۲.۵ میلیون واحد دامی مازاد منابع طبیعی آذربایجان غربی را تهدید می‌کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، علی پیرمرادی در سال 1346 در روستای غفاربهی ارومیه به دنیا آمد، وی تحصیلات دوره ابتدایی را در زادگاه خود گذراند و در شهر ارومیه دیپلم کشاورزی دریافت کرد.

پیرمرادی دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته کشاورزی است و با 26 سال سابقه خدمت هم اکنون مدیریت اداره کل منابع طبیعی آذربایجان غربی را بر عهده دارد.

مسئولیت مرکز خدمات کشاورزی در روستاهای چنقرالوی پل، امامزاده، یورگون آباد و کارشناس زراعت و تغذیه گیاهی در جهاد ارومیه، معاونت اداره ترویج در جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، ریاست تنظیم بازار جهاد کشاورزی، ریاست جهاد کشاورزی سلماس و مدیرکلی منابع طبیعی آذربایجان غربی از جمله پست های فعالیتی علی پیرمردادی در این سالها بوده است.

در گفتگوی تفصیلی پیش رو خبرنگار تسنیم از مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان غربی در مورد وضعیت مراتع و جنگل ها، چالش ها و مشکلات حیطه کاری وی سوالاتی را عنوان کرده که مشروح آن از نظر می گذرد.

تسنیم: سرانه فضای جنگل در آذربایجان غربی چه قدر است؟

پیرمرادی: با احتساب دریاچه ارومیه، مساحت آذربایجان غربی 4 میلیون و 350 هزار هکتار است که 500 هزار هکتار را مساحت دریاچه و 3 میلیون و 350 هزار هکتار را مساحت خشکی استان تشکیل می دهد.

نزدیک به 1 میلیون هکتار از مساحت خشکی استان را اراضی زراعی و باغی تشکیل می دهد و 200 هکتار مربوط به ابنیه های شهری و روستایی است.

2 میلیون و 650 هزار هکتار از مساحت استان را مراتع و 101 هزار هکتار را مساحت جنگل های طبیعی تشکیل می دهد.

سرانه فضای سبز استان آذربایجان غربی برابر با 4 صدم هکتار است که این رقم در میانگین کشوری برابر با 17 صدم بوده و در برنامه پنجم توسعه نیز 25 صدم هکتار عنوان شده است.

در صدد هستیم با همکاری برخی دستگاه های دولتی و ان جی او ها این رقم را افزایش دهیم.

تسنیم: هر هکتار جنگل چه تاثیرات زیست محیطی دارد؟

پیرمرادی: هر هکتار جنگل 68 تن گرد و غبار را رسوب می دهد و هر هکتار جنگل برابر با  2.5 تن اکسیژن تولید می کند و از این منظر فواید جنگل قابل ارزش و قیمت گذاری نیست.

هم اکنون بر روی ترسیب کربن در دشت بورالان ماکو اقداماتی انجام می دهیم چرا که 68 هزار و 500 هکتار مساحت بیابان در شمال ماکو قرار دارد و با هماهنگی و همکاری استاندار آذربایجان غربی اعتبار اولیه به مبلغ 300 میلیون تومان تامین و 600 میلیون تومان نیز از تهران دریافت شده است تا 32 روستای دچار مشکل از نظر معیشت و فضای سبز از طریق پمپاژ آب از رودخانه ارس ساماندهی شده و جوامع محلی این روستاها توانمند سازی شوند.

بدین منظور 4 روستا در بخش آموزش در اولویت قرار گرفته است تا موارد لازم درباره توانمندسازی مردم روستاها برای تغییر معیشت از دامداری که از عوامل مهم تخریب مراتع است به مشاغلی همچون پرورش ماهی و زنبورداری آموزش داده شود.

تسنیم:چه واکنش های فیزیکی و شیمیایی سبب می شود تا در مناطقی گه پوشش گیاهی بیشتری وجود دارد بارندگی بیشتر نیز صورت گیرد؟

پیرمرادی: در مناطقی که از پوشش گیاهی مطلوبی برخوردار هستن سیکل اکولوژیکی روند خود را یافته و به بارندگی بیشتر منجر می شود که این امر در سردشت و پیرانشهر که 101 هزار هکتار مساحت جنگ را از آن خود کرده است به وضوح دیده می شود.

