مکالمه‌های دوزاری!

به گزارش گروه "رسانه‌ها" خبرگزاری تسنیم، در سکانس پایانی فیلم «می‌خواهم زنده بمانم» خانواده متهم که مدرک جدیدی به دست آورده‌اند تلفن را برمی‌دارند و به مسئول اجرای حکم که در دفتر زندان نشسته، زنگ می‌زنند. آقای مسئول تلفنش را برنمی‌دارد و مخاطب از ترس روی صندلی زهر ترک می‌شود. برنداشتن تلفن یعنی اعدام زنی که نقشش را فاطمه گودرزی بازی می‌کند. یک بار هم که صدای زنگ را می‌شنود به گوشی تلفن نمی‌رسد و از تماس جا می‌ماند.

فعلا به این نکته کاری نداریم که سرنوشت فیلم چه شد و منتقدان درباره آن چه نوشتند. اگر قرار باشد فیلمنامه در فضای امروزی نوشته شود ماجرای این سکانس کلا دچار تغییر می شود. در اوضاع جدید قاضی پرونده، تلفن همراه فرد مورد نظر را می گیرد و خیلی سریع با او حرف می زند. تازه می تواند شماره تلفن ثابتش را هم بگیرد. در این حالت روی صفحه نمایش، شماره فرد منتظر می افتد و او پاسخگوی تماس خواهد بود. در فیلم می خواهم زنده بمانم، می بینیم قاضی پرونده با خشم و هیجان دستور می دهد شماره را دوباره بگیر. دستیار قاضی انگشت اشاره اش را داخل سوراخ های دایره ای می اندازد و شماره گیر را می چرخاند. در نسخه امروزی آقای دستیار می تواند تلفن را روی حالت تکرار بگذارد و این​قدر به زحمت نیفتد و... .

آمدن نو و دل آزار شدن تلفن های ثابت

پس از خواندن این مقدمه سینمایی حتما متوجه شده اید که می خواهیم پرونده تلفن های قدیمی را ورق بزنیم. تلفن های ثابت در زمان غیبت فناوری تلفن همراه برای خودشان بروبیایی داشت. بعدها طبق قاعده «نو که اومد به بازار، کهنه می شه دل آزار» تلفن ثابت ابهت و اقتدار چند ساله خودشان را از دست داد. آن زمان حضور پررنگ دستگاه های تلفن را در گوشه و کنار شهر لمس می کردی. در خیابان های پررفت و آمد شهر، کیوسک های زرد رنگی به چشم می خورد که شهروندان برای ورود به آن صف می بستند. تلفنخانه ها یکی از اماکن شلوغ شهر بود و روزانه امکان مکالمه خیلی ها را فراهم می کرد. در تلفنخانه ها مردم در صف انتظار می ایستادند و سپس به یکی از کابین ها هدایت می شدند. بقالی ها و سوپرمارکت ها هم در کنار شیر و ماست و صابون دستگاه «تلفن سکه ای» می گذاشتند که می شد به کمکش کارهای ضروری و مهم را پیگیری کرد.

آقای همسایه با شما کار دارن

در اوایل دهه 60 خیلی از خانه های شهری چیزی به اسم تلفن نداشت. در روزنامه ها وقتی آگهی فروش منزل مسکونی می دادند حتما قید می کردند این خانه در کنار آب و برق و گاز، یک خط تلفن هم در اختیار ساکنانش قرار می دهد. معمولا خط تلفن به صورت مشترک مورد استفاده قرار می گرفت. یک خط تلفن برای مجتمعی که چهار واحد مسکونی داشت کافی بود. وقتی فردی تماس می گرفت همه دستگاه های تلفن زنگ می خورد. یکی از مشترکان گوشی را برمی داشت و از همسایه مورد نظر می خواست گوشی تلفنش را بردارد. این اتفاق باعث می شد همسایه ها در طول روز چند بار از حال هم باخبر شوند.

ام پی تری 118 در یک کتابچه

در دهه 60 در شهرستان ها به فردی که امتیاز یک خط تلفن را می گرفت، کتابچه ای می دادند که حاوی شماره های تماس مردم شهر بود. شما می توانستید با داشتن نام و نام خانوادگی فرد مورد نظر شماره تماسش را پیدا کنید. این کتابچه شما را از مرکز پاسخگویی 118 بی نیاز می کرد. البته این ماجرا مربوط به زمانی می شود که تعداد مشترکان یک شهرستان زیاد نبود و همه اطلاعاتش در یک کتابچه جا می شد.

اشتغال آفرینی کیوسک های زرد

کیوسک های زردرنگ تلفن عمومی در کنار بوق آزادی که داشتند برای تعدادی از شهروندان اشتغال آفرینی هم می کرد. اطراف این اتاقک ها مردانی نشسته بودند که سکه های دو ریالی و پنج ریالی می فروختند و یک لقمه نان حلال به خانه هایشان می بردند. آنها سکه ها را به چند برابر قیمت می فروختند و مردمی که دربه در دنبال سکه می گشتند با رضایت کامل محصولشان را خریداری می کردند.

لحظه ای که سکه دو ریالی داخل صندوق تلفن می افتاد و صدای بوق آزاد به گوش می رسید لبخند رضایت بر لبان فرد داخل کیوسک نقش می بست. اصطلاح «دوزاریش افتاد» در آن زمان خیلی کاربرد داشت. افتادن دوزاری به معنای فهمیدن و ارتباط برقرار کردن بود. ضرب المثل «طرف دوزاریش کجه» هم دقیقا به معنای کندذهن بودن فرد به کار می رفت. یادمان باشد خیلی وقت ها دوزاری دستگاه نمی افتاد و دست ما از بوق آزاد تلفن کوتاه می ماند. در عوض تلفن های عمومی مهربان و بخشنده بود و وقتی تماس را برقرار نمی کرد سکه انداخته شده را پس می داد. بعضی وقت ها هم سخاوت را به حد اعلا می رساند و سکه نفرات قبلی را هم می ریخت پایین! این تلفن ها با مشت و لگد رابطه خوبی نداشت. ریزش سکه ها معمولا پس از آن اتفاق می افتاد که چند مشت جانانه نثار بدنه تلفن می کردی. بعضی از خرده کلاهبرداران هم سکه ها را سوراخ می کردند و نخی را به آن می بستند. پس از آن که تماسشان تمام می شد نخ را می کشیدند و لذت یک تماس رایگان را تجربه می کردند.

بامزه ترین حالتش وقتی بود که می خواستی با شهرستان تماس بگیری. یک مشت سکه کف دستت ذخیره می کردی و هر چند دقیقه یکبار توی شکم تلفن می ریختی. تماست تا زمانی با راه دور برقرار بود که تلفن گرسنه را با سکه هایت شارژ می کردی. تلفن های سکه ای سوپرمارکت ها معمولا سه دقیقه ای بود و خودبه خود بعد از مدتی قطع می شد. سکه پنج تومانی یا 25 تومانی را روی سطحش می گذاشتی و با یک فشار به داخل هدایت می کردی. وقتی صدای طرف مقابل را می شنیدی باید دکمه ای را فشار می دادی تا صدایت به آن طرف خط منتقل شود وگرنه زود فشار دادن کلید همانا و تلف شدن سکه همان.

منبع: جام جم

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها