تغییر کتب درسی پس از ۲۷ سال نیز نسخه شفابخش نیست/اما و اگرهای آموزش زبان از دوره ابتدایی

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، آموزش زبان در مدارس سال‌هاست که به عنوان یکی از نقاط ضعف در کارنامه آموزش و پرورش ثبت شده است به گونه‌ای که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل ضعف عملکرد نظام آموزشی در حوزه زبان  انگلیسی ناچار می‌شوند تا فرزند خود را برای آموزش زبان انگلیسی به موسسات خصوصی فرستاده و هزینه گزافی را صرف این موضوع کنند.

وقتی پای صحبت خانواده‌ها می‌نشینیم از عدم کارایی مدارس در حوزه آموزش زبان انگلیسی خبر می‌دهند و اینکه با دو ساعت آموزش زبان در طول هفته نمی‌توان به این دل بست که دانش آموز پس از فارغ التحصیلی تسلط نسبی و قابل قبولی به مکالمه زبان انگلیسی داشته باشد.

** معلمان زبان و شکایت از ساعات کم درس زبان

معلمان نیز حرف‌های جالبی برای گفتن دارند، کم بودن ساعت آموزش هفتگی زبان با توجه به حجم محتوای تعریف شده در کتب درسی از جمله شکایات معلمان زبان است. یکی از دبیران زبان که در پایه هفتم متوسطه مشغول تدریس است، به خبرنگار تسنیم گفت: هم اکنون آموزش زبان در مدارس کشور از پایه هفتم متوسطه شروع می‌شود که شروع آموزش از این پایه دیراست. می‌توان آموزش زبان را از مقطع ابتدایی یا حداقل پایه ششم آغاز کرد. در پایه هفتم اگر چه سعی کرده‌اند تا کتب و روش آموزش زبان را تغییر دهند اما با دو ساعت آموزش زبان در طول هفته نمی‌توان انتظار معجزه داشت.

صرف نظر از ناتوانی فارغ التحصیلان مدارس برای مکالمه به زبان انگلیسی حتی به صورت دست و پا شکسته شاید بتوان مدعی شد که نمره زبان در کارنامه دانش‌آموزان یکی از ضعیف‌ترین نمرات است که در ریشه یابی علل آن عوامل مختلفی سهیم هستند. با روش فعلی آموزش زبان در مدارس آن هم در ساعات محدود نمی‌توان در حوزه زبان انگلیسی که این روزها به عنوان زبان دوم در بسیاری از کشورها مورد توجه است، کارآمد بود.

** 5 سالگی سن آموزش زبان

حسن امیری زبان شناس با اشاره به اینکه هر فردی از سن 5  سالگی آمادگی آموختن زبان دوم را دارد به تسنیم گفت: آموزش زبان در مدارس باید از دوره ابتدایی شروع شود. در تمام دنیا، هدف اصلی آموزش زبان‌های خارجی برقراری ارتباط است و هدف از یادگیری زبان انگلیسی نیز باید افزایش مهارت مکالمه باشد که این مساله در آموزش و پرورش ایران نادیده گرفته می‌شود.

به اعتقاد این کارشناس در آموزش زبان انگلیسی 4 مهارت خواندن، نوشتن،‌صحبت کردن و شنیدن باید مورد توجه قرار بگیرد و تاکید اصلی باید بر شنیدن و صحبت کردن باشد اما هم‌اکنون در ساعات  آموزش زبان در مدارس وسایل کمک آموزشی لازم در اختیار معلم نیست تا در حین تدریس امکان شنیدن نیز وجود داشته باشد.

** وقتی پای آموزش زبان در مدارس لنگ است

عوامل مختلفی دست به دست هم‌ می‌دهند تا نظام آموزش زبان در مدارس کشور موفق باشد که می‌توان به ساعات کم آموزش زبان در مدارس، عدم تسلط معلمان به آموز‌ش‌ها و بی‌توجهی به مهارت‌های شنیداری در آموزش زبان در مدارس اشاره کرد. هم‌اکنون بسیاری از معلمان زبان برای ارائه آموزش‌های موفق و توجه به مهارت‌های 4گانه آموزش زبان دوره‌های لازم را طی نکرد‌ه‌اند.