وجود جنگل در ارتفاعات سردشت و پیرانشهر سبب تبخیر و باروری ابرها شده و منجر به بارندگی ما بین 700 تا 120 میلی متر می شود.

این در حالی است که در شمال استان 200 تا 300 میلی متر بارندگی اتفاق می افتد.

ابتدای جنگل های زاگرس از آذربایجان غربی شروع و در خوزستان پایان می یابد که در آذربایجان غربی قبل از این نقطه سرآغاز آن ماکو با گونه های ارس بود ولی در گذر زمان با قطع این درختان اکنون آغاز رشته کوه های زاگرس از پیرانشهر است.

تسنیم:استان از چه ظرفیتی در صادرات درختان جنگلی دارد؟

پیرمرادی: با توجه به ظرفیتی که در استان وجود دارد 20 هزار هکتار زراعت صنوبر انجام می شود و 580 هزار متر مربع ظرفیت تولید چوب در استان وجود دارد که بعد از گیلان در رتبه دوم کشور قرار داریم و این درختان به عراق و ترکیه از طریق بخش خصوصی صادر می شوند.

مجوز صادرات از اداره کل منابع طبیعی صادر شده و به صورت گرده بینه صادر می شود.

تسنیم:از نظر مراتع رتبه آذربایجان غربی در کشور چند است؟

پیرمرادی: 2 میلیون و 650 هزار هکتار مساحت مراتع استان بوده و با تولید 668 هزار تن علوفه خشک در سال حائز رتبه دوم در کشور هستیم.

تسنیم: عمده ترین مشکل در از بین رفتن مراتع آذربایجان غربی چیست؟

پیرمرادی: وجود دام مازاد در استان عمده ترین عامل از بین رفتن مراتع محسوب می شود به طوری که از 9 میلیون واحد دامی که با گوسفند محاسبه می شود 5 میلیون واحد به سیستم عرصه های منابع طبیعی وابسته است و بقیه دامداری دام سنگین هستند.

از این میزان 2 میلیون و 500 واحد دامی در قالب ممیزی و 2 میلیون و 500 واحد دامی اضافه بر ظرفیت داریم که با ایجاد فشار مضاعف به مراتع استان سبب تخریب پوشش گیاهی و منابع طبیعی آذربایجان غربی می شوند.

با کاهش پوشش گیاهی نیز سیل های ویران گر افزایش می یابد.

نبود مراتع سبب سیل و نبود پوشش گیاهی مانع از تبخیر آب و در نتیجه به کاهش بارندگی منجر می شود که تغییرات اقلیم و فصل های سال، وجود ریزگردها و سیستم گلخانه ای شدن همگی ناشی از این وضعیت است.

تسنیم:برای مقابله با این مشکل چه باید کرد؟

پیرمرادی: اجرای طرح تعادل مرتع که از طرح های جهاد کشاورزی بوده و در حال حاضر تعطیل است از راهکارهای مقابله با این مشکل است.

علاوه بر آن ایجاد معیشت برای ساکنان روستا و فرهنگ سازی و ایجاد بستر برای گرایش مردم از دامداری سنتی به دامداری صنعتی از جمله راهکارهاست.

تسنیم:چه تعداد نیروی انسانی در اداره کل منابع طبیعی آذربایجان غربی مشغول به فعالیت هستند؟

پیرمرادی: بر اساس آیات قرآن کریم ما موظف هستیم انفال الهی را حفاظت و صیانت کنیم.

با توجه به  اینکه رهبر معظم انقلاب نیز تبدیل فرهنگ منابع طبیعی را به فرهنگ عمومی مورد تاکید قرار داده اند نیروهای اداره کل منابع طبیعی در این راستا خدمت می کنند.

چارت سازمانی ما حدود 600 نفر است و تعداد این نیروها در استان 288 نفر است که با این تعداد نیرو عرصه قابل کنترل نیست بنابراین از دوستداران طبیعت درخواست داریم در صورت مشاهده سوء استفاده برخی ها از جنگل ها گزارش کنند تا برای بازپس گیری آنها اقدام کنیم.

