راه زیادی برای رسیدن به خودباوری ادبیات کودک در ژانر دفاع مقدس باقی است
خبرگزاری تسنیم: «حافظ هفت» گفت: غربی‌ها از منظری تاریخی به جنگ‌هایشان پرداختند و با موفقیت آثار ادبی بارزی خلق کردند، در حالی که جنگ‌های آنان مقدس هم نبوده است. ما هم می‌توانیم چنین نگاهی به دفاع مقدس داشته باشیم.
اکبر صحرایی، نویسنده «حافظ هفت» و آثار دفاع مقدس، در گفت‌و‌گو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم درباره آثار ادبی کودک و نوجوان در ژانر دفاع مقدس، گفت: با توجه به اینکه از جنگ تحمیلی و دفاع مقدس حدود سه دهه می‌گذرد، اما در ژانر دفاع مقدس در ادبیات کودک و نوجوان تحلیل مناسب و درستی صورت نگرفته است، درحالی که نزدیک به 100 اثر از نویسندگان شاخص به این موضوع پرداخته که قابل تحلیل و بررسی است!
وی با بیان اینکه باید با مصادیق در مورد این موضوع صحبت کرد، افزود: معتقدم، حوزه کودک و نوجوان در ژانر دفاع مقدس در گام‌های ابتدایی است، اما حرکت به این سمت را آغاز کرده است، به عقیده من آثار خوبی هم خلق شده و من به آینده این حوزه امیدوارم.
صحرایی با اشاره به کمیت آثار در این حوزه ادامه داد: تعداد آثاری که به موضوع دفاع مقدس برای کودکان و نوجوانان پرداخته، کافی نیست و باید بیشتر به این موضوع بپردازند، موضوعات بکر و سوژه‌های نابی وجود دارند که هنوز دست‌نخورده باقی مانده‌اند و کسی به سراغ آنها نرفته است.
این نویسنده افزود: به نظر من بیشتر در معرفی این حوزه مشکل داشتیم و هنوز به این خودباوری نرسیده‌ایم که مثلاً آثار این حوزه ترجمه شود و محتوای آن را برون‌مرزی کنیم. البته برخی از آثار ترجمه هم شده‌اند، اما در عرضه آنها موفق نبوده‌ایم.
صحرایی با بیان اینکه ادبیات کودک و نوجوان در زمینه دفاع مقدس نه تنها به خودباوری نرسیده، بلکه در این زمینه بررسی و نقد خوبی هم وجود نداشته است، تصریح کرد: عده‌ای معتقدند که آثار به نوعی کلیشه‌ای و دچار شعارزدگی است، اما من می‌توانم کتاب‌های خوبی از جمله آثار مولفانی چون امیریان، بایرامی و دیگر نویسندگان را نام ببرم که چارچوب، اسلوب و قواعد نویسندگی را رعایت کرده‌اند و به دور از هرگونه شعار ماجرای داستانی خود را برای کودکان و نوجوانان عرضه کرده‌اند که قابل تقدیر است.
وی ادامه داد: باید در این حوزه نقد و بررسی خوبی برای موضوعات و نوع پرداخت به آنها وجود داشته باشد، اگر منتقد بررسی عادلانه و نقد صحیحی در مورد آثار انجام دهد، مسلماً ادبیات کودک و نوجوان از کلیشه‌ای بودن مبرا خواهد شد.
نویسنده کتاب «سی مرد و سی مرغ» گفت: ما از زوایه‌های مختلف می‌توانیم مفهوم جنگ را برای کودکان و نوجوانان روایت کنیم. مثلاً از زاویه کلی و عام به این موضوع نگاه کنیم و ببینیم که بازگو کردن اتفاقات جنگ چه ثمره و تجربه‌ای برای نوجوانان می‌تواند، داشته باشد؟ ببینیم آنها از تاریخ چه عبرت‌هایی می‌توانند بگیرند. با این دیدگاه تاریخی، موضوعات و اتفاقات را تشریح کنیم تا همگان بدانند، تاریخ بر ما چگونه گذشته است. همانگونه که غربی‌ها این کار را انجام دادند و بسیار هم در این زمینه موفق بودند؛ در حالیکه جنگ‌های آنان مقدس هم نبوده است.
صحرایی افزود: یا مثلا بیائیم از بعد اعتقادی به آن نگاه کنیم، دفاع مقدس ما خاص بوده است و این به دلیل ملی و مذهبی بودن آن است. در آن زمان در کشور ما 90 درصد جوانان و نوجوانان از لحاظ اعتقادی، داوطلب شدند و برای دفاع از کشور و ناموس، جان خود را فدا کردند.
وی در پایان گفت: به نظر من بهترین روش برای انتقال، بررسی و تحلیل آموزه‌های دفاع مقدس قالب‌های داستانی است که می‌تواند موضوعات را به شکل ادبی و منصفانه روایت کند تا کودکان و نوجوانان با این نوع داستان‌ها ارتباط برقرار کنند.
اکبر صحرایی متولد 1339 در شیراز، نویسنده‌ای است که نوشتن را در جنگ و با جنگ آغاز کرد، وی با آثار برگزیده خود توانسته برنده دیپلم افتخار و قلم بلورین نهمین دوره جشنواره مطبوعات ایران بخش دفاع مقدس (١٣٨١)، برگزیده اولین دوره جایزه ادبی اصفهانبخش داستان کوتاه (١٣٨٢)، برگزیده داستانهای جنگ به انتخاب انجمن قلم ایران و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس (١٣٨٢)، برگزیده مجموعه کتاب داستان دومین دوره جایزه‌ی ادبی صادق هدایت (١٣٨٢) و ... شود. از آثار وی می‌توان به «کانال مهتاب»، «هزار و نه»، «خمپاره خواب‌آلود»، مجموعه داستانهای «ورود ممنوع»، «پرونده 312»، «آنا هنوز هم می‌خندد»، «شمشاد و آرزوی چهارم»، «سامورائى جزیره مجنون»، رمان «کاش کمی بزرگتر بودم» و... اشاره کرد.
انتهای پیام/
