب عدالت و توسعه را در صندوق رأی به گور سپرد
* اینترنت خبر-اردوغان: اراده ملت بالاتر از همه چیز قرار دارد
* ملیت-داووداوغلو: تصمیم  ملت برترین تصمیم است
* استار -  برهان کوزو: با این تابلو، دولت تشکیل نمی شود
* رادیکال-کلیچداراوغلو: ترکیه و دموکراسی پیروز شد
* طرف-دمیرتاش: ترکیه از لبه پرتگاه باز گشت
* خبرترک – باغچه لی: ما حاضریم حزب مخالف اصلی در مجلس باشیم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهمترین عناوین خلاصه مقاله های مطبوعات
* حریت – سه فرمول
* حریت – 10 نتیجه انتخابات

اخبار انتخابات عمومی در ترکیه
ملیت-نقشه سیاسی جدید ترکیه در 7 منطقه جغرافیایی این کشور
بر اساس نتایج بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه که 7 ژوئن برگزار شد، 4 حزب سیاسی از جمله عداالت و توسعه، جمهوری خلق، حرکت ملی گرا و دموکراتیک خلق ها وارد مجلس شدند.
طبق آمار ارائه شده در این انتخابات
حزب حاکم (عدالت و توسعه) 86/40 درصد،
حزب جمهوری خلق 96/24 درصد،
حزب حرکت ملی گرا 29/16 درصد
حزب دموکراتیک خلق ها نیز 12/13 درصد از آرا را به خود اختصاص داده اند.
از سوی دیگر06/2 درصد از آرا نیز به ائتلاف ملی یعنی اتحاد احزاب سعادت و اتحاد بزرگ تعلق یافت.
بر اساس این آمار حزب عدالت و توسعه 258،
حزب جمهوری خلق 132،
حزب حرکت ملی گرا 80
حزب دموکراتیک خلق ها نیز 80 نماینده راهی مجلس کردند. 
نقشه سیاسی جدید و توزیع آرای احزاب بر اساس 7 منطقه جغرافیایی ترکیه از جمله دریای سیاه، دریای مدیترانه، اژه، مرمره، آناتولی مرکزی، آناتولی شرقی و آناتولی جنوب شرقی  به شرح زیر می باشد:
- «منطقه مرمره» (دریای مرمر): در این منطقه از 10 استان بجز استانبول حزب عدالت و توسعه در 6 و حزب جمهوری خلق نیز در 4 استان اکثریت آرا را بدست آوردند.
-  از سوی دیگر میزان آرای حزب دموکراتیک خلق ها در کلیه استان های این منطقه افزایش نشان داد.
- طبق آمار ارائه شده میزان آرای حزب دموکراتیک خلق ها در بسیاری از استان های منطقه مرمره از 7/0 درصد به حدود 2 درصد و در 4 استان نیز به حدود 8-5 درصد افزایش یافت.
- حزب جمهوری خلق نیز بجز استان های کوجاعلی و یالوا در 8 استان میزان آرای خود را افزایش داد.
- «منطقه آناتولی مرکزی»: در این منطقه که بعنوان قلعه قشر محافظه کار شناخته می شود، حزب عدالت و توسعه برغم کاهش میزان آرای آن،  بیشترین آرا را به خود اختصاص داد.
-  حزب حرکت ملی گرا نیز در برخی از استان هایی که پیش از این در آنجا نماینده نداشت، نماینده راهی مجلس کرد. در بین استان های این منطقه، اسکی شهیر تنها استانی است که در آن حزب جمهوری خلق در رده اول قرار گرفت.
- «منطقه اژه»: حزب دموکراتیک خلق ها برغم افزایش میزان آرای آن در منطقه اژه نتوانست در 7 استان از 8 استان این منطقه نماینده راهی مجلس نماید.
- در این منطقه بخشی از آرای حزب عدالت و توسعه به احزاب جمهوری خلق و حرکت ملی گرا انتقال یافت.
- طبق آمار ارائه شده در این منطقه شمار نمایندگان حزب جمهوری خلق 2 و شمار نمایندگان حزب حرکت ملی گرا نیز 3 نفر افزایش یافت.
- بر اساس این آمار در منطق اژه بجز استان ازمیر حزب عدالت و توسعه 16، حزب دموکراتیک خلق ها 3 و حزب جمهوری خلق نیز 19 نماینده راهی مجلس کردند.
- در ازمیر نیز برغم افزایش میزان آرای حزب جمهوری خلق از این حزب 1 نماینده به حزب دموکراتیک خلق ها عبور کرد. بدین ترتیب شمار نمایندگان این حزب در ازمیر از 13 به 12 نفر کاهش یافت.
- در این استان بیشترین کاهش در میزان آرای حزب عدالت و توسعه مشاهده شد. شمار نمایندگان حزب عدالت و توسعه در ازمیر با کاهش 11 درصدی در میزان آرای این حزب از 6 به 3 کاهش یافت.
- حزب حرکت ملی گرا نیز برغم کاهش 2 درصدی در میزان آرای آن شمار نمایندگان خود در ازمیر را از 2 به 4 افزایش داد. از سوی دیگر حزب دموکراتیک خلق ها با افزایش میزان آرای خود از 4 به 11 درصد، از ازمیر 2 نماینده راهی مجلس کرد.
- «منطقه دریای مدیترانه»: نتایج انتخابات در آنتالیا به انتظارات 3 حزب پاسخ نداد.
- در این استان حزب عدالت و توسعه از 6 نماینده موجود 1 نماینده را از دست داد. این درحالی است که حزب جمهوری خلق 5 و حزب حرکت ملی گرا نیز 3 نماینده خود را حفظ کردند. از سوی دیگر حزب دموکراتیک خلق ها با دستیابی به 7 درصد از آرا یک نماینده راهی مجلس کرد.
- طبق آمار ارائه شده در این منطقه حزب جمهوری خلق میزان 5/32 درصدی آمار خود را حفظ کرد. در این منطقه بیشترین کاهش در میزان آرای حزب حرکت ملی گرا مشاهده شد. میزان آرای این حزب از 9/26 درصد به حدود 22 درصد کاهش یافت. در این منطقه بیشترین افزایش نیز در آرای حزب دموکراتیک خلق ها مشاهده شد.
- میزان آرای حزب دموکراتیک خلق ها از 5/2 درصد به حدود 7 درصد افزایش یافت.
- «منطقه دریای سیاه»: نگرانی از احتمال تجزیه کشور در سایه روند راه حل مسئله کردی در انتخابات منطقه دریای سیاه بازتاب یافت.
- در این منطقه تنها میزان آرای حزب حرکت ملی گرا افزایش یافت. در این منطقه از حزب دموکراتیک خلق ها که با پشت سر گذاشتن حد نصاب وارد مجلس شد استقبال بعمل نیامد.
- طبق آمار بدست آمده حزب عدالت و توسعه در هر یک از 19 استان منطقه دریای سیاه با کاهش آرا مواجه شد.
- میزان آرای حزب جمهوری خلق ها نیز در 8 استان از این منطقه با افزایش و در 11 استان با کاهش مواجه شد.
-  از سوی دیگر حزب دموکراتیک خلق ها در هیچ یک از استان های این منطقه حد نصاب را پشت سر نگذاشت. بیشترین میزان آرای این حزب در منطقه دریای سیاه با 67/2 درصد در استان آرتوین رقم زده شد.
- در این منطقه بخشی از آرای حزب عدالت و توسعه به احزاب حرکت ملی گرا و سعادت انتقال یافت. بی شک مهمترین دلیل افزایش میزان آرای حزب حرکت ملی گرا در استان اژه، پروژه روند راه حل مسئله کردی می باشد.
- «منطقه آناتولی شرقی» : حزب دموکراتیک خلق ها در 9 استان از 14 استان منطقه آناتولی شرقی با کسب بیشترین میزان آرا رده اول را به خود اختصاص داد. بدین ترتیب شمار نمایندگان حزب دموکراتیک خلق ها در این منطقه به 27 نفر افزایش یافت. از سوی دیگر حزب عدالت و توسعه در کلیه استان های شرق کشور در مقایسه با انتخابات پارلمانی سال 2011 با کاهش آرا مواجه شد.
- در این منطقه حزب عدالت  و توسعه تنها در استان های بینگل، الازیغ،ارزینجان، ارزروم و مالاتیا در رده اول قرار گرفت. بدین ترتیب در منطقه آناتولی شرقی شمار نمایندگان حزب عدالت و توسعه از 31 به 20 نفر کاهش یافت.
- در این منطقه بیشترین کاهش در میزان آرای حزب عدالت و توسعه در استان آغری مشاهده شد. در این استان میزان آرای حزب عدالت و توسعه از 6/47 درصد به 5/16 درصد کاهش یافت. در این منطقه حرکت ملی گرا نیز که در انتخابات سال 2011 معادل 5/8 درصد و در انتخابات محلی نیز 11 درصد از آرا به خود اختصاص داده بود، موفق به افزایش میزان آرای خود در استان های آغری، بینگل، بیتلیس، الازیغ، ارزینجان، ارزروم، حکاری، مالاتیا و تونجلی شد.
- بر اساس این تابلو گفته می شود در این منطقه بخشی از آمار حزب عدالت و توسعه به حزب حرکت ملی گرا انتقال یافته است. طبق این شرایط در منطقه آناتولی شرقی از 51 نماینده تعداد 27 نماینده به حزب دموکراتیک خلق ها، 20 نماینده به حزب عدالت وتوسعه، 2 نماینده به حزب حرکت ملی گرا و 2 نماینده نیز به حزب جهوری خلق تعلق گرفت.
