برداشت نمک از دریاچه ارومیه؛ «آری» یا «نه‌»

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، دریاچه ارومیه روزگاری نگین فیروزه‌ای بر خود نام گرفته بود و امروز این نگین بسیار کم رنگ شده و سپیدی نمک سراسر آن را فرا گرفته است.

نمک دریاچه ارومیه زیبایی خاص خود را دارد و کمتر جایی را با این وسعت می‌توان بر روی کره خاکی یافت که تا چشم کار می‌کند سپیدی باشد و با تابش خورشید بلورهای نمک همچون خرده ریزهای الماس درخشان چشن نواز باشند.

از روزگاران دور برداشت نمک در پیرامون این دریاچه وجود داشت اما مجاوران این دریاچه بعد از خشکاندن آب آن اکنون به فکر این افتاده اند که چگونه نمک آن را برای ثروت اندوزی از جسم بی رمق دریاچه غارت کنند.

نمک، ثروت نهفته در بستر دریاچه ارومیه

کارشناسان و مسئولان کشوری و استانی نظرهای متفاوتی از برداشت نمک دریاچه ارومیه دارند، عده‌ای نمک این دریاچه را ذخایری بی پایان می دانند که می تواند پاسخگوی برخی نیازهای صنعتی و خوراکی باشد، عده ای نیز بر این باورند که نباید خشکی دریاچه را تهدید بلکه فرصتی برای فرآوری منابع معدنی آن از جمله نمک دانست.

در این میان برخی ها نیز معتقدند که نباید اجازه داد از این معدن نمک همچون معادن طلا و دیگر معادن به نفع افراد استفاده شود چرا که مردم این استان بیشتر از همه نیازمند منافع حاصل از نمک دریاچه خود هستند.

وزیر صنعت، معدن و تجارت در سفر اخیری که به آذربایجان غربی داشت نمک دریاچه ارومیه را از ظرفیت های اقتصادی آذربایجان غربی معرفی کرده و گفت: سازمان زمین شناسی مطالعات مستمری در باره استحصال و بهره‌برداری از نمک دریاچه ارومیه شروع کردند که در گذشته نیز این مطالعات انجام گرفته تا بتوان از نمک دریاچه ارومیه بخصوص در بخش صنعت حداکثر استفاده را کرد.

البته برداشت نمک از دریاچه ارومیه از سوی استان همجوار آذربایجان غربی آغاز شده چرا که بنا به اظهارات نماینده مردم میاندوآب، تکاب و شاهین دژ در مجلس شورای اسلامی، مسئولان آذربایجان‌شرقی همیشه زودتر از مسئولان آذربایجان‌غربی بیدار می‌شوند.

حجت الاسلام روح الله بیگی به برداشت شبانه‌روزی نمک در آذربایجان‌شرقی اشاره کرد و گفت: دریاچه ارومیه به نام استان آذربایجان‌غربی و به کام آذربایجان‌شرقی است چرا که اهالی این استان به غیر از آب رودخانه های تغذیه کننده این دریاچه یعنی زرینه رود و سیمینه رود به صورت کلان از نمک این دریاچه نیز بهره می‌برند.

نماینده مردم میاندوآب، تکاب و شاهین دژ در مجلس شورای اسلامی مخالف برداشت نمک از دریاچه ارومیه نیست چرا که بر لزوم برداشت نمک به صورت صنعتی تاکید کرده و گفت: لازم است با پیگیری نمایندگان و مسئولان آذربایجان‌غربی و بهره‌گیری از علم و تکنولوژی روز برای فرآوری نمک دریاچه ارومیه به محصولات جدید مانند کلر اقدام شود.

رسول خضری عضو کمیسون بهداشت و نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی هم معتقد است معضل دریاچه ارومیه را می‌توان تبدیل به فرصت کرد اما این کار باید با مطالعه و کار کارشناسی انجام ‌شود و حتی اگر امروز تخصیص بودجه احیای دریاچه ارومیه را به صد در صد هم برسانند بحث انتقال آب برای احیای دریاچه ارومیه چندین سال طول می‌کشد و حتی راهکارهایی که برای نجات دریاچه ارائه داده‌اند از لحاظ علمی مردود است.

