مسکن مهر، تلاشی برای برداشتن سنگی از مسیر مشکلات مردم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، مسکن همان سقف بالای سری  است که اعضای خانواده در زیر آن، گرد هم جمع شده و آرام می‌گیرند و فارغ از دل مشغولی‌های روزانه، تجدید انرژی کرده و با همتی دو چندان روزهایشان را نو می‌کنند.

مسکن همان حقی است که عموم مردم دسترسی بدان را حق مسلم خود به عنوان شهروند دانسته و این ادعا همه افراد از جوان گرفته تا سالمندان را شامل می‌شود، زوج‌های جوانی که امروز را به امید آینده می‌گذرانند و پیرانی که روزگار جوانی‌شان با انرژی هر چه تمام به فعالیت و تکاپو مشغول بودند و اکنون در بهترین حالت روزها را در بوستان‌ها و عصرها با استکان چایی لب‌دوز و لب‌سوز و شب هنگام با حضور نوادگانشان سپری و خستگی عمری زحمت را از تن به در می‌کنند.

این روزها قشر با درآمد متوسط به پایین که به گواه کارشناسان غالب جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، خانه‌دار شدن را جز در رؤیا نمی‌بینند اما دقیق‌تر که می‌شوی، می‌بینی بخشی از این قشر متوسط و حتی پایین جامعه  توانسته‌اند رؤیای خود را در واقعیت محقق شده بینند و آنها همان کسانی‌اند که "مسکن مهر" به آنها واگذار شده است.

طرح مسکن مهر در قالب واگذاری حق بهره‌برداری از زمین (اجاره 99 ساله زمین) برای ساخت مسکن کوچک یا متوسط با زیربنای هر واحد 75 متر مربع و با هدف کاهش و حذف هزینه زمین از قیمت تمام شده ساختمان برای انطباق با توان مالی خانوارهای کم‌درآمد و میان‌درآمد طراحی شد.

مطابق این طرح کلیه متقاضیان فاقد مسکن (اعم از کارکنان دولت، کارگران و صاحبان مشاغل آزاد) در قالب تعاونی مسکن توسط اداره تعاون شهرستان و استان سازماندهی و به سازمان مسکن و شهرسازی معرفی می‌شدند و مجموعه مسکن و شهرسازی نیز پس از تطبیق شرایط متقاضیان، اقدام به تخصیص زمین مورد نیاز برای تعاونی مسکن مربوط می‌کرد تا عملیات آماده‌سازی (در صورت نیاز) و احداث مسکن از طریق تعاونی مسکن و با انتخاب مجری ذی‌صلاح انجام شود.

استان فارس نیز به‌ عنوان جزئی از کل، با توجه به جمعیت قابل توجه‌اش و وضعیت درآمدی شهروندان به ‌تبع سیاست‌های کلان در مسکن مهر وارد و آرزوی بسیاری از شهروندان فارسی برای صاحبخانه شدن را محقق شد.

تعهد 117 هزار واحد مسکن مهر در استان فارس

هوشنگ عشایری، مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس با اشاره وضعیت استان فارس در طرح مسکن مهر به تسنیم می‌گوید: برنامه ساخت 117 هزار مسکن مهر را بر عهده داشته‌ایم که از این میزان 63 هزار واحد تحویل شده و حدود 40 هزار واحد مسکن دیگر نیز تا پایان سال تکمیل و در صورت تأمین زیرساخت‌ها به متقاضیان تحویل داده می‌شود.

عشایری با اشاره به اظهارات قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در چگونگی وضعیت مسکن مهر استان فارس، می‌افزاید: فارس از جنبه کیفیت مسکن مهر حائز رتبه اول و از جنبه کمیت نیز رتبه سوم کشور را از آن خود کرده است.

مطلوبیت کیفی و کمی مسکن مهر استان فارس در حالی از سوی عشایری بیان می‌شود که در آغازین روزهای هفته دولت در سال جاری، استاندار فارس در نشستی مطبوعاتی با انتقاد از طرح مسکن مهر، آن را به سنگی تشبیه کرد که کسی درون چاهی انداخته است.