- «منطقه آناتولی جنوب شرقی»: در اغلب استان های این منطقه حزب دموکراتیک خلق ها با اخذ اکثریت آرا رده اول را به خود اختصاص داد.
بر اساس نتایج بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه، در مجموع:
حزب عدالت و توسعه در 56،
حزب دموکراتیک خلق ها در 14،
حزب جمهوری خلق در 10 ،
حزب حرکت ملی گرا در 1 استان
با کسب بیشترین آرا رده اول را به خود اختصاص دادند.
حزب دموکراتیک خلق ها که با پشت سرگذاشتن حد نصاب وارد مجلس شد نیز در آنکارا 1  و در ازمیر 2 نماینده راهی مجلس کرد.
این حزب در اغلب استان های مناطق آناتولی شرقی و جنوب شرقی از جمله آدانا، دیاربکر، باتمان، مرسین،وان و شیرناک با افزایش میزان آرای خود رده اول انتخابات را به خود اختصاص داد.
رسانه های ترکیه-شکل جدید مجلس ترکیه
بعد از انتشار نتایج انتخابات عمومی، اسامی اشخاص راه یافته به پارلمان ترکیه نیز روشن شد.
بر اساس این نتایج تعداد نماینده های زن از 78 به 90 افزایش پیدا کرده است.
دیلک اوجالان، برادرزاده عبدالله اوجالان (رهبر دربند پ.ک.ک) نیز در بین این زنان راه یافته به مجلس قرار دارد.
از حزب عدالت و توسعه 39،
حزب جمهوری خلق 21،
حزب حرکت ملی گرا 4
حزب دموکراتیک خلق ها که 268 نماینده زن را به عنوان کاندیدا معرفی کرده بود، 26 نماینده زن به مجلس راه یافته اند.
از زنان راه یافته به پارلمان ترکیه بر اساس گزارش روزنامه ینی شفق 19 نفر و بر اساس گزارش روزنامه ملیت 21 نفر نماینده های محجبه هستند.
علی احسان ارسلان و آیدین اونال، مشاورین ریاست جمهوری ترکیه نیز در بین راه یافتگان به مجلس از حزب عدالت و توسعه قرار دارند.
علی اوزکایا، وکیل مدافع اردوغان نیز به عنوان نماینده استان افیون کاراحصار از حزب عدالت و توسعه به مجلس راه یافته است. برات آلبایراک، داماد اردوغان نیز به عنوان نماینده حزب عدالت و توسعه از استان استانبول روانه مجلس شد. ارتان آیدین، ودات بیلگین، طاها اوزهان و دورموش علی ساری کایا مشاوران احمد داوداوغلو نیز از حزب عدالت و توسعه به مجلس راه پیدا کردند.
جلیل گوچر، پزشک داوداوغلو به عنوان نماینده حزب عدالت و توسعه از استان توکات وارد مجلس شد. مصطفی ایسن، دبیر کل سابق ریاست جمهوری (در دوره عبدالله گل) به عنوان نماینده حزب عدالت و توسعه از استان ساکاریا به مجلس راه یافت.
در نتیجه این انتخابات بعد از 54 سال 3 کاندیدای ارمنی به مجلس راه یافتند.
سلینا دوغان، از حزب جمهوری خلق، مارکار اسایان، از حزب عدالت و توسعه و گارو پایلان نیز از حزب دموکراتیک خلق ها ارامنه ای هستند که موفق شدند به پارلمان راه پیدا کنند.
از سوی دیگر در انتخابات عمومی روز گذشته 182 نفر به عنوان نماینده مستقل وارد رقابت انتخاباتی شدند و در سطح کشور 357 هزار و 300 رای که برابر است با 78/0 درصد از آراء، به نماینده های مستقل داده شد. به این ترتیب هیچ کدام از نماینده های مستقل به مجلس راه پیدا نکردند.
حدود 13 روزنامه نگار از 3 حزب توانستند به مجلس راه پیدا کنند. شامیل تایار، محمود اوور، حسین یایمان، مارکار اسایان، محسن کزیل کایا و اورهان میر اوغلو روزنامه نگارانی هستند که از حزب عدالت و توسعه راهی مجلس شدند. مصطفی بالبای، تونجای اوزکان، انیس بربراوغلو، اوتکو چاکر اوزر، باریش یارکاداش و ارن اردم نیز روزنامه نگارانی هستند که از حزب جمهوری خلق به مجلس راه پیدا کردند.
در این دوره برای اولین بار یک نماینده ایزدی نیز وارد مجلس ترکیه شد. فلکناز اوجا، نماینده حزب دموکراتیک خلق ها اولین ایزدی است که به عنوان نماینده استان دیاربکر وارد مجلس شده است.
ینی شفق-ماده شماره 116 قانون اساسی چیست؟
ماده شماره 116 در قانون اساسی نحوه تشکیل هیات دولت در ترکیه را تعیین می کند. بر این اساس چنانچه هیات وزرا نتواند رای اعتمادی که بر اساس ماده شماره 110 قانون اساسی ذکر شده را دریافت کند و یا اینکه طبق ماده های شماره 99 و 111 با رای عدم اعتماد کنار زده شود و نتواند ظرف 45 روز هیات وزرای جدید تشکیل دهد، رئیس جمهور با مشورت با رئیس مجلس می تواند درخواست برگزاری مجدد انتخابات را ارائه دهد.
همچنین ظرف 45 روز بعد از استعفای نخست وزیر (بدون اینکه با رای عدم اعتماد عزل شود) و یا بازهم ظرف 45 روز بعد از انتخاب دیوان ریاست مجلس جدید، هیات وزرا تشکیل نشود، رئیس جمهور با مشورت با رئیس مجلس می تواند برای تکرار انتخابات تصمیم بگیرد. تصمیم تکرار انتخابات در روزنامه رسمی منتشر خواهد شد.
جمهوریت-ملت آرزوی  اردوغان و حزب عدالت و توسعه را در صندوق رأی به گور سپرد
روزنامه جمهوریت تیر اول شماره امروز خود را تحت عنوان:« ملت آرزوهای «اردوغان» رئیس جمهور ترکیه و حزب عدالت و توسعه را در صندوق رأی به خاک سپرد» به نتایج بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه اختصاص داد.
در این گزارش آمده است:« در بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه که در آن دولت حزب عدالت و توسعه با استفاده از امکانات دولت دست به هر گونه ممانعت از احزاب مخالف زده ا ست، حزب دموکراتیک خلق ها که برای اولین بار بعنوان حزب در انتخابات شرکت کرد حد نصاب را پشت سر گذاشت. از سال 2002 تا کنون برای اولین بار 4 حزب سیاسی وارد مجلس ترکیه شد. در این انتخابات با عدم دستیابی حزب عدالت و توسعه به 276 نماینده، گزینه های دولت ائتلافی و یا دولت اقلیت مطرح شد. در بخش دیگری از این گزارش ضمن اشاره به کاهش 9 درصد آرای حزب عدالت و توسعه در مقایسه با میزان آرای این حزب در انتخابات پارلمانی سال 2011 ، آمده ا ست که حزب جمهوری خلق نیز به دلیل آرایی که بطور امانتی از این حزب به حزب دموکراتیک خلق ها انتقال یافته است میزان آرای خود در انتخابات 2011 را حفظ کرده است.
بخش مربوط به اظهارات مسئولین احزاب سیاسی در ارتباط با انتخابات
*اظهارات مسئولین حزب عدالت و توسعه
اینترنت خبر-اردوغان: اراده ملت بالاتر از همه چیز قرار دارد
«اردوغان» رئیس جمهورترکیه امروز (18 /03/1394 مصادف با 08/06/2015)  طی صدور بیانیه ای به ارزیابی نتایج انتخابات پرداخت.
وی در این بیانیه ضمن ابراز امیدواری برای سبب خیر واقع شدن نتایج این انتخابات برای ترکیه و ملت این کشور، اذعان کرد که هیچ حزبی نتوانسته است درانتخابات اکثریت قاطع را کسب کرده و حکم تشکیل دولت را به صورت تک حزبی به دست آورد.
در این بیانیه آمده است:« مشارکت وسیع مردم در انتخابات حاکی از انعکاس اراده ملت عزیز ترکیه در صندوق آرا و قاطعیت آن در خصوص دموکراسی می باشد. اراده ملت بالاتر از همه چیز است. نتایج انتخابات نشان می دهد که هیچ حزبی فرصت تشکیل دولت تک حزبی را بدست نیاورده است. من معتقدم که این نتایج به روشی سالم و واقع بینانه از سوی هر یک از احزاب مورد بررسی قرار خواهد گرفت».
در ادامه این بیانیه آمده است:« در دوران جدیدی که پس از برگزاری انتخابات آغاز شد، نشان دادن حساسیت لازم و داشتن رفتار مسئولانه از سوی کلیه احزاب برای حفظ ثبات و فضای امنیتی کشور و نیز دستاوردهای دموکراسی  بسیار حائز اهمیت است.
بدین وسیله از ملت عزیز ترکیه به دلیل توجهی که به انتخابات نشان داده است، شورای عالی انتخابات، شوراهای انتخاباتی استانی و شهرستانی، شوراهای صندوق آرا و نیز نیروهای امنیتی کشور تشکر و قدردانی می کنم. امیدوارم نتایج این انتخابات برای کشورمان سبب خیر واقع شود».

