هدرروی ۶۰ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی/ افزایش ۲برابری راندمان آبیاری ساده نیست

احمد عسگری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه بخش کشاورزی مصرف کننده بارز آب در کشور است افزود: ما اگر بخواهیم مصرف آب را یک تقسیم‌ بندی کنیم، 3 بخش رقابت‌کننده در این زمینه وجود دارد، اول بخش شرب و شهری دوم بخش صنعت و سوم بخش کشاورزی است.

وی اضافه کرد: در کشورهای پیشرفته و اروپایی میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی 30 درصد است این در حالی است که این میزان در کشورهای جهان سوم 70 درصد است. در کشورهای جهان سوم مصرف آب در بخش شرب و صنعت 30 درصد است.

عسگری با اشاره به اینکه مصرف آب در بخش کشاورزی در ایران بیش از متوسط جهانی و حدود 90 درصد است، ادامه داد: برخی مسئولان می‌گویند که این میزان 90 درصد نیست، باید از آنها سؤال کرد: این میزان چقدر است، 70 یا 80 درصد را قبول دارند؟ به هر حال موضوع این است که ما نسبت به کشورهای صنعتی و پیشرفته مصرف آبمان در بخش کشاورزی بسیار بیشتر است.

وی با اشاره به اینکه راندمان آبیاری سطحی در کشور حدود 30 درصد اعلام شده است گفت: منظور این نیست که چون 30 درصد راندمان داریم 70 درصد باقی آب مصرفی نابود می‌شود بلکه منظور این است که از آن 70 درصد استفاده مطلوب نمی‌شود.

این کارشناس ارشد آب و خاک با بیان اینکه میزان کل آبهای مصرفی در بخش کشاورزی کشور حدود 87 میلیارد متر مکعب است گفت: اگر این میزان را ضرب‌در 70درصدی که از آن استفاده مطلوب نمی‌شود کنیم به این نتیجه می‌رسیم که حدود 60 میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مورد استفاده مطلوب قرار نمی‌گیرد و تنها از حدود 27 میلیارد متر مکعب آن استفاده صحیح می‌شود.

عسگری افزود: برخی می‌گویند اگر راندمان را دو برابر کنیم به همان اندازه عملکرد محصول نیز دو برابر می‌شود، این مطلب صحیح نیست چرا که هر گیاه تابع تولید خاص خود را دارد. اضافه کردن راندمان به این سادگی نیست، ممکن است کارهای زیربنایی بسیاری انجام شود و راندمان آبیاری کلاً بین یک تا دو درصد افزایش پیدا کند.

وی ادامه داد: شاید این دو درصد عدد کوچکی به نظر برسد اما در کل عدد بزرگی است به‌سادگی نمی‌توان راندمان آبیاری را از 30 به 60 درصد رساند، این امر نیازمند برنامه‌ای چندساله و شاید هم چند ده ساله است.

عسگری افزود: اینکه راندمان آبیاری را از 33 به 34 درصد برسانیم بسیار کار بزرگی است، نمی‌توان به همین راحتی اعداد و ارقام اعلام کرد و از سوی دیگر گفت به فلان میزان سطح تولیداتمان افزایش می‌یابد.

وی اظهار کرد: اگر در این زمینه بخواهیم کارشناسی صحبت کنیم و ریز مسائل را مورد توجه قرار دهیم باید بسیار با احتیاط در مورد اعداد و ارقام صحبت کرد.

این کارشناس ارشد آب و خاک با اشاره به راه‌حل‌های افزایش راندمان آبیاری گفت: اولین بحث این است که ما الگوی کشت مناسب متناسب با شرایط اقلیمی کشور داشته باشیم. بحث بعدی انجام کارهای زیربنایی مناسب آب و خاک است، به‌عنوان مثال در نقاطی که نیاز به آبیاری تحت فشار است به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک (بخش عمده کشور ما جزو مناطق خشک و نیمه‌خشک است) از این نوع آبیاری استفاده کنیم.

عسگری اضافه کرد: بحث بعدی استفاده مناسب از پساب‌ها است. در بسیاری از کشورهای صنعتی پساب به‌عنوان یک منبع آب مورد توجه قرار دارد و ما حداقل می‌توانیم در مورد محصولات غیرمثمر مانند درخت کاج و سرو از این پساب‌ها استفاده کنیم.

وی با بیان "باید رویکردمان به‌سمتی باشد که آب را بیشتر برای مصارف مهمتر استفاده کنیم" گفت: این توصیه‌ای است که کشورهای اروپایی دارند. بحث بعدی این است که در الگوهای واردات و صادراتمان تجدید نظر نماییم، محصولاتی که نیاز به آب بیشتر دارند وارد کنیم و آنهایی را که نیازمند آب کمتری هستند صادر نماییم.

عسگری با بیان اینکه هم اکنون مفهوم آب مجازی در کشورهای دنیا مطرح شده است افزود: آب مجازی یعنی آب نهفته در فرآیند تولید یک محصول، در حال حاضر دنیا روی این موضوع کار می‌کند و مقالات زیادی در این مورد ارائه شده است، توصیه آن کشورها به ما این است که محصولاتی که آب بیشتری را مصرف می‌کنند را وارد و آنهایی را که آب کمتری مصرف می‌کنند صادر کنیم.

وی با تأکید بر اینکه برای افزایش راندمان آبیاری به‌میزان یک درصد یا بیشتر از یک درصد باید در زمینه‌های مختلف روی این موضوع کار کرد، ادامه داد: ما هرچه را می‌گوییم با قاطعیت نیست چرا که باید روی هر گزینه پیشنهادی بررسی‌های کارشناسی انجام دهیم. شاید یک محصول استراتژیک باشد، به‌عنوان مثال برنج هرچند محصولی آب‌بر است اما ممکن است سیاست کلی کشور این باشد که برنج را نباید وارد کرد چون برنج به‌عنوان یک محصول استراتژیک مطرح است، اما محصولاتی که حساسیت چندانی ندارند و بحث خودکفایی کشور را تحت الشعاع قرار نمی‌‌دهند می‌توان وارد کرد.

انتهای پیام/*