** کتاب درسی تنها یکی از پارامترهای آموزش موفق زبان است

سید بهنام علوی مقدم عضو هیئت علمی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و مدیر گروه زبان‌های خارجه معتقد است که هیچ وقت برای شروع یادگیری زبان دیر نیست،‌در یادگیری زبان علت‌ها و پارامترهای مختلفی دخیل است که اگر به خوبی رعایت شود آموزش زبان از پایه هفتم نیز می‌تواند با موفقیت صورت بگیرد.

به اعتقاد وی،‌ کتاب درسی تنها یکی از پارامترهایی است که می‌تواند در یادگیری زبان انگلیسی تاثیرگذار باشد، معلم، فضای کلاس، ساعات آموزش، هوش دانش‌آموزان و تسلط معلم به مباحث در آموزش زبان انگلیسی تاثیرگذار است و نمی‌توان با تغییر صرف کتب درسی به این امیدوار بود که آموزش زبان در مدارس کشور متحول می‌شود.

مدیر گروه زبان‌های خارجه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی افزود:‌ بعد از 27 سال بسته آموزشی جدیدی را برای اولین بار در نظام آموزشی ایران در حوزه آموزش زبان انگلیسی ارائه کردیم. پیش از این همواره آموزش زبان انگلیسی از طریق کتاب درسی و نوار بود و برای آموزش زبان خارجی بسته آموزشی وجود نداشت. بسته آموزشی که برای آموزش زبان انگلیسی به دانش آموزان تهیه شده است شامل کتاب دانش‌آموز، کتاب کار، کتاب راهنمای معلم، فلش کارت معلم، سی‌دی آموزشی معلمان و سی‌دی دانش آموزان است که دروس را به‌صورت صوتی ارائه کرده است.

علوی مقدم  ادامه داد: در کتاب‌های آموزشی زبان چند نکته اساسی وجود دارد، نخست اینکه این کتب را برای یک دوره 6ساله در نظر گرفته‌ایم و این 6 عنوان کتاب یک دوره کامل آموزش زبان انگلیسی را در برمی‌گیرد تا بتوانیم به اهداف برنامه درسی ملی برسیم. رویکردی که در برنامه درسی ملی لحاظ شد رویکرد ارتباطی خودباورانه فعال در آموزش زبان انگلیسی است. بسته آموزشی زبان وظیفه ایجاد توانایی برای ارتباط به‌صورت شفاهی و کتبی را دارد و دو صفت خودباورانه و خودفعال بودن را داراست تا دانش‌آموز بتواند مطالب ذهنی خود را در ارتباط با افراد خارجی با اعتماد به نفس کامل ارائه کند. همچنین توجه به چهار مهارت زبانی یعنی گوش دادن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن مدنظر است. در کتاب‌های پیشین عمدتاً بحث خواندن مدنظر بود اما خواندن صرفاً یکی از مهارت‌های زبانی است و امروزه ثابت شده برای آموزش مؤثر زبان انگلیسی باید به چهار مهارت گوش دادن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن همراه با هم توجه کرد.

وی بیان کرد: بحث صحبت کردن و گوش دادن را در کتاب پایه هشتم بیشتر مدنظر قرار داده‌ایم. همچنین در کتب پایه هفتم و هشتم دستور زبان به‌صورت مستقیم وجود ندارد و تأکید معلمان به محاوره، گفت‌وگو و ایجاد فضای گفتمان در آموزش زبان انگلیسی است و تلاش کرده‌ایم در سال آینده در پایه هفتم بحث گرامر را نیز مدنظر قرار دهیم.