ملیت-داووداوغلو: تصمیم  ملت برترین تصمیم است

«داووداواغلو» نخست وزیر ترکیه  و رئیس حزب عدالت و توسعه دیشب در پی برگزاری بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه که در آن حزب عدالت و توسعه برغم  کسب بیشترین میزان آرا با کاهش جدی آرا مواجه شده و شانس تشکیل دولت به تنهایی را از دست داد از قونیه با هواپیما عازم آنکارا شد.
وی در آنکارا پس از قطعی شدن نتایج انتخابات در ساعات نیمه شب از بالکن ساختمان حزب عدالت و توسعه خطاب به جمعیت انبوه هواداران حزب که در جلوی ساختمان تجمع کرده بودند به ارزیابی نتایج انتخابات پرداخت.
وی در این سخنرانی ضمن اشاره به اینکه حزب عدالت و توسعه در این انتخابات اول شده است، تأکید کرد که حزب عدالت و توسعه در راستای حفظ  ثبات، آسایش و اقتصاد کشور اقدامات لازم را انجام داده و تدابیر لازم را اتخاذ خواهد کرد. پیام های داووداوغلو  در این سخنرانی به اختصار به شرح زیر می باشد:
- من از این بالکن که از سوی حزب عدالت و توسعه به عنوان کرسی دموکراسی تعیین شده است خطاب به شهروندان ترکیه سلام و درود فرستاده و یکایک آنها را به آغوش می گیرم. سلام و درود ما بر رئیس جمهور ترکیه که این بالکن را به کرسی دموکراسی تبدیل کرده است. پیش از هر چیز از ملت ترکیه تشکر و قدردانی می کنیم.
- تصمیم ملت تصمیم نهایی و برترین تصمیم است. لذا احترام به این تصمیم برای کلیه احزاب سیاسی یک امر ضروری است. من از این بالکن بعنوان کرسی دموکراسی حزب عدالت و توسعه تأکید می کنم که احترام به تصمیم و اراده ملت برتر از هر چیز بوده و همه مطمئن باشند که تحت هر گونه شرایط  لازمه آن بجا آورده خواهد شد.
- ما (حزب عدالت و توسعه) آزمون های سخت بسیاری را با موفقیت پشت سر گذاشتیم. خدا را شکر که تا کنون ما 10 انتخابات را با پیروزی پشت سر گذاشته و اینک نیز در یازدهین انتخابات( یازدهمین انتخابات بعد از آغاز دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه)  اول شدیم. امروز حزب عدالت و توسعه بار دیگر حماسه آفرید. این حزب بار دیگر آدرس اتحاد و همبستگی واقع شد. در این انتخابات حزب عدالت و توسعه برنده شده و رده اول را به خود اختصاص داده است. هیچکس نباید در این انتخابات که با شکست مواجه شده است ادعای پیروزی نماید.
- هر کس باید نتایجی که در این انتخابات بدست آورده است را مورد محاسبه قراردهد. حزب عدالت و توسعه از 76 استان نماینده راهی مجلس نموده و در 56 استان نیز رده اول را به خود اختصاص داده است.
- در 6 منطقه جغرافیایی ترکیه حزب عدالت و توسعه اول شده است. حزب مخالفت اصلی (حزب جمهوری خلق) که از اکنون پیروزی خود را اعلام کرده است از 37 استان، حزب سوم (حرکت ملی گرا) از 32 استان و حزب چهارم (حزب دموکراتیک خلق ها) نیز از 56 استان نماینده راهی مجلس نکرده اند.
-  این انتخابات نشان داد که حزب عدالت و  توسعه ستون فقرات ترکیه می باشد.
- ما نیز نتایج خود را مورد محاسبه قرار خواهیم داد. ولی این نیز دانسته شود که برای تأمین آسایش ملت ترکیه هر گونه اقدام لازم را با مشورت انجام خواهیم داد. حزب عدالت و توسعه بر سر وظیفه بوده و خواهد بود. ما به هیچ کس اجازه سؤاستفاده از حزب عدالت و توسعه در راستای منافع آنها را نخواهیم داد. /د

استار -  برهان کوزو: با این تابلو، دولت تشکیل نمی شود

«برهان کوزو» رئیس کمیسیون قانون اساسی مجلس، نتایج اولیه انتخابات را در کانال خبری بی بی سی ترک ارزیابی کرد.
وی گفت: «از لحاظ حزب عدالت و توسعه، نتایج خوبی حاصل نشد. ما لایق این تابلو نبودیم، کاری جز خدمت به مردم نکردیم. ولی باز هم به تصمیم ملت احترام قائل هستیم.
ترکیه وارد دوران طولانی که با دولت های ائتلافی و هرج و مرج سر و کله خواهد زد، شد. با این تابلو، حتی نمی توان دولت ائتلافی نیز تشکیل داد.
انتخابات زودرس اجتناب ناپذیر است. نتایج موجود، نشانگر ضعف نظام پارلمانی است. نظام پارلمانی که یک نظام فاسد می باشد، بلای سر تمامی جهان است.
در ترکیه نیز دولت های تک حزبی همواره کار کرده اند، دولت های ائتلافی کشور را به زوال کشانده اند. تنها راه حل، گذار به نظام ریاستی می باشد».

جمهوریت- ابراز تأسف مسئولین حزب عدالت و توسعه از نتایج انتخابات

«بولنت آرینچ» معاون نخست وزیر ترکیه در پاسخ به سؤال خبرنگاران در رابطه با نتایج انتخابات که در آن هیچ یک از احزاب از جمله حزب عدالت و توسعه از میزان آرای لازم برای تشکیل دولت بطور یک حزبی برخوردار نشدند، تنها به بیان عبارت «متأسفم» بسنده کرد. 
از سوی دیگر «محمت مؤذن اوغلو» وزیر بهداشت ترکیه نیز طی ارزیابی نتایج انتخابات تأکید کرد که میزان آرای حزب عدالت و توسعه خیلی کمتر از میزان مورد انتظار آنها می باشد.
ملیت-متین ار: کاری که در جریان اعتراضات پارک گزی موفق به انجام نشدند را در انتخابات انجام دادند
«محمت متین ار» نماینده حزب عدالت و توسعه طی شرکت در برنامه ای در تلویزیون آ خبر، به ارزیابی نتایج انتخابات پرداخت و گفت:« ملت ترکیه باید بداند که عقل برتری که در مصر مرسی را با کودتا سرنگون کرد، در ترکیه نیز کاری که در جریان اعتراضات پارک گزی موفق به انجام آن نشد ، انتخابات انجام داد».

*اظهارات مسئولین حزب جمهوری خلق

رادیکال-کلیچداراوغلو: ترکیه و دموکراسی پیروز شد

کمال کلیچداراوغلو، رهبر حزب دموکراتیک خلق ها توضیح مختصری در ارتباط با نتایج انتخابات ارائه کرد. وی گفت:«با همان قاطعیت کار را ادامه خواهیم داد. دوره ای به پایان رسید و دموکراسی پیروز شد. دوره ای سرکوب گر از طریق روش های دموکراتیک خاتمه داده شد. ترکیه و دموکراسی پیروز شدند. زنده باد دموکراسی.»
طرف-هالوک کوچ: دموکراسی پیروز، و اردوغان بازنده اصلی انتخابات است
هالوک کوچ، سخنگوی حزب جمهوری خلق در ارتباط با نتایج انتخابات گفت:« در مسیر دموکراسی روز خسته کننده ای را پشت سر گذاشتیم. دولتی که در طول 13 سال روز به روز فشار بیشتری اعمال کرد، در پای صندوق رای سرنگون شد.
کشور در تاریخ 7 ژوئن از دولت زورگو نجات پیدا کرد.
این پیروزی بزرگی برای دموکراسی محسوب می شود.
دموکراسی و ترکیه پیروز اصلی این انتخابات هستند.
بازنده اصلی در انتخابات نیز رجب طیب اردوغان می باشد.
اردوغان با نقض قانون اساسی، همانند رهبر حزب حاکم (حزب عدالت و توسعه) رفتار کرده و در مقابل چشم مردم از همه امکانات حکومتی برای کمپین انتخاباتی استفاده کرده است. حاکمیت دولت عدالت و توسعه خاتمه یافته است دموکراسی پارلمانی پیروز شده و حزب جمهوری خلق و جناب کمال کلیچداراوغلو به بازیگران مهمی در تشکیل دولت تبدیل شده اند.
حزب جمهوری خلق آمادگی دارد برای دموکراسی هر مسئولیتی را بر عهده بگیرد. از همه شهروندان و ملت ترکیه تشکر می کنیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا با حزب عدالت و توسعه ائتلاف خواهید کرد؟ گفت:« جناب کلیچداراوغلو قبلا گفته بود که احتمال گردهم آیی با حزب عدالت و توسعه وجود ندارد.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا کلیچداراوغلو استعفا خواهد داد؟ گفت:« طبق این نتایج کسانی باید به فکر استعفا باشند که در حال حاضر خود را برای سخنرانی روی بالکن آماده می کنند.»
*اظهارات مسئولین حزب دموکراتیک خلق ها

