لایحه خروج از رکود ناقص است/ دولت گرفتار شده، باید از صندوق توسعه ملی کمک کرد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، دولت یازدهم در اقدام اخیر خود برای حل مسئله رکود تورمی، لایحه خروج غیرتورمی از رکود را به مجلس ارائه کرده است. داوود دانش جعفری، وزیر اسبق اقتصادی و دارایی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم معتقد است که با توجه به شرایط خاص اقتصاد ایران، این لایحه شرط لازم برای حل مشکلات اقتصادی است، ولی برای حل مشکلات نیازمند بسته‌های سیاستی دیگری است که مکمل آن باشند. در ادامه مشروح این گفت‌وگو تقدیم می‌شود:

تسنیم: آقای دکتر دانش جعفری، به‌اعتقاد حضرتعالی دلیل اینکه دولت بحث خروج از رکود را هدف‌گذاری کرده و لایحه‌ای در این باره به مجلس ارائه نموده است، چیست؟
دانش جعفری: اقتصاد ایران در سالهای اخیر به‌ویژه بعد از سال 1390 با مشکلات زیادی از جمله این کمبود منابع مالی مواجه بوده است. یکی از اتفافاتی که در چند سال گذشته شاهد آن بودیم، این بود که از سال 1391 تورم به‌شکل بی‌سابقه‌ای بالا رفت و اقتصاد همزمان با تورم و رکود روبه‌رو شد. در چند دهه اخیر گاهی میزان رشد اقتصادی کشور کاهش می‌یافت ولی هیچ‌گاه منفی نشده بود، این در حالی است که در اواخر دولت دهم این اتفاق رخ داد. مقایسه آمارهای اقتصادی از سال 1338 تا کنون، نشان می‌دهد که بدترین حالت ترکیبی رکود و تورم در این سالها رخ داده است. به‌اعتقاد من همین اتفاق نادر در اقتصاد ایران، سبب شد تا دولت یازدهم برای خروج از رکود دست به کار شود و لایحه‌ای در این خصوص تدوین نماید.

تسنیم: آیا این لایحه می‌تواند مشکل رکود اقتصادی را حل کند؟
دانش جعفری: تدوین این لایحه به‌نظر من لازم بود، اما این همه مسئله نیست. اگر دولت به‌دنبال حل کامل مشکل رکود است باید تدابیر دیگری نیز بیندیشد. به‌بیان دیگر این لایحه نیاز به موارد تکمیلی دارد. این لایحه بیشتر بر مسائل مالی تأکید دارد در صورتی که بخشی از رکود معطوف به مباحث مالی است. ایجاد رونق نیازمند موارد دیگری است که باید به لایحه دولت افزوده شود.

تسنیم: مثلاً چه موارد دیگری باید به لایحه افزوده شود؟
دانش جعفری: اقتصاد، تک‌بعدی نیست، یعنی اصلاح و رفع مشکلات اقتصادی همواره نیازمند یک مجموعه از سیاست‌های چندجانبه است تا بتواند به مقصد نهایی برسد. به‌طور مثال در حال حاضر مشکلات شرکت و واحدهای تولیدی که ورشکسته شده‌اند صرفاً بحث نقدینگی و مالی نیست. بلکه سیاست‌های گمرکی و یا افزایش واردات از جمله مسائلی است که به این واحدها آسیب جدی زده است. بنابراین نباید مشکلات اقتصاد ایران برای خروج از رکود را صرفاً معطوف به مشکلات مالی کرد.

تسنیم: پس این لایحه نیازمند یک بسته جامع سیاستی است.
دانش جعفری: بله. باید دولت مجموعه‌ای از سیاست‌های مرتبط با رکود را کنار یکدیگر تحلیل و بررسی کند.

تسنیم: سؤالی که برخی مطرح می‌کنند این است که آیا اقتصاد کشور مشکل لایحه و قانون دارد که دولت را مجبور به تدوین لایحه کرده است، مگر در کشور اسناد بالادستی موجود برای حل مشکلات کافی نیست؟
دانش جعفری: من هم قبول دارم که در کشور اسناد بالادستی وجود دارد که به مسائل نگاه جامعی دارد ولی این لایحه به‌نوعی به اجرای این اسناد تسریع می‌بخشد. البته لایحه دولت در برخی موارد نیز با اسناد بالادستی مغایرت دارد که باید تغییرات و مجوزهای لازم از مجلس گرفته شود.

تسنیم: به نکته خوبی اشاره کردید. یکی از مشکلات لایحه مغایرت با اسناد بالادستی است، به‌طور مثال دولت در لایحه سهم مبلغ واریزی به صندوق توسعه ملی را کاهش داده است، این یعنی وابستگی بیشتر به نفت، این یعنی مغایرت با برنامه پنجم توسعه، این یعنی مغایرت با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، آیا شما هم موافقید؟
دانش جعفری: درست است که باید به‌سمتی حرکت کنیم که وابستگی ما به نفت کم شود ولی در شرایط کنونی و کوتاه‌مدت دولت چاره‌ای جز این کار ندارد. الآن دولت پول کم آورده و گرفتار شده است. حال آیا درست که منابع صندوق توسعه ملی به‌جای حل مشکلات جاری دولت صرف توسعه بخش خصوصی شود. صندوق توسعه ملی دو کارکرد اساسی دارد. یکی اینکه اگر منابع ارزی دولت کاهش یافت به‌کمک دولت بیاید و دوم اینکه در جهت توسعه بخش خصوصی هزینه شود. حال اگر بین این دو کارکرد تضاد ایجاد شد باید یکی از این دو راه انتخاب کرد. در شرایط کنونی که دولت با مشکل منابع مواجه است و حضور گسترده‌ای نیز در اقتصاد دارد اولویت با مشکل دولت است و نه توسعه بخش خصوصی.

تسنیم: به‌نظر شما لایحه دولت چقدر قابل تحقق است؟
دانش جعفری: به‌نظر من به‌طور کلی لایحه خروج غیرتورمی از رکود عملیاتی است ولی پاسخ این سؤال به‌طور دقیق‌تر به توانایی اجرایی دولت برمی‌گردد. دولت باید از همین الآن به فکر باشد و تمام آئین‌نامه‌های لازم برای اجرایی کردن لایحه را فراهم کند.

انتهای پیام/*