وی به خبرنگار تسنیم گفت: برای مثال ما آب شیرین را درون معدن نمک می‌ریزیم در حالی که این معدن نمک برای بسیاری از کشورهای دنیا به علت وجود مواد معدنی و کانی آن، یک سرمایه با ارزش محسوب می‌شود.

دریاچه ارومیه می تواند احیاگر اقتصاد منطقه آذربایجان باشد

خضری بر این باور است که ما اینها را بدون استفاده گذاشته و تنها به این مسئله تاکید داریم که آب شیرین را به دریاچه بریزیم تا مثل سابق شود در حالی که می‌توانیم این تهدید را تبدیل به فرصت کنیم چون منابع سرشاری در آن وجود داشته و واقعا میلیاردها میلیارد دلار ارزش دارد.

وی دریاچه ارومیه را یکی از ثروت‌های خدادادی دانسته و افزود: ما فقط به دنبال عقب‌گرد هستیم و مهم این است که عمل و فعلی را انجام دهیم که در نوع خود ابتکاری باشد برای تمام دنیا، کما اینکه مطالعات مشابه آن نیز در سطح دنیا کم نیست البته ممکن است که دریاچه‌ای به شوری دریاچه ارومیه در دنیا وجود نداشته باشد اما مشابه آن وجود دارد پس باید ببینیم آنها چه کاری برای احیای دریاچه خود انجام داده‌اند؟ اصلا خود دریا می‌تواند با منابعش ده‌ها دریاچه را احیا کند.

نگاه معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی به چگونگی برداشت نمک از دریاچه ارومیه اما اندکی متفاوت است.

هادی بهادری در این رابطه به خبرنگار تسنیم گفت: تا آن‌جایی که بنده اطلاع دارم نمک برداشت شده از سوی آذربایجان شرقی به صورت صنعتی است و در عین حال برداشت های سنتی از سوی دو استان نیز انجام می گیرد.

وی افزود: ‌به نظر می‌رسد که باید برای جلوگیری از بروز برخی مشکلات ناشی از این برداشت ها باید بر اساس دستورالعملی مشخص انجام شود و این نیز مربوط به سازمان محیط زیست و صنعت و معدن می شود و تا آنجایی که بنده اطلاع دارم مقرر بود در این زمینه تفاهم نامه ای میان این دو سازمان تهیه شود.

بهادری بر این باور است که دریاچه ارومیه سخاوتمند است ولی این سبب نمی‌شود که به هر نحوی منابع آن برداشت و بستر دریاچه ارومیه تخریب شود، نیاز است محدوده‌ای خاص از دریاچه ارومیه برای برداشت نمک از سوی سازمان حفاظت محیط زیست تعیین شود عناصر نمک دریاچه ارومیه قابلیت تامین نیاز جهانی را دارد و در بسیاری از موارد نیز می تواند به مصارف بهداشتی نیز برسد.

معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی بیان کرد: آنچه که در این میان مهم است این است که تلاش کنیم تا از نظرات کارشناسی مسئولان برای توسعه استان بهره گیریم، نیاز است بررسی شود که تاکنون چه میزان از اراضی کشاورزی استان به روش سنتی  و چه میزان به روش صنعتی آبیاری می شود اینکه نمک دریاچه ارومیه را چه کسی برداشت می کند مواردی چالش برانگیز هستند و باید در مورد دریاچه ارومیه مسائل سیاسی و چالش‌زا مطرح نشود.

علی اکبر آقایی، نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره نقطه نظراتی دارد و می گوید: یقینا برداشت نمک دریاچه ارومیه بر بستر این دریاچه آسیب وارد می‌کند.

وی نیز همانند برخی از صاحب نظران دریاچه ارومیه بر این موضوع تاکید می کند که در رابطه با برداشت نمک از بستر دریاچه ارومیه مطالعاتی باید انجام شود که به این مسئله باید مشاور ارشد رئیس جمهور با نگاه کارشناسی بپردازد.

گزارش از ژیلا علیقلی نیا

انتهای پیام/ج