طرف-دمیرتاش: ترکیه از لبه پرتگاه باز گشت

صلاح الدین دمیرتاش، رهبر مشترک حزب دموکراتیک خلق ها بعد از اعلام نتایج انتخابات عمومی، در برابر خبرنگاران حاضر شد.
وی گفت:« با این نتایج دیگر مشاجره های مربوط به سیستم ریاست جمهوری و دیکتاتوری خاتمه یافته است. ترکیه از لبه پرتگاه بازگشت.
کمپین انتخاباتی دشواری که از شرایط عادلانه برخوردار نبود، پشت سر گذاشته شد.
قبل از هر چیز باید گفت کمپین انتخاباتی در بستری دموکراتیک و آزاد انجام نگرفت.
ما به عنوان حزب مظلومین، فقرا و زحمت کشان ترکیه و حزبی طرف دار صلح، عدالت و آزادی در برابر حزبی که از همه امکانات حکومتی برخوردار بود، پیروزی فوق العاده ای را کسب کردیم. امیدوارم برای همه ما و ترکیه سبب خیر باشد.
در این انتخابات طرف داران آزادی، دموکراسی و صلح پیروز و کسانی که از فشار، سلطه و تکبر طرف داری می کنند و کسانی که خود را صاحب ترکیه می دانند، بازنده شده اند.
این پیروزی، پیروزی مشترک همه مظلومین، کردها، ترک ها، ارامنه، بوسنیایی ها، اقلیت ها، علوی ها، سنی ها، ایزدی ها و همه کسانی است که می خواهند زندگی آزادانه ای داشته باشند.»
وی در ادامه گفت این پیروزی، پیروزی کسانی است که خواستار قانون اساسی مردمی و کثرت گرا هستند. وی گفت:« این پیروزی، پیروزی مشترک کسانی است که در برابر قانون اساسی کودتاگر و حد نصاب ده درصدی که این قانون اساسی تحمیل می کند، ایستاده اند. این پیروزی متعلق به کسانی است که خواستار صلح و راه حل دموکراتیک هستند و می خواهند کردها نیز زندگی شرافت مندانه ای در این کشور داشته باشند.
این پیروزی از همه بیشتر به زنان تعلق دارد. به همه قول های خود عمل خواهیم کرد. حزب دموکراتیک خلق ها متعلق به ترکیه است. حزب عدالت و توسعه با رفتار متکبرانه هواداران خود در شرق کشور را به صفر رساند.
به هیچ عنوان کسانی که به ما اعتماد کرده اند را رو سیاه نخواهیم کرد. همچنین کسانی که آراء خود را به طور امانت و برای گشودن مسیر کشور به ما داده اند را به هیچ عنوان خجالت زده نخواهیم کرد.»
طرف-اوندر: این نتیجه، پیروزی آزادی در برابر ظلم است
سری ثریا اوندر، نماینده مجلس از حزب دموکراتیک خلق ها در ارتباط با نتایج حاصل شده از انتخابات گفت:« این نتایج پیروزی دموکراسی در برابر زورگویی، آزادی در برابر ظلم، توازع در برابر پر رویی و صلح در برابر جنگ است.»
وی در ادامه گفت امروز این حزب جشنی نخواهد گرفت و از شهروندان درخواست کرد به دست کسانی که به دنبال اقدامات تحریک آمیز هستند، بهانه ندهند.
وی گفت:«به خوبی می دانیم که در بین آراء به دست آمده، آراء امانت نیز وجود دارد. آنها را خجالت زده نخواهیم کرد و حق آن را ادا ء خواهیم کرد.»/ق
طرف-فرات: باید از اردوغان تشکر کرد
دنگیر میر محمت فرات، نماینده حزب دموکراتیک خلق ها در ارزیابی نتایج انتخاباتی گفت:«جا دارد از رئیس جمهور تشکر کرد. باری دیگر ما را گردهم آورد. ملت ترکیه واقعا ترازوی عقل و عدالت را به خوبی مورد استفاده قرار داد. ملت ترکیه از عمق سیاسی زیادی برخوردار است. این واقعیت امروز باری دیگر خود را نمایان کرده است. از همه مردم ترکیه بسیار سپاسگذاریم.»

*اظهارات مسئولین حزب حرکت ملی گرا

خبرترک – باغچه لی: ما حاضریم حزب مخالف اصلی در مجلس باشیم

«دولت باغچه لی» رهبر حزب حرکت ملی گرا در پی اعلام نتایج انتخابات طی سخنانی، درها را بر روی شرکت در دولت ائتلافی بست. وی ساعت 1 شب در ساختمان مرکزی حزب خطاب به طرفداران خود پیام هایی به این شرح داد:
- حزب عدالت و توسعه شکست خورد: اولین نتایج انتخابات نشان می دهد که هیچ کدام از احزاب اکثریت آراء لازم برای تشکیل دولت را بدست نیاورده اند.
-  حزب عدالت و توسعه حاکمیت مطلق 13 ساله خود را از دست داد و وارد دوره زوال شد. ملت ترک به دلال هایی که برای قطب بندی کشور تلاش می کردند، آشکارا هشدار داد.
- سیاست مبتنی بر تنش و تشنج با هزیمت مواجه شد. مشخص گردید که عملیات انگاره برای سایه افکندن بر اراده ملی و تحریف دمکراسی کارساز نخواهد بود.
- مغلوبیت تلخ: تبلیغات اردوغان در مورد نظام ریاستی، موفق نشد و رضایت مردم را جلب نکرد. مسبب اصلی تحلیل آراء حزب عدالت و توسعه، اسلوب خشن اردوغان و بی توجهی وی به قوانین و قانون اساسی می باشد.
- اردوغان طعم تلخ مغلوبیت را چشید، میعاد وی به پایان رسید. بقای اردوغان در کرسی ریاست جمهوری، خسارات غیرقابل تلافی ببار خواهد آورد.
- مغلوب اصلی 7 ژوئن، اردوغان است. اگر می خواهد به پست خود ادامه دهد، یا باید در چارچوب قانون اساسی عمل نماید و یا استعفا بدهد. برای تامین توازن اجتماعی، ثبات سیاسی، اعتماد اقتصادی و کاهش جبهه گیری ها، از دور خارج شدن اردوغان، به لحاظ دمکراسی اجباری است.
- حزب حرکت ملی گرا موفق شد: حزب حرکت ملی گرا آرائ خود را 3/3 درصد افزایش داد. حزب ما در این انتخابات رو سفید شد. حزب عدالت و توسعه شکست خورد. ترکیه امیدوار شد. دوره جدید برای کشورمان آغاز گردید.
- ائتلاف: (در پاسخ به سوال: اگر حزب عدالت و توسعه پیشنهاد ائتلاف به حزب شما بدهد؟
- ج/اگر یک حزب سیاسی نتواند به تنهایی دولت تشکیل دهد، برای اینکه کشور بی دولت نماند، تجربیاتی در خصوص نحوه همکاری با سایر احزاب داریم. رئیس جمهور می تواند ابتدا یک نماینده مجلس را موظف به تشکیل دولت بکند.
- طبق تعاملات دمکراتیک، این وظیفه باید به رهبر حزبی که بیشترین رای را آورده، داده شود. حال که ضرورت تشکیل دولت ائتلافی مطرح می باشد، برای اینکه کشور به بی ثباتی کشانده نشود، باید دولت ائتلافی سازگار تشکیل شود. حزب عدالت و توسعه از بدو مذاکرات اسلو، فرایند صلح را ادامه می دهد.
- یکی از طرفین این فرایند، اکنون حدنصاب 10 درصدی را پشت سر گذاشته و وارد مجلس شد. پس باید اولین دولت ائتلافی میان حزب عدالت و توسعه و حزب دمکراتیک خلق ها باشد. سرپوش گذاشتن بر جریانات پشت پرده میان این دو حزب، اعمال فشار به سایر احزاب برای تشکیل دولت ائتلافی، مغایر با اخلاق سیاسی است.
- ائتلاف احزاب عدالت و توسعه- جمهوری خلق – دمکراتیک خلق ها: به عنوان دومین مدل ائتلاف، می توانید احزاب عدالت و توسعه، جمهوری خلق و دمکراتیک خلق ها را گردهم بیاورید. این دولت، با مجموع 9/78 درصد رای، 469 نماینده خواهد داشت.
- حزب حرکت ملی گرا، حزب مخالف اصلی: در این دولت ائتلافی، حزب حرکت ملی گرا آماده است با شرف و حیثیت، رفتار اصولی و صحیح، به عنوان حزب مخالف اصلی در مجلس فعالیت کند.
- در غیر این صورت، انتخابات زودرس: اگر نتیجه ای از تمامی این گزینه ها حاصل نشود، هیچ کس حق ندارد ترکیه را به دولت اقلیت حزب عدالت و توسعه و سناریوهای بعضی محافل محکوم کند. نزدیکترین تاریخ برای برگزاری انتخابات زودرس مشخص می شود و کشور به انتخابات می رود.
طرف-وورال: برای صحبت درباره ائتلاف با حزب عدالت و توسعه هنوز زود است
اوکتای وورال، معاون رهبر حزب حرکت ملی گرا نتایج انتخاباتی را مورد ارزیابی قرار داد. وورال با اشاره به اینکه هنوز برای صحبت درباره ائتلاف با حزب عدالت و توسعه خیلی زود است گفت:« در مرکز حزب نتایج حاصل شده در انتخابات مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.»
اخبار اقتصادی
پورت ترکیه – وضعیت اقتصادی ترکیه بعد از انتخابات

