افزایش شفافیت اقتصادی در گرو توجه بیشتر به بورس کالا است

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم،  حسین پناهیان صبح امروز در نشست خبری خود در جمع خبرنگاران، با اشاره به ناشناخته بودن جایگاه بورس کالا در اقتصاد کشور گفت: هرچند بورس کالا یک شرکت سهامی عام است، اما مانند دیگر ارکان بازار سرمایه، تفاوت آن با سایر شرکت‌ها ساختار مالکیتی آن است. 

مدیرعامل بورس کالای ایران افزود: براساس قانون هیچ سرمایه‌گذاری اجازه داشتن بیش از 2.5 درصد سهام این بورس را ندارد که این موضوع نشان‌دهنده این است  که ذینفعان بورس کالا تنها سهامداران عمده نیستند و مالکیت این بورس از تنوع سهامداری برخوردار است. 

وی در ادامه در بیان کارکردهای اصلی یک بورس کالایی مدرن در اقتصاد دنیا گفت: سابقه بورس‌های کالایی در کشورهای پیشرفته دنیا به بیش از 2 قرن می‌رسد، به عنوان مثال بورس کالا در کشور ژاپن 180 سال و در آمریکا بیش از 200 سال قدمت دارد و حجم معاملات آنها نیز 100 برابر تولید ناخالص داخلی این کشورهاست. 

پناهیان اضافه کرد: مهمترین دلیل شکل‌گیری بورس‌های کالایی توسعه نظریه‌ای رقابت‌پذیری و کشف مزایای رقابتی است که در پی آن شفافیت اقتصادی نیز حاصل می‌شود. 

مدیرعامل بورس کالای ایران ادامه داد: مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس کالا افزایش شفافیت، مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری و نیز افزایش کارایی است. 

وی افزود: در حال حاضر در اقتصاد کشور با موضوعی تحت عنوان اقتصاد مقاومتی مواجه هستیم، که هسته اولیه و اصلی آن چیزی نیست به غیر از رقابت‌پذیری و در پی آن ارتقای بهره‌وری و افزایش تولید در اقتصاد کشور به بار خواهد نشست. 

پناهیان گفت: تاکید اقتصاد مقاومتی به شفاف‌سازی اقتصادی و تغییر منابع درآمدی دولت از منابع وابسته به نفت به درآمدهای مالیاتی است. به علاوه اینکه در بسیاری از کشورها عمده درآمد کشورها درآمد مالیاتی است که برای نیل به این هدف بر رانت زدایی و افزایش رقابت‌پذیری از طریق بورس‌های کالایی تاکید می‌شود. 

وی اظهار داشت: مکانیزم علمی و تجربیات دنیا نشان می‌دهد که هیچ ابزار دیگری در افزایش کارایی بنگاه‌ها بیش از مکانیزم بورس‌های کالایی برای حرکت اقتصاد دولتی به غیردولتی وجود ندارد چرا که در دوران گذار از اقتصاد دولتی به بازار تلاطم‌های زیادی وجود دارد که بستر بورس کالا می‌تواند این نوسانات را کنترل کند. 

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه در خصوص فضای کسب و کار در سال 93 در بورس کالا گفت: براین اساس عزم و اراده دولت یازدهم بر توسعه بورس کالا شکل گرفت که مصوباتی نیز در این زمینه به ثبت رسیده است. به عنوان مثال هر کالایی که ماهیت غیرانحصاری دارد و عوامل عرضه و تقاضا سازوکار قیمت‌گذاری آن را انتخاب می‌کند، باید توسط شرکت های دولتی از طریق بورس کالا انجام شود. 

پناهیان تصریح کرد: هرجا پای دولت به قیمت‌گذاری کالا باز شود، تبعات بدی مانند ناامیدی بخش تولید از نحوه قیمت‌گذاری صحیح و قانونی را به دنبال دارد. 

وی ادامه داد: واقعیت شاخص‌های اقتصادی کشور حکایت از کمبود تقاضا در برخی از محصولات دارد که براین اساس با توجه به کارکردهای توسعه بورس کالا باید فرهنگ‌سازی مناسبی در سطح اقتصاد کشور انجام شود. 

مدیرعامل بورس کالای ایران ادامه داد: ماهیت ذاتی بورس کالا رقابت است و یکی از بحث‌های جدی در خصوص مباحث کارکردی این بورس شکل‌گیری بازار جانبی در کنار بورس کالاست. 

پناهیان گفت: سازوکاری که در قانون برای مکانیزم قیمت‌گذاری برای بورس کالا تهیه شده است، یک ماهیت ملی دارد و به معنای انحصار نیست و براین اساس ایجاد بازارهای جانبی در کنار فعالیت بورس کالا مورد انتقاد است.

وی در خصوص اقدامات توسعه‌ای بورس کالا در سال 93 گفت: از 2 سال پیش نگارش سند استراتژیک بورس کالا برای 4 سال آینده انجام شده که براساس آن جایگاه این بورس در سال‌های آینده ترسیم شده  و این اقدام بورس کالا را به یک شرکت برنامه‌پذیر و یادگیرنده تبدیل کرده است. 

