برنامه‌های درسی پاکستان؛ ناسیونالیسم جایگزین برخی واقعیت‌ها

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، در پاکستان همچنان که ذهن افراد جامعه با برنامه‌های درسی گاه متضاد در ایالت‌ها از کودکی شکل می‌گیرد درس ناسیونالیسم و در برخی موارد نژادپرستی نیز همراه با مواد درسی در ایالت‌های مختلف نیز به اذهان سپرده می‌شود.

پس از جنگ جهانی دوم بویژه در سطح جهانی تفکر ملیت در سراسر جهان گسترش یافت و براساس آن هر ملتی در کشور خود قهرمانان ملی معرفی کردند و براساس همان تفکر پرچم ملی تشکیل دادند، سرود ملی نوشتند، لباس ملی، گل ملی، ورزش ملی، زبان ملی، فرهنگ ملی حتی با استفاده از کلمه ملی همه چیز را مقدس دانستند.

این تفکر تقدس در پاکستان نیز بقدری در برنامه‌های درسی این کشور دیده می‌شود که براحتی در زبان علمی می‌توان نام آن را ناسیونالیسم عنوان کرد.

با این حال، در پاکستان تفکرات زیادی در رابطه با ناسیونالیسم در ایالت‌های مختلف این کشور وجود دارد و حتی فرقه‌های مختلف و برخی مذاهب این کشور نیز در مورد این ناسیونالیسم برداشت‌های متفاوتی دارند.

ناسیونالیسم در پاکستان

ناسیونالیسم در پاکستان در هر ایالتی تعریف ویژه خودش را دارد و براساس این تفکرات تعصب زبان نیز در سراسر این کشور گسترش یافته زیرا «تاریخ»، «علوم اجتماعی» و «مطالعات پاکستان» نیز با بهره‌برداری از اغراق در ایالت‌ها و گاه متفاوت آموخته می‌شوند.

تاریخ پاکستان در کتب درسی، در مدارس و دانشگاه‌های پاکستان با «مسلم لیگ» آموخته می‌شود در حالی که علاوه بر مسلم لیگ اتفاقات بسیار مهم دیگری در تاریخ این کشور بوقوع پیوسته که دانش آموزان از آن بی‌خبر باقی می‌مانند.

"محمد علی جناح بنیانگذار پاکستان"

قابل ذکر است که مسلم لیگ به رهبری «محمد علی جناح» بنیانگذار پاکستان نخستین حزب این کشور بود که توسط آن، پاکستان از شبه قاره هند در سال 1947 میلادی جدا شد.

پس از آن به مرور زمان شاخه‌های دیگری از حزب مسلم لیگ همچون شاخه «نوازشریف» به رهبری نوازشریف، شاخه «قائد اعظم» به رهبری «چوهدری شجاعت حسین»، «آل پاکستان مسلم لیگ» به رهبری «پرویز مشرف» رئیس جمهور سابق و رئیس سابق ستاد ارتش پاکستان، شاخه عوامی به رهبری «شیخ رشید احمد»، شاخه «فنکشنل» به رهبری «پیر پگارا»، شاخه «جونیجو» به رهبری «حامد ناصر چهتا»، شاخه «جناح» به رهبری «منظور وتو»، شاخه «ضیاء الحق» بدلیل اختلافات حزبی بوجود آمدند.

دانش‌آموزان پاکستانی می‌آموزند که تاریخ پاکستان پس از ورود «عماد الدین محمد بن قاسم ثقفی» در این منطقه آغاز شده و پس از مسکوت ماندن هزار سال ادامه این تاریخ از زمان «سرسید احمد خان» گفته می‌شود.

عماد الدین محمد بن قاسم ثقفی

مردم پاکستان معتقدند که محمد بن قاسم ثقفی پسر برادر «حجاج بن یوسف» فرمانده بنی‌امیه در «عراق»، در سن 17 سالگی در سال 711 میلادی با فتح این منطقه، آن را بعنوان مرکز حکومتش برگزید.

به نظر مردم پاکستان، سید احمد خان نیز یکی از رهبران مسلمانان شبه قاره هند در قرن نوزدهم میلادی بوده که در بیداری مسلمانان این منطقه از لحاظ علمی خدمات زیادی انجام داده است.

سر سید احمد خان

طی این هزار سال، چه اتفاقاتی در این مناطق افتاده، چه کسانی حکومت کردند و بر سر مسلمانان چه آمده است، آموزش و پرورش پاکستان این حقیقت‌ها را پنهان می‌کند و یا از آن آگاه نیست.

جنگ های زیادی همچون «جنگ پلاسی»، «جنگ پانی پت» و «جنگ آزادی» در این منطقه درطول این عرصه رخ دادند و همچنین در«قحط بنگال» در سال 1930 میلادی هزاران نفر جان خود را از دست دادند. مسئولیت این قتل و عام به عهده چه کسانی بود؟ به دانش آموزان پاکستان آموخته نمی شود.

دانش آموزان پاکستانی از دشمنان جنگ آزادی در سال 1857 میلادی نیز خبر ندارند که چرا در این جنگ 50 هزار علمای این منطقه کشته شدند.