بعد از مشخص شدن اولین نتایج انتخابات مجلس ملی ترکیه، قیمت دلار در برابر لیر شدیدا افزایش و به رکورد تاریخی 2،805 لیر رسید. اولین واکنش بازار بعد از مشخص شدن عبور حزب دموکراتیک خلق ها از حد نصاب و عدم روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه  به عنوان حزب اقتدار به تنهایی کاهش 5 درصدی نرخ لیر در برابر دلار بوده است.
همچنین نرخ هر یورو در برابر لیر از مرز سه لیر گذشت.
افزایش نرخ دلار در برابر لیر و نوسانات قیمت طلا در بازارهای جهانی بر قیمت طلا در داخل ترکیه نیز تاثیر خواهد گذاشت. همچنین یک روز بعد از انتخابات مجلس ملی در ترکیه ارزش سهام بورس استانبول هشت درصد افت کرد.
با افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش سهام بورس، نرخ بهره ها نیز  از 9،64 به 9،98 درصد افزایش یافت. این در حالی است که روز جمعه گذشته نرخ بهره در ترکیه 9.32 درصد بود.
ملیت- نرخ بهره در ترکیه افزایش می یابد
دکتر وولاف آنگو، کارشناس اقتصادی  میز ترکیه از شرکت مشاوره ای روزنامه نیویورک تایمز،  TENEO ضمن اشاره به نتایج انتخابات مجلس ملی ترکیه گفت: در دوران اقتدار حزب عدالت و توسعه رجال سیاسی فشار بیش ازحدی را بر اردم باشچی، رئیس بانک مرکزی این کشور وارد می کردند تا وی اقدام به کاهش نرخ بهره نماید.
وی افزود: وجود دولت ائتلافی در ترکیه این امکان را به بانک مرکزی خواهد تا تا نسبت به افزایش نرخ بهره عمل نمایند.
ملیت- نگرانی سرمایه گذاران خارجی
سرمایه گذاران خارجی در ترکیه به دنبال یافتن پاسخ به دو سوال خود هستند. اول اینکه آیا حزب دموکراتیک خلق ها حد نصاب را پشت سر خواهند گذاشت و دوم اینکه آیا حزب عدالت و توسعه به تنهایی قادر به تشکیل دولت خواهد بود و یا خیر؟
اگر حزب عدالت و توسعه به تنهایی تشکیل دولت داده و بتواند برای ایجاد سیستم ریاستی قانون اساسی را تغییر دهد این مسئله تا حدودی بر اقتصاد ترکیه تاثیر منفی خواهد گذاشت. زیرا ورود حزب دموکراتیک خلق ها به مجلس و افزایش تعداد نمایندگان احزاب مخالف سبب بوجود آمدن فضایی تنش زا در مجلس و به تبع آن در  اجتماع و اقتصاد خواهد شد.
ملیت- افزایش کسری بودجه مشکل دولت ائتلافی جدید

برای افزایش رفاه در جامعه نیاز به تولید است. هر قدر میزان تولید افزایش یابد به همان میزان درآمد ملی  و به تبع آن سطح ر فاه عمومی نیز افزایش خواهد یافت. با روی کار آمدن دولت ائتلافی در ترکیه، این دولت برای افزایش سطح رفاه باید به افزایش تولید روی آورد که این امر در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. به همین جهت دو گزینه دیگر باقی می ماند:
1- تغییر سیستم مالیاتی ، اخذ مالیاتهای جدید و از این طریق  بدست آوردن منابع از طریق جمع آوری مالیات
2-  قرض کردن. با توجه به اینکه تغییر سیستم مالیاتی در یک دوره کوتاه مدت ( در سال 2015)  فرض محال است، 
بنابراین تنها راه پیش روی دولت ائتلافی جدید قرض کردن می ماند که این امر نیز سبب افزایش در کسری بودجه می شود.
ملیت- واکنش برخی از صاحبان سرمایه ترکیه به نتایج انتخابات
گولر سابانجی، رئیس هلدینگ سابانجی بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات در ترکیه گفت: اراده ملی خواستار ورود چهار حزب به مجلس ملی شده است. این موضوع از منظر دموکراسی به عنوان یک گام اساسی برای ایجاد صلح و ثبات در کشور تلقی می گردد.
تونجای اوزایلهان، رئیس هلدینگ آناتولی نیز گفت: نتایج انتخابات حکایت از روی کار آمدن دولت ائتلافی می کند. به عنوان صاحبان کار و سرمایه از احزاب سیاسی می خواهیم برای تشکیل یک دولت با عمر طولانی وارد عمل شوند. ترکیه نباید برای یک مدت طولانی بی دولت بماند.  قبل از هر چیز باید از اقتصادمان حمایت نمائیم.
مصطفی کوجا، رئیس انجمن کارفرمایان شیران آناتولی نیز طی سخناین در خصوص نتایج انتخابات گفت:مردم مناطق جنوب شرقی کشور بدون انجام محاسبات اقتصادی و سایر معادلات به پای صندوقهای رای رفته اند.
مردم این مناطق تنها با اهمیت دادن به مسائل قومی و هویتی رای خود را داده اند. نتایج این انتخابات برای روند صلح  مشکل زا و برای ملت نیز وضعیت مبهمی را پدید آورده است. پدید آمدن نتیجه ای که بر ثبات و آرامش تاثیر منفی در بر خواهد داشت، فوق العاده قابل تامل و تفکر است. توقف پروژه های بزرگ در کشور ضررهای بزرگی را متوجه همگان خواهد کرد. به هم خوردن وضعیت اقتصاد کلان  کشور و سرو سامان دادن به آن بسیار دشوارتر خواهد شد.
بندوی پالان دوکن، رئیس اصناف و صنعتگران ترکیه نیز گفت: من بعد  در راستای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا و توسعه دموکراسی وظیفه و مسئولیت بزرگی متوجه احزاب سیاسی خواهد بود. اگر ترکیه بتواند این روند را بخوبی اداره کند، رشد اقتصادی در انتظار ترکیه خواهد بود. همگان باید از نتیجه بدست آمده درس بگیرند. 
استار-  نتیجه انتخابات مورد پذیرش اقتصاد نیست
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی روی کارآمدن دولت ائتلافی سبب بوجود آمدن فضای نامعلوم در کشور خواهد شد و این فضا مورد پذیرش اقتصاد نخواهد بود، چنانچه  با مشخص شدن نتایج اولیه انتخابات قیمت هر دلار به 2،805 لیر رسید که این افزایش نرخ دلار یک رکورد تاریخی محسوب  می شود. وجود دولت ائتلافی و فضای نامعلوم عدم امکان برنامه ریزی را به همراه خواهد داشت و این مسئله سبب نگرانی سرمایه گذار خارجی و عدم ورود آنان به ترکیه را فراهم خواهد کرد.

