دقت در آمایش سرزمین، بازارچه مرزی و معادله چند معلومی روتک خاش سیستان و بلوچستان
خبرگزاری تسنیم: مرز روتک از توابع بخش مرکزی خاش یکی از ظرفیت‌های ارزشمند شهرستان خاش است که تاکنون از آن به خوبی بهره‌برداری نشده است این منطقه استراتژیک برای کشورمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خاش، با بررسی تحلیلی و دقیق مناطق مرزی به ویژه نواحی توسعه نیافته مرزی در مقایسه با مناطق دیگر کشور می‌توان به معیارهای عمده‌ای از جمله موقعیت جغرافیایی مناطق مرزی، دوری از قطب‌های صنعتی اقتصادی و توسعه نیافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دست یافت.
این مناطق به دلیل تماس با محیط‌های متنوع بیرونی در خارج از کشور و برخی مشترکات با آن سوی مرز در مناطق مرزهای همجوار از شرایط خاصی برخوردارند.
شهرستان مرزی خاش در استان سیستان و بلوچستان که قطب مهم تولید انواع محصولات کشاورزی اعم از زراعی و باغی، قطب صنعت و معدن،گردشگری و سایر پتانسیل‌ها بوده، 124 کیلومتر مرز مشترک با کشور پاکستان دارد.
مرز روتک از توابع بخش مرکزی خاش یکی از ظرفیت‌های ارزشمند شهرستان خاش است که تاکنون از آن به خوبی بهره‌برداری نشده است این منطقه استراتژیک برای کشورمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ساکنان منطقه مرزی روتک خاش در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و غیره برای ایران و پاکستان نقش به‌سزایی را ایفا می‌کنند.
تعاملات و ارتباطات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مردم و دولت در مرزهای مشترک بسیار با اهمیت بوده و این امر به توسعه، رشد و آبادانی و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی ساکنان نقاط مرزی کمک می‌کند.
بر اساس دیدگاه‌های کارشناسان و ساکنان مرز اهمیت دادن به مقوله مرز و بهره‌گیری از ظرفیت‌های آن امری ارزشمند برای توسعه شاخص‌های خدماتی محسوب می‌شود.
جمهوری اسلامی با اشراف کامل و دانایی محوری در بعد مرزها و درک اهمیت روتک به عنوان یک مزیت ترکیبی ملی و منطقه‌ای و ایمن در مسیر توسعه این منطقه در حال برنامه‌ریزی است.
از سویی با توجه به اینکه یکی از گام‌ها و روش‌های مؤثر برای تامین، تداوم و تضمین امنیت پایدار، تثبیت و ماندگاری جمعیت و ایجاد اشتغال در مناطق مرزی، ایجاد بازارچه‌های مرزی (تجارت مرزی) در انواع مختلف است.
احداث و راه‌اندازی بازارچه مرزی روتک در سطح استانداردی مقبول، ضمن تأمین سطح قابل توجهی از نیاز مردم مرزنشین روتک از طریق مبادلات مرزی، به قانونی کردن آمد و رفت‌ها و تهاترها، تثبیت و پایدار نمودن امنیت در روتک که البته هم اکنون نیز به برکت طراحی نظام در بومی کردن امنیت و ایجاد کمربند ترکیبی مرزبانی و طرح طوایف در مرز روتک شرایط مطلوبی دارد، کاهش و فروکش کردن مبادله قاچاق کالا، رشد و تقویت معیشت مرزنشینان و توسعه اقتصادی این مناطق کمک کنند با علم به این موضوع که بین ایجاد بازارچه و اثرات اقتصادی آن از جمله افزایش اشتغال، کاهش فقر، افزایش درآمد و کاهش تمایل مهاجرت ساکنان مناطق مرزی به جاهای دیگر رابطه معناداری وجود دارد.
وجود مبادلات و پیوندهای دو سوی مرز در روتک اهمیت ویژه‌ای را در فرآیند برنامه‌ریزی، توسعه آمایش سرزمین به روتک داده است که در صورت غفلت از آنها به طور جد شاهد چالش‌های عمده‌ای از جمله عدم ثبات جمعیتی در این منطقه حاصلخیز و پرآب اما طوفانی و کمتر توسعه یافته و کم جمعیت خواهیم بود.
با توسعه و رونق بازارچه مرزی روتک و نگاه نرم نه صرفا سخت افزاری و استفاده از ظرفیت‌های نیروی انسانی بومی و ظرفیت‌های داخلی در مرز روتک می‌توان تحولی بنیادی در تولید، ایجاد اشتغال، تثبیت جمعیت مرزنشین، افزایش درآمد و در نهایت توسعه‌ای پایدار و ارتقاء امنیت ایجاد و در کنار آن با رویکردی هوشمندانه و متعادل به سمت همکاری‌های متقابل منطقه‌ای با پاکستان حرکت کرد.
