فتح تکریت؛ شمارش معکوس برای آزادی الانبار و موصل

هنگامی که در ژوئن سال 2014 داعش وارد بخشهایی از عراق شد و به‌سرعت به‌علت بی‌کفایتی برخی از فرماندهان و حمایت برخی از استانداران نالایق از جمله آثیل النجیفی استاندار نینوا توانست بخشهایی از عراق را اشغال کند همگان تصور می‌کردند که این گروهک تروریست خواهد توانست به تحرکات خود ادامه دهد و به بغداد برسد. از زمانی که داعش فلوجه را در اوایل سال 2014 اشغال کرد تا زمانی که در ماه ژوئن همان سال نینوا و بخشهای زیادی از صلاح الدین و دیالی و دیگر مناطق را به اشغال خود در آورد در واقع اوج تحرکات داعش بود.

اما تروریست‌های خونخوار داعش و حامیان آنها در محاسبات خود یک متغیر اصلی یعنی مرجعیت را نادیده گرفته بودند، همه اخباری که قبل از صدور فتوای مرجعیت منتشر می‌شد از حرکت داعش و عقب‌نشینی نیروهای امنیتی حکایت داشت اما با صدور فتوای مرجعیت ورق برگشت زیرا نیروهای مردمی که به‌دنبال این فتوا تشکیل شده بودند به‌عنوان مکمل نیروهای امنیتی عمل کردند و روحیه این نیروها را تقویت کردند.

تحلیلگران امور نظامی هرگز تصور نمی‌کردند که این نیروها بتوانند کاری از پیش ببرند زیرا با توجه به سابقه ذهنی قبلی در عراق که گروه‌های سیاسی با یکدیگر اختلاف نظر داشتند تصور می‌شد که این گروه‌های مردمی با توجه به گرایش‌های سیاسی و عدم انسجام نتوانند به‌درستی عمل کنند اما گذشت زمان ثابت کرد که نیروی مردمی می‌تواند معادلات را بر هم زند و در واقع معادلات را بر هم زد. اولین بارقه‌های این موفقیت در جرف الصخر در شمال بابل رقم خورد و به‌دنبال آن آمرلی و در ادامه دیالی با کمک نیروهای مردمی و امنیتی از داعش پاکسازی شد.

هنگامی که استان دیالی پاکسازی شد داعشی‌ها به صلاح الدین بازگشتند اما دیگر روند افول آنها فرا رسیده بود و طرح عملیات صلاح الدین ریخته شد و این عملیات در روز یک مارس 2015 آغاز شد. این عملیات از چند محور آغاز شد و نیروهای امنیتی و مردمی ناحیه العلم، الدور، الفتحه و البوعجیل را آزاد کردند و به دروازه‌های تکریت رسیدند.
در تکریت اوضاع پیچیده‌تر بود زیرا داعشی‌ها پس از اینکه نیروهای امنیتی و مردمی مناطق الدور و العلم و دیگر مناطق مجاور تکریت را فتح کردند درک کرده بودند که نوبت بعدی تکریت است، از همین رو هر چیزی اعم از ساختمان‌ها و منازل و تیر برق و همه اشیا را بمب‌گذاری کرده بودند، نیروهای مردمی و امنیتی به‌ناگاه خود را در برابر یک شهر تله‌گذاری شده دیدند.

این همان زمانی بود که برخی رسانه‌های مغرض در داخل و خارج عراق از زمین‌گیر شدن نیروهای مردمی در تکریت خبر دادند اما اوضاع به این منوال پیش نرفت و تخریب پلها از سوی داعش برای ممانعت از ادامه پیشروی نیروهای امنیتی و مردمی راه به جایی نبرد و نیروهای امنیتی پس از کنترل بر بیمارستان و مراکز دولتی آرام آرام کاخهای ریاست جمهوری که سیزده کاخ صدام معدوم را شامل می‌شد و در ادامه منطقه القادسیه و سرانجام در اواخر وقت یازدهم فروردین ماه سال 94 تکریت را آزاد کردند.

هرچند که گفته می‌شود هنوز تعداد اندکی از تروریست‌ها در تکریت حضور دارند اما حیدر العبادی فرمانده کل نیروهای مسلح و نخست وزیر و فرماندهان نیروهای مردمی از جمله هادی العامری از تلاش برای تکمیل آزادی صلاح الدین و حرکت به‌سوی بیجی، الشرقاط و الصینیه خبر می‌دهند و با آزادی این مناطق اهداف عملیات صلاح الدین محقق خواهد شد.

