از قومیت تا توقع خارجی؛ چالش‌های فراروی تشکیل کابینه حکومت وحدت ملی افغانستان
خبرگزاری تسنیم: به نظر می‌رسد وجود قومیت‌ها در بدنه حکومت وحدت ملی افغانستان و توجه بیش از حد به این مقوله و همچنین توقع خارجی‌ها در سهم‌گیری کابینه از مشکلات جدی بر سر راه تشکیل کابینه دولت جدید افغانستان است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها بحث تشکیل کابینه جدید افغانستان و اختلافات میان رئیس‌جمهور و رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی این کشور در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است.
به همین منظور تسنیم در یادداشتی چالش تشکیل کابینه حکومت وحدت ملی افغانستان را بررسی کرده است که در ذیل مطالعه می‌کنید:
حکومت وحدت ملی افغانستان پس از 5 ماه بحران، سرانجام با فشار نهادهای بین‌المللی و کشورهای ذی‌نفوذ در افغانستان شکل گرفت.
اشرف‌غنی رئیس‌جمهور افغانستان وعده داد که تا 45 روز پس از آغاز به کار دولت جدید اعضای کابینه خود را به مجلس نمایندگان افغانستان معرفی خواهد کرد. در این رابطه کمیته 10 نفره متشکل از اعضای احزاب و نهادهای مدنی شکل گرفت که مسئول رایزنی تعیین وزرای کابینه باشد تا در این مورد به بحث وگفت‌وگو بپردازند.
«اسدلله سعادتی» یکی از اعضای این کمیته به برخی خبرگزاری‌های افغانستان گفته است که 10 روز است که بحث روی تعیین کابینه متوقف شده است.
این درحالی است که به قول این عضو کمیته گزینش بحث‌های جدی‌تری برای تعیین اعضای کابینه هنوز باقی مانده است.
حال این بحث‌های جدی شامل کدام موضوعات می‌شود، مشخص نیست، گمان برده می‌شود که هنوز تا تولد کابینه حکومت وحدت ملی ز مان بلندی باقی است. گرچه برخی اعضای پارلمان افغانستان هفته جاری را آخرین فرصت برای معرفی اعضای کابینه دانسته اما آنچه محرز است این که پیش‌بینی‌ها جامه واقعیت نخواهد پوشید و معرفی کابینه، حداقل این هفته انجام نخواهد شد.
مشکلات عدیده‌ای که تحلیلگران بر آن اشاره داشته‌اند ناشی از ساختار حکومت وحدت ملی و تیم‌های انتخاباتی است که از تشکیل‌دهندگان حکومت وحدت ملی افغانستان به شمار می‌آیند.
حکومت وحدت ملی افغانستان ساختار یک‌دست، یک‌پارچه و دارای اهداف مشخص سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نیست، زیرا تیم‌های تشکیل‌دهنده این حکومت جمع پراکنده‌ای هستند و در جریان مبارزات انتخاباتی محرز شد که هر 2 تیم روی برنامه‌های عملی کمتر درنگ کرده تا بتوانند افغانستان را از بحران‌هایی که با آن مواجه است بیرون آورند.
علاوه بر آن، در اعلام برنامه‌های کلی نیز هر 2 تیم دارای اختلافاتی بود که این اختلاف‌ها در صحنه عمل بیشتر خود را نشان می‌دهد و چالش‌های بیشتری را متوجه حکومت وحدت ملی می‌نماید.
تیم‌های تشکیل‌دهنده حکومت وحدت ملی افغانستان دارای انسجام درونی نیز نیستند و هیچ یک از اعضای تیم نیز دارای اهداف تعریف شده سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نمی‌باشند.
اگر حکومتی از ائتلاف چند حزب سیاسی دارای ساختار سیاسی و برنامه‌های مشخص شکل گیرد آن حکومت برآورنده اهداف مشترک احزاب خواهد بود. در این گونه حکومت‌ها اهداف محوریت دارد نه فرد. یعنی حکومت حاصل تعامل احزاب سیاسی مشخص و تعریف شده است. بنابراین، هدف، محوریت و اولویت دارد که 2 حزب و یا چند حزب سیاسی را گرد هم آورده و حکومت را به وجود آورده‌اند
اما در افغانستان حزب سیاسی تعریف شده وجود ندارد. جای حزب سیاسی را گروه‌های قومی احراز کرده‌اند. تیم‌های انتخاباتی شکل گرفته با ذهنیت قومی گرد هم آمده و هرکدام نیز از یک گروه قومی نمایندگی می‌کنند.
هر فردی که در رأس گروه خود قرار دارد نماینده همان قوم به شمار می‌آید.
وزارت و قدرت او نماد قدرت همان قوم شمرده می‌شود. ممکن است گروه‌هایی برای خود اهدافی را بتراشند اما واقعیت آن است که اهداف کلان ملی در میان گروه‌های تشکیل‌دهنده حکومت وحدت ملی وجود ندارد. وقتی اهداف وجود نداشته باشد دست‌یابی به قدرت و صندلی وزارت، هدف مهم و انحصاری هر کدام از رهبران قومی است.
از این جهت است که رسیدن به توافق، کار سخت و گاهی توان‌فرسا است. تعیین وزرا کابینه در افغانستان به معنای آن است که هر کدام از اعضای تیم‌های انتخاباتی در کابینه حکومت سهم و نقشی داشته باشند. حتی کسانی که به هر یک از این 2 تیم پیوسته‌اند پیشتر با رهبر تیم توافق کرده که در صورت پیروزی خواهان امتیازهای معین وتعریف شده نیز می‌باشند. لذا وقتی سخن از تعیین کابینه می‌رود باید اهداف هریک از اعضای تیم‌ها برآورده شود.
مشکل دیگری که در راه تشکیل کابینه وجود دارد، آن است که در تعیین کابینه باید تعادل و توازن قومیت نیز رعایت شود یعنی تعداد وزرای کابینه باید میزان نفوس اقوام در ساختار اجتماعی افغانستان را نشان دهد.
علاوه برآنچه برشمردیم نوع دید و تلقی اعضای تیم از حکومت نیز بسیار متفاوت وگاهی متضاد است. حکومت در دید و نظر یک عضو حزب اسلامی که عضو تیم عبدالله است با دیدگاه و نظریات افرادی که منتسب به جناح‌های دیگراست نیز کاملا متفاوت است که چالش دیگری فراراه شکل‌گیری کابینه به وجود می‌آورد.
علاوه بر آن، توقع منابع خارجی در تعیین وزرا نیز خود می‌تواند از چالش‌های دیگری باشد که حکومت وحدت ملی با آن مو اجه است. هم نفس این توقع مشکلاتی ایجاد می‌کند و هم توافق بر سر افرادی که احتمالا پیشنهاد می‌شود که همه اعضای تیم‌ها روی افرادی که از بیرون فرستاده می‌شوند، توافق کنند.
انتهای پیام/ع