اخبار خارجی

استار – بازتاب نتایج انتخابات در رسانه های جهان
کاهش آراء حزب عدالت و توسعه در انتخابات دیروز، رسانه های غربی که قبل از انتخابات دست به عملیات انگاره زده بودند را خشنود کرد.
بازتاب نتایج انتخابات دیروز در رسانه ها به شرح زیر می باشد:
- وال استریت ژورنال: حاکمیت تک حزبی پایان یافت: حزب عدالت و توسعه در انتخابات 2015 با هزیمت مواجه شد. نتایج اولیه نشان می دهد که دوران حاکمت حزب عدالت و توسعه به عنوان حزب واحد از سال 2002 به پایان می رسد. هر چند حزب عدالت و توسعه بیش از سایر احزاب مخالف رای آورده است، ولی حاکمیت را از دست داده و ممکن است به شراکت در دولت ائتلافی تن دهد.
- نیویورک تایمز: انتخاب کنندگان، برتری و اکثریت آراء حزب عدالت و توسعه در مجلس را از دست آنها گرفتند. نتایج انتخابات، فعلاً اصرار اردوغان برای تدوین قانون اساسی جدید و تشکیل نظام ریاستی مشابه امریکا را به پایان رساند. این نتایج شکست مهمی برای اردوغان که به عنوان رئیس جمهور، یک مقام نمادین دارد، که رفته رفته بر قدرت خود می افزود، است.
- از سوی دیگر انتخابات برای کردها، لیبرال ها و سکولارهای ترکیه، ظفر محسوب می شود. هر چند در ذهن اکثریت ترک ها، دوران دولت های ائتلافی، بی ثباتی سیاسی و اقتصادی تاریک سالهای 1990 را تداعی می شود، ولی از اینکه قدرت اردوغان کاهش یافت، خوشحال هستند.
- نتایج انتخابات، آینده سیاسی نخست وزیر داووداوغلو را نیز سوال برانگیز کرد. هر چند اردوغان به علت شخصیت سیاسی که دارد، هنوز نقش تعیین کننده در آینده کشور دارد، در منطقه انتخاباتی خود در محله قاسم پاشا در استانبول نیز موفقیت صد درصدی کسب نکرد. حزب کرد در سایه پیمان لیبرال ها و سکولارها توانست بیش از 13 درصد رای آورده و موفقیت تاریخی کسب نمود.
- بی بی سی: دوران حاکمیت تک حزبی 13 ساله حزب عدالت و توسعه به پایان رسید. نتایج انتخابات، نقشه اردوغان برای افزایش قدرت مقام خود را زیر رو کرد.
- آسوشیتدپرس: انتخاب کنندگان نمی خواهند حزب حاکم، قانون اساسی را تغییر دهد. نتایج نشان می دهد که حزب حاکم ترکیه اکثریت خود در مجلس را از دست داد.
- آژانس فرانس پرس: حزب عدالت و توسعه اکثریت خود در مجلس را از دست داد. حزب دمکراتیک خلق ها حدنصاب 10 درصدی را پشت سر گذاشت. طبق اولین نتایج، حزب عدالت و توسعه بعد از آغاز حاکمیت خود در سال 2002، برای اولین بار مجبور است با سایر احزاب ائتلاف کند.
- بیلد: با پایان دوره حاکمیت مطلق حزب عدالت و توسعه و اکثریت نمایندگان این حزب در مجلس، از تاثیر اردوغان در سیاست ترکیه نیز کاسته می شود. آراء حزب عدالت و توسعه که در سال 2011 میلادی 50 درصد بود، به 40 درصد کاهش یافت. ولی باز هم بیشترین آرائ را به خود اختصاص داد.
- حزب دمکراتیک خلق ها با پشت سرگذاشتن حدنصاب 10 درصدی، جلوی نقشه های اردوغان برای گذار به نظام ریاستی سد نمود.
- حزب عدالت و توسعه کسب 330 رای برای برگزاری همه پرسی در مورد گذار به نظام ریاستی را هدف گذاری کرده بود، ولی شمار نمایندگانی که از صف های این حزب به مجلس راه می یابد، خیلی کمتر از این است.  
- ZDF، کانال 2 تلویزیون آلمان: ائتلاف اجباری است: این کانال تلویزیونی در اخبار ساعت 19:00 اعلام کرد طبق اولین نتایج شمارش آراء در ترکیه، حزب حاکم عدالت و توسعه با کاهش آراء مواجه است. طبق اولین تخمین ها، حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور اردوغان مجبور به تشکیل ائتلاف با احزاب مخالف می باشد.
- احزاب دمکراتیک خلق ها، جمهوری خلق و حرکت ملی گرا در مناطق انتخاباتی جنوب شرقی، آناتولی و اکثر شهرها بر آراء خود افزودند. نظام ریاستی پیشنهادی از سوی رئیس جمهور اردوغان به خطر افتاد.
- کانال های تلویزیونی فرانسه و سوئیس نیز در اخبار شامگاهی خود به خبرهای انتخابات ترکیه جای دادند. چشم و گوش اروپا به نتایج انتخابات معطوف شده بود.
- گاردین: پیروزی کردها: نتیجه انتخابات، شکست شخصی اردوغان و پیروزی کردها می باشد. این روزنامه قبل از انتخابات، با انتشار خبرها و تحلیل ها در مورد ترکیه گزارش هایی را منتشر نموده است.
- دی ولت: احتمال می رود انتخابات نتایج تاریخی داشته باشد. این نتیجه تاریخی، پشت سر گذاشتن شده آراء حزب دمکراتیک خلق ها از حدنصاب 10 درصدی می باشد.
- رسانه های مطرح در فرانسه: این رسانه ها کاهش علاقه مردم به حزب عدالت و توسعه در روزهای اخیر و اهمیت آراء کردها را برجسته کردند. با شرکت کردها در انتخابات در زیر چتر حزب دمکراتیک خلق ها، برخلاف گذشته که میزان آراء حزب عدالت و توسعه با هیجان دنبال می شد، میزان موفقیت حزب دمکراتیک خلق ها در انتخابات دنبال شد.   /ا
اخبار کوتاه
ملیت-  شکست ائتلاف  احزاب سعادت و اتحاد بزرگ
در بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه که دیروز برگزار شد و در آن 4 حزب موفق به ورود به مجلس شدند، ائتلاف احزاب سعادت و اتحاد بزرگ تحت عنوان:« ائتلاف ملی» با کسب 06/2 درصد از آرا با شکست مواجه شد.
لازم به ذکر است که این رقم از مجموع آرای دو حزب مذکور  در انتخابات عمومی سال 2011 کمتر است.
جمهوریت-پیروزی حزب حرکت ملی گرا در روستای زادگاه فتح اله گولن
بنا به گزارش های رسیده در بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه که دیروز برگزار شد، در روستای کوروجوک وابسته به شهرستان پاسینلر از تواقع ارزوم به عنوان زادگاه «فتح اله گولن» رهبر جماعت گولن، حزب دموکراتیک خلق ها در مقابل حزب عدالت و توسعه پیروز شد.
طبق آمار ارائه شده در این روستا 127 نفر به حزب حرکت ملی گرا، 41 نفر به حزب عدالت و توسعه، 8 نفر به حزب سعادت، 5 نفر به حزب جمهوری خلق و 6 نفر نیز به حزب دموکراتیک خلق ها  رأی داده اند.
ملیت-تغییر قانون اساسی فعلاً کنار گذاشته شد
نتایج بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه سرنوشت بحث های مربوط به سیستم پارلمانی که از سوی «اردوغان» رئیس جمهور ترکیه مطرح شده است را نیز تحت تأثیر قرارداد. طبق نتایج بدست آمده حزب عدالت و توسعه موفق به کسب 330 کرسی لازم برای تغییر قانون اساسی آن هم به شرط برگزاری همه پرسی، نشد.
سون دقیقه خبر – آخرین آراء احزاب در انتخابات
طبق آخرین خبرها در مورد انتخابات عمومی، 100 درصد از صندوق های رای باز شده است.
حزب عدالت و توسعه با 86/40 درصد رای 258 نماینده،
حزب جمهوری خلق با 96/24 درصد رای 132 نماینده،
حزب حرکت ملی گرا با 29/16 درصد رای 80 نماینده
حزب دمکراتیک خلق ها با 12/13 درصد رای، 80 نماینده به مجلس می فرستند.
حزب سعادت نیز 06/2 درصد رای آورده و زیر حدنصاب ماند.
سون دقیقه خبر – آراء خارج از کشور
بالغ بر 1 میلیون و 30 هزار شهروند ترک خارج از کشور در انتخابات شرکت کردند.
طبق آمار غیر رسمی در خارج از کشور :
حزب عدالت و توسعه 30/49 درصد،
حزب دمکراتیک خلق ها 03/21 درصد،
حزب جمهوری خلق 02/17 درصد
حزب حرکت ملی گرا 15/9 درصد رای آورده است.
حریت – ساریگول به مجلس راه نیافت
«مصطفی ساریگول» شهردار سابق منطقه شیشلی استانبول از حزب جمهوری خلق که از سوی این حزب نامزد شده بود، به مجلس راه نیافت. وی اخیراً بعلت مشاجره لفظی و تنش با شهرداری کنونی این منطقه از حزب جمهوری خلق برجسته شده بود.
حریت – حزب عدالت و توسعه در سوما 8/39 درصد رای آورد