با توجه به اینکه ارزش افزوده زمین بالا می رود برخی افراد سودجو به تخریب منابع ملی دست زده و چنانچه جلوی آنها گرفته نشود خود را مالک زمین می دانند.

17 سرباز وظیفه و 1 سرهنگ محترم نیروی انتظامی نیز به عنوان نیروی حفاظتی در اداره کل منابع طبیعی فعالیت می کنند.

تسنیم: امسال چه تعداد پرونده تصرف و تخریب منابع طبیعی داشته اید و چه میزان از زمین های متصرفی را باز پس گرفته اید؟

پیرمرادی: تمام تلاش ما بر این است که بغیر از طریق قوه قهریه منابع طبیعی حفاظت و پاسداری شوند و در این راستا فرهنگ سازی حفاظت محیط زیست و صیانت از منابع طبیعی گامی مهم و اثر گذار است.

در سال 92 نزدیک به 2 هزار و 777 پرونده داشتیم که 95 درصد منجر به بازپس گیری و 5 درصد از آنها بر علیه اداره کل منابع طبیعی هستند.

در سال گذشته 772 هکتار زمین از متصرفان بازپس گیری و بذرکاری شد.

تسنیم: علت اینکه اداره کل منابع طبیعی در گروه دستگاه های هدف برای انجام برنامه های احیای دریاچه ارومیه قرار نگرفته چیست؟

پیرمرادی: این اداره کل در احیای دریاچه ارومیه کمرنگ دیده شده است و در قالب جهاد کشاورزی معرفی شده است.

3 میلیون و 100 هزار هکتار مساحت حوزه های آبخیز استان است 51 درصد آن جزء حوضه آبریز دریاچه ارومیه و 31 درصد جزء حوضه ارس و 9 درصد حوضه زاب و 1 درصد حوضه سفید رود است.

بیشترین مساحت مربوط به دریاچه ارومیه است که در این راستا ایجاد طرح های آبخیزداری برای کمک به احیای دریاچه ارومیه اجرا می شود.

بارندگی ها به صورتی است که تا به دریاچه سرازیر شوند در مسیر انتقال بخش اعظمی از آن تبخیر می شود که با استفاده از طرح های آبخیزداری آب های بالادستی که 75 درصد بارندگی ها را تشکیل می دهند آبها را به سفره های زیر زمینی تبدیل و انتقال داده و از تبخیر آنها جلوگیری می کینم.

حجم آبهای سطحی ما 17 میلیارد متر مکعب بود که 10 میلیارد متر مکعب از طریق تبخیر از بین می رود.

طرح های آبخیزداری به صورت سدهای بتنی، ملاتی و خشکه چین و بیولوژیکی و با توزیع نهال رایگان در میان مردم اجرا می شود تا در تولید آب و جلوگیری از فرسایش های آبی و بادی موثر واقع شود.

تسنیم: توزیع نهال به چه تعداد و در میان کدام اقشار مردم انجام شده است؟

پیرمرادی: توزیع نهال در میان دستگاه های دولتی مثل دادگستری، آموزش و پرورش، نیروهای سپاه و ارتش انجام می شود که در سال 91 به میزان 750 هزار اصله توزیع نهال در میان مردم و تشکل های و متولیان ایجاد فضای سبز انجام شد ولی در سال 92 به علت کمبود اعتبار 300 هزار اصله نهال رایگان توزیع شد.

در حال حاضر 3 نهالستان در شهرستان های پیرانشهر، ارومیه و دارلک داریم که مساحت کل آنها 45 هکتار شامل نهال صنوبر، درختان جنگلی، اقاقیا، سرو و سنجد است.

در نظر داریم به غیر از نهال های جنگلی نهال هایی از قبیل سماق، سنجد و فندق را به سبب تولید اکسیژن بیشتر پرورش و کاشت کنیم و در این میان سنجد به عنوان یکی از درختانی که به آب کمتری نیاز دارد مورد توجه است.

انتهای پیام/