حاشیه‌ها جای متن متین عاشورا را گرفته است/«سلام بر عاشورا» قرائتی مغفول از واقعه کربلا
خبرگزاری تسنیم: محمدعلی مجاهدی در نشست رونمایی از کتاب «سلام بر عاشورا» ضمن انتقاد از رویه حاضر در شعر عاشورایی گفت: آنقدر آفت و آسیب در شعر عاشورا دیده می‌شود که متن متین و اصیل عاشورا به حاشیه رانده شده و حاشیه جای متن را گرفته است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «سلام بر عاشورا»، اثر رضا اسماعیلی عصر امروز 21 آبان ماه باحضور محمد علی مجاهدی، حسین اسرافیلی، کامران شرفشاهی، عبدالرحیم سعیدی راد و جمعی از شاعران در غرفه خبرگزاری تسنیم درنمایشگاه مطبوعات برگزار شد.
اسماعیلی در ابتدای این نشست بامعرفی مجموعه حاضر گفت: این اثر قرار بود در سال گذشته با عنوان حماسه‌خوان عاشورا مشتمل بر 110 رباعی عاشورایی منتشر شود که امسال با عنوان سلام بر عاشورا شامل 162 رباعی از سوی انتشارات اطلاعات به چاپ رسید. هدف از سرایش این اشعار پالایش و پیرایش آیین‌های عزاداری از بدعت‌ها، انحرافات و تحریفات با استناد بر کلام امام حسین (ع) که فرمودند هدف از قیام اسلام‌گری امت و امر به معروف و نهی از منکر است بوده است.
به گفته وی این کتاب مزین به تقریظ‌های عالمانه اساتید شعرمانند مجاهدی، اسرافیلی، سید مهدی طباطبایی، عباس باقری و کامران شرفشاهی بوده است.
حاشیه‌ها جای متن متین عاشورا را گرفته است
محمدعلی مجاهدی دیگر سخنران این نشست بود. وی با بیان اینکه 162 رباعی حاضر در مجموعه یادآور کلمه قبس بر اساس حروف ابجد است گفت: به عبارت دیگر این اثر پرتویی است از نور حسینی که بر قلب نازنین شاعر این مجموعه تابیده شده و ره‌آوردی است از سفر معنوی که سخاوتمندانه در اختیار عزیزان و مخاطبان قرار داده شده است. این مجموعه به دلیل نگاه متفاوتی که به فرهنگ گرانسنگ عاشورا دارد مجموعه متفاوتی نسبت به دیگر آثار در این حوزه است. ما قرائت‌های مختلفی تاکنون از فرهنگ عاشورا داشتیم که از این میان می‌توان به فرهنگ ماتمی صرف، فرهنگ عرفانی، فرهنگ اساتیدی، فرهنگ تاریخی و قرائت حماسی و ارزشی اشاره کرد. رباعیات مندرج در این مجموعه صبغه حماسی دارد یعنی شاعر غیور این اثر تلاش کرده تا قرائت مغفول از فرهنگ عاشورا را در نهایت هنرمندی به تصویر بکشد و ابعاد پرجاذبه این نگاه را برای مخاطبان این مجموعه بشمارد.
مجاهدی با بیان اینکه فرهنگ عاشورا فراز و نشیب بسیاری در حوزه شعر ادب فارسی داشته است، افزود: این گونه شعری در زبان فارسی بیش از 1100 سال پیشینه مکتوب دارد. اولین شعر گفته شده برای امام حسین(ع) در زبان فارسی مربوط به کسایی مروزی است که در سده چهارم هجری به نثر در آمده است. زندگی کسایی با دوره حکومتی احمد دیلمی همزمان بوده که در آن هنگام عزاداری برای سیدالهشدا و اصحاب عاشورا به صورت فراگیر و با تعطیلی بازار برای اولین بار پس از 190 سال از شهادت آن حضرت اتفاق افتاده بود. به عبارت دیگر شیعیان در این زمان اجازه داشتند که در ملاء عام برای شهدا عزاداری کنند.
این شاعر پیشکسوت با بیان اینکه دوره تاریخی احمد دیلمی تأثیرات متعددی بر این گونه شعر آیینی داشت، افزود: این دوره تاریخی دو ره‌آورد چشم‌گیر داشته است که نخستین آن ظهور توانای آیینی بوده است که توانستند در فضای محبت به اهل بیت و فضایی که حب آل‌الله ذم لایغفر شمرده نمی‌شد بلکه مورد عنایت کارگزاران حکومتی بود ببالند. ابیات معدودی از این دوره در اختیار داریم، اما در سده چهارم این شرایط عوض می‌شود و از دوره احمد ابن بویه دیلمی که خود ایرانی نژاد است محدودیت‌ها برای شاعران برداشته می‌شود.
وی با بیان اینکه دومین ره آورد ظهور مناقبیان در اواخر سده پنجم است یادآور شد: مناقبیان در برابر فضائلیان ایستادند و با ظهور آنها فضائلیان به حاشیه رانده شدند و توانستند تقریبا حدود 100 سال از ظهور فضائلیان اثری از آنها باقی نگذارند. این مناقبیان بودند که سنگ بنای مداحی را در ایران گذاشتند و امروز ما این امانتی که با این خون دل به دست ما آمده متاسفانه رفتار نادرستی داریم. آنقدر آفت و آسیب در شعر عاشورا دیده می‌شود که متن متین و اصیل عاشورا به حاشیه رانده شده و حاشیه جای متن را گرفته است.
مجاهدی یادآور شد: در این میان شعرایی غیور و شجاع هستند که نمی‌توانند این شرایط ناگوار را تحمل کنند و ناگزیرند از هنری که خدا به آنها داده است در دفاع از حریم آل‌الله و سیدالهشدا استفاده کنند.
این استاد پیشکوست شعر آیینی با اشاره به پیشینه شعر ماتمی برای واقعه کربلا گفت: از زمان تالیف «روضه‌الشهدا» اثر ملا حسین کاشفی در قرن دهم تا اواخر 1200 یعنی حدود 500 سال قرائت ماتمی صرف در ادبیات سیطره پیدا کرد و هر روز گسترده‌تر شده. قرائتی که بعدها کم کم از فضای مستند روایت‌ها شد و شاعران تنها در آنجا به ذکر اینکه می‌گویند اینطور بوده یا آنطور اتفاق افتاده بسنده کردند متاسفانه این قرائت تا مرز حسین‌اللهی بودن پیش رفته است. وقتی برداشت عاشورا به اینجا برسد، دیگر باید جامعه از فقر فرهنگی خود بنالد.
مجاهدی در پایان سخنانش با اشاره به مجموعه «سلام بر عاشورا» گفت: اسماعیلی در این اثر کاری کرده کارستان امیدوارم شعرای دیگر در سرایش شعر عاشورایی به ایشان اقتدا کنند و ازاین پس مجموعه شعرهایی از آنها شاهد باشیم که به ابعاد ارزشی، حماسی و معرفتی عاشورا بیشتر بپردازد.
انتهای پیام/