حزب عدالت و توسعه در سوما که سال گذشته در نتیجه انفجار معدن ذغال سنگ، 301 نفر به علت سهل انگاری دولت در نظارت بر معادن، جان خود را از دست داده بودند، 8/39 درصد رای آورد. دادگاه رسیدگی به پرونده این حادثه، حکم پرداخت غرامت به بازماندگان کارگران معدن را صادر کرده بود.
دلیل دریافت رای بالا در این منطقه از سوی حزب عدالت و توسعه چنین ارزیابی شده که : اولین قسط این غرامت چند روز قبل از برگزاری انتخابات توسط دولت  به حساب این خانواده ها واریز شده است.
خبرترک – شمار نمایندگان احزاب در مجلس جدید
نتایح انتخابات، شمار نمایندگان احزاب در مجلس را نیز تغییر داد. بر این اساس نمایندگان :
حزب عدالت و توسعه از 327 به 258 کاهش،
حزب جمهوری خلق از 135 به 132 کاهش ،
حزب حرکت ملی گرا از 53 به 80 افزایش ،
حزب دمکراتیک خلق ها نیز که 35 نماینده مستقل داشت، به عنوان حزب وارد مجلس می شود و هم اکنون بعنوان چهارمین جریان سیاسی کشور 80 نماینده دارد. /ا
طرف-اولین ارزیابی از کاخ ریاست جمهوری درباره انتخابات
مصطفی وارانک، مشاور ارشد ریاست جمهوری در ارزیابی نتایج انتخاباتی که از طریق حساب توییتر خود ارائه کرد، نوشت: «در هر نتیجه ای که حاصل شود، خیری وجود دارد. کافی است که مقررات سیاست اجرا گردد. تصمیم ملت از همه چیز بالاتر است. میزان آراء نماینده های مستقل ساختار موازی مشخص است. به این ترتیب عدم برخورداری ساختار موازی از قدرت اجتماعی ثابت گردید.»
ینی شفق- 83 درصد، میزان مشارکت در انتخابات
در انتخابات عمومی که روز گذشته برگزار شد، میزان مشارکت به اندازه کافی بالا نبود.
در این انتخابات که حزب دموکراتیک خلق ها با کسب حدود 13 درصد رای وارد مجلس شد، بیش از 10 میلیون شهروند واجد شرایط به پای صندوق رای نرفتند که این وضعیت به نفع حزب دموکراتیک خلق ها تمام شد.
چنانچه میزان مشارکت در انتخابات از 85 درصد بالاتر رفته بود، عبور حزب دموکراتیک خلق ها از حد نصاب دشوار می شد.
طبق آمار از 56 میلیون و 632 هزار و 889 نفر واجد شرایط، 46 میلیون و 437 هزار و 773 نفر پای صندوق رای رفته و رای داده اند.
10 میلیون و 195 هزار و 116 نفر باقی مانده نیز در انتخابات شرکت نکردند.
از سوی دیگر یک میلیون و 326هزار و 434 رای فاقد اعتبار شناخته شده و مورد محاسبه قرار نگرفته است.
طرف-دنیز بایکال، رئیس موقت پارلمان ترکیه
بر اساس آیین نامه داخلی مجلس، تا زمان تعیین رئیس مجلس، سالمند ترین عضو مجلس به طور موقت ریاست مجلس را بر عهده خواهد گرفت. دنیز بایکال، نماینده حزب جمهوری خلق که 77 سال سن دارد، پیرترین نماینده محسوب می شود و به طور موقت ریاست را عهده دار خواهد شد. بایکال مراسم سوگند نماینده های جدید را مدیریت خواهد کرد و در ظرف یک هفته برای ریاست مجلس انتخابات برگزار خواهد شد. لیکن در شرایط کنونی پیدا کردن نامزدی که بتواند 367 رای کسب کند، کار دشواری است. چنانچه توافقی میان احزاب صورت نگیرد، بایکال مدت طولانی به عنوان رئیس مجلس جدید باقی خواهد ماند.
رادیکال-حزب دموکراتیک خلق ها هشتادمین نماینده را از حزب حرکت ملی گرا گرفت
بر اساس آمار غیر رسمی که شب گذشته منتشر شد، از 11 نماینده مجلس استان کوجاالی 6 نماینده به حزب عدالت و توسعه، 3 نماینده به حزب جمهوری خلق و 2 نماینده نیز به حزب حرکت ملی گرا تعلق پیدا کرد.
با این همه بعد از شمارش آراء شهروندان خارج از ترکیه و افزودن این تعداد از آراء، یکی از نماینده های حزب حرکت ملی گرا کاسته و به حزب دموکراتیک خلق ها اضافه شد و تعداد نماینده های حزب دموکراتیک خلق ها به 80 افزایش یافت.
خلاصه مهمترین مقالات یا گزارش های خبری
حریت – سه فرمول
روزنامه حریت با توجه به نتایج انتخابات، سه سناریوی متفاوت برای تشکیل دولت جدید را مورد بررسی قرار داده است. تحلیل این روزنامه به شرح زیر می باشد:
انتخاب کنندگان به حاکمیت مطلق حزب عدالت و توسعه از نوامبر 2002 که به مدت 13 سال مداوم در راس دولت قرار داشت، پایان دادند. در میان فرمول های تشکیل دولت در دوره جدید، سه گزینه اساسی وجود دارد. سیاست ترک از امروز با آزمایش احتمال تشکیل دولت ائتلافی، اقلیت و موقت، در صدد یافتن مسیر جدید خواهد بود.
اولین گزینه، آغاز تکاپوی جدید برای تشکیل دولت ائتلافی با پیشگامی حزب عدالت و توسعه می باشد. برای این منظور حزب عدالت و توسعه به دنبال یافتن شریکی که بتواند در سایه آن 276 رای اعتماد از مجلس بگیرد، خواهد بود. اگر دولت ائتلافی تشکیل نشود، در این صورت دولت اقلیت که از خارج توسط یک و یا دو حزب حمایت می شود، تشکیل می گردد. (یعنی احزاب مخالف با حزب عدالت و توسعه ائتلاف نکرده، ولی برای کسب رای اعتماد از مجلس از وی حمایت می کنند). در صورتی که نتایجی از دو گزینه اول گرفته نشود، آخرین گزینه، تشکیل «کابینه موقت» که هر کدام از احزاب به نسبت آراء خود، وزیر معرفی می کنند و انتخابات زودرس برگزار می شود، است. گزینه هایی که اکنون در پیش روی سیاست ترک قرار دارد، از این قرار است:
1- دولت ائتلافی: بر اساس تعامل ها رئیس جمهور ابتدا به رهبر حزبی که بیشترین رای را آورده است، وظیفه تشکیل دولت را می دهد. حزب عدالت و توسعه با تمامی احزاب به ترتیب میزان رایی که دریافت کرده اند، دیدار کرده و فرمول خود برای تشکیل دولت را توضیح می دهد. حزب عدالت و توسعه به سبب همکاری در فرایند صلح می تواند با حزب دمکراتیک خلق ها دولت ائتلافی تشکیل دهد. با حزب حرکت ملی گرا نیز در سایه خط مشی سیاسی نزدیک، احتمال برگزاری دولت ائتلافی مطرح است.
اما به علت درخواست روند عادی سازی در کشور از سوی مردم، هستند کسانی که ادعا می کنند حزب عدالت و توسعه بطور غیرمنتظره می تواند با حزب جمهوری خلق دولت ائتلافی تشکیل دهد.
ولی در این تکاپوها، موضعگیری در موضوعات بغرنج نظیر پارامترهای قانون اساسی جدید، تقاضای تشکیل نظام ریاستی، مبارزه با اختلاس و فرایند صلح نقش تعیین کننده خواهند داشت. اگر از دیدار حزب عدالت و توسعه با سایر احزاب برای تشکیل دولت ائتلافی نتیجه ای حاصل نشود، احزاب مخالف می توانند دولت ائتلافی دو حزبی و یا سه حزبی تشکیل دهند. اگر «احمد داووداوغلو» رهبر حزب عدالت و توسعه نتواند دولت تشکیل دهد، رئیس جمهور باید وظیفه تشکیل دولت را به دومین حزبی که بیشترین رای را آورده است، یعنی حزب جمهوری خلق بدهد. شمار کرسی های سه حزب جمهوری خلق، حرکت ملی گرا و دمکراتیک خلق ها در مجلس از 276 کرسی که شرط لازم برای تشکیل دولت می باشد، بیشتر بوده و 290 است. ولی تفاهم احزاب حرکت ملی گرا و دمکراتیک خلق ها به لحاظ سیاسی ضعیف است.
2- دولت اقلیت: اگر احزاب حاضر در مجلس برای تشکیل دولت ائتلافی به تفاهم نرسیده و روند به بن بست برسد، گزینه تشکیل دولت اقلیت مطرح می شود. بر این اساس یکی از احزاب مخالف، از دولتی که حزب عدالت و توسعه آن را تشکیل خواهد داد، از خارج حمایت می کند. حزب عدالت و توسعه تحت شرایط مشخص می تواند با حمایت احزاب حرکت ملی گرا و یا دمکراتیک خلق ها از خارج، کابینه خود را تشکیل دهد. به همین شکل می تواند با یکی از احزاب جمهوری خلق، حرکت ملی گرا و یا دمکراتیک خلق ها به توافق رسیده و از آنها تقاضای حمایت کند. این توافق همان گونه که در صورت بجای آورده شدن بعضی شرایط امکان پذیر می باشد، ممکن است نوعی همکاری با هدف برگزاری انتخابات زودرس نیز باشد.
