نقش نفت در مذاکرات

به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: دور دهم مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای 1+5 شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلستان به علاوه آلمان در حالی در وین اتریش در جریان است که تنها چندروز تا پایان ضرب الاجل 3 آذر جهت دستیابی به توافق جامع نهایی میان طرفین باقی مانده است؛ توافقی که هدف از آن برای غرب، اطمینان از صلح آمیز بودن ماهیت برنامه هسته ای کشورمان و برای تهران، لغو کلیه تحریم های یکجانبه و چندجانبه غرب است. تحلیلگران و کارشناسان مسائل سیاسی و بین المللی مدت ها است که درخصوص خروجی این مذاکرات به گمانه زنی می پردازند؛ عده زیادی معتقدند که مذاکرات با - یا بدون - توافق روی مسائل کلی تمدید شده و ادامه می یابد، درحالی که عده کمی محتاطانه نسبت به حصول توافق جامع نهایی تا دوشنبه آینده ابراز امیدواری می کنند.

گزینه شکست کامل مذاکرات و بازگشت به شرایط قبل از توافق مقدماتی ژنو نیز به عنوان آلترناتیو سوم با بی اقبالی اکثر تحلیلگران روبه رو شده است.

در این میان و در حالی که پویایی و عدم قطعیت در خصوص سرنوشت مذاکرات هسته ای در اوج خود است، کاهش شدید قیمت جهانی نفت خام همانند قویی سیاه روی صحنه سیاست بین الملل ظاهر شده است. موضوع زمانی حائز اهمیت می شود که بدانیم افول 30 درصدی قیمت طلای سیاه چگونه بر محاسبات هزینه – فایده ایران و روسیه، دو بازیگر مذاکرات تاثیر می گذارد. دو کشوری که به طور همزمان منافع متقابل و متضاد بسیاری با یکدیگر دارند. ایران در یکسوی میز مذاکرات در تلاش برای احقاق حقوق هسته ای و رفع تحریم های غرب و مسکو است و روسیه در آن سوی میز و در کنار پنج قدرت دیگر جهان، در تلاش برای محدودسازی هرچه بیشتر برنامه هسته ای تهران.

این در حالی است که درآمدهای بودجه ای هر دو کشور به شدت وابسته به قیمت نفت خام بوده و هردو بودجه سال جاری خود را با پیش فرض قیمت 100 دلاری نفت در هر بشکه تنظیم کرده بودند. جالب تر آن است که هردو – البته با شدت متفاوت – تحت تحریم های اقتصادی آمریکا و اروپا نیز قرار دارند. ایران به خاطر مناقشه هسته ای با کشورهای 1+5 و روسیه به علت الحاق شبه جزیره کریمه به خاک خود و حمایت از جدایی طلبان اوکراین. نقطه اشتراک یا بهتر بگوییم افتراق ایران و روسیه، حضور در بازار تولید و صادرات نفت خام است. در حالی که کاهش قیمت نفت باعث فشار درآمدی بر دولت های تهران و مسکو شده است، هیچ یک نیز از موفقیت دیگری و افزایش عرضه نفت خام در بازار متزلزل جهانی خشنود نخواهد شد.

تحلیلگران بازار انرژی معتقدند حصول توافق نهایی میان ایران و گروه 1+5 و لغو تحریم های تهران، باعث افزایش بیشتر عرضه نفت خام در بازار جهانی و کاهش شدیدتر قیمت نفت خواهد شد. پی یر آندوراند، تحلیلگر و تاجر نفتی که سقف قیمت نفت در سال 2008 و کف قیمت در ماه گذشته میلادی را به درستی پیش بینی کرده بود، تخمین زده است که قیمت نفت در 6 ماه آینده، 18 درصد دیگر افت کرده و به 65 تا 70 دلار در هر بشکه می رسد. وی تحلیل خود را بر دو فرض اساسی بنیان نهاده است: حصول توافق نهایی میان ایران و 6 قدرت جهانی و بی نتیجه پایان یافتن نشست آتی اوپک در 6 آذرماه (دقیقا 3 روز پس از پایان ضرب الاجل 3 آذر). چنانچه این تحلیل، حتی بدون توجه به سطح دقت اعداد تخمینی، معقول و معتبر در نظر گرفته شود، سوال این است که روسیه از حصول توافق جامع نهایی میان ایران و گروه 1+5 تا 3 آذرماه سود می برد یا متضرر می شود؟

دیوید سنگر، تحلیلگر ارشد نیویورک تایمز چندروز پیش نوشت که روسیه ممکن است مایل باشد مذاکرات تمدید شود و آینده توافق هسته ای در برزخ قرار گیرد تا با این کار نفت ایران از بازارهای جهانی همچنان دور مانده و قیمت آن بیش از پیش کاهش نیابد تا روسیه بیش از این متضرر نشود. در حقیقت چنانچه از دیدگاه منافع روسیه به موضوع مذاکرات هسته ای بنگریم شاید ضرورتی در خصوص تعجیل در دستیابی به توافق جامع هسته ای آن هم در این مقطع حساسِ کاهشِ مستمر قیمت های نفت خام نباشد. روسیه می تواند امیدوار باشد که در چند ماه آینده یا ظرف یک سال پیش رو، روند کاهشی قیمت نفت متوقف شده و بازار اندکی در جهت افزایش قیمت ها حرکت کند. ضمن آنکه ممکن است فرصتی فراهم شود تا روسیه و غرب بر سر بحران اوکراین به توافقاتی پایدارتر رسیده و تحریم های اقتصادی اروپا و آمریکا علیه روسیه و اقتصاد کم رمق آن کاهش یابد. همچنین پوتین و دولت او این فرصت را خواهند داشت تا در زمانی مناسب، تمهیدات و برنامه ریزی های اقتصادی خود، به منظور تدوین بودجه ای متناسب با قیمت های جدید بازار را پیگیری کنند.

با این اوصاف به نظر می رسد همان طور که روسیه در تحویل سامانه موشکی اس 300 و تکمیل نیروگاه بوشهر به کندی حرکت کرد، درخصوص همکاری و تسهیل روند دستیابی به توافق جامع نهایی نیز عجله ای نداشته باشد.

برخلاف نظر ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه که دوشنبه 26 آبان و در حاشیه نشست G-20 در استرالیا اعلام کرده بود که هیچ نشانه ای از وجود عزم و اراده سیاسی در تهران و واشنگتن برای دستیابی به توافق تا 3 آذر وجود ندارد، به نظر می رسد که از زاویه دیگری هم می توان به موضوع نگاه کرد. درواقع، گذشت زمان به نفع مسکو است و اظهارات ریابکوف را می توان به عنوان تلاش روسیه برای مبرا ساختن خود از هرگونه سرزنش ناشی از عدم توافق نهایی تا 3 آذرماه ارزیابی کرد.

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.