سید محمد احمدی می‌گوید: پروژه‌های مسکن مهر از اساس مشکل داشته و 20 هزار واحد مسکن مهر در لپویی و 120 هزار واحد مسکونی مهر در شهر جدید صدرا بیشتر به عنوان خوابگاه ساخته شدند و زیرساخت‌های شهری مانند آب، برق، تلفن، فاضلاب، پارک، محیط آموزشی، امنیت، حمل و نقل و غیره فراهم نیست.

البته از تناقض آماری استاندار فارس و مدیرکل راه و شهرسازی استان که بگذریم و بی‌توجه از کنار مقایسه تعداد 117 هزار واحدی مسکن مهر فارس به ادعای عشایری و 120 هزار واحد در صدرا و 20 هزار واحد در لپویی به ادعای احمدی رد شویم، مقایسه سخنان در کیفیت مسکن مهر بسیار قابل توجه است.

کیفیتی که به گفته اصغر مهرآبادی، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر، در استان فارس در مقایسه با دیگر استان‌ها، مطلوب‌تر و ساخت ویژه این ساختمان‌ها مورد رضایت وزارت راه و شهرسازی است.

مقایسه سخنان مسئول متخصص مسکن مهر در کشور و استاندار فارس چراغی را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد که آیا به‌ راستی مسکن مهر سنگی بوده که در چاه انداخته شده و یا اینکه تلاشی بوده تا سنگی از جلوی پای لنگی برداشته شود.

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر پرهیز از برجسته‌سازی مشکلات به خبرنگار تسنیم می‌گوید: نباید طرحی را سیاه یا سفید ملاحظه کرد و مورد بررسی قرار داد بلکه باید عیوب را بررسی و آنها را رفع و یا طرح جدید پیشنهاد کرد.

هدف اصلی مسکن مهر تأمین مسکن جوانان و قشر نیازمند است

این موضوع را نبی‌الله احمدی، عضو کمیسیون عمران و نماینده مردم داراب در مجلس نیز مورد تأکید قرار می‌دهد و به خبرنگار تسنیم می‌گوید: منفی دانستن نتیجه مسکن مهر بی‌انصافی و برخاسته از نگاه سیاسی است؛ مسکن مهر پروژه عظیمی بود و بیش از 65 درصد آن تحویل مردم شده و مردم صاحب‌خانه شده‌اند.

وی که معتقد است هدف اصلی مسکن مهر بیشتر از آنکه تأثیرگذاری بر بازار مسکن باشد برای تأمین مسکن جوانان و قشر نیازمند است، می‌افزاید: اگر از این زاویه به موضوع مسکن مهر نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که حرکت خوبی در قالب مسکن مهر صورت گرفته است.

احمدی خاطرنشان می‌کند: میزان ساخت مسکن مهر در بازه‌ای که این طرح اجرایی شد با میزان مسکن ساخته شده در چند دهه برابر است و بنابراین با توجه به اولویت جوانان در مسکن مهر و نیز تعلق به سطح درآمدی متوسط و پایین جامعه مزیت‌های بیشتری در مقایسه با معایبش دارد.

البته بررسی کارشناسانه و فارغ از احساسات و جناج‌بندی سیاسی موضوعی است که نباید از آن در همه امور کشور و از جمله مسکن مهر غافل شد؛ چرا که درس گرفتن از اشتباهات مورد تأکید هر عقل سلیم و نیز مؤکد دین ما است که مؤمن را از تکرار اشتباهات منع می‌کند.

کاهش هزینه‌های ساخت یکی از برجسته‌ترین محاسن طرح مسکن مهر است

قادری، استاد اقتصادی که تخصص اقتصاد شهری دارد و رساله خود را با محور مسکن به انجام رسانده و هم‌اکنون نماینده مردم شیراز در مجلس است با بیان اینکه مسکن مهر ایرادات و محاسنی داشته است، یکی از برجسته‌ترین محاسن طرح مسکن مهر را کاهش هزینه‌های ساخت با حذف قیمت زمین معرفی و تصریح می‌کند: از جمله ایراداتی که به مسکن مهر وارد است، انتخاب زمین ساخت مسکن در خارج از شهر است که این خود سبب تحمیل هزینه‌هایی از جمله هزینه تأمین زیرساخت‌های چون برق و فاضلاب می‌شود.