به گزارش تسنیم، افزایش کیفیت آموزش زبان در مدارس و تلاش برای آغاز آموزش‌های با کیفیت از دوره ابتدایی موضوعی است که از سوی بسیاری از کارشناسان می‌تواند حلقه طلایی موفقیت نظام آموزشی کشور در بحث آموزش زبان باشد اما در این میان باید پژوهش‌هایی انجام شود تا نشان دهد که آموزش زبان از دوره ابتدایی تا چه اندازه ضروری است؟ افزایش ساعت آموزش زبان در مدارس کشور به چه میزان و چگونه باشد؟ امکانات مدارس کشور و تجهیز آنها به لابراتوارهای آموزش زبان و آموزش و به روزرسانی معلمان زبان تا چه اندازه می‌تواند در پیشرفت نظام آموزشی در بحث آموزش زبان موثر باشد؟

** بررسی ضرورت آموزش زبان از مقطع ابتدایی در شورای عالی آموزش و پرورش

احمد عابدینی معاون شورای عالی آموزش و پرورش به تسنیم گفت: شورای عالی آموزش و پرورش در حال جمع‌آوری گزارشی درخصوص وضعیت آموزش زبان در مدارس کشور است. در این گزارش قرار است ساعت آموزش زبان در مدارس نیز بررسی شود تا پس از جمع بندی نتایج بتوان تصمیمی را درخصوص شروع آموزش زبان از دوره ابتدایی و افزایش ساعات تدریس زبان در مدارس اتخاذ کرد.

وی افزود: باید توجه داشت به جز بحث ساعت آموزش زبان در مدارس کشور، کیفیت و روش تدریس زبان در مدارس نیز مشکل دارد و تا زمانی که روش‌های آموزش زبان را تغییر ندهیم نمی‌توان انتظار داشت که پس از  12 سال تحصیل دانش‌آموزان تسلط نسبی به مکالمه زبان داشته باشند. آموزش و پرورش باید در روش و زمان آموزش زبان در مدارس متناسب با محتوا تصمیم گیری کند تا ساعات آموزش زبان متناسب با محتوا افزایش یابد.

در شرایط کنونی که برای استفاده از فناوری‌های نوین تسلط نسبی به زبان انگلیسی ضروری است، تاکید بر آموزش موثر زبان در مدارس بیشتر از هر زمان دیگر احساس می‌شود.

زهره طبیب زاده عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به خبرنگار تسنیم گفت: وقتی زبان از سنین پایین‌تر آموزش داده شود،‌سریع‌تر توسط کودک فراگرفته می‌شود. البته برای ارائه آموزش‌های زبان به دانش‌آموزان از مقطع ابتدایی باید مقدماتی را فراهم کرد.

وی افزود:‌هم‌اکنون به دلیل ضعف آموزش زبان در مدارس،‌خانواده‌ها فرزندان خود را به موسسات آموزش زبان می‌فرستند که در اغلب این موسسات بر روی متون و کتب آموزشی نظارتی وجود ندارد و گاه آموزش‌هایی ارائه می‌شود که اثرات مخرب فرهنگی دارد. آموزش و پرورش باید به بحث آموزش زبان به کودکان در سنین پایین‌تر ورود پیدا کند تا آموزش‌های ارائه شده به دانش‌آموزان در سنین پایین‌تر به صورت سامان یافته تر باشد.

طبیب زاده معتقد است که آموزش زبان انگلیسی از سنین پایین‌تر به دلیل فراگیری این زبان اجتناب ناپذیر است و باید این آموزش‌ها مدیریت شود بنابراین آموزش زبان از دوره  ابتدایی اگر ملاحظات فرهنگی مدنظر قرار بگیرد می‌تواند موثر باشد.

به گزارش تسنیم، مدت‌هاست که ساز آموزش زبان در مدارس کشور ناکوک است و شاهدی بر این مدعا، ناتوانی فارغ التحصیلان مدارس برای مکالمه به زبان انگلیسی حتی به ابتدایی‌ترین شکل است به هر حال باید برای حال ناخوش آموزش زبان در مدارس کشور فکری اساسی کرد. صرفا با تکیه به تغییر کتاب‌های درسی بدون در نظر گرفتن ساعات کافی آموزش زبان در مدارس و  افزایش کیفیت تدریس نمی‌توان به آینده آموزش زبان در مدارس کشور دلخوش کرد.

انتهای پیام/