جنگ آزادی 1857 میلادی

آموزش و پرورش پاکستان حقیقت‌هایی در رابطه با تاریخ این کشور در برنامه درسی پاکستان از دبستان تا دبیرستان را پنهان می‌کند و یا اینکه دولت پاکستان در سطح دولتی، آن‌ها را به خواسته خود تنظیم می‌کند.

علاوه براین، جنبش‌های مسلمانان شبه قاره هند و پاکستان علیه حکومت انگلیس که قربانی‌های زیادی برای آزادی این منطقه دادند به دانش‌آموزان این کشور آموخته نمی‌شود.

برخورد انگلیس با اقتصاد شبه قاره هند و پاکستان طی 90 سال حکومت در برنامه درسی پاکستان وجود ندارد. چه کسانی و چرایی استخدام مسلمانان در نهادهای دولتی را تحریم کرده بودند؟ هیچ یک از دانش آموزان پاکستان از چنین حقیقت‌هایی آگاه نیستند.

دانش آموزان پاکستانی خبر ندارند که چه کسانی در نخستین مشاعره شبه قاره هند و پاکستان در شهر «لاهور»، با قدردانی از انگلیسی‌ها، آنها را باعث رحمت و برکت این منطقه عنوان کردند.

واکسیناسیون تاریخ ناقص که توسط برنامه درسی به دانش آموزان پاکستان زده می‌شود، موجب بیماری و تضعیف اذهان نسل جوان این کشور شده است.

جوانانی که کتاب‌هایی جانبی در مورد تاریخ شبه قاره هند و پاکستان را مطالعه می‌کنند با واقعیت آشنا می‌شوند درحالی که آن‌ها در مدارس تاریخ متفاوتی از تاریخ این کشور را مطالعه می‌کنند.

تعجب آور است که تاریخ پاکستان پس از استقلال نیز در برنامه درسی این کشور حقیقت ندارد.

آموزش و پرورش پاکستان دانش آموزان این کشور را از عاملان اصلی قتل «لیاقت علی خان» اولین نخست وزیر پاکستان دور نگهداشته و سخنرانی‌های کامل محمد علی جناح بنیانگذار این کشور نیز در برنامه‌های درسی شامل نشده است.

دانش آموزان پاکستانی از این نیز خبر ندارند که موانع تشکیل قانون اساسی از 1947 میلادی الی 1956 میلادی چه کسانی بودند و یا اینکه «بنگلادش» چرا از پاکستان جدا شده است.

حقیقت‌های تاریخ سیاسی پاکستان نیز در برنامه‌های سیاسی این کشور وجود ندارد. در حالی که شور وطن پرستی و ناسیونالیسم در برنامه‌های درسی گنجانیده و در اذهان کودکان‌ ثبت می‌شود.

تاریخ قبل و پس از استقلال پاکستان در کتاب‌های درسی این کشور ناقص و در مواردی کذب است.

مورخین معروف پاکستانی، «مبارک علی» در کتاب «برنامه درسی و تاریخ» و «کی کی عزیز» در کتاب قتل تاریخ (Murder of History) شواهد مستندی در رابطه با تاریخ کذب در برنامه‌های درسی این کشور ذکر کرده‌اند.

با این حال، «نوازشریف» نخست وزیر پاکستان دستور داده تا کتاب‌های درسی این کشور از سر نوشته شود و دستورالعملی نیز به کمیسیون آموزش عالی پاکستان صادر کرده مبنی بر این که که کتاب‌های «تاریخ»، «مطالعات پاکستان» و «علوم اجتماعی» تبدیل شود.

اکنون چه منطقی درپی دستور نخست وزیر پاکستان قرار دارد با گذشت زمان و چاپ این کتاب‌ها مشخص خواهد شد.

دولت‌های ایالتی پاکستان به اجرای برنامه درسی جدید آموزش و پرورش این کشور قادر خواهند بود یا خیر، گذشت زمان بخوبی نشان خواهد داد.

مشکلات و تضادهای بسیاری در برنامه‌های درسی ایالت‌های مختلف پاکستان وجود دارد اما تهدید بزرگی در رابطه با گنجاندن موضوع ناسیونالیسم که در اذهان کودکان این کشور نهادینه خواهند شد این کشور را با مشکلات فراوانی روبرو خواهد کرد.

کارشناسان می‌گویند که بجای برنامه‌های درسی جداگانه در هر ایالت پاکستان، تشکیل یک برنامه درسی در سراسر این کشور بهتر است که موجب رشد و برنامه‌ریزی یکسان دانش‌آموزان پاکستانی می‌شود.

همچنین دانش آموزان روستایی بویژه در مناطق قبایلی نیز در برابر دانش آموزان شهرهای بزرگ، اطلاعات یکسانی را دریافت خواهند کرد و بهتر در آزمونها با دانش‌آموزان شهرها رقابت خواهند کرد.

مقامات عالی آموزش و پرورش پاکستان باید در این خصوص فکر کنند.

انتهای پیام/پ