مردم خاش هم اینک برای دسترسی به منطقه مرزی روتک به ناچار حدود 350 کیلومتر راه را با عبور از شهرستان سراوان و مرز جالق و یا شهرستان میرجاوه طی می‌کنند.
با ساخت محور خاش- روتک که البته در اولویت‌های عمرانی شهرستان و استان هم در دولت و هم در مجلس نیز قرار دارد این فاصله طولانی 200 کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود و ضمن مزیت اجتماعی و ایجاد امکان سهل‌الوصول بودن روتک برای دسترسی سریع‌تر موجبات مقدمه چینی برای بازاریابی محصولات کشاورزی و معدنی و صنعتی شهرستان در خاک کشور همسایه را نیز فراهم خواهد ساخت.
ارتقاء سطح کیفی راه ارتباطی و همزمان ایجاد شرایط در زیرساخت‌ها و وضعیت فیزیکی بازارچه همزمان با گسترش فعالیت کشاورزی و زیرساختی و احداث واحدهای تولیدی کوچک در فرآوری محصول خرما، راه‌اندازی تاسیسات و امکانات برای تسهیل در کار تجار، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه توریسم بیابانگردی، احداث مساجد و یا نمازخانه‌های مناسب و استراحتگاه و غیره از جمله ضرورت‌های فعالیت و رونق بازارچه مرزی روتک است.
مرزبندی روستاها با یکدیگر، تهیه طرح‌های هادی مبتنی بر سیاست‌گذاری خاص آمایش سرزمین، اجرای طرح هادی در روستاهای منطقه، توسعه مراکز آموزشی و درمانی، بهبود محورهای آنتنی روستایی و در مجموع کمک به مهاجرت جمعیت به این منطقه برای تثبیت و ماندگاری و فراهم کردن شرایط برای استفاده بهینه و حداکثری از آب منطقه و ایجاد گلوگاه آبی به منظور بهره‌مندی از آب به عنوان ابزار فشار سیاسی بر کشور همسایه با توجه به برخی اختلافات در نحوه کنترل مرز با کشور پاکستان در مواقع ضروری، توسعه خطی روستاها به جای پراکندگی و پریشانی در نحوه چینش روستاها که اکنون به راحتی قابل لمس است، ایجاد زیرساخت‌های ورزشی و... همه و همه از جمله ضرورت‌های منطقه روتک است که می‌طلبد گام به گام و سنجیده در این منطقه گام برداشت و از برنامه‌ریزی شتاب‌زده و مقطعی پرهیز کرد.
بی شک طراحی مناسب و حرکت هماهنگ در مسیر اجرای آن در روتک خلاء اقتصادی موجود در منطقه را تعدیل و حتی جبران می‌کند و از خالی شدن حاشیه مرزها جلوگیری می‌کنند، که این امر خود می‌تواند در بالا بردن ضریب امنیت منطقه و جلوگیری از قاچاق، در آینده بسیار موثر واقع شود که مطمئنا با راه‌اندازی بازارچه مرزی و البته استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی آن در آینده و به‌کارگیری از توان بومی همان منطقه که امروز به خوبی حفاظت از این منطقه مرزی را بر عهده دارند، وضعیت معیشتی و اقتصادی منطقه رونق می‌یابد.
به نظر می‌رسد، ایجاد اشتغال و درآمد برای اهالی منطقه، صادرات کالاها و محصولات تولید شده در شهرستان و مناطق همجوار به کشور پاکستان با توجه به شرایط خاص پاکستان و عدم رشد تولید و اقلام و واردات و تامین کالاهای موردنیاز معیشتی برای مردم مرزنشین از کشور موصوف، تحکیم امنیت اجتماعی در شهرستان که از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی هستند همه و همه در سایه ایجاد و رشد بازارچه مرزی روتک در این منطقه میسر می‌شود.
البته کمک به رونق بخشیدن تولید کالاهای صنعتی، معدنی، کشاورزی و نیز محصولات صنایع دستی شهرستان خاش به عنوان یک شهرستان مرزی، در کمک به توسعه صادرات و ایجاد تعادل در تراز بازرگانی خارجی استان و کشور، کسب درآمد ارزی و کمک به ایجاد تعادل در تراز ارزی استان و کشور، جلوگیری از گسترش پدیده قاچاق کالا، پیشگیری از مهاجرت مردم مرزنشین به شهرها و کمک به توسعه روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با کشور همسایه از دیگر هدف‌های مهم دایر شدن بازارچه مرزی روتک خواهد بود.
مجتبی شجاعی (نویسنده و پژوهشگر) سیستان و بلوچستان
انتهای پیام/