مدیرعامل بورس کالای ایران با اشاره به اینکه در سال گذشته 84 پروژه و 668 فعالیت برای انجام در سال 93 هدف‌گذاری شده است، گفت: مهمترین تفاوت بورس کالایی پیشرفته در دنیا با بورس ما ابزارهای مالی است که براین اساس در دنیا معامله فیزیکی کالاها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و مطابق این موضوع تلاش کردیم در سال جاری ابزارهای مشتقه صنف موازی را راه‌اندازی کنیم و در سال آینده نیز به این ابزار توجه ویژه‌‌ای خواهیم داشت.

پناهیان با بیان اینکه یکی از بخش‌هایی که بر تامین مالی در کشور کمک می‌کند، ابزار مشتقه و صنف موازی است، تصریح کرد: راه‌اندازی قرارداد آتی زیره و توجه به عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا در سال جاری براین اساس عملی شد، همچنین تلاش کردیم دسترسی مستقیم بازیگران و فعالان بورس کالا به معاملات را در سال جاری مورد توجه قرار دهیم که راه‌اندازی معاملات برخط بورس کالا در سال 93 با همین هدف عملی شد. 

وی گفت: قرارداد اختیار معامله آپشن نیز از جمله مواردی است که در سال آینده با وجود پیچیدگی‌های مختلف راه‌اندازی خواهد شد. 

مدیرعامل بورس کالای ایران در خصوص توسعه بازار فیزیکی نیز گفت: راه‌اندازی تالار فرعی این بورس از جمله مواردی بود که در سال 93 مورد استقبال فراوان قرار گرفت. علاوه بر این نظام انبارداری و صدور قبض هم از دیگر مواردی است که در سال آینده به عنوان یکی از اوراق قابل معامله مورد بهره‌برداری خواهد گرفت. 

پناهیان در ادامه در خصوص دیگر فعالیت‌های مهم بورس کالا در سال 93 گفت: قانون بهره‌وری منابع کشاورزی که در نظام مدیریت مالی این بخش و نیز برای دولت اثرگذار است، با تاکید بر قیمت تضمینی محصولات در سال جاری مورد توجه قرار گرفت. همچنین یکی از موضوعات مورد توجه در بورس کالا در سال 93 مکانیزم کشف قیمت در زمینه محصولات پتروشیمی بود که تلاش‌های زیادی نیز برای حل مشکل آن انجام شد. 

وی گفت: یکی دیگر از این اقدامات ورود بورس کالا به اتحادیه الکترونیکی بین بورسی است که براین اساس قرار است در نیمه چهارم سال 2015 به صورت رسمی از معاملات بین بورسی ایران و این اتحادیه رونمایی شود که براساس آن امید زیادی برای توسعه تجارت بین‌المللی است در این زمینه متصوریم. 

مدیرعامل بورس کالای ایران اضافه کرد: یکی دیگر از این اقدامات تسهیل مکانیزم پرداخت و انتقال پول در بورس کالاست که در این راستا نیز اقدامات گوناگونی انجام شده است. به علاوه اینکه در سال 93 تلاش کردیم زمینه ورود اشخاص حقیقی به معاملات بورس کالا را نیز در کنار حقوقی‌ها فراهم کنیم. 

پناهیان گفت: در سال 93 بالغ بر 152 هزار میلیارد ریال تامین مالی برای بخش تولید و صنعت در بورس کالا انجام شده است.

وی با بیان اینکه ارزش معاملات بورس کالا در 11 ماه گذشته بالغ بر 533 هزار میلیارد ریال بوده است، اضافه کرد: از جهت ارزش معاملات در بازار سرمایه بورس کالا در رتبه اول و پس از آن بورس اوراق بهادار با 503 هزار میلیارد ریال، فرابورس با 302 هزار میلیارد ریال و بورس انرژی با 15 هزار میلیارد ریال قرار دارند.

مدیرعامل بورس کالای ایران در خصوص اولویت‌های بورس کالا در سال 94 نیز اذعان داشت: توسعه معاملات قراردادهای سلف استاندارد برای تامین مالی بنگاه‌های تولیدی، توسعه معاملات قراردادهای آتی، راه‌اندازی قراردادهای آتی یک روزه، گسترش سررسید‌های کوتاه‌مدت و زمان معاملات، آنلاین شدن برخی معاملات در روزهای جمعه، توسعه معاملات کشاورزی در بخش فیزیکی و در نظر گرفتن نقش پررنگ‌تر برای بورس کالا در برنامه توسعه ششم، با هدف ارتقای جایگاه بورس کالا در کنار بازنگری در سیستم‌ فرآیندهای بورس کالا و توسعه آن و نیز راه‌اندازی تالار چند کالایی و توجه به تحولات بین‌المللی بورس کالا، از جمله چشم‌اندازهای این بورس در سال آینده است. 

پناهیان اضافه کرد: اگر کالایی ماهیتی غیرانحصاری داشته باشد، باید در بورس کالا عرضه شود و براین اساس تلاش می‌کنیم، در سال آینده معاملات رینگ صادراتی سیمان را راه‌اندازی کرده و شرایطی را فراهم آوریم تا سنگ آهن نیز در بورس کالا کشف قیمت شود. 

انتهای پیام/