نکته‌ای که در عملیات تکریت قابل توجه بود عدم مشارکت ائتلاف بین المللی تحت رهبری آمریکا بود. ارتش و نیروهای مردمی پس از اطمینان از شرکت نکردن این ائتلاف وارد عمل شدند و تکریت را آزاد کردند. همچنین درباره وضعیت تکریت موضوعی که قابل بحث است اینکه چه نیروهایی باید اراضی آزادشده را حفظ کنند؟ به‌گفته کریم النوری سخنگوی نیروهای مردمی نیروهای داوطلب بومی تکریت به‌همراه پلیس وظیفه حفظ اراضی آزادشده را دارند.

همزمان با نبرد صلاح الدین در الانبار نیروهای عشایری و امنیتی عملیات‌هایی انجام دادند. سرگرد مصطفی سمیر رئیس پلیس منطقه الحوز در شهر الرمادی گفت: نیروهای امنیتی طی عملیاتی علیه تروریست‌های داعش خیابانی المحکمه و المجسر را نزدیک منطقه التامیم آزاد کردند و داعش را تارومار کردند. وی افزود: داعشی‌ها همزمان با پیشروی نیروهای امنیتی عراقی فرار کردند و نیروهای امنیتی با موشک اس‌پی‌جی مراکز آنها را هدف قرار دادند و تلفات و خسارات فراوانی به آنها وارد کردند.

قاسم المحمدی فرمانده عملیات الانبار اعلام کرد: نیروی هوایی با همکاری اطلاعات مراکز داعش را در منطقه الجغیفی در شمال فلوجه هدف قرار دادند که بر اثر آن 11 داعشی به هلاکت رسیدند. در منطقه زنکوره در غرب الرمادی نیز نیروی هوایی عراق 15 داعشی را به هلاکت رساند و ادوات آنها را منهدم کرد. وی افزود: بر اثر حملات توپخانه‌ای به مراکز داعش در منطقه الصدیقیه در جنوب الرمادی 22 داعشی به هلاکت رسید.

شیخ عاشور الحمادی رئیس شورای بیداری غرب الرمادی بیان کرد: نیروهای امنیتی پیشروی‌های گسترده‌ای در شمال الرمادی و در منطقه البوریشه، البوجلیب و زنکوره انجام دادند و بیش از 50 داعشی را به هلاکت رساندند. وی افزود: ‌نیروهای امنیتی و عشایری و مردمی و شورای بیداری به‌دنبال شروع عملیات گسترده در روزهای آینده در الانبار برای نابودی داعش هستند.

دلف الکبیسی فرماندار الرمادی اعلام کرد: فرماندهی عملیات الانبار تصمیم به لغو مقررات منع آمد و شد در برخی مناطق الرمادی گرفته است و همزمان با این تصمیم تدابیر امنیتی در الرمادی حاکم شده است.

کاظم الفهداوی رئیس پلیس الانبار گفت: نیروهای امنیتی ظرف ساعات آینده موفق به آزاد سازی منطقه البوجلیب از داعش می‌شوند و نیروها و تدارکات گسترده نظامی به این منطقه رسیده است. منابع عراقی از عملیات نیروهای امنیتی و مردمی در مناطق وادی حوران و اطراف منطقه البغدادی در الانبار و پیشروی در این مناطق خبر دادند.

بنا به گفته مسئولان عراقی پس از آزاد سازی صلاح الدین، استان بعدی که باید از لوث داعشی‌های خونخوار آزاد شود الانبار است اما نکته و در واقع مشکلی که در این استان وجود دارد نحوه فعالیت نیروهای مردمی به‌گونه‌ای است که حساسیت‌زا نباشد، به‌ویژه که بنگاه سخن پراکنی مورد حمایت عربستان که عملکرد نیروهای مردمی به مذاق آنها خوش نیامده است از هر فرصتی برای خدشه وارد کردن به وجهه نیروهای مردمی استفاده می‌کنند و اخیراً در تکریت حملات گسترده‌ تبلیغاتی علیه نیروهای مردمی به راه انداخته‌اند.

به هر حال با توجه به اینکه نیروهای مردمی نقش مهمی داشته‌اند حیدر العبادی به‌طور حتم به این موضوع توجه خواهد کرد تا پس از آزاد سازی الانبار نوبت به ماراتن موصل برسد. موصل مرکز و کانون اصلی داعش است و به‌احتمال زیاد داعشی‌ها اقدام به بمب‌گذاری و مین‌گذاری گسترده این استان خواهند کرد به‌ویژه که از مدتی قبل نیز کار احداث خندق را آغاز کرده‌اند.

اما نکته‌ای که در آزاد سازی تکریت مهم به نظر می‌رسد بُعد استراتژیک این شهر است و فتح این شهر ضربه‌ای مهلک به پیکر داعش بود و همین شکست بود که اعدام‌های گسترده داعشی‌های فراری را در موصل از سوی این گروهک به‌دنبال داشت.

انتهای پیام/ر*