وی با بیان اینکه در ایجاد مسکن مهر از بافت فرسوده استفاده نشده است، می‌افزاید: بسیاری از مشکلات کمبود مسکن را می‌توان با استفاده از بافت فرسوده حل کرد چرا که در این بافت زیرساخت‌‌ها آماده است و هزینه تأمین زیرساخت‌ها وجود ندارد.

البته حذف قیمت زمین پیشنهادی است که با توجه به رشد 17.2 درصدی که بر اساس اعلام مرکز آمار ایران در قیمت زمین در نیمه دوم سال 92 مشاهده شده و نیز اعلام این مرکز مبنی بر متوسط قیمت خرید و فروش هر مترمربع زمین یا زمین ساختمان‌های مسکونی کلنگی معامله شده از طریق بنگاه‌های ملکی در کل کشور که به میزان 7320 هزار ریال بوده و نسبت به دوره قبل 7.9 درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل 17.2 درصد افزایش داشته است، خود می‌تواند شاخصی برای قضاوت در مورد بودن یا نبودن قیمت زمین در اجرای طرح‌های مسکن‌سازی باشد.

قادری البته به مزیت ساخت مسکن مهر به ‌صورت انبوه‌سازی اشاره می‌کند و می‌گوید: با انبوه‌سازی، بافت و شهرک شکل می‌گیرد و می‌توان از صرفه‌های ناشی از تجمیع منابع در این روش بهره برد.

بیشتر انتقادات در مدل عملکرد مسکن مهر است

عشایری که می‌توان بر نظراتش فارغ از عنوان مدیرکل راه و شهرسازی استان، و به ‌عنوان کارشناس حوزه مسکن توجه کرد نیز معتقد است که اجرای طرح مسکن مهر در کلان شاید دارای معایبی باشد اما در حوزه خرد و تقاضای مردم تلاش مطلوبی برای خانه‌دار شدن مردم است.

وی با بیان اینکه برای بررسی آثار مسکن مهر بستگی دارد از چه زاویه‌ای به موضوع نگریسته شود، می‌گوید: بیشتر انتقادات در مدل عملکرد مسکن مهر بوده و در تحلیل موضوعی این طرح اثرات مطلوبی داشته است.

مسکن مهر؛ سنگی در چاه یا تلاش برای برداشتن سنگی از سنگ‌های زندگی مردم؟

تحلیل و پیوند اظهار نظرها با یکدیگر نشان دهنده غلظت سلیقه شخصی در هزینه‌های فرصتی است که صرف اجرای طرح مسکن مهر شده است.

مسکن مهر با همه معایبی که اکنون برخی صاحب‌نظران بدان توجه و آن را برجسته می‌کنند، تلاشی بود برای صاحب‌خانه شدن اقشار نه چندان برخوردار جامعه.

طرح مسکن مهر نیز همانند هر طرح دیگری پیش از اجرا به طور قطع همچون املایی نانوشته بود که غلطی نداشت و اگر امروز مشکلاتی در مسیر اجرا مشاهده می‌شود دلیلی بر آن نیست که دستاوردهای این طرح بزرگ در قالب سخنانی سخیف چون "مسکن مهر سنگی بود که در درون چاه انداخته شده است" مورد تردید قرار گیرد.

مسکن مهر همان طرحی است که پانزدهمین توصیه مقام معظم رهبری به اعضای هیئت دولت را تشکیل می‌داد و ایشان به صورت خاص بر ادامه ساخت و تحویل مسکن مهر تأکید کردند.

به طور قطع هر راهکاری که منجر به تأمین مسکن برای مردم شود، قابل تقدیر است و در این تلاش هر روشی که به‌ ویژه برای تأمین مسکن اقشار ضعیف انجام گیرد از جایگاهی والا برخوردار است.

گزارشی از مرتضی نوشاد

انتهای پیام/ ب