دولت اقلیت که به این شکل تشکیل می شود، در سایه حمایت حزبی که با او به توافق رسیده است، با دریافت 276 رای، رای اعتماد از مجلس می گیرد. ولی حزب حاکم باید با مد نظر قرار دادن مطالبات و توازنات حساس حزب حامی، سیاستگذاری کند. عموماً دولت های اقلیت، به شرط تعیین تاریخ برگزاری انتخابات زودرس، تشکیل می شوند.
3- دولت موقت: در ورای تمامی سناریوها برای تشکیل دولت، اعطای اختیارات وسیع به رئیس جمهور، بستر تحولات غیرمترقبه را مهیا می کند. بر اساس ماده 116 قانون اساسی، در صورتی که هیات دولت رای اعتماد نگیرد، به علت عدم اعتماد برانداخته شود، در عرض 45 روز دولت جدید تشکیل نشود و یا به رغم تشکیل دولت، نتواند رای اعتماد بگیرد، رئیس جمهور اردوغان می تواند در راستای تکرار انتخابات تصمیم بگیرد.
در این صورت طبق قانون اساسی، دولتی که رای اعتماد نگرفته است، کنار می رود. در این گزینه که احتمال تشکیل دولت ائتلافی و اقلیت نیز از بین رفته است، «کابینه موقت» کشور را به انتخابات آماده می کند. این کابینه با مد نظر قرار دادن میزان آراء احزاب، تشکیل می شود. در کابینه موقت نیز وزرای دادگستری، کشور و ارتباطات، مستقل خواهند بود. (در آستانه انتخابات، این وزرا استعفا می دهند و وزرای موقت که عموماً قائم مقام این احزاب هستند، زمان امور را بدست می گیرند).
بجای نمایندگانی که تصدی وزارتخانه ها را نپذیرند و یا بعد از اینکه وزیر شدند، انصراف بدهند، نمایندگان آزاد انتصاب می شود. لزومی به دریافت رای اعتماد برای کابینه موقت نیست. این کابینه می تواند تا تشکیل مجلس جدید به وظایف خود ادامه دهد.
حریت – 10 نتیجه انتخابات- عبرت های انتخابات
«احمد هاکان» ستون نویس پرآوازه روزنامه حریت در مقاله امروز خود تحت عنوان «10 نتیجه انتخابات» به بررسی نتایج حاصل از انتخابات عمومی دیروز پرداخته است. ارزیابی های وی از انتخابات به شرح زیر می باشد:
1- تکبر شکست خورد: خودبزرگ بینی، زیرپا گذاشتن قوانین، خود را نابغه سیاسی شمردن، تحقیر رقیب، احمق شمردن انتخاب کنندگان و نادیده گرفتن هوش و ذکاوت آنها، شکست خورد.
2- یک ستاره متولد شد: «صلاح الدین دمیرتاش» که در انتخابات ریاست جمهوری به مانند یک باد می وزید، در این انتخابات به طوفان تبدیل شد. وی با خونسردی، طنزگویی، موضع دربرگیرنده، آزادیخواه، مهارت خطاب، واقع گرا، به عنصر اجتناب ناپذیر در سیاست ترکیه تبدیل شد.
3- اعمال فشار، تاثیر معکوس داشت: تمامی پلاکاردها را تحریم کردند، میدان ها را ضبط و محاصره کردند، استاندارها و فرماندارها را به ایفای نقش مجبور کردند، هم رئیس جمهور و هم نخست وزیر از هر جبهه وارد میدان شدند، ولی توانستند 40 درصد رای بیاورند. یعنی اعمال فشار تاثیر معکوس داشت.
4- رسانه های طرفدار شکست خورد: با روزنامه هایی که خوانده نمی شوند، تلویزیون هایی که مورد استقبال واقع  نمی شوند، مواضع تبلیغاتی، با برنامه های زشت و تهمت زنی به تعریف و تمجید از حزب حاکم و انتقاد از احزاب مخالف پرداختند. ولی ملت نشان داد که این ها هیچ تاثیری در تصمیم گیری ندارند.
5- داووداوغلو تباه شد: نخست وزیر داووداوغلو گفته بود که اگر حزب من نتواند به تنهایی به حاکمیت برسد، استعفا می دهم. اگر از این منظر نگاه کنیم، آینده داووداوغلو در حیات سیاسی ترکیه تباه شد.
6- برادری ترک -کرد: حزبی که حزب کرد نامیده می شود، به حزب ترکیه تبدیل شد. ترک ها و کردها در مبنای آزادی و مساوات، در زیر سقف یک حزب گردهم آمدند. این بار استانبول و دیاربکر واقعاً برادر شدند. ازمیر و باتمان واقعاً همبستگی از خود نشان دادند.
7- حزب جمهوری خلق و باورپذیری: حزب جمهوری خلق کارزار انتخاباتی خوبی انجام داد. نگاه ایدئولوژیک را کنار گذاشتند و به اقتصاد اولویت دادند. پیام های مثبت دادند. ولی مشکل باورپذیری چندین ساله، با یک انتخابات پشت سر گذاشته نمی شود. اگر این خط مشی را ادامه دهند، در انتخابات بعدی نتایج بهتری بدست می آورند.
8- وضعیت اردوغان: چون اردوغان به عنوان رئیس جمهور به میدان ها آمد، هدف بالاتری برای خود انتخاب کرد، کارزار انتخاباتی را به تسلط درآورد، کاملاً وارد مشاجرات لفظی شد، مرزهای قانون اساسی را زیر پا گذاشت، بزرگترین سهم و نتیجه انتخابات حزب عدالت و توسعه به او تعلق دارد. اگر از این نتایج راضی است، که هیچ حرفی نداریم. ولی اگر راضی نیست، باید خودانتقادی کند.
9- ائتلاف قطعی است: از این پس تمامی احتمالات در مورد آینده ترکیه مورد بحث قرار خواهد گرفت. ائتلاف ها، انتخابات زودرس، دولت اقلیت..... ولی من از اکنون نظر شخصی خودم را بیان می کنم: حزب عدالت و توسعه با حزب حرکت ملی گرا دولت ائتلافی تشکیل خواهد داد.
10- تاثیر اقتصاد: ارتباط میان نرخ رشد با آراء حزبی که اولین رای را آورده است، حق بجانب بود. زمانی که ترکیه رشد می کرد، آراء حزب عدالت و توسعه 50 درصد بود. با توقف رشد، از آراء حزب کاسته شد.
مهمترین عناوین مقاله های منتشر شده در رسانه های ترکیه
ینی شفق: عبدالقدیر سلوی: پیامی که از صندوق را خارج شد
طرف:
- سلیمان یاشار: وضعیت اقتصاد بعد از انتخابات عمومی
- آمبرین زمان: دوره اردوغان به پایان رسید
- سزین اونی: آزمون واقعی دموکراسی تازه آغاز می شود
روزنامه حریت:
- ارطغرل اوزکوک: تابستان خوبی خواهیم داشت.
- احمد هاکان: 10 نتیجه انتخابات
- عصمت برکان: ترکیه وارد دوران دولت ائتلافی می شود.
- وهاب مونیار: ترکیه بخوبی توسط یک دولت ائتلافی مدیریت می شود.
- محمت ییلماز: خیلی دوست داشتم چهره اردوغان را ببینم.
- طاها آکیول: اراده ملی، طعم شکست را چشاند.
- صلاح الدین دومان: آیا رای من، با رای او یکسان است.
- شکری کوچوک شاهین: احزاب مخالف پیروز شدند، حزب عدالت و توسعه شکست خورد.
روزنامه استار:
- محمت ککچ: آیا چنین ترکیه ای می خواستید؟
- آردان زنترک: مداخله جهانی
- نسوحی گونگور: دوره جدید و سوالات جدید
- مدائم یانیک: ترکیه به کشوری که مدیریت آن دشوار شد، تبدیل گردید.
- جم کوچوک: نتیجه اراده ملی
روزنامه خبرترک:
- امور تالو: نباید احزاب مخالف فراموش کنند، باید حزب عدالت و توسعه نیز بیاد بیاورد.
- فهمی کورو: انتخاب کنندگان «عموما» اشتباه نمی کنند.
- یاووز سمرجی: واقعاً ترکیه جدید
- روشن چاکیر: ورود کردها به مرکز سیستم
- اوزجان تیکیت: دو حزب مسابقه دادند، ترکیه جدید برنده شد.
- عبدالرحمان یلدیریم: دوره جدید برای همه
ملیت:
- محمت تزکان: از صندوق رأی نه دولت ائتلافی بلکه انتخابات زودرس بیرون آمد
- مریچ تافولار: انتقال آرا به حزب دموکراتیک خلق ها در مناطق علوی نشین واقع در کلان شهرها 
- شبنم خوش گور- کیوان چال: در حزب عدالت و توسعه نگاه ها جلب سناریوهای حاکمیت شد
- سرپیل چویک جان: تابلوی 8 ژوئن
- گونری جیوااوغلو: دموکراسی
- تولگا شاردن: معادله 7 ژوئن
- عبداله گاراکوش: انتظارات کاخ ریاست جمهوری و نتایج انتخابات
- بلما آکچورا: اگر ترور بدنبال ضربه زدن به انتخابات باشد...
جمهوریت:
- تایفون آتای: از کابوس دیکتاتوری با زبان کردی بیدار شدیم
- نورای مرت: ما برنده شدیم
- اورهان بورسالی: یک روز جدید، صبح بخیر ترکیه
- اورهان ارینچ: کار حزب حاکم به پایان رسید
- چیغدم توکر: ترکیه جدید
- - حکمت چتین کایا: دموکراسی برنده شد
- مصطفی بالبای: سیستم پارلمانی پیروز شد
- سردار کیزیک: حد نصاب کاخ (ریاست جمهوری) را ویران کرد
زمان:
- دوغان ارطغرل: منطقه را به آغوش ایران انداختیم، برای ترکیه دیگر کار از کار گذشت
- علی بولاچ: توپ در زمین حزب عدالت و توسعه

انتهای پیام/